فهرست مطالب

انگور - سال پنجم شماره 1 (بهار و تابستان 1402)

نشریه انگور
سال پنجم شماره 1 (بهار و تابستان 1402)

  • تاریخ انتشار: 1402/07/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ابوالقاسم خالقی زاده* صفحات 1-11
    ایجاد سایه بان برای کاهش خسارت انواع آفات از جمله پرندگان، از شیوه های در مدیریت آفات است. در تابستان سال های 1399 و 1401، میزان و درصد خسارت پرندگان به میوه انگور در منطقه تاکستان در درختچه های زیر سایه بان و بیرون سایه بان ارزیابی شد. نمونه برداری از خسارت پرندگان، در سه مرحله (آغاز رسیدن، میانه رسیدن و پایان رسیدن حبه ها) و پیش از برداشت محصول (دوهفته یکبار) انجام شد. به طور کلی، از 76 درختچه در زیر سایه بان و 90 درختچه در بیرون از سایه بان نمونه برداری شد که میانگین خسارت در درختچه های زیر سایه بان 16/0±20/0 و در بیرون از سایه بان 83/7±08/1 درصد بود. با نزدیک شدن به زمان رسیدن حبه ها و خوشه انگور، بر میزان خسارت کاسته می شود. بر اساس یافته های این پژوهش، میانگین دوساله خسارت پرندگان در رقم دانه دار 43/0 درصد بود (زیر سایه بان = 0.00 درصد، بیرون سایه بان 62/0 درصد)، در حالی که در رقم بی دانه 99/1 درصد (زیر سایه بان = 0.39 درصد، بیرون سایه بان 62/3 درصد) و در رقم یاقوتی 57/8 درصد (زیر سایه بان = 0.00 درصد، بیرون سایه بان 1/14 درصد) بود. خسارت پرندگان در حبه های صورتی 98/1 درصد و در رنگ بنفش 99/16 درصد بود. اگرچه رنگ حبه انگور نیز بر میزان خسارت موثر بوده است، اما در نگاهی گسترده تر، نوع رقم کاشته شده و همچنین زمان رسیدن میوه و وجود خوشه های جذاب تر و در دسترس نیز بر میزان خسارت تاثیر داشتند. بر اساس این پژوهش، نصب سایه بان نقش بسیار تاثیرگذاری در کاهش خسارت پرندگان داشت و می تواند برای کاربرد گسترده آن توسط باغداران انگور در کشور توصیه شود.
    کلیدواژگان: خسارت، پرندگان، انگور، سایه بان
  • منصور فاضلی رستم پور*، حسن محمودزاده صفحات 12-19
    با هدف افزایش میزان عملکرد کمی و کیفی انگور و انتقال دانش فنی هرس به بهره برداران طرح 46 هزار هکتاری انتقال آب با لوله در منطقه سیستان، آزمایشی در منطقه سیستان در سال های 1396 تا 1400 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شدت هرس تعادلی زمستانه: 1-شاهد (عرف محلی)، 2-هرس سبک، 3-هرس متوسط و 4-هرس سنگین و چهار سطح شدت هرس سبز: 1-شاهد یا عرف محل، 2-هرس شاخه های سبز هشت بند بالاتر از آخرین خوشه، 3-هرس کامل شاخه های نرک + هرس شاخه های سبز هشت بند بالاتر از آخرین خوشه ، 4-هرس کامل شاخه های سبز بدون محصول رشد کرده از روی شاخه بارده یکساله درسال قبل + هرس کامل شاخه های نرک + هرس شاخه های سبز هشت بند بالاتر از آخرین خوشه (GP) بود. هرس سنگین و هرس سبز GP باعث افزایش صفات قطر خوشه، وزن خوشه، تعداد حبه در خوشه، درصد جوانه های سبز شده، رنگ گیری خوشه و عملکرد بمیزان 9/61، 4/137، 3/82، 33، 6/38 و 2/14 درصد نسبت به شاهد شد. بطور کلی نتایج نشان داد که هرس سبز GP در تمام سطوح هرس زمستانه بالاترین عملکرد را داشت. در هرس زمستانه سنگین، هرس سبز GP باعث افزایش عملکرد بمیزان 2/47 درصد نسبت به شاهد گردید.
    کلیدواژگان: حبه، خوشه، رنگ گیری، عملکرد و کیفیت
  • بیژن کاووسی، محمدرضا زکایی خسروشاهی* صفحات 20-27
    هرساله انواع تنش های زیستی و غیرزیستی باعث کاهش چشمگیر عملکرد و کیفیت محصولات باغی می گردد. یکی از روش-های به باغی برای کاهش این قبیل اثرات مضر بویژه در باغ های متراکم محافظت از طریق کاربرد پوشش پلاستیکی، سایبان و شبکه توری (نت هاوس) است. برای مثال، تجربه ثابت نموده است کاشت تاک انگور در زیر سایبان و شبکه توری می تواند خسارت تگرگ، آفتاب سوختگی، پرندگان و زنبور را به حداقل برساند. انواع شبکه توری قرمز، سبز یا سفید رنگ با ضریب سایه اندازی 30-20 درصد می تواند ضمن حفظ خصوصیات کیفی میوه، برای این منظور بسیار مناسب باشد. از سوی دیگر، عمده محصول انگور تازه خوری زمانی وارد بازار می شود که به دلیل عرضه زیاد تقاضای چندانی برای آن وجود ندارد و بنابراین، اغلب به قیمت بسیار نازلی به فروش می رسد. در کشورهای اروپایی برای تولید انگور خارج از فصل به منظور افزایش قیمت آن از انواع پوشش های پلاستیکی موقت بر روی تاکستان بهره می گیرند. کاربرد پوشش پلاستیکی در اول فصل باعث زودرسی و در آخر فصل باعث دیررسی انگور می شود، ضمن این که به دلیل کنترل بهتر شرایط محیطی، هم عملکرد و هم کیفیت میوه بهبود می یابد.
    کلیدواژگان: پلاستیک، پیش رسی، سایبان، نت هاوس، میوه نوبرانه، کیفیت
  • جعفر شهابی فر* صفحات 28-34
    یکی از مهم ترین نهاده های کشاورزی برای افزایش تولید در واحد سطح، مصرف متعادل انواع کودهای شیمیایی و آلی می باشدکه استفاده صحیح از آن ها برای افزایش عملکرد کمی وکیفی محصولات کشاورزی لازم است. عوامل متعددی از جمله کمبود ذاتی برخی از عناصر غذایی همچون روی، بور و نیتروژن (به دلیل کاهش کربن آلی) منجر به ریزش گل و میوه و درنتیجه کاهش عملکرد محصول می شود. عدم مصرف کودهای حاوی بور و روی (که در تلقیح و افزایش درصد تشکیل میوه و جلوگیری از ریزش حبه ها موثر هستند)، عدم انجام محلول پاشی های مورد نیاز (که پس از برداشت میوه و قبل از تورم جوانه ها درفاصله زمانی پاییز و اواخر زمستان قابل انجام است)، مصرف سطحی کودهای شیمیایی و عدم مصرف آنها به روش چالکود که منجر به افزایش هزینه و کارایی پایین کودهای شیمیایی گردیده یکسری مشکلات عدیده ای را در خصوص تغذیه انگور در تاکستان های استان قزوین به وجود آورده است. مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که در این استان، با استفاده از آزمون خاک در توصیه کودی می توان شاهد افزایش عملکرد کمی و کیفی محصول بود. به طوری که نتایج تحقیقات انجام یافته نشان داده است که با کاربرد پتاسیم به همراه کودهای فسفری و نیتروژنی مقادیر عملکرد از 13 تا 49 درصد و با کاربرد ریزمغذی ها عملکرد میوه تا 6200 کیلوگرم در هکتار و قند میوه تا 8/1 درصد بهبود می یابد. در این نشربه هدف این است که باغدران منطقه از ناهنجاری های تغذیه ای موجود و راهکارهای عملی برای رفع آنها آگاهی لازم را داشته باشند.
    کلیدواژگان: انگور، ریزمغذی، عملکرد، پتاسیم
  • محمدرضا زکایی خسروشاهی*، بیژن کاووسی صفحات 35-47
    انگور (Vitis vinifera L.) یکی از گونه های مهم درختان میوه است که در اغلب شرایط اقلیمی قابل پرورش می باشد. کشت این محصول به صورت گلدانی و حتی در روش هیدروپونیک (کشت بدون خاک) امکانپذیر است. محصول انگور عمدتا در دوره کوتاهی از سال که تقاضای محدودی برای آن وجود دارد، به بازار عرضه می شود و بنابراین، اغلب با قیمت نازلی به فروش رسیده و سود چندانی عاید تاکدار نمی شود. با کشت این محصول در محیط های محافظت شده نظیر گلخانه و پوشش پلاستیکی می توان ضمن بهبود عملکرد تاک، حفظ کیفیت محصول و کاهش ضایعات آن، زمان برداشت انگور را 2 الی 4 ماه جلو کشیده یا به تاخیر انداخت و بدین ترتیب، آن را در خارج از فصل و به صورت نوبرانه با قیمت مناسب تری به بازار عرضه نمود. علاوه بر این، کشت گلخانه ای انگور یکی از راهکارهای پیشنهادی جهت صرفه جویی و بهبود بهره وری مصرف آب، بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک کشور می باشد. با این حال، به دلیل تنوع ارقام، شرایط اقلیمی مناطق انگورکاری و نیز مسایل اقتصادی از جمله هزینه های احداث، گرمایش و غیره، انجام پژوهش های علمی بیشتر برای توصیه و ترویج کشت محافظت شده انگور ضروری است. همچنین، مطالعه واکنش ارقام مختلف در مناطق جغرافیایی متفاوت ضروری می باشد. به طور کلی، برای توسعه پرورش میوه در محیط های محافظت شده هنوز در ابتدای راه هستیم و نیاز به بومی سازی تجربه سایر کشورها و انجام پژوهش های هدفمند می باشد.
    کلیدواژگان: انگور تازه خوری، تولید خارج از فصل، صرفه جویی آب، کیفیت میوه
  • عباس داودی* صفحات 48-52

    سفیدک سطحی ناشی از Erysiphe necator Schwein از شایع ترین و زیان بارترین بیماریهای انگوردر ایران محسوب می شود و در صورتی که به طور موثر با آن مبارزه نشود، کاهش رشد بوته های مو، کاهش کیفیت و کمیت محصول و افزایش خطر سرمازدگی را در پی خواهد داشت. علائم این بیماری در تمام قسمت های هوایی گیاه قابل مشاهده بوده و ازمشخص ترین علائم بیماری می توان به مشاهده گرد سفید رنگ بر روی برگها، حبه های انگور، غوره و همچنین لکه های خاکستری رنگ بر روی ساقه ها و شاخه ها اشاره کرد. اگرچه فعالیت های به باغی همچون هرس سبز با کاهش میزان رطوبت وافزایش تهویه هوا بیماری را کاهش می دهد ولی روش هایی همچون پیشگیری از بیماری با عملیات زراعی، بهداشت باغ و کاربرد ارقام مقاوم نیز به مدیریت بیماری کمک می کند و این همان مفهوم مدیریت تلفیقی است.اما در شرایط خاص آب وهوایی که منجر به گسترش بیماری می شود، تولید با کیفیت و کمیت مورد قبول نیازمند استفاده از قارچکش های موثر در زمان مناسب است. در خصوص کاربرد سموم شیمیایی در کنترل سفیدک پودری مو، تحقیقات زیادی در داخل و خارج کشور و ازجمله در استان قزوین صورت گرفته و در این مقاله سعی شده تا نتایج کاربردی حاصل از آن در اختیار باغداران عزیز قرار گیرد تا بتوانند در برنامه مدیریت تلفیقی سفیدک سطحی مو با استفاده مناسب از آنها به راحتی از وقوع یا گسترش این بیماری جلوگیری نموده و یا از شدت خسارت آن بکاهند.

    کلیدواژگان: انگور، سفیدک پودری، قارچکش، مدیریت تلفیقی