نشریه لعل سرخ
پیاپی 32 (پاییز 1403)

سیترین گونه ای شفاف و شکننده از کوارتز با رنگ زرد کم رنگ تا نارنجی مایل به قهوه ای است. این گوهر به ندرت در طبیعت یافت می شود. در گذشته، قبل از ظهور علم مدرن گوهرشناسی، رنگ قهوه ای مایل به زرد آن، اغلب با توپاز اشتباه گرفته می شد. امروزه، جذابیت رنگ، دوام و قیمت مناسب سیترین (که با اکثر کوارتزها مشترک است)، آن را به پرفروش ترین گوهر زرد تا نارنجی تبدیل کرده است. این گوهر، جایگزین جذاب و مقرون به صرفه ای نه تنها برای توپاز، بلکه برای یاقوت زرد نیز محسوب می شود. بهترین رنگ سیترین، زرد سیر تا نارنجی مایل به قرمز است که عاری از هرگونه رنگ قهوه ای باشد.

قبل از شروع بهره برداری گسترده از ذخایر نفت منطقه در دهه 1950، غواصی مروارید فعالیت اصلی اقتصادی، در امتداد سواحل خلیج فارس بود. مروارید از زمان های بسیاردور از آب های خلیج فارس صید می شد، اما تنها در اواسط قرن نوزدهم بود که این صنعت به سرعت رشد کرد تا تقاضای روزافزون جهانی را برآورده کند. مرواریدهای خلیج فارس به هند و امپراتوری عثمانی و دورتر به اروپا و آمریکای شمالی صادر می شد، جایی که طبقات متوسط اشرافی و نوظهور، مروارید را به عنوان اقلام لوکس برای استفاده در جواهرات و لباس درنظر می گرفتند.در نیمه دوم قرن نوزدهم، تجارت مروارید در خلیج فارس چنان رونقی یافت که مردمان از هر قشر و طبقه ای را به دور هم جمع کرد. با این وجود امروزه این پرسش مطرح می شود که چرا مروارید خلیج فارس رو به افول است! و چگونه می توان آن را احیا کرد.

طراحی جواهر همواره زمینه ای برای بروز خلاقیت و ترکیب هنر با صنعت بوده است. در سال های اخیر، این حوزه دستخوش تحولاتی چشمگیر شده و به سمت استفاده از مواد و تکنیک های متنوع گرایش پیدا کرده است. یکی از این روش های خلاقانه، بهره گیری از ماژیک در فرایند طراحی جواهر است. این تکنیک به طراحان امکان میدهد تا با آزادی و انعطاف بیشتر، ایده های نوآورانه خود را به تصویر بکشند و به مرحله اجرا نزدیک کنند. در مقایسه با آبرنگ، ماژیک گزینه ای سریع تر و کارآمدتر است. طراحی با آبرنگ نیازمند زمان بیشتری است، زیرا ایجاد لایه ها، تنظیم تیرگی و روشنی، و کنترل پخش رنگ ها به دقت و مهارت بالایی نیاز دارد. از سوی دیگر، ماژیک به طراحان اجازه می دهد تا جزئیات را با دقت بیشتری ترسیم کرده و رنگ ها را به صورت یکنواخت و بدون نگرانی از خشک شدن یا پخش شدن غیرقابل کنترل اعمال کنند. این ویژگی ها به ویژه برای طراحانی که زمان محدودی دارند یا در مراحل اولیه ایده پردازی هستند، بسیار مفید است. در این مقاله، مراحل طراحی یک گردنبند الهام گرفته از طبیعت، به ویژه میوه کاج، را بررسی کرده و نحوه استفاده از تکنیک ماژیک برای به واقعیت رساندن این ایده را به تفصیل شرح خواهیم داد.

دانشمندان با الهام از روند طبیعی تشکیل سنگ های قیمتی در اعماق زمین، موفق شده اند محیط های آزمایشگاهی را شبیه سازی کرده و سنگ های قیمتی مصنوعی با کیفیت بالا تولید کنند. این پیشرفت ها به تولید جواهراتی با ویژگی های مشابه سنگ های طبیعی منجر شده است. با این حال، به دلیل پیچیدگی های فرایندهای طبیعی، تولید دقیق و کامل کپی سنگ های طبیعی همچنان یک چالش بزرگ است. تفاوت های ظریف در ساختار کریستالی، ناخالصی ها و سایر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، به متخصصان گوهرشناسی امکان می دهد تا سنگ های طبیعی را از نمونه های مصنوعی تشخیص دهند. این مقاله به بررسی مقایسه ای بین فرایندهای طبیعی و مصنوعی تشکیل سنگ های قیمتی می پردازد و به تاریخچه و روش های مختلف رشد کریستال های مصنوعی نیز اشاره می کند.

تنسوخ را در زبان ترکی به معنی (هر چیز نفیس) ترجمه کرده اند، لغتی که در زبان سانسکریت هم به معنی (نازک و لطیف) است. فارغ از نام و علت نامگذاری مطالعه ی این شاهکار علمی به دوست داران هنر_صنعت طلا و جواهر پیشنهاد می شود، چرا که علاوه بر افزودن به سواد علمی خواننده، غنای ادبی بالایی هم دارد. تنسوخ نامه یکی از آثار مهم و پرارزشی است که در شناخت گوهرها و دانستن منافع سنگ ها و شناخت فلزات و هدایای نفیس نوشته شده و در میان کتاب هایی که به فارسی در این زمینه تالیف شده، هیچ کتابی به پای جامعیت و مزایای آن نمی رسد. با وجود آن که کتابی است مختصر، اما پس از کتاب «الجماهر» ابوریحان بیرونی، معتبر ترین سند علمی و فنی گوهرشناسی به شمار می آید. استفاده از گرانبهاترین گنجینه اصطلاحات و تعبیرات اصیل فارسی، شیوه تعبیرات، رسایی الفاظ، پختگی عبارات و خالی بودن ذاتش از خلل در جای جای کتاب به چشم می خورد.

وینسنت ونگوگ به زیبایی نقش مادر همه ی ما (طبیعت) را یادآور می شود: و سپس، من طبیعت، هنر  و  شعر دارم...اگر این کافی نباشد، دیگر چه می خواهم؟! 
هنگامی که چشم باز کردیم خود را دامان پر مهر او یافتیم، از کتاب علم او آموختیم و زیستیم، مادران و پدران ما، در پناه او بودند و این اثر هنری را (حیات) از جانب او به ما پیشکش کردند، طبیعت نیز ما را به حضور پذیرفت و فرصت بروز به ما اعطا کرد؛ فرصت و زاویه ی دید هنرمند، مجالی است تکرار نشدنی، برای خلق آثاری منطبق و پایا، پیشکشی خرد به ساحت مهرش...

سنگ های پتوسکی، فسیل های شگفت انگیزی از مرجان های باستانی هستند که حدود 350 میلیون سال پیش در دریاهای گرم و کم عمق دوران دونین زندگی می کردند. این سنگ ها با الگوهای شش ضلعی خود، حاصل فسیل شدن اسکلت مرجان های Hexagonaria percarinata هستند. سنگ های پتوسکی، مرجان های فسیل شده ای هستند که توسط یخچال ها به سواحل میشیگان آورده شده اند. این سنگ ها علاوه بر ارزش علمی، در صنایع دستی و گردشگری نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

جواهرسازی و معماری، دو هنر ظریف، با وجود تفاوت در مقیاس، از نظر فرم، عملکرد و زیبایی شناسی به هم پیوند خورده اند. معماران بزرگی چون «زاها حدید» با تلفیق هنر معماری و جواهرسازی، این ارتباط را به وضوح نشان داده اند. «نورمن فاستر» نیز با تاکید بر اهمیت بهره وری از منابع در طراحی، به این پیوند ابعاد دیگری افزوده است.
در این مقاله، عوامل موثر در همگرایی معماری و طراحی جواهر را مختصری شرح خواهیم دهد. جواهراتی که با الهام از خطوط و حجم های معماری طراحی شده اند و ساختمان هایی که عناصر ظریفی از جواهرات را در خود دارند. با تحلیل این آثار، به شباهت های عمیق میان این دو هنر پی خواهیم برد.

سبک اتروسکی، یک سبک هنری است که ریشه در تمدن باستانی اتروسک ها در ایتالیا دارد. این سبک با جواهرات ظریف، استفاده از طلا و سنگ های قیمتی و تکنیک های پیچیده مانند گرانولاسیون و فلیگر شناخته می شود. با وجود اینکه تمدن اتروسک ها توسط رومی ها جذب شد، اما تاثیر سبک هنری آن ها بر هنر و معماری بسیار ماندگار بوده است. امروزه، ایتالیا به عنوان وارث مستقیم این سبک هنری شناخته می شود و بسیاری از آثار هنری اتروسکی در موزه های این کشور نگهداری می شود.
 سبک اتروسکی با ویژگی هایی چون ظرافت، استفاده از فلزات گران بها و سنگ های قیمتی، و تکنیک های پیچیده مانند گرانولاسیون، به عنوان یکی از شاخص ترین سبک های جواهرسازی در تاریخ هنر شناخته می شود.

کریستا لوتج ،(Christa Lühtje) طراح برجسته جواهرات آلمانی، با سابقه ای درخشان در طراحی و ساخت زیورآلات، یکی از چهره های شاخص در عرصه هنرهای تزئینی محسوب می شود. وی پس از گذراندن دوره های آموزشی در هامبورگ و مونیخ، از سال 1967 به صورت حرفه ای به طراحی جواهرات پرداخت.
لوتج با استفاده از موادی همچون طلا، کریستال کوهی، آمتیست و یشم، آثاری بدیع و منحصر به فرد خلق کرده است. زیورآلات او در نمایشگاه های متعدد در سراسر جهان به نمایش گذاشته شده و در مجموعه های خصوصی و عمومی معتبر همچون موزه هنر و صنایع دستی هامبورگ نگهداری می شوند. آثار لوتج به دلیل زیبایی، ظرافت و نوآوری همواره مورد توجه منتقدان و علاقه مندان به هنر بوده است و جوایز متعددی نیز برای او به ارمغان آورده است.

دوره ساسانی (224-651 میلادی)، دوره ای طلایی در تاریخ ایران محسوب می شود که شاهد شکوفایی هنر، معماری و تمدن ایرانی بود. جواهرات در این دوره نه تنها به عنوان زیورآلات، بلکه به عنوان نمادی از قدرت، ثروت و جایگاه اجتماعی به ویژه برای شاهان و اشراف زادگان مورد استفاده قرار می گرفت. جواهرات ساسانی، با طراحی های پیچیده و استفاده از سنگ های قیمتی و فلزات گران بها، نمایانگر شکوه و عظمت امپراتوری ساسانی بود. این مقاله با تمرکز بر نقش جواهرات در نمایش قدرت سلطنتی در دوره ساسانی، به بررسی انواع جواهرات مورد استفاده، مواد اولیه، تکنیک های ساخت و نمادشناسی آن ها می پردازد. همچنین، به ارتباط بین جواهرات ساسانی و باورهای مذهبی، به ویژه دین زرتشتی، پرداخته شده و نقش جواهرات در مراسم و تشریفات دربار ساسانی مورد تحلیل قرار می گیرد. در نهایت، این مقاله به اهمیت جواهرات ساسانی در تاریخ هنر و فرهنگ ایران و تاثیر آن بر هنرهای اسلامی اشاره می کند.

فضایل انسانی در شرق به قدری والا هستند که در مقیاس اهمیت، جنسیت و ماده را در مراتب بعدی قرار میدهند. هنر و آنچه در وصف آن زاییده می شود، ابزاری ثمین برای نمایش آیین های هر سامانی است.دقت در جزئیات و کوشش برای رعایت هر آنچه که مرسوم است، توجه به پوشش و زیورآلات متصل به آن (هنگام حضور در ساحت هنر یا حتی در مناسبات جاری زندگی) و حفظ آن برای قرن ها، زمینه ساز تربیت جامعه ای باریک بین و مقید را فراهم می آورد. دیدگاه جامعه ی سنتی و شرقی کره جنوبی به زیور آلات و لباس را در این فرصت بررسی می کنیم.

جواهرات از دیرباز به عنوان نمادی از ثروت، قدرت و زیبایی در فرهنگ های مختلف مورد استفاده قرار می گرفتهاند. حضور پررنگ آن ها در آثار هنری، به ویژه نقاشی ها، این اهمیت را به خوبی نشان می دهد. نقاشان با مهارت خاصی، جواهرات را بر روی لباس ها، تاج ها و زیورآلات شخصیت های نقاشی هایشان به تصویر می کشیدند و به این ترتیب، علاوه بر زیبایی بصری، اطلاعات ارزشمندی را درباره مد، آداب و رسوم و سبک زندگی در دوره های مختلف تاریخی به ما ارائه می دهند.

امروز در اهمیت و جایگاه حاکمیت شرکتی برای موفقیت شرکت ها تردیدی نیست چراکه این موضوع با توجه به رخدادهای سال های اخیر و بحران های مالی شرکت ها اهمیتی بیش از پیش یافته است. بررسی علل و آسیب شناسی فروپاشی برخی از شرکت های بزرگ که زیان های کلانی به ویژه برای سهامداران داشته است ناشی از ضعف سیستم حاکمیت شرکتی آن ها بوده است. تحقیقات نشان می دهد ک حاکمیت شرکتی می تواند باعث ارتقاء استانداردهای تجاری شرکت ها، تشویق، تامین و تجهیز سرمایه ها و سرمایه گذاران و بهبود امور اجرایی آن ها گردیده و یکی از عناصر اصلی در بهبود کارایی اقتصادی شرکت هاست چراکه ناظر بر روابط سهامداران، هیات مدیره، مدیران و سایر ذی نفعان آن هاست. حاکمیت شرکتی درصدد ارتقاء انصاف، شفافیت و پاسخگویی در بنگاه اقتصادی می باشد. عملکرد مالی شرکت ها با اعمال حق حاکمیت شرکتی آن ها رابطه مستقیمی دارد و مدیران بهتر، موجب حاکمیت شرکتی موثرتر شده و به ذی نفعان خود توجه می کنند و در نهایت بازده مالی بیشتری را تولید می کنند.
در تحقیقی که با هدف بررسی رابطه بین اصول حاکمیت شرکتی و بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال1390 انجام گردید، میزان رعایت اصول حاکمیت شرکتی با استفاده از پرسشنامه ای جامع که حاوی سی سوال و برگرفته از اصول حاکمیت شرکتی می باشد، اندازه گیری شده است. اطلاعات بازده شرکت ها نیز از سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران و نرم افزار مالی تدبیرپرداز و ره آورد نوین به دست آمد و در نهایت به کمک آزمون های آماری، فرضیه های تحقیق آزمون گردید.

پنتون، مرجع جهانی رنگ، برای سال 2025 رنگ «موس موکا» (Mocha Mousse) را برگزیده است. این رنگ قهوه ای گرم و دلنشین، با الهام از دنیای طبیعی و لذت های ساده زندگی، حس آرامش و راحتی را به ارمغان میآورد. موس موکا، با طیف رنگی گرم و غنی خود، یادآور لحظات دلنشین نوشیدن یک فنجان قهوه گرم و لذت بردن از یک دسر خوشمزه است. این رنگ، با ترکیب ظرافت و سادگی، فضایی صمیمی و دلنشین را ایجاد می کند. انتخاب موس موکا به عنوان رنگ سال 2025، نشان دهنده گرایش روزافزون جامعه به سوی سادگی، طبیعت و آرامش است. الماس قهوه ای؛ مورگانایت صورتی ملایم، گارنت با رنگ های قرمز تیره و قهوه ای، پریدوت با رنگ سبز زیتونی، اسپینل با رنگ های قرمز، صورتی و قهوه ای، به جواهرات ظاهری کلاسیک و مجلل می بخشد.

در این آموزش گام به گام، به دنیای طراحی جواهرات با نرم افزار قدم خواهیم گذاشت و با هم یک گوشواره پروانه زیبا را خلق می کنیم. این آموزش برای افرادی که به طراحی جواهرات علاقه مند هستند و می خواهند با ابزارهای طراحی سه بعدی آشنا شوند، بسیار مفید خواهد بود. در طول این آموزش، با مفاهیم اولیه مدل سازی سه بعدی، تکنیک های ایجاد حجم و بافت و همچنین روش های افزودن جزئیات به مدل آشنا خواهیم شد.