نشریه شمس
پیاپی 125 (پاییز 1403)

این مقاله به بررسی تاثیرات جهانی شدن بر هویت ملی و آموزش معماری در ایران می پردازد. با توجه به چالش های ناشی از جهانی شدن، هدف تحقیق تحلیل چگونگی حفظ هویت ملی در معماری و ارائه راهکارهایی برای انطباق با روندهای جهانی است. مسائل کلیدی شامل چالش ها و فرصت های موجود در این زمینه و نحوه تقویت ارزش های بومی در آموزش معماری می باشد.
روش تحقیق شامل تحلیل متون علمی و بررسی مشکلات و نارسایی های نظام آموزشی موجود است. نتایج نشان می دهد که تضاد بین فشارهای جهانی و ارزش های فرهنگی محلی، کمبود محتوای آموزشی متناسب و عدم وجود سیاست های حمایتی، از مهم ترین چالش ها هستند. برای تقویت هویت ملی، پیشنهاداتی همچون ادغام عناصر سنتی با رویکردهای مدرن، استفاده از مصالح بومی و تقویت ارتباطات اجتماعی ارائه می شود. این مقاله تاکید دارد که با توجه به تحولات جهانی، آموزش معماری باید به گونه ای تنظیم شود که ضمن حفظ هویت ملی، به نیازهای معاصر پاسخ دهد.

ساختمان ها پر تعدادترین عناصر تشکیل دهنده کانون های زیستی اعم از شهرها و روستاها هستند که مجموعه آن ها در کنار یکدیگر ساختار حجمی و سیمای کالبدی شهرها و روستاها را تشکیل می دهند. با رشد جمعیت کشور و به تبع آن، نیاز به ساخت وسازهای بیشتر، میزان و تنوع تخلفات ساختمانی به خصوص در سطح شهرهای کشور افزایش محسوس یافته و بخش قابل توجهی از انرژی دستگاهای اجرایی و قضایی کشور را جهت رفع عوارض و تبعات آن ها به خود معطوف ساخته است. مقاله حاضر ابتدا به تشریح دلایل بروز تخلفات ساختمانی، انواع تخلفات ساختمانی، عوارض و تبعات ناشی از تخلفات ساختمانی و راهکارهای اصولی مقابله با آن ها می پردازد و راهکارهایی را برای کاهش میزان تخلفات ساختمانی و ارتقای کارآیی تدابیر مقابله با آن ها ارائه می نماید.

در راستای توجه به سیاست‏های کلی مصوب مقام معظم رهبری در خصوص «امور پدافند غیرعامل» و «پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه»، ‏افزایش و گسترش آموزش،‏ آگاهی و فرهنگ‏‎سازی برای ایمنی و آماده‏سازی مسئولان و مردم برای رویارویی با عوارض ناشی از سوانح طبیعی به ویژه پدیده‏های جوی، ‏اقلیمی و مخاطرات طبیعی از قبیل زلزله،‏ سیل و حوادث غیرمترقبه از قبیل حریق امری ضروری است.
در این میان توجه به پدافند غیرعامل در برنامه‏‎ریزی و مدیریت شهری برای حفظ امنیت مردم ضرورت دارد. زیرا شهر باید در زمان بحران و وقوع حوادث غیرقابل پیش‏بینی، ‏تاب‏آوری لازم را داشته و همچنین دارای پایداری لازم برای حفظ امنیت مردم باشد. علاوه بر اینکه در ایجاد احساس امنیت فردی و اجتماعی وجود پیوست امنیتی در کلیه امور و مسائل برای جامعه ضرورت دارد،  توجه به ساختار شهری نیز در این زمینه ضروری است و در این میان ساختمان‏ها جایگاهی ویژه دارند؛‏ چرا که ایمنی آن‏ها حائز اهمیت است. لذا علاوه بر پایداری و تاب‏‎آوری شهر، توجه به نگهداری ساختمان و تعمیرات ادواری آن نیز باید مدنظر باشد.

1- چکیده
پدیده جزایر حرارتی شهری به دلیل توسعه شهری و صنعتی شدن، یکی از چالش های مهم اقلیمی قرن 21 و از پیامدهای شهرنشینی و صنعتی شدن است که به افزایش دمای مناطق شهری در مقایسه با مناطق روستایی منجر می شود. این افزایش دما به دلیل جایگزینی پوشش های طبیعی با سازه های مصنوعی مانند ساختمان ها، آسفالت و بتن رخ می دهد که باعث جذب و حفظ بیشتر گرما می شوند. جزایر حرارتی شهری نه تنها به کاهش آسایش اقلیمی شهروندان می انجامند بلکه اثرات منفی دیگری همچون افزایش آلاینده های جوی، تشدید تنش های حرارتی، افزایش تقاضا برای انرژی خنک کننده و کاهش کیفیت هوای شهری دارند. افزایش دمای مناطق شهری می تواند باعث ایجاد شرایط بحرانی همچون تشدید امواج گرمایی، افزایش نرخ مرگ ومیر برآمده از گرما و مشکلات بهداشتی گسترده تر شود. در این میان، راهکارهای طراحی اقلیمی شهری، مانند گسترش فضاهای سبز، بهبود جریان هوا و به کارگیری مصالح مناسب در ساخت وسازها، می توانند به کاهش اثرات جزایر حرارتی کمک کنند. همچنین فناوری های نوین مانند سیستم های تهویه مطبوع پایدار و به کارگیری انرژی های تجدیدپذیر نیز به عنوان رویکردهای موثر برای کاهش اثرات این پدیده مطرح شده اند. این مقاله با تحلیل علمی عوامل موثر بر ایجاد جزایر حرارتی شهری، به ارائه راهکارهایی برای بهبود آسایش اقلیمی در محیط های شهری پرداخته است.