مجله تحقیقات نظام سلامت حکیم
سال چهارم شماره 3 (پیاپی 15، پائیز 1380)

بی اختیاری ادرار یک مشکل شایع اورولوژی است که می تواند باعث ایجاد اثرات نامطلوب شدیدی در کیفیت زندگی بیمار و اطرافیان او شود. استفاده از اسفنکتر مصنوعی یکی از موثرترین روش های درمان بی اختیاری ادرار ناشی از بعضی از آسیبهای عصبی، کم کاری اسفنکتر و جراحی پروستات می باشد. پرمصرف ترین اسفنکتر مصنوعی موجود AMS 800 Hydraulic prosthesis می باشد که بعلت قیمت فوق العاده بالای آن عملا در ایران کاربرد بسیار محدودی دارد. در این مقاله نحوه طراحی و ساخت مدل آزمایشگاهی اسفنکتر ادراری مصنوعی الکترومکانیکی با استفاده از آلیاژ حافظه دار ارائه می شود. این پروتز توسط اثر جریان الکتریسته توانایی باز و بسته نمودن مجرای تحت فشار مشابه مجرای خروج ادرار انسان بعد از مثانه را دارد. نظر به اینکه این مدل آزمایشگاهی جهت آزمایش روی حیوان و در نهایت انسان طراحی شد، جریان الکتریسته مورد نیاز سیم آلیاژ حافظه دار اسفنکتر بدون عبور سیم از پوست به روش القاء میدان مغناطیسی متغیر توسط یک مولد در خارج بدن به یک گیرنده و تقویت کننده در درون بدن تامین شد. قسمت مکانیکی پروتز که یک اسفنکتر مصنوعی استوانه ای شکل است با تغییر حالت سیم آلیاژ حافظه دار عملیات باز و بسته نمودن مجرا (مشابه مجرای ادراری انسانی) را انجام می دهد. نتایج این تحقیق نشان داد که با قراردادن مولد در فاصله تقریبا 5 میلی متری از گیرنده و روشن نمودن آن، جریان القایی درگیرنده ایجاد و توسط تقویت کننده 3 وات جریان تولید می شود.
با انتقال این جریان به سیم آلیاژ حافظه دار اسفنکتر این سیم گرم شده و نیروی حاصل از تغییر شکل آن یعنی کوتاه شدن طول سیم، بر نیروی فنر اسفنکتر (اسفنکتر را بسته نگه می دارد) غلبه و اسفنکتر باز می شود. بعد از قطع جریان و سرد شدن سیم آلیاژ حافظه دار نیروی فنر، اسفنکتر را به حالت اولیه بر می گرداند. نتیجه آزمایشات نشان داد این اسفنکتر مصنوعی الکترومکانیکی بصورت یک پروتز قابل حمل که با یک باتری 12 ولت کوچک عمل می کند می تواند بعنوان یک اسفنکتر مصنوعی جدید بعد از بهینه سازی جهت آزمایش روی حیوان آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد.

مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران نشان می دهند که میزان فعالیت کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز در نارسایی مزمن و یا حاد عضلات افزایش می یابد و این در شرایطی است که امکان دارد عارضه قلبی قابل شناسایی رخ نداده باشد به این دلیل، محققان زیادی در جستجوی یک مارکر اختصاصی تر بوده اند. تروپونین قلبی، یک پروتئین تنظیمی است که فقط در بافت قلب وجود دارد و در تشخیص انفارکتوس قلبی در مقایسه با آنزیمهای کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز حساسیت بیشتری دارد. افزایش مقدار این پروتئین ساختمانی در خون نشان دهنده انفارکتوس قلبی است. تروپونین در بافتهای دیگر غیر از بافت های قلب سنتز نشده و بنابراین افزایش مقدار آن نشان دهنده آسیب قلبی است. در این پژوهش، نمونه خون از افراد کنترل بدون علائم انفارکتوس قلبی و افراد مورد مطالعه با علائم درد در ناحیه قفسه سینه، فشار خون بالا و علائم اکوکاردیوگرافی تهیه گردید. مقدار تروپونین به روش کروماتوگرافی و فعالیت آنزیم ها به روش بیوشیمیایی و کیت های آنزیمی اندازه گیری شد. یافته های این پژوهش نشان دادند که اندازه گیری مقدار تروپونین سرم برای تشخیص انفارکتوس قلبی در مقایسه با روش های قدیمی بررسی میزان فعالیت کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز سرم حساسیت مناسب (82%) و ارزش تشخیصی بالا (78%) دارد و روش تشخیصی خوبی برای این دسته از بیماران بشمار می آید.

رادیولژی تشخیصی یکی از روش های مهم در عرصه خدمات بهداشتی می باشد. استفاده مؤثر از این فن آوری فقط تحت روش های طراحی شده و سیستماتیک میسر می گردد. روش های تضمین کیفی مربوط به عملکرد دستگاه ها عامل کلیدی در این روش سیستماتیک است.
هدف از انجام این طرح هدایت و کمک در انجام برنامه های تضمین کیفی در سطح کشور می باشد. این برنامه ها روش های سیستماتیکی هستند که منجر به افزایش دقت در تشخیص بیماری ها و در عین حال کاهش در پرتو رسیده به بیمار می گردد. اندازه گیری ولتاژ لامپ پرتوایکس تشخیصی (kVp) مهمترین مرحله ارزیابی و کنترل کیفیت پرتوایکس می باشد. از آنجائیکه کیلوولت سنج های معمول گران می باشند و در کشورهای رو به توسعه در دسترس نیستند، بنابراین یک وسیله ساده و دقیق مورد نیاز می باشد. چنین دستگاهی به نفوذ سنج فیلم موسوم است که توسط کامرون توصیه شده است و دارای مزایای بسیار زیادی از جمله قابلیت حمل، ارزان بودن و کاربرد ساده می باشد. بهمین خاطر چنین نفوذ سنج ساده ای ساخته شد و بدین ترتیب kVp 9 دستگاه پرتوایکس در 7 بخش رادیولوژی اندازه گیری شد. این بخشها در بیمارستانهای تابع دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشند. در این آزمون نفوذسنج بر روی کاست پرتوایکس معمولی قرار گرفت و تصاویر نفوذ سنج بدست آمده از 9 دستگاه پرتوایکس با تصویر نفوذ سنج حاصل از دستگاه مرجع مقایسه شد. این مقایسه جهت تخمین افت کیلوولت با استفاده از روش حداقل مربع صورت گرفت. نتایج حاکی از افت کیلوولت ها بود که این خود الزام انجام برنامه تضمین کیفی در بخش های رادیولوژی سراسر کشور را تایید می نماید.

پژوهش حاضر الگوی شیردهی مادران ساکن شیراز را به صورت طولی مطالعه می کند بدین منظور یک هم گروه 329 نفری از مادران که طی دو هفته متوالی در سال 1375 در زایشگاه های 14 گانه شهر شیراز وضع حمل کرده بودند به صورت تصادفی انتخاب شدند.

محیطهای کشت متوالی تجاری G2.2, G1.2 که بر اساس نیازهای جنین در مراحل مختلف تکوین آن و همچنین تغییر متابولیتهای مسیر تولید مثلی ماده تهیه شده اند، به عنوان محیطهای جدیدی در تکوین جنینهای قبل از لانه گزینی مطرح گردیده اند. اما این محیطها دارای نیمه عمر کوتاه بوده و گرانقیمت می باشند. نظریه اهمیت موضوع، محیطهای کشت متوالی و R1و R2بر همین اساس در آزمایشگاه ساخته شدند وکیفیت آنها با مهادلهای تجاریشان (محیطهای G1.2 و G2.2) مورد مقایسه قرار گرفت. کیفیت محیطهای ساخته شده R1 و R2 و تجاری G1.2و G2.2همچنین محیط سادهT6 (بعنوان محیط کنترل کشت جنین) با بررسی تکوین جنینهای تک سلولی موش طی 5 روز کشت ارزیابی شد. مقایسه تکوین جنینها با آزمونهای مربع کای و فیشر انجام گردید.
مقایسه تکوین جنینها در محیطهای R1 و R2 ساخته شده و محیطهای G1.2 و G2.2 تجاری، اختلاف معنی داری را در طی 5 روز کشت نشان نداد. در روز چهارم درصد زیادی از جنینها در هر دو نوع محیط کشت متوالی به مرحله بلاستوسیست متسع (expanded) و هیچینگ بلاستوسیست رسیدند (80% در هر دو محیط) و میزان هیچینگ بلاستوسیستها در آنها از T6 بیشتر بود (p<0.001)از طرفی درصدی از جنینهای هچ شده یا در حال هچ در محیطهای متوالی ساخته شده و تجاری در روز پنجم کشت کولاپس شدند (63-55 درصد) که این میزان بسیار بیشتر از T6 (3 درصد) بود (0.001>P). نتایج این مطالعه نشان داد که کیفیت محیطهای متوالی ساخته شده R1 و R2 از نظر تکوین جنینهای موش همانند انواع تجاری G1.2 و G2.2 می باشد.

استرپتولیزین SLO)O)به وسیله استرپتوکوکهای بتاهمولیتیک گروه A و اکثر سوشهای گروه هایC وG تولید می شود.SLO آنتی ژنیک است و در خون مبتلایان به بیماری استرپتوکوکی تولید آنتی استرپتولیزین می کند که در تشخیص سابقه بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. جهت تیتر آنتی بادی ضد استرپتوکوکی در سرم خون بیماران آنتی استرپتولیزین SLO)O)استفاده می شود. مهمترین جزء این کیت تشخیصی SLO می باشد که بصورت آنتی ژن مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مطالعه جهت تولید SLO با فعالیت همولیتیکی قابل توجه، سوش استاندارد ریچارد تهیه شده از انستیتو پاستور پاریس (کد 78- A) در 11 محیط مختلف طراحی شده مورد بررسی قرار گرفته و شرایط تولید مانند pH، دما و هوا دهی در حین انکوباسیون کنترل گردید. انتخاب این محیط ها بر اساس وجود مواد انرژی زا، مواد محرک سم زایی و فاکتورهای رشد برای میکروارگانیسم ها بوده است.
وجود یا فقدان این مواد در محیط های ترکیبی نیمه سنتتیک و یا مشخص شیمیایی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته اند. بهترین محصول از محیط کشتی عاید گردید علاوه بر دارا بودن فاکتورهای مؤثر در رشد و تولید مانند پروتئوزپپتون بعنوان محرک سم زایی، ویل اینفوژن Veal) infusio)بعنوان منبع غذایی، مواد بافری و دکستروز، با فرآیند دیالیز تهیه شده بود. فعالیت همولیتیکی در چنین محیطی تقریبا معادلU/m1 27000 ارزیابی شده است.

ارتباط زوجین نقطه عطفی در افزایش مشارکت مردان در برنامه های بهداشت باروری است. ارتباط آنها برای قبول مسئولیت و تصمیم گیری درست، ضروری می باشد. در مطالعه ای کیفی(Qualitative Research) در شهر زاهدان چگونگی ارتباط زوجین مورد بررسی قرار گرفت. گروه های اصلی مورد بررسی زنان و مردان مرکز و حاشیه شهر و طلاب زن و مرد اهل تشیع و تسنن بودند. 120 نفر در 16 گروه وارد مطالعه شدند.
روش جمع آوری اطلاعات مباحثه گروهی روی عنوان خاص(Focus Group Discussion) بود.
نتایج نشان داد که اکثریت زنان و مردان مرکز شهر و طلاب اهل تشیع تصمیم گیرنده اصلی در خانواده را هر دو زوج میدانستند در حالی که گروه های حاشیه شهر، مرد را تصمیم گیرنده می دانستند. کلیه گروه ها به یک یا دوبار بحث در سال با همسرانشان درباره تنظیم خانواده اشاره کرده اند. در مورد حضور مردان در کلینیکهای مخصوص مردان اغلب گروه ها معتقد بودند که مردان در این کلینیکها حضور نخواهند یافت. اکثریت قریب به اتفاق این گروه ها به لزوم مشارکت مردان در برنامه های تنظیم خانواده اذعان داشتند و تقریبا کلیه افراد اظهار داشتند که از نظر همسرانشان درباره تنظیم خانواده مطلع می باشند. در مورد راه های جلب مشارکت مردان در بیشتر گروه های اهل تسنن به نقش علمای اهل تسنن و سایر گروه ها به نقش رادیو و تلویزیون اشاره کردند. کلیه گروه های شرکت کننده به نقش تعالیم مذهبی در تصمیم گیری زوجین اشاره نمودند و معتقد بودند که در تعالیم مذهبی در زمینه تنظیم خانواده تناقضهایی وجود دارد که باید توسط علماء هر دو مذهب رفع ابهام صورت گیرد.

تحقیق حاضر سعی در مطالعه مواد زائد جامد مختلف در صنایع تهران می کند. از مجموع 918 واحد صنعتی استان تهران که پرسنل بیش از 50 نفر دارند تعداد 389 واحد که در سطح تهران بزرگ مستقر هستند انتخاب گردید. از این میان، 54 واحد صنعتی با توجه به خط تولید و وجود مواد زائد جامد از طریق مراجعه، جلب همکاری کارشناسان بهداشت و پرسشنامه حضوری انتخاب گردید. در این واحدها روش های بازیافت، مراحل جمع آوری، حمل و نقل و دفع نهایی زباله های صنعتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه اینکه 25.9 درصد از صنایع انتخابی دارای مدیریت دولتی و 31.5 درصد دارای مدیریت نیمه دولتی، 42.6 درصد خصوصی هستند. قابل توجه اینکه 90 درصد اینگونه صنایع دارای کارکنان مخصوص جمع آوری زائدات هستند که اکثرا مجهز به لباس کار می باشند. واحدهای صنعتی مورد بررسی در این تحقیق بر اساس طبقه بندی وزارت صنایع شامل هفت گروه می باشند که درصد انتخاب هر گروه نسبت به کل صنایع به شرح زیر خلاصه می گردد:صنایع غذایی 11.1 درصد، صنایع شیمیایی و دارویی 16.7 درصد، صنایع برق و الکترونیک 11.1 درصد، صنایع چوب و کاغذ 7.4 درصد، صنایع نساجی و چرم 13 درصد، صنایع فلزی با 24.1 درصد، بالاترین مقدار و بالاخره صنایع کانی غیرفلزی با 16.7 درصد در رده بندی بعدی قرار دارند بر اساس بررسی های بعمل آمده در این تحقیق از هفت گروه صنعتی مورد نظر بالاترین تعداد متعلق به صنایع فلزی و کمترین مربوط به صنایع چوب و کاغذ است.
آخرین اطلاعات نشانگر این است که 55 درصد جمع آوری و دفع زائدات صنعتی توسط شهرداری تهران و 27.7 درصد توسط شرکت های خصوصی و 16.8 درصد بقیه شخصا توسط مدیریت کارخانجات انجام می گیرد.

دندانپزشکان نقش مهمی در بالا بردن آگاهی بیماران در مورد بهداشت دهان و یادآوری اثرات زیان آور دخانیات بر روی بافتهای دهان و سلامت عمومی بر عهده دارند. در این تحقیق که با مطالعه بر روی دانشجویان دندانپزشکی صورت گرفت هدف بررسی وضعیت دندان، لثه و عادات سیگار کشیدن و بهداشت دهان آنان در دو گروه سیگاری و غیر سیگاری بود.
دراین مطالعه مقطعی، 150 دانشجو بطور تصادفی انتخاب شدند سن آنها بین 25 تا 35 سال و 33% آنها سیگاری بودند. شاخصهای کلینیکی شامل تعداد دندانهای از بین رفته ترمیم شده- و پوسیده و ایندکس لثه ای (GI) و پلاک میکروبی(PLI) و خونریزی لثه(PBI) بود و همچنین سابقه و میزان مصرف سیگار و عادات بهداشتی و استفاده از درمان غیر جراحی پریودنتال مورد پرسش و ارزیابی قرار گرفت.
میانگین دندان های ترمیم شده و پوسیده و ایندکس پلاک در سیگاری ها بالاتر بود و اختلاف معنی دار معنی دار داشت (P<0.03, P<0.0001) و نسبت خطر ایندکس پلاک غیرنرمال در سیگاری ها نسبت به غیر سیگاری ها دو برابر بود. استفاده از درمان غیر جراحی پریودنتال در افراد سیگاری بیشتر بود (P=0.003) ایندکس لثه ای در سیگاری ها کمتر و خونریزی لثه در سیگاری ها بیشتر بود اما اختلاف معنی دار نبود. سایر عادات بهداشت دهان در دو گروه مشابه بود. نتیجه آنکه استعمال دخانیات یک خطر مهم برای ایجاد یک خطر مهم برای پوسیدگی و تجمع پلاک میکروبی است.

اسانس اندام هوایی آویشن شیرازی (Zataria multiflora) با روش تقطیر با بخار استخراج و تاثیر ضدمیکروبی آن علیه E.coli و S.aureus با روش دیسک پلیت ناحیه مهار کننده رشد باکتری در رقتهای 1، 1.2، 1.4، 1.8، 1.16، 1.32 و 1.64 و اسانس در چهار مرحله زمانی تازه، یک، دو و سه ماهه پس از استخراج ارزیابی شد. همچنین اثر سوسپانسیون در برابر سوسپانسیون E.coliو S.aureusبا تراکم باکتریایی 105،106، و107 در هر میلی لیتر قرار گرفتند تا حداقل غلظتهای مهار کنندگی(MIC) و کشندگی(MBC) آنها تعیین شود. تاثیر ضدمیکروبی آمپی سیلین نیز با همان روش های فوق بررسی و نتایج با آویشن مقایسه شد. اسانس تازه آویشن شیرازی در رقت 1.8 و قطر 30 و 22 میلی متری هاله ممانعت رشد به ترتیب در برابر E.coli و S.aureus ایجاد کرد. آمپی سیلین در رقت μ g/ml 4 با قطر 11 میلی متری هاله ممانعت رشد در خصوص E.coli و در رقت μ g/ml 6 با قطر 23 میلیمتری در برابرS.aureus خاصیت باکتری سیدال داشت. در رقتهای باکتریسیدال، زمان میکروب کشی اسانس کوتاهتر از آمپی سیلین بود. با عنایت به محدودیتهای روزافزون استفاده از مواد شیمیایی ضد میکروبی ناشی از گسترش مقاومت دارویی به نظر می رسد روغنهای فرار منابع ضدمیکروبی بهتری در حفظ مواد خوراکی و کنترل بیماری های انسانی باشند.