نشریه پژوهش در مهندسی عمران و معماری ایران
پیاپی 34 (پاییز 1403)

معماری روستایی ایران به لحاظ ماهیت کارکردی و پاسخگویی به نیازهای انسانی فعالیت های مردمی، عناصر تولیدی و محیط زیست، مجموعه ای همگن و متشکل با هویت کالبدی خاص را تشکیل می دهد که تجلی گاه ارتباطات و کارکرد ها و نقش چند عملکردی فضاها است. طرح، تکنولوژی و شیوه ساخت مسکن روستایی، ابعاد، تناسبات، مقیاس و انطباق با شرایط درون و بیرون واحد مسکونی همه و همه از میزان تاثیر و تقویت روابط انسانی با امکانات و شرایط محیط طبیعی و الزاماتی حکایت دارد که بصورت تجربی و در طول زمان به صورت اصول، معیارها و کمیت هایی در ساختار فضایی مسکن بروز یافته است. روستای پاقلعه نیز از این قاعده مستثنی نیست و کلیت آن متشکل از مجموعه اجزایی است که با رابطه ای منطقی بین مجموعه فعالیت ها، رفتارها و کالبد روستا به گونه ای انسجام یافته ادراک می شوند. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناخت ویژگی ها و اصول شکل گیری و عناصر مختلف فضایی- کالبدی شکل دهنده گونه مسکن روستایی در روستای پاقلعه شهرستان رامیان و استخراج عناصر کارآمد آن است تا علاوه بر دریافت صحیح مفاهیم و اصول سازمان یافته مسکن در منطقه مورد مطالعه، بتواند بخشی از ویژگی های این عناصر و دلایل وجودی آنها را ثبت کند. پژوهش حاضر به لحاظ متدلوژی از نوع تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و از نوع مطالعات میدانی تطبیقی است گردآوری داده ها به دو روش کتابخانه ای و پیمایشی صورت گرفته که به این ترتیب پاره ای از اطلاعات لازم نخست به صورت اسناد مکتوب گردآوری شد و سپس طی پیمایش میدانی به روستای پاقلعه نمونه های فراوانی گردآوری شد که شماری از آنها پس از نخستین بررسی های توصیفی طبقه بندی شدند. نتایج کلی پژوهش حاضر حاکی از آن است که مهمترین ویژگی ساختاری و تیپولوژی معماری بومی این روستا هماهنگی بافت و شکل گیری آن بر اساس زمین ساماندهی فضاهای گوناگون مسکن روستایی با توجه به معیشت خانواده عوامل اقلیمی و وضعیت اجتماعی فرهنگی مردم می باشد. که بدون توجه به هر یک از موارد فوق شکل گیری بافت و معماری روستا امکان پذیر نخواهد بود.

پرلیت یک سنگ آتشفشانی شیشه ای با ترکیب ریولیتی است که در حدود 3 تا 5 درصد آب به صورت حبس شده در خود دارد. در اثر حرارت بین 900 تا 1100 درجه سانتیگراد آب حبس شده در آن به صورت بخار در می آید و خروج آب از داخل ذرات نرم شده سنگ پرلیت سبب می شود که حجم آن از 4 تا 20 برابر افزایش یابد پرلیت منبسط شده به علت داشتن وزن ظاهری خیلی کم60 تا 110 کیلوگرم در متر مکعب و همچنین ضریب حرارتی پایین و خاصیت جذب صدای زیاد، در ساختمان و صنایع دیگر مصرف فراوان دارد. تحقیق حاضر به صورت تحلیلی و توصیفی انجام پذیرفته است. ذرات پرلیت با سیمان پرتلند و آب ترکیب می شود و بتن سبکی تولید می نماید که می توان آنرا برای دیوارهای پرکننده و سقف سبک و پوشش اصلی سقف و تولیدات پیش ساخته و نمونه های مختلف عایق و مصارف صنعتی دیگر استفاده نمود.