مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال شصت و دوم شماره 6 (پیاپی 48، اسفند 1383)

هدف کلی از این مطالعه، تعیین نتایج و عوارض آرترودز انحرافات مادرزادی ستون فقرات، با و بدون وسیله گذاری در بیماران بستری در بخش ارتوپدی بیمارستان سینا، طی سال های 81-1379 می باشد. از بین بیماران مبتلا به انحرافات ستون فقرات، در صورت کشف آنومالی مهره ای، بیمار وارد مطالعه می شد. در مواردی که دفورمیتی پیشرفت کرده یا پتانسیل پیشرفت بالایی داشت یا در بدو مراجعه، دفورمیتی شدیدی مشاهده شد، کاندید عمل جراحی می گردید. پس از بستری، از بیمار، رادیوگرافی های کششی و خم شدن بعمل می مد. در موارد اسکولیوز، اگر قوس دفورمیتی بیش از 50-45 درجه بوده و کمتر از 50% انعطاف پذیری داشت و در موارد کیفوز، اگر سن بیمار بالای 5 سال بوده و کیفوز بالای 50 درجه داشت، تصمیم به عمل جراحی دومرحله ای (ریلیز و فیوژن قدامی، همراه با فیوژن خلفی، با یا بدون وسیله گذاری) می شد. در غیر این صورت، صرفا فیوژن خلفی±وسیله گذاری، صورت می گرفت. در مواردی که آنومالی در ستون فقرات لومبار تحتانی بوده و باعث انحراف ثابت ستون فقرات شده بود، تصمیم به رزکسیون مهره می شد. پس از جراحی بیمار بمدت حداقل شش ماه، مورد پیگیری قرار گرفته در انتهای ماه ششم، جهت رد سودو-آرتروز، اسکن استخوان انجام می شد. محاسبه زاویه دفورمیتی، مطابق روش Cobb صورت می گرفت. از 15 بیمار مورد مطالعه، 7 مورد اسکولیوز، 3 مورد کیفوز و یک مورد لوردوز توراسیک بوده است. در 11 مورد، جراحی از نوع ریلیز و فیوژن قدامی+فیوژن خلفی، در سه مورد فیوژن خلفی بتنهایی و در یک مورد، رزکسیون مهره، بوده است. در 12 بیمار، از وسیله گذاری استفاده شده که در 75%، همراه با اصلاح دفورمیتی و در 25%، بدون اصلاح بوده است. متوسط اصلاح در موارد کیفوز، 14.6%، در موارد اسکولیوز، 27% و در کیفواسکولیوز 28.7% در جز اسکولیوز و 25.7% در جز کیفوز بوده است. آنومالی نخاعی، در دو بیمار (بصورت منگومیلوسل و دیگری بصورت دیاستوماتومیلی) وجود داشته است. آنومالی ادراری تناسلی، در دو بیمار (دوپلیکاسین سیستم ادراری و دیگری بصورت Single kidney) وجود داشته است. نتیجه گیری و توصیه ها: تشخیص و درمان زودرس انحرافات مادرزادی ستون فقرات، ریسک عوارض حین و بعد.
در مطالعه حاضر، برای ارزیابی دقت و قدرت تفکیک روش های مختلف HLA typing تعدادی نمونه رفرانس از WHO تهیه شد که ژنوتیپ آنها بر اساس توالی نوکلئوتیدهای آنها معلوم بود. نمونه های رفرانس با روش های سرولوژی، مولکولی PCR-SSP-RFLP، PCR-SSP و روش PCR-Reverse Dot-Blot (مورد اخر با استفاده از این کیتها مذکور فوق) تایپ شدند.
یافته ها & نتایج نشان داد، روش سرولوژی و روش های ملکولی PCR-SSP و PCR-SSP-RFLP توانایی تعیین دقیق اللها را ندارد و در اکثر موارد گروه های اللی را مشخص نمودند. در مقابل روش مولکولی PCR-Reverse Dot-Blot با استفاده از کیت های HLA-DRB1، DRB3، DRB4، DRB5، DQB1، DQA1 همان ژنوتیپ نمونه های WHO را نشان دادند.

روده باریک از ارگان های حساس به رادیوتراپی در بیماران مبتلا به کانسرهای لگن است و بعلت عوارض جدی حاصله از درمان، عامل عمده ایجاد محدودیت در اعمال دزهای درمانی لازم برای این بیماران می باشد. پیدا کردن مناسب ترین تکنیک رادیوتراپی برای بیماران مبتلا به کانسرهای لگن باتوجه به شرایط و امکانات موجود در مراکز درمانی کشورمان، هدف این بررسی را تشکیل می دهد. 35 بیمار مبتلا به کانسرهای لگن، مراجعه کننده به بخش رادیوتراپی انکولوژی بیمارستان امام خمینی تهران که اندیکاسیون رادیوتراپی تمام لگن را داشتند بترتیب ورود انتخاب شدند و تمامی بیماران در سه حالت مختلف زیر با استفاده از سولفات باریم و گرافی روده باریک تحت سیمولاسیون لگن قرار گرفتند. 1) وضعیت Prone و مثانه پر، 2) وضعیت Prone و مثانه پر+کیسه آب، 3) وضعیت Supine و مثانه خالی. سپس سطح روده باریک در معرض رادیوتراپی در حالت های فوق محاسبه و با استفاده از روش آماری (Bonfroni: Repeated measurement) تحت مقایسه قرار گرفتند. بیمارانی که در وضعیت Prone و مثانه پر+کیسه آب تحت سیمولاسیون قرار گرفتند، میانگین سطح روده باریک در معرض رادیوتراپی 122.97 سانتیمتر مربع و در وضعیت مثانه پر و Prone برابر با 159.48 سانتیمتر مربع و در حالت Supine و مثانه خالی 215.48 سانتیمتر مربع بود. براساس اطلاعات بدست آمده سطح روده باریک در معرض رادیوتراپی بیماران در وضعیت Prone و مثانه پر+کیسه آب در مقایسه با وضعیت Supine و مثانه خالی 57% بوده است. نتیجه گیری و توصیه ها: باتوجه به شرایط و امکانات مراکز درمانی کشورمان، استفاده از کیسه آب و درمان در وضعیت Prone و مثانه پر، بیشترین اثر را در کاهش سطح روده باریک در معرض پرتودرمانی در بیماران مبتلا به کانسرهای لگن دارد.

استامینوفن دارویی است ضد تب، ضد درد که مصرف آن توسط عموم بسیار گسترده است، اما استفاده نادرست و بی رویه آن در دوز درمانی برای طولانی مدت و در دوز بالا، باعث سمیت کبدی می شود. هدف از این مطالعه و بررسی نشان دادن اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی وتیس وینی فرا در سمیت کبدی ایجاد شده توسط استامینوفن در دوز سمی (500mg/kg) می باشد. ابتدا پس از شناسایی علمی گیاه عصاره هیدروالکلی تهیه گردید و سپس دزهای 240mg/kg و 260، 220، 200، 180، 160 از راه خوراکی یک ساعت بعد از دادن استامینوفن در دوز سمی (500mg/kg) به موش ها تجویز شد (گروه تست). گروه کنترل منفی از راه خوراکی سرم فیزیولوژی دریافت کردند. بعد از گذشت 24 ساعت ابتدا زمان خواب در گروه های مختلف اندازه گیری شد و بعد خونگیری انجام گردید و سرم تهیه شده برای اندازه گیری فعالیت آنزیم های کبدی مثل ALT و AST بکارگرفته شد. همچنین از بافت کبد برای مطالعات هیستوپاتولوژی استفاده شد. نتایج بدست آمده سمیت کبدی را در گروه کنترل مثبت یعنی گروهی که استامینوفن را در دوز 500mg/kg دریافت کرده بودند بخوبی نشان می دهد و اثر محافظتی عصاره وتیس وینی فرا در دوز 200mg/kg در مقایسه با گروه کنترل مثبت از نظر فعالیت آنزیم های کبدی و همچنین هیستوپاتولوژی کبد معنی دار بوده است (P<0.05). زمان خواب نیز در این گروه اختلاف معنی داری نسبت به گروه کنترل مثبت داشته است. اگرچه دوزهای دیگر این عصاره محافظتی از خود نشان دادند ولی در مقایسه با گروه کنترل مثبت معنی دار نبوده. نتیجه گیری و توصیه ها: باتوجه به جمیع جهات بررسی شده، نتایج این مطالعه مطلوب بوده ولی نیاز به بررسی بیشتری دارد.

در سال های اخیر توجه ویژه ای به عمل های زیبایی می شود. در این میان باتوجه به موقعیت مرکزی بینی در صورت و پیچیدگی تکنیک، عمل رینوپلاستی اهمیت بسزایی دارد. در هر Outcome research زمانی که یافته های Subjective تبدیل به Objective شود ارزش بیشتری پیدا می کند که استفاده از ایندکس های استتیک این موضوع را محقق می کند. باتوجه به موضوعات بالا تحقیق فوق انتخاب گردیده تا بتوان نتایج عمل رینوپلاستی را در بخش گوش و حلق و بینی بیمارستان امام خمینی بین سال های 1380 و 1381 تعیین نمود. جهت تعیین نتایج، عکس های بیماران عمل شده در مقطع زمانی فوق جهت بررسی ایندکس ها با نرم افزار Photoshop7 مورد آنالیز قرار گرفت. سپس بعد از حداقل 6 ماه عکس بعد از عمل گرفته شد و میزان رضایت بعد از عمل مورد پرسش قرار گرفته سپس نتایج با نرم افزار SPSS10 مورد آنالیز واقع شد. نوع مطالعه از نوع Quasi experimental می باشد. از 120 بیماری که در این مدت مورد عمل جراحی قرار گرفتند 90 بیمار بعد از پیگیری در برنامه شرکت کردند که از این میان شش بیمار بعلت ناقص بودن و استاندارد نبودن عکس ها حذف شده و نتایج 84 بیمار به این شرح می باشد: میانگین سنی 24.26 و SD=3.6، شیوع جنسی 57% مرد و 43% زن، متوسط Fallow up برابر با 9.4 ماه بود، ضخامت پوست 76% نرمال و بقیه پوست های ضخیم و نازک بودند. بیماران بعد از درمان 72% موارد راضی و یا بسیار راضی بودند. عمل انجام شده در تصحیح طول بینی، پهنا، زاویه نازوفرنتال، نازولابیال، پروژکسیون با موفقیت نسبتا کم همراه بود. اما در تصحیح Hump و Tip و Dorsum استخوانی و زاویه نازوفاشیال نسبتا موفق بود. نتیجه گیری و توصیه ها: میزان رضایت بعد از عمل با ضخامت پوست زاویه نازوفرنتال و پروژکسیون ارتباط داشت. با بقیه ایندکس ها ارتباط معنی داری نداشت.

تحقیق زیر، جهت بررسی و مقایسه تاثیر تحریک الکتریکی انزال روی کمیت و کیفیت اسپرم و مایع منی در مردانی که دچار ضایعه نخاعی شده اند با مردان سالم بارور انجام شده است. 89 مرد ضایعه نخاعی و 49 مرد سالم بارور با چهار روش؛ خودانزالی، مقاربت، تخلیه اسپرم از مجاری اپی دیدیم و انزال با تحریک الکتریکی مورد نمونه گیری قرار گرفتند. نمونه انزال مطابق با پروتکل سازمان بهداشت جهانی WHO مورد بررسی بصورت یک مطالعه گذشته نگر بر روی پارامترهای اسپرم و مایع منی قرار گرفت. پس از تخمک گیری از همسرانشان و تلقیح اسپرم به تخمک با روش ریز تزریقی، میزان باروری تخمک متافاز دوم و تقسیم سلولی و تشکیل جنین مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاکی از کاهش کمیت و کیفیت اسپرم و مایع منی در بیماران ضایعه نخاعی نسبت به گروه سالم بارور بطور معنی دار بود (P<0.001). تغییرات در مایع منی با افزایش pH و غلظت بود و بطور معنی دار (P<0.001) لکوسیتوز در مایع منی افزایش یافته بود. بررسی تحریک الکتریکی انزال بطور مشخص با معادلات رگرسیون نشان داد که کاهش در حرکت اسپرم به میزان 10%، زنده بودن اسپرم به میزان 15% و حرکت اسپرم پس از شستشو و تعداد شکل طبیعی آن به میزان 10% نسبت به گروه سالم (P<0.001) کم شده است. باروری تخمک در گروه ضایعه نخاعی به 60% رسیده بود، حال آنکه در افراد سالم به میزان 71.7% بود که اختلاف معنی دار نشان می داد ولی در مقایسه تشکیل جنین و تقسیم سلولی پس از باروری تخمک اختلاف معنی دار نبود (P<0.133). نتیجه گیری و توصیه ها: اختلال در عملکرد اسپرم با نوع تحریک الکتریکی انزال در کاهش حرکت، زنده بودن، شکل طبیعی اسپرم و تعداد اسپرم پس از شستشو بطور معنی دار همبستگی و ارتباط دارد. این روش نمونه گیری بر روی باروری تخمک در افراد ضایعه نخاعی تاثیر گذارده و علیرغم تلقیح داخل سلولی اسپرم، کاهش در باروری تخمک را نشان می دهد و کاربری این روش را در نمونه گیری زیر سوال برد، لذا پیشنهاد می گردد نمونه گیری در این گروه از بیماران از روش هایی که نزدیک به انزال طبیعی است صورت گیرد.

یکی از شایعترین علل بیماری های انسدادی ریه، بیماری های ریوی ناشی از عوامل شغلی و محیطی می باشند. باتوجه به وجود بیش از ده هزار کارگر شاغل در صنایع نساجی استان یزد و بالا بودن شیوع بیماری Byssinosis و صدمات جبران ناپذیر ریوی و ضررهای اقتصادی متعاقب آن، این تحقیق با هدف بررسی نقش پارتیکل های هوای موجود در محل کار کارگران صنایع نساجی در عملکرد ریوی با در نظر گرفتن فاکتورهای سابقه کار و مصرف سیگار انجام شد. این مطالعه به روش Cross-sectional بر روی 473 کارگر کارخانه نساجی سعادت نساجان، یزدباف و افشار یزد در سال 1380 بصورت خوشه ایانجام گرفت و متغیرهای سابقه کار، میزان پارتیکل (با دستگاه Desage GS 312) میزان FEV1 و %FEV1/FVC با دستگاه Fukda 100، سابقه مصرف سیگار، سابقه کار و سابقه احساس تنگی نفس و سرفه بررسی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مفاهیم آمار توصیفی، T-test و آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده شد. شیوع Byssinosis براساس شرح حال، 11% بود. در بررسی رابطه متغیرهای میزان پارتیکل، مصرف سیگار، سابقه کار با FEV1 و %FEV1/FVC بوسیله آنالیز رگرسیون با متد Stepwise تنها متغیر میزان مصرف سیگار، سابقه کار در معادله معنی دار گردید. اختلاف درصد FEV1 و %FEV1/FVC در افراد با سابقه تنگی نفس با سرفه و بدون این سابقه اختلاف معنی دار نداشت، عدم اختلاف معنی دار عملکرد ریوی بین کارگران برحسب سابقه تنگی نفس را می توان به Prevarication bias و یا تست های مثبت و منفی کاذب نسبت داد. نتیجه گیری و توصیه ها: علیرغم اختلاف غلظت پارتیکل ها در سالن های مختلف ریسندگی، حلاجی و بافندگی، ارتباط آن با عملکرد ریوی در این تحقیق معنی دار نبود که از علل آن می توان شکل، نوع و اندازه پارتیکل، نوع اندوتوکسین موجود در ذرات، پخته یا ناپخته بودن مواد نساجی، میزان رطوبت موجود در هر سالن و نوع و میزان فعالیت افراد در سالن ها (اختلاف الگوی تنفسی) را برشمرد.

کانسرهای پوستی از شایعترین سرطان ها در سراسر جهان می باشند و یکی از علل عمده بیماری زایی محسوب می شوند. این تحقیق باتوجه به شیوع بالای کانسرهای پوستی و با هدف بررسی مختصات اپیدمیولوژیک افراد مبتلا به این تومورها صورت پذیرفته است. طی سال های 81-1380، کلیه مراجعه کنندگان به درمانگاه های پوست بیمارستان های لقمان حکیم و بوعلی که تشخیص یکی از انواع تومورهای بدخیم جلدی توسط انجام بیوپسی و بررسی گزارش پاتولوژی آن تایید شده بود، از طریق پرسشگری مستقیم و معاینه و پرکردن پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفتند. طبق این مطالعه شایعترین تومور بدخیم پوستی در بین 400 نفر بیمار مورد مطالعه BCC برابر با (83.5%) و سپس SCC برابر با (12.5%) بوده است. متوسط سنی افراد 60.6 سال و اکثریت با جنس مذکر بود. شایعترین فنوتیپ پوستی نوع 3 و شایعترین فرم پاتولوژیک BCC نوع Solid و در مورد SCC نوع Insitu بود. 46% از کل بیماران سابقه رادیوتراپی داشتند که از این تعداد 77% دچار رادیو درماتیت بودند. شایعترین محل درگیری برای BCC ناحیه Scalp و برای SCC، لب تحتانی بود. 61% از افراد بعلت شغلشان در معرض نور آفتاب بودند که از این تعداد 82.7% مذکر بودند. بیشترین مراجعه کنندگان ساکن و متولد استان تهران بودند. افزایش قابل توجه درصد مبتلایان به BCC از نوع Superficial در کسانی که سابقه رادیوتراپی نداشتند (32.4%) در مقایسه با درصد آن کسانی که سابقه رادیوتراپی نداشتند (12%) ایجاب می کند مطالعات بیشتری در خصوص این ارتباط صورت گیرد. نتیجه گیری و توصیه ها: در نتیجه این مطالعه مشخص گردید که شایعترین تومور پوستی در مراجعه کنندگان به درمانگاه های پوست مذکور تومور BCC در ناحیه سر و گردن خصوصا در افراد مذکر و در مشاغل در معرض آفتاب می باشد.

در این پروژه سعی گردید که خطرات و نارسایی های موجود در 45 آزمایشگاه موجود در یکی از دانشکده ها مورد شناسایی قرار گرفته و جهت اصلاح و بهبود وضع آزمایشگاه ها در اختیار دست اندرکاران قرار داده شود. برای پی بردن به خطرات و نارسایی های موجود در آزمایشگاه های دانشگاهی که بدلیل تنوع زیاد کاری و تعداد زیاد دانشجویان استفاده کننده و داشتن مسئولین علمی دانشگاهی و تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته جزو محیط های کاری مهم و حساس هستند، از روش ممیزی ایمنی استفاده گردید. تعداد 45 آزمایشگاه موجود در یکی از دانشکده ها بعنوان نمونه برای مطالعه در نظر گرفته شد برای اجرای ممیزی ایمنی چک لیست های منتشر شده در زمینه آزمایشگاه ها از طرف 20 سازمان ملی و بین المللی مختلف تهیه و سپس 45 آزمایشگاه مورد نظر بطور دقیق مورد بازدید و ثبت وضعیت قرار گرفت. علاوه بر ابعاد و محل استقرار آزمایشگاه ها تعداد درها، پنجره ها، محل قرارگیری میزها، تجهیزات و وسایل آزمایشگاهی، وضعیت سیستم برق، گاز، آب رسانی، فاضلاب، وسایل ایمنی نظیر دوش های اضطراری، کپسول های اطفا حریق دستی، درهای خروج اضطراری و تعداد افرادی که بصورت دایم و موقت از آزمایشگاه ها استفاده می کنند دقیقا ثبت گردید. ضمن مقایسه چک لیست های جمع آوری شده با وضعیت آزمایشگاه ها چک لیست خاص آزمایشگاه های مورد مطالعه در 9 قسمت و 285 سوال طراحی شد. چک لیست های تکمیل شده در آزمایشگاه های 45 گانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و خطرات و نارسایی های موجود بصورت کلی مشخص گردید. یافته ها و نتیجه گیری و توصیه ها: نتیجه بررسی جمعا 55 مورد بود که اولویت بین آنها بدلیل عدم امکان محاسبه ریسک میسر نشد. ولی بصورت نظری اولویت اول به نارسایی های موجود در سیستم مدیریتی و برنامه های آموزشی داده شد که عدم وجود سیستم تهویه اختصاصی برای آزمایشگاه ها و عدم تدوین روش مناسب جهت دفع شیشه ها و زائدات لبه تیز و عدم تهیه دستورالعمل های ایمنی و روش های کاری ایمن از جمله آنها است.

جراحی آندوسکوپیک سینوس ها بعلت مجاورت با عناصر حیاتی و نیز پیچیدگی آناتومی، خطرات بالقوه ای به همراه دارد. مطالعات اولیه بر روی کاداور و توجه به نشانه های ثابت آناتومیک در کنار تجربه بصری آندوسکوپیک کمک بزرگی در جلوگیری از عوارض حین عمل خواهد داشت. در این مطالعه بر روی 40 حفره بینی در 20 کاداور بزرگسال در مرکز تحقیقات آندوسکوپی پزشکی قانونی تهران تشریح آندوسکوپی انجام شد. پس از فرونتواتموئیدکتومی شریان اتموئید قدامی در طول قاعده جمجمه مشخص گردید و فاصله آن تا دو نشانه ثابت آناتومیک با کولیس اندازه گیری شد. شریان اتموئید قدامی در تمامی موارد وجود داشت. میانگین فاصله آن تا قوس کورنه میانی در سمت راست 19.61mm و در سمت چپ 19.98mm گزارش شد. شریان اتموئید قدامی، قوس کورنه میانی و لبه فوقانی میانی نوستریل در یک امتداد قرار دارد. نتیجه گیری و توصیه ها: در مقایسه نتایج ما با نتایج مطالعه ای بر روی نژاد چینی فاصله شریان اتموئید قدامی تا قوس کورنه میانی در دو جمعیت نژادی مختلف تقریبا یکی بوده 20mm و این نشانه از نظر کلینیکی در نژادهای مختلف قابل استفاده می باشد.