مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال بیست و ششم شماره 4 (پیاپی 64، زمستان 1383)

بررسی مقالات وارده به دفتر مجله پدیده ای بسیار پیجیده و طولانی است و عمده ترین علل تاخیر در چاپ آنها عبارتند از: 1- وجود اشکالهای متعدد ساختاری در مقالات از نظر رعایت شرایط تهیه و ارسال مقالات در تمام زمینه ها (عنوان، چکیده به فارسی و انگیسی، متن اصلی مقالات، رفرانسها، نمودارها، عکس ها و... 2- عدم ارتباط تعدادی از مقالات با اهداف مجله یا وجود اشکالات عمده از نظر علمی (هدف، روش پژوهش، نتیجه گیری و بحث) که منجر به عدم پذیرش مقاله می شود. 3- مسایل مربوط به داوری مقالات 4- ویراستاری 5- چاپ و انتشار

مرحله بندی استعمال سیگار در مطالعات مربوط به استعمال سیگار نوجوانان به طور وسیع به کار می رود. هدف این مطالعه یافتن ارتباط بین مراحل استعمال سیگار با عوامل فردی و محیطی اجتماعی است.
این مقاله مربوط به اولین مرحله یک مطالعه طولی است که هدف آن تعیین شیوع مراحل سه گانه (غیرسیگاری، سیگار آزموده و سیگاری معمول) استعمال سیگار و عوامل پیش بینی کننده انتقال در مراحل است. بیست دبیرستان بر حسب نوع مدرسه از میان دبیرستان های پسرانه شهر شیراز به طور تصادفی انتخاب شد و 1132 دانش آموز (با دامنه سنی 19-14 سال) حاضر در 45 کلاس، پرسشنامه 38 سوالی حاوی رفتار استعمال سیگار و بعضی عوامل خطرزا را تکمیل کردند. با استفاده از آنالیز تشخیصی گام به گام، عوامل مرتبط با مراحل استعمال سیگار مقایسه شد.
در کل، 19.4% دانش آموزان استعمال سیگار را تجربه کرده بودند و %2.5 سیگاری بودند. آنالیز تشخیصی نشان داد که نگرش مثبت به استعمال سیگار، تجربه مصرف الکل، تجربه مصرف مواد غیر مجاز، داشتن دوستان نزدیک سیگاری و نمرات اعتماد به نفس در پیش بینی مراحل سیگاری شدن دانش آموزان مورد استفاده قرارمی گیرند و جمعا می توانند 70.3% دانش آموزان را در مراحل سه گانه استعمال سیگار طبقه بندی کنند.
چون شروع استعمال سیگار پیشگو کننده قوی برای سیگاری شدن است، یافته های این مطالعه اقدامات پیشگیری در دوره نوجوانی و قبل از آن را توصیه می کند. اقدامات پیشگیری از استعمال سیگار نوجوانان باید مطابق با مراحل سیگاری شدن و با توجه به عوامل خطرزا باشد.

اختلالات سلسله اعصاب خودکار در بیماران مبتلا به پارکینسون ایدیوپاتیک ناشایع نیست. شیوع کلی درگیری اعصاب خودکار از 76 تا 93 درصد در مطالعات مختلف برآورد شده است.
در این مطالعه تعداد 28 نفر از بیماران مبتلا به پارکینسون ایدیوپاتیک به طور تصادفی انتخاب شدند و با گروه شاهد از نظر علامت و تظاهرات بالینی درگیری اعصاب خودکار و حساسیت رفلکس کاروتید و پاسخ سمپاتیک پوستی(SSR) مورد مقایسه قرار گرفتند.
مطالعه ما نشان می دهد که علایم و نشانه های درگیری سلسله اعصاب خودکار در بیماران مبتلا به پارکینسون نسبت به گروه شاهد شایع تر است. در مورد علایمی چون یبوست، تاری دید، ناتوانی جنسی و تکرر ادراری تفاوت ها از نظر آماری معنی دار بودند (p<0.05). میزان ضربان قلبی ارتوستاتیک در حالت درازکش و نشسته نشان داد که پاسخ طبیعی در تعداد کمتری از بیماران پارکینسون مشاهده می شود و تفاوت مشاهده شده نیز ازنظر آماری معنی دار بود.
بررسی رفلکس کاروتید نیز نشان می دهد که پاسخ دهی گیرنده های فشاری به عمل مکش گردنی که موجب تحریک آنها می شود، در بیماران مبتلا به پارکینسون ضعیف تر است. نتایج بررسی پاسخ سمپاتیک پوستی در مطالعه ما نشان می دهند که در بیماران پارکینسونی نسبت به گروه شاهد این رفلکس دچار اختلالات بیشتری است.
از این مطالعه چنین استنباط می شود که علایم و شکایات مربوط به اعصاب خودکار در بیماران مبتلا به پارکینسون تا حدود قابل توجهی شایع هستند. این درگیری ها نباید همیشه به عنوان عارضه دارو در نظر گرفته شوند.

این بررسی با هدف تعیین وضعیت غلظت سرمی روی و مقایسه آن در دو گروه از کودکان مبتلا به نارسایی رشد خفیف تا متوسط و کودکان خوب رشد کرده (وزن و قد بالای صدک پنجاهم) در شمال غرب تبریز طراحی شد و در سال 1379 به اجرا درآمد.
این مطالعه توصیفی مقطعی بر روی 172 نفر از کودکان مبتلا به نارسایی رشد (مورد) و 154 نفر از کودکان خوب رشد کرده (شاهد) که از نظر سن و جنس و منطقه با هم جور شده بودند، انجام گرفت. از هر کودک 3 میلی لیتر خون وریدی گرفته شد و روی سرم با روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی اندازه گیری گردید. میانگین غلظت سرمی روی با روش های آماری توصیفی و آزمون آماری t و مجذور کای برای مقایسه دو میانگین و تعداد و درصد کودکان مبتلا به کمبود روی استفاده شد.
میانگین غلظت روی سرم در کودکان مبتلا به نارسایی رشد 20 ±77.65 و در کودکان خوب رشد کرده 16.9 ±85.8 میکروگرم در دسی لیتر بود و اختلاف بین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود p<0.001)). از کودکان گروه مورد و 22% از کودکان گروه شاهد غلظت روی سرمی پایین تر از طبیعی داشتند و از این نظر نیز اختلاف معنی دار بود (p=0.028) غلظت روی سرم 6.5% از کودکان گروه مورد و 6.7% از کودکان گروه شاهد بالاتر از طبیعی بود.
بر اساس نتایج حاصل میانگین غلظت سرمی روی کودکان مبتلا به نارسایی رشد از گروه کودکان خوب رشد کرده پایین تر بود.

ناهنجاری های خواب اختلالاتی در نظم، کمیت یا کیفیت خواب هستند که منجر به نقایصی در کارکرد روزانه شخص می شوند. با وجود این که خواب نقش زیادی در ابقای سلامت جسمی و روانی انسان دارد و مطالعات زیادی درباره ماهیت آن صورت گرفته است، اختلالات مربوطه به ویژه در بیماران مبتلا به اختلالات روان پزشکی مورد مطالعه قرار نگرفته اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوع اختلالات خواب در بیماران روان پزشکی و جمعیت عمومی، بررسی میزان مصرف داروهای خواب آور در این دو گروه و نیز مقایسه شیوع در دو جنس (زن و مرد) صورت گرفت.
این پژوهش به روش توصیفی، مقطعی مقایسه ای و گذشته نگر انجام گرفت. تعداد 1013 نفر در دامنه سنی بین 15 الی 75 سال کل آزمودنی های پژوهش را تشکیل می دادند که 482 نفر از میان جمعیت عمومی تبریز و به طور تصادفی انتخاب شدند و گروه جمعیت عمومی را تشکیل دادند و 531 نفر بیمار روان پزشکی به روش نمونه برداری پیاپی از میان مراجعان به دو کلینیک تخصصی روان پزشکی در تبریز انتخاب شدند و گروه بیماران روان پزشکی را تشکیل دادند. برای بررسی اختلالات خواب از پرسش نامه تاریخچه خواب کاپلان و سادوک استفاده شد و داده ها با استفاده از روش های آماری فراوانی، درصد و مجذور کای تجزیه و تحلیل گردید.
در پژوهش حاضر شیوع کلی اختلالات خواب در جمعیت عمومی برابر با 35.22 درصد به دست آمد. خواب آلودگی روزانه و اشکال در به خواب رفتن، به ترتیب با شیوع 64 درصد و 41.3 درصد در جمعیت عمومی بیشترین فراوانی را داشتند. اختلال کابوس با 16.9 درصد، حرف زدن در خواب با 26.4 درصد، فلج خواب با 16.5 درصد، اختلال وحشت خواب با 9.6 درصد و خواب گردی با 7.1 درصد یافته های شایع در این پژوهش بودند. گروه بیماران روان پزشکی بیشتر از گروه جمعیت عمومی از داروهای خواب آور استفاده می کردند. شیوع اختلالات خواب در بیماران روان پزشکی به طور معنی داری اغلب باp<0.01)) بیشتر از جمعیت عمومی بود. خواب آلودگی به هنگام روز در زنان به طور معنی داری بیشتر از مردان دیده شد (p<0.01) و شکایت از خواب با افزایش سن در هر دو جنس افزایش می یافت (p<0.01).
از مجموع یافته های این پژوهش می توان دریافت که اختلالات خواب شیوع بالایی دارد و با توجه به اثر آن بر سلامت افراد لازم است درمانگران، اختلال خواب مراجعان خود را جدی تر بگیرند.

اختلالات اسکلتی عضلانی به ویژه در ناحیه گردن و اندامهای فوقانی از عوارض شایع شغلی در بین دندانپزشکان است. ازاین رو، هدف از این مطالعه تعیین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی و عوامل خطرزای مرتبط با آن در دندانپزشکان شاغل شهر تبریز بوده است.
از طریق پرسشنامه ای که توسط خود فرد تکمیل می شد و شامل اطلاعاتی در زمینه روش زندگی و شغلی و محل و مشخصات درد بود، مجموعا 97 دندانپزشک تحت بررسی قرار گرفتند، سپس توصیف داده ها، ارتباط با یکدیگر و ارتباط متغیرهای کیفی موجود در پرسشنامه مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت.
در این مطالعه، 85.7 درصد دندانپزشکان زن و 63.2 درصد دندانپزشکان مرد از مشکلات اسکلتی عضلانی شاکی بودند و رابطه معنی داری بین جنس و وجود درد در این مطالعه پیدا شد (p<0.05). در بین 97 دندانپزشک مورد بررسی تنها 32% هیچ گونه مشکل اسکلتی عضلانی را گزارش نکردند. به طور کلی، شایع ترین علامت، درد ناحیه گردن %66.6)در مردان و 60.4% در زنان) بود و پس از آن کمر درد در مردان (22.9%) و درد ناحیه مچ دست در زنان (50%) در رده دوم قرار داشت. در این مطالعه علایم موجود ارتباط آماری معنی داری با مدت اشتغال به کار، ساعات کار در طول هفته و دست غالب نشان ندادند. همچنین مجموعا، 11.3 درصد موارد در اثر بروز مشکلات اسکلتی عضلانی مجبور به ترک موقت کار شده بودند.
دندانپزشکان معمولا از دردهای اسکلتی عضلانی شکایت داشتند. در طی کار دندانپزشکان با وضعیت های کاری نامناسب و طولانی مدت، بار عضلانی استاتیک زیاد در ناحیه گردن، پشت و اندامها مواجهند که این حالات باعث افزایش احتمال بروز مشکلات می شود. بنابراین به نظر می رسد افزایش تغییر وضعیت های کاری به طور متناوب و کاهش فعالیت عضلانی استاتیک، در کاهش احتمال خطر بروز مشکلات اسکلتی عضلانی دندانپزشکان موثر باشد.

آندوکاردیت عفونی شایع ترین بیماری قلبی است که می تواند در اثرمتاستاز باکتری های دهانی از طریق کلنیزاسیون باکتری ها در آندوکاردیوم قلب ایجاد شود. هدف از این مطالعه تعیین میزان آگاهی دندانپزشکان عمومی تبریز از جدیدترین رژیم پیشگیرانه با آنتی بیوتیک در بیماران قلبی مستعد به آندوکاردیت بود.
این پژوهش مطالعه ای توصیفی تحلیلی است. پاسخگویان ملزم به انتخاب یکی از گزینه ها به عنوان گزینه درست بودند و بر مبنای تعداد پاسخ های درست میزان آگاهی آنان تعیین می شد. بنابراین سوالات طرح شده برای سنجش سطح آگاهی دندانپزشکان ازنوع سوالات عینی بود که لزوما دارای گزینه های درست و نادرست بود. در این مطالعه به لحاظ ضرورت بررسی موضوع تمام شماری انجام شد، به طوری که تمام 200 نفردندانپزشک عمومی دارای پروانه مطب در تبریز از طریق پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفتند.
نتایج حاصله بیانگر عدم رابطه معنی دار سن با اعمال دندانپزشکی نیازمند پیشگیری بود (p=0.09) ولی رابطه سن با اطلاعات نسبت به جدیدترین رژیم پیشگیری معنی دار بود(p<0.001). رابطه جنسیت با آگاهی دندانپزشکان از رژیم جدید پیشگیری طبق معیار t=1.6 با p=0.12 معنی دار نبود. طبق آزمون پیرسون رابطه بین سابقه کار و آگاهی از اعمال دندانپزشکی نیازمند پیشگیری آنتی بیوتیک رابطه معنی داری وجود نداشت (p=0.308). ولی بین سابقه کار و آگاهی از داروهای به کار رفته در رژیم پیشگیری رابطه معنی داری وجود داشت (p<0.001).
با توجه به یافته های مطالعه، با گذشت زمان از اطلاعات دندانپزشکان نسبت به جدیدترین رژیم پیشگیری کاسته شده است. بنابراین از یافته های مطالعه حاضر می توان جهت طرح در برنامه های آموزش مداوم جامعه دندانپزشکان و بازنگری در آموزش های مربوطه استفاده کرد و زمینه های ارتقای اطلاعات دندانپزشکان را در مورد بیماری آندوکاردیت عفونی و شیوه های پیشگیری از آنان فراهم کرد.

آکنه یکی از بیماری های شایع پوستی است. عدم درمان اصولی این بیماری می تواند موجب ایجاد جوشگاه دایمی و پیگمانتاسیون (تیرگی رنگ پوست) شود که این مسایل به خصوص در سنین جوانی و نوجوانی که شایع ترین سن ابتلا به این بیماری تلقی می شوند، میتواند موجب بروز اثرات روان شناختی مهم در نزد بیماران شود. با توجه به خاصیت لایه برداری سطحی محلول جسنر، از این روش درمانی برای درمان آکنه به خصوص کمدوها که نقش محوری در ایجاد ضایعات التهابی دارند، استفاده شده است. هدف از این مطالعه تعیین اثر لایه برداری محلول جسنر در درمان آکنه بوده است.
این مطالعه بر روی 15 بیمار مبتلا به آکنه خفیف تا متوسط انجام شده است. بیماران در 4 جلسه با فاصله یک هفته توسط محلول جسنر لایه برداری شدند. این محلول به صورت ترکیب اسید سالیسیلیک 4%، رزورسینول 14% و اسید لاکتیک 14% در اتانول ساخته شده است. بعد از پاک کردن پوست صورت با الکل محلول به پوست صورت مالیده شده و بعد از ایجاد اریتم با آب شسته می شود. بعد از این عمل لازم است بیمار از کرم های ضد آفتاب استفاده کند.
نتایج به دست آمده از این مطالعه بیانگر کاهش تعداد کمدوها (از 72.73 به 36.93) و پوسچول ها (از 9.13 به6.4) بدون بروز عارضه جانبی بود (p<0.001). همچنین بین سن و میزان پاسخ به روش درمانی با محلول جسنر در رابطه با کاهش تعداد کمدوها پوسچول ها و پاپول ها همبستگی معکوس معنی داری مشاهده شد که بیانگرموثر بودن این روش بر روی بیماران جوان است.
با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه به نظر می رسد که این روش به علت آسان بودن روش انجام کار، ارزان بودن و بدون عارضه بودن، درمان مناسبی برای آکنه باشد.

آندوسکوپی فیبر اپتیک ابزار کار آمد تشخیصی و درمانی است که امروزه استفاده از آن در هر گروه سنی از کودکان افزایش یافته است. این مطالعه جهت بررسی یافته های شایع آندوسکوپی و اندیکاسیون های منجر به آندوسکوپی در کودکان از تنها مرکز آندوسکوپی کودکان در منطقه شمال غرب ایران و مقایسه آن با سایر مراکز انجام گرفته است.
یافته های جمعیت شناختی و اندیکاسیون های آندوسکوپی در385 بیمار مراجعه کننده به بخش آندوسکوپی مرکز آموزشی درمانی کودکان تبریز به صورت توصیفی مورد بررسی قرار گرفت.
در طی این بررسی بیشترین موارد آندوسکوپی درگروه سنی 12-6 سال و سپس در گروه سنی 16-12 سال بود.
دویست و بیست و چهار بیمار پسر و 161 بیمار دختر بودند. اندیکاسیون های آندوسکوپی شامل درد مزمن شکم (123)، خونریزی گوارشی (90)، استفراغ مکرر (84)، بررسی واریس مری (21)، اختلال رشد (19)، اسهال مزمن (15)، سوء جذب (6)، بلع مواد سوزاننده (5) و علل متفرقه (22) بود. شایع ترین نمای آندوسکوپی در بیماران اریتم و اروزیون معده (25.6%) بود. اریتم مری و معده 24.6%، اریتم مری و شکاف مخاطی 15.1%، واریس مری 13% و نمای طبیعی10.1 % بود. یافته های آندوسکوپی در بیماران مبتلا به درد مزمن شکمی شامل اریتم و اروزیون معده (32.5%)، اریتم مری و معده (32.5%) و زخم (5.7%) بود. در بیماران مبتلا به خونریزی GI شایع ترین نمای آندوسکوپی اریتم و اروزیون معده (%45.5) و به دنبال آن واریس مری (32.2%) و زخم پپتیک (21.1%) بودند.
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی روش تشخیصی مفیدی در بیماری های دستگاه گوارشی کودکان به شمار می رود. ازوفاگوگاستریت در کودکان به وفور مشاهده می شود که باید در بررسی درد های مزمن شکم، خونریزی، استفراغ های مکرر و اختلال رشد بعد از رد سایر علل، به فکر آنها نیز بود.

ترومای عروقی وضعیت اورژانس تهدید کننده زندگی است و سومین علت مرگ در جمعیت های انسانی را تشکیل می دهد. این مطالعه به منظور بررسی نشانه ها، نوع و علل تروماهای عروقی و انواع درمان ها انجام شده است.
در این مطالعه تعداد 124 بیمار دچار تروماهای عروقی، از فروردین ماه 1377 تا اسفند ماه 1379 در بخشهای جراحی بیمارستان امام تبریز مورد بررسی قرار گرفتند که تعداد 5 نفر زن و 119 نفر مرد را شامل می شوند.
بیشترین آمار مربوط به ضایعات شریانی بود و ضایعات ایزوله وریدی در 15 مورد وجود داشت. متوسط بستری بیماران 10.5 روز و متوسط دریافت خون 3.35 واحد بوده است. بیشترین موارد را ترومای نافذ چاقو یا اجسام برنده (%63) تشکیل داده و سهم ترومای بلانت 21% بوده است. در 16 درصد موارد نیز هر دو نوع ترومای نافذ و بلانت وجود داشت. از تروماهای شریانی، ترومای شریان فمورال و از تروماهای وریدی ترومای ورید پوپلیتئال شایع ترین نوع بود. در تروماهای بلانت شیوع گرفتاری اندام تحتانی بیشتر بود. اغلب بیماران در 9 تا 10 ساعت اول تحت عمل قرار گرفته و بیشترین اعمال جراحی آناستوموز انتها به انتها بوده است. شش مورد آمپوتاسیون وجود داشت که اغلب در اندام تحتانی (5 مورد) و1 مورد در اندام فوقانی بوده است. علت آمپوتاسیون در 3 مورد (50% موارد) عفونت و شایع ترین عامل میکروبی استرپتوکوک بود. شایع ترین شکل ضایعه قطع کامل یا ناقص عروق، و میزان فوت 4 نفر از 124 نفر(3.2%) بوده است.
نشانه ها، انواع ضایعات عروقی و درمان های انجام شده مشابه آمارهای منتشر شده قبلی هستند.

جوشکاری با برق، اتصال دو فلز به طور موضعی است که در نتیجه این امر بخاراتی از آن متصاعد می شود. چون در جوشکاری فاصله صورت جوشکار تا محل اتصال بیش از 50 سانتیمتر نیست بخارات تولید شده ناشی از جوشکاری منجر به آسیب بافت ها، به ویژه دستگاه تنفسی می شود و عامل مهمی در ابتلای جوشکاران به ناراحتی های تنفسی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اختلالات ریوی قابل شناسایی با آزمون های عملکرد ریوی انجام شده است.
در مطالعه حاضر که به صورت مورد - شاهدی صورت گرفت، تعداد 70 کارگر جوشکار مذکر در محدوده سنی 70-20 ساله ساکن اردبیل که دارای حداقل سه سال سابقه کار جوشکاری با برق داشته اند و سابقه بیماری تنفسی و اعتیاد به سیگار و سایر مواد اعتیاد آور نداشتند انتخاب و از طریق اسپیرومتر (مدل Jaeger ساخت آلمان) ظرفیت های حیاتی با فشار (FVC) و حجم بازدمی با فشار در ثانیه اول (FEV1) و نسبت این دو(FEV1/FVC) اندازه گیری شد. همچنین به جهت مقایسه تغییرات این پارامترها، به همین تعداد افراد طبیعی در همان محدوده سنی که سابقه بیماری تنفسی و اعتیاد به سیگار و سایر مواد اعتیاد آور نداشتند انتخاب شدند و اسپیرومتری با شرایط یکسان بر روی این گروه نیز انجام گرفت. مقایسه آماری بین دو گروه با استفاده از آزمون t صورت گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده وجود اختلاف معنی دار بین مقادیرFVC و FEV1 نسبت FEV1/FVC در دو گروه است. مقایسه FEV1 در بین جوشکاران (0.22±1.87 لیتر) و افراد طبیعی (0.11±2.95 لیتر) و مقایسه FVC افراد جوشکار (0.5±2.64 لیتر) و افراد طبیعی (0.2 ± 3.22 لیتر) اختلاف معنی داری را نشان داد(p<0.05). نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده اثرات مضر بخارات متصاعد شده در هنگام جوشکاری است. لذا توصیه می شود که جوشکاران در هنگام جوشکاری از ماسک استفاده کنند و هر 6 ماه یکبار جهت ارزیابی سلامت ریه به درمانگاه پزشکی مراجعه کنند تا آزمون های لازم ریوی به عمل آید.

مرحله درمان های نگهدارنده قسمتی از درمان های پریودنتال است که پس از مرحله فعال درمان بیماری التهابی لثه (ژنژیویت) و بیماری التهابی انساج پریودنتال (پریودنتیت) شروع و بیمار وارد این مرحله می شود. این مرحله از درمان جهت حفظ سلامت ایجاد شده اهمیت بسزایی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی میزان همکاری بیماران با درمان های نگهدارنده، همچنین بررسی ارتباط عواملی چون جنس، سن، شغل و نوع درمان با میزان همکاری بیماران بوده است.
این بررسی به صورت توصیفی تحلیلی بر روی پرونده های 700 بیمار پریودنتال در دو مطب خصوصی شهر تبریز انجام و اطلاعات مورد نیاز در فرم هایی که به همین منظور تهیه شده بود، ثبت گردید. در این فرم ها بیماران بر اساس جنس، سن، شغل و نوع درمان و میزان همکاری طبقه بندی شدند. پس از تکمیل فرم ها برای بررسی داده ها و ارتباط موجود بین آنها از نرم افزارspss استفاده شد.
از 700 بیمار مطالعه شده، 3.4% دارای همکاری کامل، 7.3% دارای همکاری نسبی، 53.3% دارای همکاری ضعیف و 36% نیز دارای عدم همکاری با درمان های نگهدارنده بودند. بین جنس و شغل بیماران با میزان همکاری آنان ارتباط معنی داری از نظر آماری دیده شد، بدین صورت که همکاری در خانم ها بهتر از آقایان بود. همچنین، بالاترین درصد همکاری بین کارمندان و فرهنگیان و پایین ترین درصد همکاری نزد پزشکان، دندانپزشکان، مهندسین، مدیران و دانشگاهیان دیده شد. لیکن ارتباط معنی داری بین سن و نوع درمان با میزان همکاری با درمانهای نگهدارنده به دست نیامد.
با توجه به نتایج فوق الذکر، مسوولیت دندانپزشکان در تشویق هرچه بیشتر بیماران جهت همکاری با درمان های نگهدارنده و بیان اهمیت و لزوم این مرحله از درمان افزون تر می شود.

شیوع اختلالات روان پزشکی در کشورهای پیشرفته تا حد زیادی به وسیله پرسش نامه های غربالگری و مصاحبه بالینی ساختاریافته شناسایی شده، ولی بررسی میزان اختلالات روان پزشکی در کشور ما محدود و تعداد مطالعات انجام شده کم است. برنامه ریزی برای ارایه خدمات اساسی بهداشت روان به افراد، نیازمند آگاهی از کمیت و کیفیت اختلالات روان پزشکی در جامعه است. هدف این مطالعه بررسی همه گیر شناسی اختلالات روان پزشکی در افراد 18 سال به بالاتر مناطق شهری و روستایی استان آذربایجان شرقی بود.
نمونه مورد مطالعه با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک و خوشه ایاز بین خانوارهای موجود استان انتخاب شد و از طریق تکمیل پرسش نامه اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنی (SADS) توسط کارشناسان روان شناسی در استان، جمعا 1286 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. تشخیص گذاری اختلالات بر اساس معیارهای طبقه بندی DSM-IV صورت گرفت.
نتایج این بررسی نشان داد که شیوع انواع اختلالات روان پزشکی در جمعیت مورد مطالعه آذربایجان شرقی 15.33 درصد (18.23 درصد زن و 12.51 درصد مرد) است. اختلالات اضطرابی و خلقی به ترتیب با 8.48 و 2.89 شایع ترین اختلالات روان پزشکی در استان بودند. شیوع اختلالات سایکوتیک در این مطالعه 0.39 درصد، اختلالات عصبی - شناختی 1.94 درصد و اختلالات تجزیه ای 1.63 درصد بود. در گروه اختلالات خلقی، افسردگی اساسی با 2.26 درصد و در گروه اختلالات اضطرابی، اختلال وسواس فکری عملی با 2.26 درصد شیوع بیشتری دارند.
در این مطالعه 10.89 درصد افراد مورد مطالعه دچار حداقل یک اختلال روان پزشکی بودند. شیوع اختلالات روان پزشکی در استان در افراد گروه سنی 66 سال و بیشتر با 13.95 درصد، افراد همسر فوت شده با 22.92 درصد، افراد ساکن تبریز با 12.45 درصد، افراد بی سواد با 13.85 درصد و افراد بازنشسته با 26.47 درصد بیش از سایر گروه ها بود. لذا نتایج این تحقیق مسوولیت سیاستگذاران و برنامه ریزان بهداشتی استان آذربایجان شرقی و کشور در خصوص تدوین برنامه های عملی و اجرایی بهداشت روان را بیش از پیش روشن می سازد.

سربازان و اهالی غیر نظامی ایران در طی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران (1367-1359) بارها توسط جنگ افزارهای شیمیایی ارتش عراق مورد تهاجم قرار گرفتند و تظاهرات حاد و مزمن مختلف از جمله پلاک های پسوریازیس مانند بثورات تاولی گزارش شد. این مورد نخستین مورد وقوع همزمان پسوریازیس و بولوز پمفیگویید در یک مجروح سلاحهای شیمیایی است.
بیمار زن 42 ساله ای است که توسط سولفورموستارد در سردشت در سال 1364 مجروح شده است. پنج سال پس از آسیب، تعدادی پلاک های پوسته دار اریتماتو در پوست وی ظاهر شد و گزارش پاتولوژیک نشان دهنده پسوریازیس بود. هشت سال پس از تماس با گازهای شیمیایی، بیمار با ضایعات مشابه و در عین حال با تاول های متعدد در اندام ها و تنه به بخش پوست ارجاع شد. بررسی های پاتولوژیک از نمونه های برداشته شده، وجود بولوز پمفیگویید را مسجل کرد. پاسخ مناسب بالینی به 40 میلی گرم پردنیزولون روزانه مشاهده شد ولی ضایعات پسوریازیس مجددا عود نمود و درمانهای دیگربرای وی شروع شد.
وقوع همزمان پسوریازیس و بولوزپمفیگویید قبلا گزارش شده ولی این اولین مورد وقوع همزمان این بیماری ها دریک مجروح شیمیایی است. درباره مکانیسم این همراهی باید مطالعات بیشتری صورت پذیرد.

پسر 14 ساله ای از دو سال قبل دچار افتادگی پلک شده بود. بیماری در طی دو سال خصلت پیشرونده ای داشت و ضعف عضلانی عمدتا در عضلات پروگزیمال اندامها ایجاد شده بود. در معاینه بالینی تشخیص های افتراقی از جمله انواعی از اسپینال موسکولار آتروفی (SMA) به همراه علایم بولبر، بیماری های محل اتصال عصب و عضله مثل میاستنی گراو و همچنین انواعی از میوپاتی ها مثل میوتونیک دیستروفی نوع پروگزیمال برای او مطرح شد. با انجام مطالعات الکترودیاگنوستیک و بیوپسی عضلانی با رد سایر تشخیص های افتراقی بیماری وی نوعی از میوپاتی میتوکندریال به نام سندرم کرنز شایر که میوپاتی نادری است و همراه علایم و نشانه های سیستمیک بروز می کند، تشخیص داده شد. بنابراین در تمام موارد میوپاتی و افتادگی پلک این بیماری باید در تشخیص افتراقی قرار گیرد.

ریفلاکس گاستروازوفاژیال یکی از بیماری های شایع در شیرخواران است که اغلب به عنوان پدیده ای طبیعی دراین دوره مورد توجه قرار نمی گیرد. استفراغ های مکرر شیر هضم نشده و علایم گوناگون تنفسی و اختلال رشد از جمله علایمی هستند که باید پزشکان را به فکر تشخیص این بیماری بیندازد. بیماری با روش های مختلفی نظیر آندوسکوپی، اندازه گیری pH بیست و چهار ساعته مری، سریوگرافی با باریم و اسکن رادیونوکلویید تشخیص داده می شود. تشخیص بموقع و درمان بیماری با دارو یا جراحی آنتی ریفلاکس می تواند از بروز عوارضی همچون مری بارت یا تنگی مری جلوگیری کند. در این مقاله به معرفی شیرخوار 18 ماهه ای خواهیم پرداخت که به دلیل تاخیر در تشخیص دچار تنگی شدید مری و اختلال در بلع جامدات شده و عمل جراحی آنتی ریفلاکس نتوانسته بود مشکل او را برطرف کند. در نهایت به رزکسیون مری و جایگزینی آن با کولون نیاز پیدا کرد.