Hormozgan Medical Journal
Volume:7 Issue: 3, 2003

بررسی مسیری که بیماران روانی برای مراجعه به مراکز روانپزشکی طی می کنند، نحوه مراجعه آنها به پزشکان عمومی، درمانگران سنتی، روانپزشکان، متخصصین دیگر، زمان مراجعه آنان و چگونگی ارجاع آنان به مراکز روانپزشکی هدف اصلی این مطالعه می باشد.
در این مطالعه توصیفی با استفاده از یک پرسشنامه 13 ماده ای، 600 نفر از مراجعه کنندگان به مطب های روانپزشکی و مرکز آموزشی – درمانی ابن سینا مورد بررسی قرار گرفتند. انتخاب این افراد بر اساس نمونه گیری تصادفی بوده است.
27% از افراد مورد بررسی در نخستین اقدام برای درمان بیماری فعلی خود به روانپزشک، 19.7% به پزشکان عمومی، 11.2% به سایر متخصصان و 42.2% به درمانگران سنتی مراجعه نموده اند. 50.7% از کل افراد در طول مدت بیماری خود به درمانگران سنتی مراجعه کرده بودند. بررسی نحوه ارجاع بیماران نشان داد که 44% از بیماران توسط خانواده و دوستان به مراکز روانپزشکی معرفی شده بودند و درمانگران سنتی هیچ نقشی در ارجاع این بیماران به مراکز روانپزشکی نداشتند.
درمانگران سنتی در این استان، هنوز نقش بسیار موثری در جلب بیماران روانی به سوی خود دارند و این خود علاوه بر صرف هزینه های هنگفت، عامل مهمی در تاخیر دستیابی این بیماران به خدمات روانپزشکی می باشد.

دیابت یک بیماری مزمن در تمام دوران زندگی است و کنترل آن نیاز به تغییرات اساسی در سبک زندگی بیماران دارد. هدف این مطالعه تعیین رفتار و کنترل متابولیک در بیماران دیابتی بود.
جمعیت هدف بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و روش مطالعه مقطعی بود. 80 بیمار بطور تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور تعیین رفتار مرتبط با کنترل بیماری، داده ها با مصاحبه سازمان یافته جمع آوری شد و کنترل متابولیک با اندازه گیری هموگلوبین گلیکوزیله (HBA1C) تعیین گردید.
میزان پذیرش و پیروی بیماران در زمینه داروهای تجویز شده و مراقبت از پا بالا بود، با این وجود فقط 6.3% آنها اقدام به اندازه گیری شخصی قند خون نموده بودند و 38.8% آنها از رژیم غذایی توصیه شده بطور مستمر و همیشه پیروی می کردند. 13.8% افراد سیگاری بعد از تشخیص بیماری، سیگار را ترک کرده بودند. میانگین HBA1C در کل بیماران مورد بررسی 1.06 ± 9.25 و دامنه آن از 6.9 تا 12.9 متغیر بود و فقط 2.5% از کنترل متابولیک مطلوب برخوردار بودند.
بحث: توصیه می شود هر کوششی به منظور اصلاح و تغییر رفتار و بهبود کنترل متابولیک در بیماران دیابتی آغاز شود و برای این منظور یک برنامه آموزشی مناسب برای بیماران طراحی و اجرا شود.

نوروبلاستوما شایعترین تومور توپر خارج مغزی در بچه ها است و 6 تا 10 درصد کل بدخیمی ها در دوران کودکی را شامل می شود. میزان بقا بیماران بستگی به عوامل مختلف از جمله سن و مرحله بیماری دارد. به دلیل پیشرفت های تشخیصی از جمله اجرای برنامه های اسکرین و درمانهای موثرتر در سالهای اخیر هم شیوع و هم میزان بقا این بیماران تا حدودی بهبود یافته است.
مطالعه تحلیلی از نوع همگرویی (Historical cohort) و روی کلیه بیمارانی که در طی 7 سال (1378- 1370) با تشخیص قطعی نوروبلاستوما در مراکز آموزشی درمانی شهر اصفهان بستری و تحت درمان بودند انجام شد که به 52 بیمار دسترسی پیدا کردیم. اطلاعات با نرم افزار SPSS و با استفاده از جدول عمر (Life Table) تجزیه و تحلیل شد.
از 52 بیمار 25 نفر (48.1%) دختر و 27 نفر (51.9%) پسر بودند 30 نفر از بیماران زنده و 22 نفر فوت نموده بودند. تعداد و درصد بیماران در مراحل I، II، III، IV،IV-S بیماری به ترتیب صفر، 9 (17.3%)، 13 (25%)، 29 (55.8%) و یک نفر (1.9%) بودند. میانگین سنی بیماران در مجموع 4.5 سال و در دختران 3.2 سال و در پسران 5.7 سال بود. میانگین میزان بقا 80 ماه بعد از تشخیص اولیه بر حسب مرحله بیماری برای مراحل I، II، III،IV به ترتیب 100% و 60% و 37% بود (P<0.0001).
میانگین میزان بقا در این مطالعه موید بهبود پیش آگهی در بیماران مبتلا به نوروبلاستوم در سالهای اخیر می باشد. میزان بقا با افزایش مرحله بیماری به طور معنی داری کاهش یافته و میزان بقا ارتباطی با جنسیت و نوع درمان ندارد. نبود یا تعداد کم بیمار در مراحل I و IV-S بیانگر عدم وجود برنامه اسکرین و ضعف در تشخیص زودرس در مراحل ابتدایی یا در سنین زیر یکسال، در جامعه مورد مطالعه می باشد.

موشها فراوانترین حیوان موجود در شهرها و مناطق اطراف آن هستند. طبق عقاید مسلمانان آنها کثیف و نجس اند، هدف از این مطالعه بررسی نقش آنها به عنوان یک ریسک فاکتور برای سلامتی انسان و دام می باشد.
تعداد 63 رات بطور زنده از نقاط مختلف شهر بندرعباس صید و به آزمایشگاه منتقل شدند. آنها را با کلروفرم بیهوش کرده و تعیین نوع شدند. به منظور تعیین انگل های خونی و روده ای، از قلب موشها 5 میلی لیتر خون گرفته، گسترش خونی تهیه کرده و با گیمسا رنگ آمیزی شدند. نمونه های مدفوع در ظروف حاوی مایع نگهدارنده جمع آوری گردیده به کمک تکنیک فرمالین – اتر از رسوب نمونه های مدفوع گسترش تهیه سپس به روش های تری کروم و ذیل نلسون رنگ آمیزی شدند.
اغلب موشهای صید شده، راتهای قهوه ای بودند در گسترش مدفوع راتها 5 نوع تک یاخته و 3 نوع تخم کرم روده ای دیده شد، 11 موش (17.4%) حامل کریپتوسپوریدیوم بودند. در گسترشهای خونی بابزیا، بورلیا، آناپلاسما و تریپانوزوم لوئیسی دیده شد. عفونت با دو یا چند انگل شایع بود در مجموع 87% موشها به یک یا چند انگل آلوده بودند.
بحث: مطالعه حاضر موشها را به عنوان یک خطر سلامتی انسان و دام از طریق حمل و انتقال بیماری های زئونوز پیشنهاد می کند.

با نگاهی به افزایش بی رویه جمعیت در چند دهه گذشته و رو به رشد بودن آن در آینده و با توجه به ازدواج های مرسوم خویشاوندی، بیماری تالاسمی در ایران گسترش قابل توجهی یافته است. یکی از راه های پیشگیری از تولد کودکان تالاسمی، استفاده از برنامه های تنظیم خانواده می باشد. هدف از این مطالعه توصیفی تعیین وضعیت تنظیم خانواده زوجین تالاسمی مراجعه کننده به مرکز تالاسمی بندرعباس می باشد. در این مطالعه توصیفی 300 زوج مبتلا به تالاسمی مینور در یک نمونه گیری مبتنی بر هدف و در دسترس مورد پرسشگری قرار گرفتند. پرسشنامه در برگیرنده اطلاعاتی در زمینه مشخصات عمومی، وضعیت بارداری های قبلی و فعلی، وضعیت تنظیم خانواده و بخش مربوط به بیماری تالاسمی بود. جمع آوری اطلاعات در یک مرحله و از طریق مصاحبه سازمان یافته صورت پذیرفت.
نتایج نشان داد که در زمان پژوهش 87.3درصد زوجین از بارداری پیشگیری می کردند که روش های پیشگیری انتخاب شده عبارت بود از: 40.5% قرص های ضد بارداری، 21% توبکتومی و 38.5% سایر روش ها. از مجموع 300 زوج 12.7% هیچ گونه روش پیشگیری استفاده به عمل نمی آوردند. علت عدم پیشگیری در اکثریت پرسش شوندگان (28.9%) به دلیل عدم اطلاعات کافی در زمینه روش های جلوگیری از بارداری بود. همچنین یافته های پژوهش حاکی از آن است که 71.3% زوجین مبتلا به تالاسمی مینور آموزشی لازم در خصوص تنظیم خانواده دریافت نکرده اند. این مطالعه نشان می دهد سطح تحصیلات زنان (P<0.01) و سطح تحصیلات همسر (P<0.004) همچنین تعداد فرزندان سالم (P<0.05) از عوامل موثر در پیشگیری از بارداری می باشد.
بحث: نتایج حاصل، کیفیت نازل ارایه خدمات تنظیم خانواده در زمینه آموزش را مطرح می نماید لذا با توجه به مشکلات و نیازهای زوجین مبتلا به تالاسمی مینور در ارتباط با استفاده از روش های پیشگیری، تدوین یک برنامه آموزشی امری ضروری به نظر می رسد.

اختلالات شناختی از مسایل مهم موجود بعد از عمل جراحی می باشد. این اختلالات به خصوص دلیریوم که جدی ترین آنهاست در سالمندان شیوع دارد. ایجاد اشکال در نتیجه عمل جراحی و افزایش مرگ و میر و عوارض دیگر از موارد قابل اهمیت در بیماران با اختلال شناختی بعد از عمل جراحی است. حسب اهمیت این اختلالات بر آن شدیم تا با یک مطالعه میزان آن را بعد از عمل جراحی با قبل از آن مقایسه کنیم.
در این مطالعه تحلیلی 120 بیمار بالای 65 سال بستری در بخش های جراحی بیمارستان الزهرا (س) بطور تصادفی جهت مطالعه انتخاب شدند. این بیماران قبل از عمل جراحی (روز بستری) و سه روز بعد از آن مورد سوال قرار گرفتند. پرسشنامه مورد استفاده پرسشنامه (Mini Mental Status Examination) MMSE و همچنین سوالات مربوط به جنس، سن و نوع عمل جراحی بود. اطلاعات جمع آوری شد و توسط نرم افزار SPSS تحلیل گردید.
فراوانی نسبی اختلالات شناختی از 10% قبل از عمل جراحی به 29.1% بعد از آن رسید که آزمون آماری تفاوت معنی داری را نشان می دهد (P<0.0001). میزان اختلالات در مردان قبل از عمل 9.7% و بعد از آن 34.7% و در زنان قبل از عمل 10.4% و بعد از آن به 20.8% رسید. از لحاظ سنی نیز افزایش فراوانی با افزایش سن ارتباط داشت در مورد عمل جراحی فراوانی اختلالات شناختی در جراحی های گردن 30%، در جراحی قفسه سینه 30%، در جراحی شکم 24.4%، در جراحی لگن 40% و در جراحی ارتوپدی 28.5% بود.
بحث: با توجه به نتایج بدست آمده توجه به مسایل روحی روانی، بخصوص اختلالات شناختی بعد از عمل جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است و باید نکات مهم در ارزیابی بیماران بعد از عمل جراحی در نظر گرفته شود. این مورد بخصوص در سالمندان و کلا با افزایش سن از اهمیت بالاتری برخوردار است.

بیماری کوریورتینوپاتی (C S C) یک بیماری با علت ناشناخته است. هدف این مطالعه تعیین اثر درمان زودرس CSC با لیزر دیود در چهار هفته اول و بررسی عوارض و عود بیماری می باشد.
در این مطالعه توصیفی 54 چشم از 54 بیمار با تشخیص CSC و بدون درمان اولیه و 55 چشم از 55 بیمار با تشخیص CSC دز 4 هفته اول بروز علایم، نقاطی که دارای نشت ماده فلورسین بود و حداقل 350 میکرون از مرکز بینایی فاصله داشت، مورد لیزر درمانی با مشخصات زیر قرار گرفتند. اندازه 75 میکرون قدرت 100-300 میلی وات و زمان 100-300 میلی ثانیه بطوریکه محل لیزر به سختی دیده شود. تمامی بیماران حداقل بمدت یک سال پیگیری شدند.
در گروه بدون درمان اولیه، 27.77% از بیماران بعد از 6 هفته دید بیست، بیستم به دست آوردند. 85.18% از بیماران بعد از یکسال دید بیست، بیستم بدست آوردند و 24% در طور یکسال مراقبت دچار عود مکرر شدند. Choroidal Neovascularization (CNV) در 1.85% از بیماران دیده شد.
در گروه با درمان اولیه، در همه بیماران در عرض 2-4 هفته (متوسط 1/3 هفته) مایع زیر شبکیه کاهش پیدا کرد. 67% بیماران در مدت 2-6 هفته دید بیست، بیستم بدست آوردند. در 14.6% بیماران عود مجدد دیده شد که با درمان مشابه بهبود یافتند. در طول حداقل یک سال پیگیری هیچ موردی از عوارض مهم لیزر دیده نشد. 87.7% از بیماران بعد از یکسال دید بیست، بیستم داشتند.
درمان زودرس CSC با لیزر دیود در 4 هفته اول با کاهش مدت بیماری و تسریع در افزایش دید با کاستن از استرس بیمار می تواند منجر به کم کردن میزان عود بیماری شود.

کم خونی فقر آهن شایعترین نوع کم خونی در مادران باردار در دنیا می باشد که می تواند به تولد نوزاد نارس، افزایش مرگ و میر مادر و کودک منجر گردد. لذا بررسی وضعیت آهن سرم مادران باردار و ارتباط آن با وضعیت آهن نوزادان در تصمیم گیری چگونگی استفاده از مکمل آهن در دوران بارداری نقش مهمی دارد.
در مطالعه توصیفی – تحلیلی 97 زن باردار و نوزادان آنها با استفاده از اندازه گیری هموگلوبین، اندکس های خونی و سطح آهن سرم و فریتین و TIBC از نظر کم خونی فقر آهن، وضعیت آهن بدن و ارتباط بین مادر و نوزاد مورد مطالعه قرار گرفتند و اثرات وضعیت آهن مادران بر روی وزن نوزادان بررسی شد سپس نتایج با استفاده از آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت.
در کل 22.5 درصد مادران کم خون و 27.8 درصد آنان دچار فقر آهن بودند. 10.1 درصد نوزادان کم خون بودند ولی هیچ مورد کمبود آهن مشاهده نشد. ارتباط معنی دار بین هموگلوبین، رتیکلوسیت و فریتین مادر و نوزاد مشاهده شد. نوزادان مادران با سطح فریتین پایین دارای فریتین پایین تر بودند (P<0.05) و لیکن هیچگونه ارتباط معنی داری بین اندکس های خونی مادر و نوزاد یافت نشد. ارتباط منفی و معنی دار بین وزن نوزادان و سطح فریتین مادران مشاهده گردید. در مادرانی با تعداد بیشتر حاملگی، شیوع فقر آهن و کم خونی بیشتر بوده است.
بحث: با توجه به شیوع بالا کم خونی فقر آهن در مادران باردار و ارتباط و اثرات آن بر ذخیره آهن و هموگلوبین نوزادان و همچنین اثرات منفی تعداد حاملگی، اهمیت و تاکید هر چه بیشتر بر استفاده از مکمل های آهن در رژیم غذایی مادران باردار و رعایت فاصله گذاری مشخص تر می شود.

مالفورماسیونهای عروقی دستگاه معدی روده ای از علل نادر خونریزی های گوارشی بشمار می آیند. خونریزی از این ضایعات اغلب عودکننده و تشخیص معمولا ماه ها تا سالها با تاخیر صورت می گیرد. روش های تشخیصی قبل از عمل ارزش کمی در نشان دادن این ضایعات دارند و جستجوی جراحی اغلب جهت تشخیص مورد نیاز است.
مورد: در این مقاله دو مورد از مالفورماسیون عروقی روده باریک معرفی می شود که مورد اول مربوط به پسر 10 ساله می شود که با خونریزی حجیم دستگاه گوارش تحتانی نیاز به عمل جراحی اورژانس پیدا کرد و پس از بررسی آسیب شناسی تشخیص همانژیوم شریانی وریدی روده کوچک داده شد و مورد دوم مربوط به مرد 29 ساله می باشد که با شکایت ملنای متناوب و آنمی مراجعه کرده است و در بررسی رادیوگرافی با ماده حاجب توده غیرطبیعی در ناحیه ایلیوم مشخص شد و پس از بررسی آسیب شناسی تشخیص مالفورماسیون عروقی روده باریک داده شد.
بحث: نتیجه درمان پس از برداشت قسمت های مبتلا با عمل جراحی بسیار خوب است و تشخیص قطعی با بررسی های آسیب شناسی انجام گردید.

واسکولیت های لکوسیتوکلاستیک ناشی از رسوب کرایوگلوبولین ها یکی از انواع واسکولیت عروق کوچک هستند که در اثر رسوب کرایوگلوبولین ها در جدار عروق ایجاد می گردند. در این نوشتار یک مورد از واسکولیت کرایوگلوبولینمیک ناشی از ویروس هپاتیت C گزارش می گردد.
مورد: بیمار یک مرد 47 ساله معتاد با علایم پوستی، کلیوی و آرتریت می باشد که مبتلا به واسکولیت کرایوگلوبولینمیک ناشی از ویروس هپاتیت C شده است.
بحث: واسکولیت های کرایوگلوبولینینگ چندان هم نادر نیستند ولی به علت عدم آشنایی با روش سنجش آن کمتر تشخیص داده می شوند.