فهرست مطالب

بانوان شیعه - پیاپی 2 (زمستان 1383)

نشریه بانوان شیعه
پیاپی 2 (زمستان 1383)

  • 256 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/11/20
  • تعداد عناوین: 14
|
  • مصاحبه
  • مصاحبه علمی / شورای فرهنگی اجتماعی زنان، جایگاه و سیاست گذاری های کلان در آموزش عالی دختران (در نشستی با سرکار خانم منیره نوبخت)
    صفحه 3
  • مقالات
  • محمد لگنهاوزن ترجمه: نرجس جواندل صفحه 19
    فمینیسم را غالبا به عنوان نهضتی که خواستار حقوق کاملا برابر با مردان است، تعریف می کنند، ولی نکته مهم این است که برابری های مورد نظر فهمینیسم فراتر از تساوی در چارچوب قانون می باشند. هدف فمینیسم از بین بردن همه تفاوت های موجود در نقش های اجتماعی مبتنی بر تفاوت های جنسی است و همین نکته است که فمینیسم را از دیگر نهضت های زنان متمایز می سازد. در این مقاله، نخست با نگاهی خاص به مسائل فلسفی و کلامی مرتبط با اسلام، مقدمه کوتاهی ارائه گردیده، سپس ضمن بررسی فلسفه و الهیات فمینیستی به مقایسه میان آموزه های فمینیستی و تعالیم اسلامی پرداخته و ناسازگاری کامل این دو روشن شده است. در نهایت، با توجه به نهضت اسلامی زنان، نکاتی خاطرنشان گردیده اند.
    کلیدواژگان: اسلام، فمنیسم، جنسیت، الهیات فمنیستی، سوسیالیسم، برابری
  • مریماسماعیلی، مریم کریمی تبار صفحه 59
    در این نوشتار، پس از بررسی اجمالی فطری بودن گرایش به پوشش، به بحث درباره حجاب زن مسلمان و چگونگی آن از دیدگاه قرآن پرداخته شده و به مؤیدات نقلی و تاریخی استناد گردیده است. پس از بیان ضرورت حجاب، که برای رسیدن به امنیت و کاهش بحران های روحی ضروری است، علل کم توجهی به این توصیه اسلامی در جامعه به اجمال توضیح داده شده است که از جمله آن ها، ضعف ایمان، ابراز شخصیت، فساد محیط و تهاجم فرهنگی است.
    کلیدواژگان: پوشش، حجاب، جلباب، خمار، تهاجم فرهنگی، ابراز شخصیت، تعلیم و تربیت
  • شیخ علی تمیمی ترجمه: ابوالفضل ایمانی راغب صفحه 75
    نوشتار حاضر گزارشی از سخنرانی شیخ علی التمیمی در دانشگاه «مک گیل» کانادا می باشد که به مقایسه دیدگاه اسلام و دیدگاه های سکولار - لیبرال غرب درباره تعالی مقام زن پرداخته است. تقدم و برتری دیدگاه های اسلام در تکریم مقام زنان و حمایت از آنان، از جمله اشتراک با مردان در انسانیت، اشتراک در فعالیت های اجتماعی، برخورداری از حقوق سیاسی، حق مالکیت و مشارکت عمومی زنان از جمله مواردی است که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته اند.
    کلیدواژگان: اسلام، لیبرال، سکولار، برابری زن و مرد، مشارکت عمومی، حقوق سیاسی
  • فرزانه نیکوبرش راد صفحه 89
    پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)، امامان معصوم و شیعیان پیوسته مورد ظلم و ستم غاصبان حکومت قرار می گرفتند. در چنین اوضاع سیاسی، شیعیان به عنوان اعتراض به حکومت های غاصب، با راهنمایی های آشکار و پنهان ائمه اطهار(علیهم السلام) از شیوه های «قیام و شهادت» یا «مهاجرت» استفاده می کردند. در این مهاجرت ها زنان نیز همپای مردان در صحنه های سیاسی و اجتماعی حضور چشم گیری داشتند و با پوشش تشکیلاتی در نقل و انتقال پیام ها و اطلاعات و اموال شیعیان نقش بسزایی داشتند.
    حضرت معصومه(علی ها السلام) از جمله بانوانی بود که در زمان مامون، به دنبال کوچ اجباری امام رضا(علیه السلام)، به بهانه دیدار امام(علیه السلام) از مدینه به ایران هجرت کرد. در این نوشتار، پس از توضیح علل کلی هجرت، در رابطه با هجرت حضرت معصومه(علی ها السلام) به مرکز تشیع 14 دلیل ذکر شده است. شهر قم اکنون به برکت وجود آن حضرت، بزرگ ترین پایگاه نشر و ترویج تشیع در جهان می باشد.
    کلیدواژگان: حضرت معصومه (س)، قم، هجرت، امام رضا (ع)، مامون، امام موسی کاظم، امویان، عباسیان، علویان
  • شریف عبدالعظیم محمد ترجمه: ابوالفضل ایمانی راغب صفحه 113
    نوشتار حاضر ترجمه بخشی از مقاله «زن در اسلام و سنت مسیحی یهودی; افسانه و واقعیت» می باشد که به طور تطبیقی برخی مسائل مربوط به زنان را در ادیان وحیانی اسلام، یهودیت و مسیحیت مورد بررسی قرار داده است. انگیزه نویسنده (به بیان وی) شبهات موجود در غرب درباره زنان و پاسخ گویی به اظهارات فمینیست مشهور مصری، دکتر نوال سعداوی، می باشد. دکتر سعداوی درباره برخورد یکسان ادیان با زنان و محدودیت ها و بی مهری های آن ها نسبت به زنان سخنانی مطرح کرده است. دکتر عبدالعظیم محمد در این مقاله، برای اثبات حقانیت اسلام و تکریم آخرین پیام حقیقی خداوند به بشریت، به چنین مقایسه ای دست زده است. البته لازم به ذکر است که اظهارات و مقایسه های نویسنده مستند به منابع اصلی است که وی در دست داشته است ولی بنا به عقیده مشهور بین مسلمانان، منابع اصلی حقیقی و متون آسمانی و وحیانی موسوی و عیسوی تحریف شده اند، و چه بسا بعضی از این نظریات در صحف منزل این دو پیامبر اولوالعزم به گونه ای دیگر باشد.
    کلیدواژگان: اسلام، یهودیت، مسیحیت، زن، قرآن، انجیل، تلمود، دارایی، ارث
  • رضا رمضان نرگسی صفحه 123
    واقعه «کشف حجاب» در ایران با توجه به فرهنگ اسلامی و تقیدات مذهبی مردم مسلمان و به دلیل تاثیرگذاری بر فرهنگ مردمی، از پدیده های مهم تاریخ کشور ما محسوب می شود. نفوذ سیاست های دولت های بیگانه از جمله روس، انگلیس و آمریکا و وجود مهره های تحت حمایت آن ها از جمله وهابیت و غرب زدگان از عهد قاجار تا عصر پهلوی، از جمله عوامل زمینه ساز ظهور این واقعه می باشند. در این مقاله، به عنوان یکی از این عوامل، نقش صدیقه دولت آبادی در زمینه سازی کشف حجاب مورد بررسی قرار گرفته است. فعالیت هایی که وی در جهت تغییر فرهنگ مردم این کشور انجام داده و ارتباط وی با استعمارگران از جمله مواردی است که به آن پرداخته شده.
    کلیدواژگان: کشف حجاب، چادر، فرقه ازلی، فرقه بابی، انجمن های سری، تجدد طلب، مدارس دخترانه، آموزش دختران، کانون بانوان، استبداد، استعمار
  • زهره دهخدا صفحه 147
    ظهور اسلام انسانساز در 1400 سال قبل در جزیره العرب، تحولی شگرف در وضعیت زنان پدید آورد و نقش مهمی در رساندن زنان به حقوق خود ایفا کرد. قرآن کریم در آیات متعدد خود، به ذکر این حقوق پرداخته و حقوق زنان را در خانواده، اجتماع، اقتصاد، سیاست و مانند آن به رسمیت شناخته و با این دیدگاه، زنان را از حصار فکری جاهلیت قدیم نجات داده است.
    این حقوق با الهام از قرآن کریم و فقه، در قانونی مدنی و سایر قوانین کشورمان متجلی شده اند. عالمان و اندیشوران نیز از نظرگاه شرع، خود را موظف به دفاع از زن و حقوق وی دانسته اند; از جمله معمار کبیر انقلاب که در احیای شخصیت زنان کوشید و آن ها را با عرصه سیاست، فرهنگ، اقتصاد و اجتماع پیوند داد.
    کلیدواژگان: قرآن، قانون، حق، مهر، مسکن، معاشرت، نفقه، کسب و درآمد، ارث، عدالت
  • زهرا کاشانی ها صفحه 165
    در نوشتار حاضر، سرگذشت بانویی عارف به رشته تحریر درآمده، آراء عرفانی او به بوته نقد و تحلیل گذاشته شده و کراماتی از این بانو نقل گردیده و به همه علاقه مندان عرفان و سیر و سلوک، به اجمال معرفی گردیده است.
    کلیدواژگان: سیده نفیسه، عرفان، عارف، کرامت، اسوه، زهد، تقوا
  • عذرا باباکریمی صفحه 181
    در این مقاله سعی شده است با مطالعه شیوه ها و رفتارهای سیاسی حضرت فاطمه (ع) بینش سیاسی ایشان مورد بررسی و تبیین قرار گیرد. خطبه های حضرت (ع) با توجه به مضامین و زمینه های تحقق آن و دیگر رفتارهای سیاسی ایشان در مواجهه با حکومت غاصب، که بیانگر نوع بینش سیاسی حضرت زهرا (ع) می باشد، از جمله مواردی هستند که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته اند.
    کلیدواژگان: حضرت زهرا (ع)، سیاست، بینش، حکومت، مبارزه، حق، عدالت، اجرای حدود الهی، قانون، امامت، ایدئولوژی، رفتار، جهان بینی، خطبه
  • فاطمه سادات ارفع صفحه 201
    ادبیات و شعر از جمله عرصه هایی است که زن مسلمان در آن به رشد و شکوفایی رسیده. او در قالب شعر شیعی، که به توصیف مناقب اهل بیت(علیهم السلام) و توضیح موضوعات مرتبط با آن ها می پردازد، به ابراز مودت خود نسبت به اهل بیت(علیهم السلام) و دفاع از عقاید و افکار خود پرداخته است. نوشتار حاضر بازگوکننده حزن و اندوه بانوان ناظر بر وقایع عاشورا در قالب ابیاتی است که گذشته از ابراز غم و اندوه، نشانگر خشم شاعران نسبت به ظلم و ستم رفته بر اهل بیت(علیهم السلام) و نمایانگر حقایقی است که ثبت آن ها حقانیت شیعه را تا ابدیت تاریخ به ثبوت خواهد رساند. در این نوشتار، به ذکر اشعاری از بانوان شاعر قرن اول هجری پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: شیعه، عاشورا، شهادت، امام حسین (ع)، اسماء، ام کلثوم، زینب دختر عقیل، زینب دختر علی (ع)، رباب، فاطمه، سکینه
  • گزارش
  • ناهید اعظم رام پناهی صفحه 227
  • نفیسه فقیهی مقدس صفحه 235
|
  • Muhammad Legenhausen Page 19
    Feminism is often described as a movement demanding equal rights for women. However, what distinguishes feminism from other women’s movements is that the former goes beyond demanding equality before the law, and calls for eradicating any differentiation on the basis of sex in all social roles. This paper examines different philosophical and theological approaches adopted by Islam and feminism, and establishes the incompatibility of the two approaches. It, finally, highlights some features of the Islamic women movement.
  • Maryam Ismācili, Maryam KarĪmĪ-Tabār Page 59
    In this piece, the authors briefly argue that women naturally tend to cover their body, and then examine the issue of hijāb from the point of view of the Qur’an, hadīth and sunna. Stating that hijāb secures psychological tranquility and reduces personal crisis, the authors argue that improper hijāb is rooted in the weakness of religious faith, personal assertiveness, moral corruption of the surroundings, and the cultural invasion of Western civilisation.
  • SharĪf Abdel Azeem Page 75
    This piece is a part of Sherīf Abdel Azeem’s work, “Women in Islam and the Judo-Christian Tradition: Myth or Reality”, which is a comparative study of issues concerning women in revealed religions, that is, Judaism, Christianity and Islam. The author intends to respond to some misconceptions about the attitude of Islam towards women in the West and particularly to the Egyptian feminist, Naval Sacdāvī, who argues that religions have put some restrictions on women, disregarded them, and discriminated against them. The author argues that his comparative study establishes the truth of Islam as the final revealed religion. But the author’s compares and remarks are based on the Mosaic Law and the Bible. According to Muslim belief, these revealed books have been distorted and as a result of this, some of the author’s considerations and remarks based on them may be different.
  • Ridā Ramadān NargisĪ Page 123
    Forced removal of hijāb during Ridā Shāh’s reign, given the entrenched Islamic culture in Iran, was an important event in the modern history of Iran. The influence of foreign forces, such as Russia, Britain, and the US, and their protégés, such as the Wahhabis and the Westernized elite, during the Qājārs and Pahlavīs, paved the way for such an event. In this paper, particularly the role played by Sidīqa Dulat-Ābādī for changing the Iranian culture and her connections with the colonialists are examined.
  • Zuhra Dihkhudā Page 147
    The rise of Islam, 1400 years ago in the Arabian Peninsula, was a turning point in the situation of women, liberating them from the pre-Islamic narrow-mindedness. The Quran recognised women’s rights in family and social, economic, and political spheres of life. Such recognition is reflected in the Iranian Civil Code. The cUlama, and particularly Imam Khomeini, have also worked hard to secure women’s rights and dignity, and empowered them in various social, economic and political arenas.
  • Zahrā KāshanĪhā Page 165
    In this paper, a biography of Sayyeda Nafīsa and her mystic viewpoints as well as miraculous acts are briefly analyzed.
  • Cuzrā Bābā-KarĪmĪ Page 181
    Studying the political manner and behaviour of Zahrā (peace be with her), Prophet Muhammad’s daughter, the author tries to explain her political attitude. Zahrā’s lectures and their contexts and her manner vis-à-vis usurping rulers are examined in this paper.
  • Fātima As-Sādāt Arfac Page 201
    Shicite women through literature and poetry have defended and admired Prophet Muhammad’s Household (Ahl al-Bayt), and expressed their love for them. This paper is a review of the sorrow and outrage expressed through poetry by women witnessing the cruelty endured by the Household in the tragic event of cĀshūrā (the uneven battle between Imam Husayn’s troops and those of Yazīd of the Umayyads).