مجله پزشکی قانونی
سال هفتم شماره 3 (پیاپی 24، پاییز 1380)

دوران کودکی پرمخاطره ترین دوران زندگی است. صدمات (injuries) شایعترین علت فوت در ماه های اول زندگی انسان بوده از طرفی علل قابل پیشگیری از آن نمی باشد، حوادث یکی از علل اصلی مرگ و میر در کودکان می باشد. کودکان به دلیل کوچکی جثه و نداشتن توانائی های جسمی و فکری کافی، قادر به دفاع از خود در برابر بروز حوادث نیستند و از طرفی اکثر اوقات ما بزرگسالانیم که بطرق مختلف از جمله عدم رعایت اصول ایمنی، سبب ایجاد این اتفاقات هستیم، لذا در حقیقت این کودکان بی گناه، محکوم به مرگی ناشی از غفلت و سهل انگاری ما بزرگترها می گردند.
علیرغم پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه علم پزشکی و با توجه به هر چه بیشتر ماشینی شدن زندگی امروزی و افزایش روزافزون جمعیت و مشکلات زندگی اجتماعی، روزبروز به تعداد مرگهای ناشی از حوادث افزوده می گردد. ما در این مقاله درصدد برآمدیم که با بررسی میزان شیوع علل مرگ و میر ناشی از حوادث در کودکان مملکت خودمان، متخصصین مربوطه را تشویق و تحریک به ارائه روش های پیشگیری بهتری برای این افراد ناتوان و در معرض خطر، اجتماع بنمائیم.
این تحقیق یک مطالعه توصیفی می باشد. نمونه گیری بصورت سرشماری بوده و در هر یک از مواد مرگ و میر ناشی از حوادث، علت آن مشخص گردیده است.
طبق آمار سازمان پزشکی قانونی تهران، در سالهای 75 و 76 و 77 و 6 ماهه اول 78 از میان 1439 کودک فوت شده (884 پسر و 555 دختر) که به این مرکز ارجاع شده اند، 1072 مورد، ناشی از حوادث بوده اند، (البته این دو رقم با هم قابل مقایسه نمی باشند چون بر طبق قانون تمامی اجساد اطفال جهت اتوپسی به سازمان پزشکی قانونی ارجاع نمی شوند و تنها مرگهای ناشی از حوادث (تصادفات، سوختگی، خودکشی، مسمومیت،...) اتوپسی می شوند بر اساس تحقیق ما، علل حوادث به قرار زیر است: تصادفات 53.87 درصد، سوختگی ها 24.29 درصد، برق گرفتگی 3.91درصد، غرق شدگی 4.19 درصد، سقوط از ارتفاع 3.77 درصد، مسمومیت 2.73 درصد، بلع جسم خارجی 3 درصد، سلاحهای سرد (چاقو) 2.46 درصد، گلوله خوردگی 0.18 درصد، حلق آویز 0.45درصد و متفرقه شامل ریزش آوار و انفجار 1.18 درصد.

بطور معمول ورید کلیوی چپ در قدام آئورت از آناستوموز وریدهای Subcardinal veins راست و چپ تشکیل میگردد. در دوره جنینی ارتباط وریدهای Supercardinal با وریدهای Iliac و وریدهای Subcardinal یک گردن بند را حول شریان آئورت بوجود می آورد. اغلب، شاخه های خلفی این گردن بند جذب شده و از بین می رود. اما ندرتا گزارش شده است که این حلقه پایدار بوده و یا شاخه های قدامی آن جذب می گردد که منجر به وضعیت خلف آئورتی ورید کلیوی چپ می شود.
در تشریحی که روی 45 نمونه جسد انسانی در دانشگاه های علوم پزشکی تهران، آزاد اردبیل، سمنان و سنندج انجام گرفته تنها در یک مورد از جسدها ورید کلیوی چپ از پشت آئورت عبور کرده و در سطح مهره L3 به بزرگ سیاهرگ زیرین (I.V.C) ختم شده است. وجود چنین واریاسونی می تواند علاوه بر فشار بر ورید کلیوی چپ بر روی تخلیه ورید بیضوی چپ نیز تاثیر منفی داشته باشد. که از نظر بالینی حائز اهمیت است. علاوه بر این آناتومی طبیعی و مسیر وریدهای کلیوی، بیضوی و شریان بیضوی تغییر می یابد عدم توجه به این واریاسیون در جراحی ها می تواند موجب آسیب به عناصر اطراف مخصوصا شریان بیضوی گردد.

تعیین نوع و شدت صدمات چشمی، در بیماران پزشکی قانونی مراجعه کننده به بیمارستان امام حسین (ع)، از مهرماه 78 تا خرداد ماه 79.
تحقیق به صورت یک بررسی در بیماران مراجعه کننده از سازمان پزشکی قانونی به مرکز آموزشی درمانی امام حسین (ع)، از مهرماه 1378 تا خردادماه 1379 انجام شده است. اطلاعات لازم، از روی بررسی پرونده بیماران که در بایگانی بیمارستان موجود بود، به دست آمد.
تمام بیماران از نظر: سن، جنس، علت و نوع ضربه وارده، حدت بینائی و عوارض چشمی ایجاد شده مورد بررسی قرار گرفتند. در این بررسی از 100 بیمار مورد بررسی 80 مورد مرد (80%) و 20 مورد زن (20%) بودند. دامنه سن بیماران مورد مطالعه بین 3 تا 67 سال بود. بیشترین شیوع بین گروه سنی 29-30 سالگی بود. شایعترین یافته چشمی در سری بیماران بررسی شده، کبودی اطراف اربیت بود، که در 60% موارد دیده شد. از مجموع بیماران بررسی شده، 75 مورد (75%) تروما بعلت نزاع، 18 مورد (18%) تصادف با ماشین، 2 مورد (2%) در اثر حوادث کار و 4 مورد (4%) نیز علت ضربه نامشخص بود. مشاهده می شود که اکثریت موارد مراجعین ناشی از نزاع می باشد که ریشه در مشکلات فرهنگی جامعه دارد و بایستی با اطلاع رسانی و برنامه ریزی دقیق سعی در رفع چنین مشکلاتی شود.

شکایات ناشی از بی احتیاطی و بی مبالاتی و سهل انگاری در درمان، یا عدم رعایت نظامات دولتی که باعث خسارات جسمانی یا مادی گردد، از طریق دادگاه ها به پزشکی قانونی ارجاع میشوند البته گاه قضیه ابتدا از نظر مجازات انتظامی در هیات انتظامی نظام پزشکی طرح میگردد و پس از تبرئه یا محکومیت انتظامی در هیات های انتظامی نظام پزشکی، پرونده به پزشکی قانونی فرستاده می شود.
آنچه که در این مقاله مورد بحث قرار گیرد، پرداختن دقیق به انواع قصور و بررسی مجازاتهای مالی یا انتظامی و یا حتی کیفری، قصور رخ داده نمی باشد، بلکه فتح باب گفتگو و اظهارنظر کارشناسان و نیز جلب نظر پزشکان با طرح سوالی در مورد نتیجه قصور یک پزشک و تاثیر آن، در کیفیت مجازات فردی دیگر، میباشد.

سیندرم کمپارتمنت یکی از عوارضی است که میتواند در بسیاری از شکستگی ها به عنوان عارضه رخ دهد. در شکستگی دیستال رادیوس هم امکان رخداد این عارضه وجود دارد، اما شایع نیست و اغلب موارد گزارش شده به صورت گزارش مورد بوده است. در این مقاله شرح حال بیماری ذکر می شود که باسکل شدید سیندروم کمپارتمنت ساعد پس از شکستگی دیستال رادیوس، به ما مراجعه نمود. افراد جوانی که دچار شکستگی دیستال رادیوس در اثر تراماهای با شدت زیاد می شوند، به شدت در معرض خطر برای رخداد سیندروم کمپارتمنت می باشند. اندازه گیری فشار کمپارتمنت و مونیتورینگ آن در این بیماران لازم و ضروری می باشد. اگر چه در موارد عدم وجود گچ سیرکولر هم رخداد سیندروم گزارش شده است، درمان مناسب برای شکستگی دیستال رادیوس در این بیماران در معرض خطر، انجام ریداکشن و سپس فیکساسیون داخلی تحت بیهوشی عمومی می باشد. استفاده از هماتوم بلوک در این بیماران، به دلیل اینکه می تواند رخداد سیندروم کمپارتمنت را تسریع کند، ممنوع می باشد. در صورت بالا بودن فشار کمپارتمنت، درمان مناسب، فاشیوتومی می باشد که البته باید در اسرع وقت انجام شود. انجام فاشیوتومی بعد از شش ساعت از شروع سیندروم کمپارتمنت، معمولا برای بیمار سکل بر جا می گذارد. در بیمار معرفی شده به دلیل عدم توجه به نکات فوق الذکر، بیمار دچار کنتراکچر ایسکمیک ولکمن شدید شده است، به طوریکه عضو مبتلا تقریبا کارآئی خود را از دست داده است.

یکی از جالبترین جنبه های پزشکی قانونی ضایعات و یافته هایی است که شکل عامل بوجود آورنده را می توانند بیان کنند و از طرف دیگر بعضی آلات ضرب و جرح ضایعه مشابه ای را در هر بار وارد کردن ضرب و جرح نشان می دهند. موفقیت در شناسایی این گونه صدمات و یافتن آلت ضرب و جرح بستگی فراوان به مهارت یا مشاهده قبلی و مکرر این صدمات و علایم آن دارد.
صدمات الگودار از سنگ بناهای هر آسیب شناسی قانونی است در شناخت این صدمات به سه نکته باید توجه نمود.
اول) آیا خصوصیات آسبی با داستان هم خوانی دارد.
دوم) خصوصیات آسیب به خودی خود بیانگر آلت تهاجم هستند که بهترین مثال زخم چاقو و خراشیدگی ناخن است...
سوم) راه خوب برای نگریستن و یاد گرفتن صدمات الگودار و تکراری بررسی بلایا و حوادث دسته جمعی است...

آشنایی با ماهیت و چگونگی ایجاد جراحات در اثر اصابت گلوله به بدن و اینکه وقتی گلوله ای از یک سلاح گرم شلیک می شود چه اتفاقی می افتد؟ و موقعی که مرمی به بدن اصابت می کند چه وضعیتی پیش می آید؟ از اساسی ترین اطلاعاتی است که باید تیمی که در صحنه قتل یا خودکشی با سلاح گرم حضور می یابد دارا باشند.از این رو بررسی صحنه مرگ با سلاح گرم لزوما باید توسط تیم کارشناس آموزششش دیده و متخصص صورت پذیرد...

هایپرترمی بدخیم یک نمونه از اختلال فارماکوژنتیک است که در اثر مصرف برخی داروهای بیهوشی مانند هالوتان و سوکسینیل کولین بروز می کند. میزان وقوع آن در کودکان بیشتر میباشد و به همین دلیل هایپرترمی بدخیم اهمیت ویژه ای در بیهوشی کودکان دارد. عدم درمان سریع اختلال میتواند نتایج وخیم و مرگباری بدنبال داشته باشد این مقاله به بحث درباره هایپرترمی بدخیم و نحوه برخورد با آن می پردازد.

امور پزشکی به قلمروهای وسیعی بسط و توسعه یافته است و پرسنل پزشکی فعال را ملزم می سازد تا با بکارگیری فوق مدرنترین فن آوری های ارتباطی کامپیوتری و دیجیتالی، عملکرد خویش را سازمان داده و منظم نمایند. بکارگیری کامپیوتر و دسترسی جهانی به اطلاعات خصوصا در این زمینه، کمکهای شایانی نموده است. رشد انفجار گونه اطلاعات پزشکی، نیاز به اینگونه روش های جدید سازماندهی و دستیابی به اطلاعات را افزایش می دهد. این مقاله بطور اختصار، بعضی از ابزارهای حیاتی را که تکنولوژی اینترنت برای امور کلینیکی با کمک نظریات اساسی اینترنت، سیستم اطلاعات پایه یا دیتا بیس سیستم بیمارستانی و امنیت و اعتبار اطلاعات فراهم آورده، خلاصه می نماید.