نشریه ارمغان دانش
سال هشتم شماره 3 (پیاپی 31، پاییز 1382)

تعیین اولویتها فرآیندی مهم در مدیریت پژوهش حوزه سلامت کشورها به شمار می رود. فرآیند تعیین اولویتها به طراحی برنامه های پژوهش در حوزه سلامت و تخصیص منابع پژوهشی و همچنین تقویت ظرفیت بومی مناطق کمک خواهد کرد، پروژه حاضر نیز در استان کهگیلویه و بویراحمد به این منظور طراحی و اجرا گردید.
برای انجام این پروژه از روش های مختلف تحلیل وضعیت، شامل ارزیابی وضعیت بهداشتی، نظام مراقبتهای بهداشتی، نظام پژوهش حوزه سلامت، نیازها خواسته های استفاده کنندگان از خدمات بهداشتی درمانی استفاده شد. ابزار اصلی ارزیابی نیازهای استفاده کنندگان از خدمات، پرسشنامه ای بود که با مشارکت گروه های علمی و تخصصی دانشگاه، سایر بخشهای متولی سلامت در استان و نمایندگان مردم تهیه گردید و از طریق مصاحبه با اعضای 1000 خانوار شهری و 1000 خانوار روستایی تکمیل شد. استفاده از روش بحث متمرکز گروهی و آراء صابنظران و افراد کلیدی، روش های دیگر مورد استفاده در زمینه ارزیابی نیازها بود. اطلاعات به دست آمده از این روش ها جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. و مشکلات حوزه سلامت استخراج گردید در کمیته راهبردی تعیین اولویتهای پژوهشی، اعضاء براساس روش های علمی و با در نظر گرفتن معیارهای میزان حدت، فراوانی، فوریت زمانی و میزان پذیرش/ تعهد/ اراده سیاسی و تعیین وزن برای این معیارها، به هر مشکل در خصوص هر معیار امتیاز دادند و میانگین امتیازات هر معیار در وزن آن ضریب شد و مجموع امتیازات معیارها برای هر مشکل جمع و رتبه بندی انجام شد و مشکلات حوزه سلامت اولویت بندی گردید.
نتایج این پروژه شامل میزانها و وضعیت برخی شاخصهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، شاخصهای بهداشت باروری، مرگ و میر، سلامت کودکان، بروز و شیوع بیماری ها، امکانات رفاهی و بهداشت محیط خانوار، مواد غذایی و تغذیه، امکانات و تسهیلات بهداشتی درمانی، سوانح و حوادث بود.
با توجه به این نتایج اهم مشکلات حوزه سلامت در استان، مشخص شد که مهمترین آنها عبارتند از: شیوع فزاینده بیماری های غیرواگیردار و واگیردار با اولویت بیماری های قلبی عروقی، روانی، گوارشی و سرطانها، شیوع فزاینده سوانح و حوادث، بالابودن بیکاری، فقر، بیسوادی و مشکلات رفاهی، سوء تغذیه اختلالات رشد و مشکلات غذایی و نامناسب بودن خدمات و استانداردهای بهداشت محیط در استان.

نیروی انسانی شاغل در سازمانها اصلی ترین سرمایه دراختیار مدیران است و مدیریت منابع انسانی مهمترین و شاید اصلی ترین وظیفه مدیران می باشد. رفتار و فعالیت انسانها ناشی از انگیزه ها یا نیازهای آنان است. مدیران با شناخت و پیش بینی انگیزه ها و نیازهای واقعی کارکنان تحت مدیریت خود می توانند به موقع و به طور صحیح به ارضاء نیازها و انگیزه های آنان اقدام نموده و از نیروهای انسانی سازمان به نحو مطالب در راستای اهداف سازمان بهره وری کنند. مطالعه حاضر به منظور شناخت عوامل موثر بر انگیزش کارکنان ستاد دانشگاه علوم پزشکی یاسوج ازدیدگاه مدیران و کارکنان دانشگاه به اجرا درآمد تا هم سلسله مراتب انگیزه ها در کارکنان مشخص شوند و هم دیدگاه کارکنان و مدیران در خصوص نیازها و انگیزه های کارکنان مقایسه شوند.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی بوده که در سال 1382 انجام یافته است. در این مطالعه تعداد 50 نفر مدیر ستادی دانشگاه (همه مدیران تفاوت زیادی مشاهده نمی شود. سلسله مراتب نیازها که بزعم آبراهام مازلو از نیازهای فیزیولوژیکی شروع و به نیازهای خودیابی ختم می شود مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه نیازهای احترام چه از دیدگاه کارکنان و چه از دیدگاه مدیران در بالاترین حدقرار داشته است. از دیگر یافته های مهم این بود که بین میزان تحصیلات مدیران و دیدگاه آنان در خصوص نیازهای کارکنان ارتباط معنی داری وجود داشت. همچنین حوزه کاری مدیران در نگرش آنان نسبت به نیازهای کارکنان تاثیر داشته و بین سابقه کار کارکنان و نیازهای فیزیولوژیکی و خودیابی آنان ارتباط معنی داری مشاهده شد.
نتایج حاصل از این تحقیق در خصوص سلسله مراتب نیازها از دیدگاه کارکنان و مدیران نشان داد که یک همسوئی بین دیدگاه مدیران و کارکنان در خصوص نیازهای کارکنان وجود دارد واین بحث می تواند به مدیریت بومی، سابقه کار مدیران، میزان تحصیلات مدیران و آگاهی آنان مربوط باشد. همچنین سلسله مراتب نیازها از الگوی سلسله مراتب نیازهای مازلو در بخش احترام و منزلت برخوردار نیست و مدیران و کارکنان دانشگاه بیشترین اهمیت را به نیازهای احترام و منزلت داده اند. بین نیازهای کارکنان و بعضی از متغیرها نظیر تحصیلات، سابقه کار و... ارتباط معنی داری وجود داشته است.

مالاریا یک بیماری تک یاخته ای با انتشار جهانی است که هنوز هم عوامل آن، یعنی گونه های پلاسمودیوم در بسیاری از مناطق، بیش از هر بیماری عفونی دیگر قربانی می گیرند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از 300 تا 500 میلیون انسان در سراسر جهان به عفونت ملالاریا دچارند و از این تعداد سالیانه 1.5 تا 2.7 میلیون نفر (بخصوص کودکان) جان خود را از دست می دهند. با توجه به نامشخص بودن وضعیت اپیدمیولوژیک مالاریا در استان کهگیلویه و بویراحمد و همچنین مساعد بودن شرایط انتقال بیماری به وسیله مهاجرت افراد به این استان، مطالعه حاضر جهت بررسی وضعیت بیماری مالاریا طی سالهای 1382-1375 صورت گرفت.
این مطالعه به صورت توصیفی و گذشته نگر با بررسی کلیه پرونده های موجود در مرکز بهداشت استان طی سالهای 1375 تا 1382 انجام گردید که نمونه مورد نظر معادل جمعیت آماری یعنی 485 نفر بوده و اطلاعات موجود در پرونده ها به جداول طراحی شده براساس متغیرهای موردنظر یعنی سن، جنس، سال، تابعیت، نوع انگل و شهرستان منتقل گردید و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
اکثریت نمونه ها از شهرستان کهگیلویه (41 درصد) و کمترین آنها از شهرستان گچساران (18.7 درصد)، بیشترین میزان آلودگی در سنین زیر 20 سال (63.3 درصد)، بودند. از نظر نوع انگل گزارش شده در ایجاد بیماری مالاریا در استان، 94.4 درصد پلاسمودیوم ویواکس، 5.2 درصد درصد انگل پلادسمودیوم فالسیپاروم و 0.4 درصد آلودگی مختلط بوده است. از نظر جنسیت تقریبا 64 درصد مرد و 36 درصد زن می باشند. از نظر تابعیت 62.7 درصد بیماران ایرانی و 37.3 درصد افغانی بودند.
با توجه به نتایج حاصله می توان نتیجه گیری کرد که وضعیت بیماری مالاریا در این استان به سمت وضعیت مناسبی پیش می رود و برنامه های مبارزه و کنترل این بیماری موفقیت چشمگیری داشته اند. اما برای رسیدن به وضعیت ایده آل باید برنامه های کنترل و پیشگیری بیماری ها با دقت بیشتر ادامه یابد و افراد غیربومی وارد شده به استان به خصوص مهاجرین افغانی از نظر بیماری قرنطینه و کنترل شوند و پس از بهبودی کامل اجازه سکونت به آنها داده شود.

عفونتهای بیمارستانی یکی از مشکلات عمده طب مدرن است که با کیفیت ارائه مراقبتهای بهداشتی در بیمارستانها ارتباط دارد. به طور متوسط 10-7 درصد بیماران بستری شده در بیمارستان، پس از بستری شدن به یک عفونت مبتلا می شوند. کنترل و پیشگیری این معضل محدود به مکان و منطقه جغرافیایی خاصی نیست. آمارها نشان می دهد که این مشکل جهانی است و فقط از لحاظ شدت و ضعف در کشورهای مختلف تفاوت دارد. پژوهش حاضر به منظور تعیین آگاهی و نحوه عملکرد کارکنان پرستاری بیمارستانهای شهر یاسوج در مورد کنترل عفونتهای بیمارستانی انجام گردیده است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی در سال 1382 است که تعداد 105 نفر از کارکنان پرستاری در آن شرکت داشته اند. ابزار گردآوری داده ها شامل یک پرسشنامه و یک چک لیست به ترتیب در خصوص دانش و عملکرد واحدهای مورد پژوهش بوده است که آگاهی و عملکرد براساس امتیاز کسب شده در سه سطح ضعیف، متوسط و خوب طبقه بندی شده است. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردیده است.
نتایج نشان داد که از نظر دانش، 5.7 درصد واحدهای مورد پژوهش ضعیف، 42.9 درصد متوسط و 51.4 درصد خوب ارزیابی گردیده اند. همچنین در خصوص عملکرد واحدهای مورد پژوهش، 6.7 درصد ضعیف، 21 درصد متوسط و 72.30 درصد خوب برآورد گردیده اند. یافته ها نشان داد که ارتباط مشخصات دموگرافیک با میزان دانش و نحوه عملکرد واحدهای مورد پژوهش در خصوص سن، جنس، سابقه کار و میزان تحصیلات از نظر آماری معنی دار بوده است. (P<0.05).
با توجه به نتایج تحقیق میزان دانش واحدهای مورد پژوهش در خصوص کنترل عفونتهای بیمارستانی در 5.7 درصد از آنان ضعیف بوده است و از نظر عملکرد نیز تنها 6.7 درصد عملکرد ضعیف داشته اند که این امر بیانگر آنست که برگزاری کلاسهای آموزشی و گذاشتن جزوات آموزشی در اختیار کارکنان پرستاری در دانش و عملکرد آنان ثمربخش بوده است.

اجرای طرح رابطین بهداشت برای ایجاد دسترسی مردم محروم و حاشیه نشین شهری به خدمات بهداشتی در سال 1372 طراحی و اجرا شده است. علیرغم اظهارات دست اندرکاران برنامه رابطین بهداشت در استان کهکیلویه و بویراحمد مبنی بر مؤثر بودن فعالیتهای رابطین مشاهدات و بررسی های محققین همگام کارآموزی دانشجویان در واحدهای بهداشتی شهر یاسوج این سئوال را مطرح کرده که آیا در حال حاضر فعالیتهای رابطین بهداشت تاثیرات لازم را بر ارتقای خدمات بهداشتی دارد؟ هدف مطالعه تعیین تاثیر فعالیت رابطین بهداشت در افزایش پوشش خدمات بهداشتی مانند واکسیناسیون، تنظیم خانواده، شیردهی مادران، وضعیت تغذیه کودکان، مراقبت اطفال زیریکسال، مراقبت زنان باردار، درمان کودکان زیریکسال مبتلا به اسهال و تعیین نقاط قوت و ضعف برنامه رابطین بوده است.
این یک پژوهش توصیفی و تحلیلی است که در آن کلیه خانوارهای (293 خانوارها) با و بدون رابط بهداشتی در شهر یاسوج که در زمان مطالعه (1381.9.1 لغایت 1381.9.30) کودک زیر یک سال داشته اند مشخص و از طریق پرسشنامه کتبی با مادران آنها مصاحبه انجام شد. ضمنا اطلاعات تکمیلی از پرونده بهداشتی خانوارهای مورد نظر ثبت و ضبط گردید. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل گردید.
پوشش واکنشهای ب ث ژ، فلج اطفال، هپاتیت و ثلاث از لحاظ به موقع بودن، نامنظم بودن و نزده در نوبت های مختلف در کودکان زیریکسال فعلی، استفاده از روش های پیشگیری از حاملگی در حال حاضر، توزیع متغیرهای استفاده از آغوز، استفاده از شیرمادر، استفاده از شیرخشک، استفاده از شیرمادر و شیرخشک، استفاده از غذای کمکی، زمان شروع غذای کمکی، استفاده از مکمل غذایی، زمان شروع قطره آو د، زمان شروع قطره مولتی ویتامین، توزیع وزن هنگام تولد مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی و نظم مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی برای مراقبت از کودکان زیریکسال فعلی، تحت پوشش بودن زن حامله، زمان تشکیل پرونده برای زن حامله، دریافت واکسن توام زمان حاملگی، بار مراقبت در زمان حاملگی و مراجعه برای مراقبت بعد از زایمان مربوط به آخرین حاملگی، بار ابتلا به اسهال کودک زیر یکسال فعلی، نوع اقدام شیردهی در هنگام اسهال کودک و نحوه درمان کودک مبتلا به اسهال مربوط به کودک زیریکسال فعلی در دو گروه خانوارهای دارای رابط و بدون رابط فاقد تفاوت معنی داری بوده است.
در مجموع کلیه یافته ها نشان می دهند برنامه رابطین بهداشتی در حال حاضر اثرگذاری خود را با توجه به انتظارات سیستم بهداشتی در شهر یاسوج از دست داده است و در این خصوص به نوعی رکود دچار شده است. نتایج حاصل به روشنی بیانگر رکود فعالیتهای رابطین و اثرگذاری آنها بر شاخصهای کمی بهداشت خانواده می باشد و این مسئله می تواند بیانگر بی اثری یا کم اثری رابطین بهداشت بر کیفیت شاخصهای بهداشتی مورد نظر نیز باشد.

دیدگاه عمومی بر این است که بین رژیم غذایی، روش زندگی و سلامت ارتباط وجود دارد. امروزه از نظر متخصصین تغذیه یک الگوی مناسب تغذیه باید حاوی مقدار غذای کافی و متعادل باشد تفاوت های فردی چون سن، جنس، محل زندگی، ترجیحات غذایی، عادات غذایی، فرهنگ و مواد تغذیه ای را در برگیرد. در همین راستا مطالعه بررسی وضعیت امنیت مواد مغذی در الگوی مصرف خانوارهای شهرستان بویراحمد انجام شد.
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است. اطلاعات از طریق مصاحبه جمع آوری شده، لیست خانوارها با استفاده از روش خوشه ایتعداد 420 خانوار انتخاب و پرسشنامه یادآمد 24 ساعت غذا در 3 نوبت به فاصله 10 روز تکمیل و سپس با استفاده از نسخه سوم پدرازشگر تغذیه تجزیه و تحلیل و میزان مواد مغذی محاسبه و میزان توصیه شده روزانه افراد هر خانواده جمع آوری و بر تعداد افراد تقسیم و نهایتا میانگین میزان توصیه شده روزانه تمام خانوارها به دست آمد و با میانگین نیاز تعیین شده کشوری مقایسه شد.
براساس نتایج به دست آمده میزان دریافت مواد مغذی کربوهیدرات، پروتئین، چربی به ترتیب 78، 11 و 11 درصد انرژی فرد را در روز تامین می کرد و دریافت اسیدهای آمینه لیزین، متیونین، اسیدهای چرب اشباع چندزنجیره، ویتامین های B2، B6، B12، C و A و مواد معدنی روی، مس فلوئور در محدوده ناامن تغذیه ای قرار داشتند یعنی میزان دریافتی این مواد در افراد خانوار کمتر از 80 درصد نیاز روزانه آنها می باشد.
یافته های پژوهش نشان دهنده ناامنی بعضی مواد غذایی مهم است که برخی از یافته های کشوری مشابه این مطالعه است. یکی از مهمترین دلیل این کمبود الگوی نامناسب غذایی است که مصرف غلات بالا و میزان پروتئین و چربی کم شده است و همین امر باعث بهم خوردن تعادل ریزی ها در رژیم غذایی خانوارها شده است که قطعا عواقبی چون انواع سوتغذیه و رشد ناکافی کودکان، کم خونی و کمبود مواد معدنی و ویتامین ها از جمله پیامدهای آن می باشد. این امر لزوم مطالعات بیشتر و تلاش برای بهبود الگوی مصرف مواد غذایی را طلب می کند.

تنظیم خانواده به عنوان یک برنامه مهم و دارای اولویت در سطح کشوری و استانی جهت کنترل و مهار رشد شتابان جمعیت مطرح است. مردان می توانند نقش بسیار موثری در برنامه تنظیم خانواده ایفا نمایند. لذا طی این پژوهش آگاهی و نگرش مردان متاهل شهر دهدشت در مورد وازکتومی مورد سنجش و بررسی قرار گرفت.
پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی در سال 1382 بوده و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و روش جمع آوری مصاحبه بود. با مراجعه به 400 مرد متاهل که به صورت تصادفی منظم انتخاب شده بودند پرسشنامه ها تکمیل گردیدند. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند.
براساس یافته های این پژوهش میانگین سنی واحدهای پژوهشی 9.23 ± 38.54 سال بود. 53.1 درصد دارای تحصیلات دبیرستانی و دانشگاهی و 46.3 درصد کارمند بودند. از نظر میزان آگاهی از عمل وازکتومی، 33.3 درصد آگاهی ضعیف و 25 درصد آگاهی متوسط و 41.8 درصد آگاهی خوب داشتند. از نظر نگرش واحدهای پژوهشی به وازکتومی و 44 درصد دارای نگرش ضعیف، 34.8 درصد دارای نگرش متوسط و 21.2 درصد دارای نگرش خوب بودند. سطوح آگاهی واحدهای پژوهشی با میزان تحصیلات، سن، تعداد فرزندان و اشتغال آنان رابطه معنی داری را نشان داد و سطوح نگرش واحدهای مورد پژوهش با میزان تحصیلات، سن و شغل آنان دارای رابطه معنی داری بود.
براساس یافته ها پیشنهاد می شود تا بازنگری در امر برنامه ریزی آموزشی و رسانه ای نسبت به ارتقا آگاهی و نگرش مردم در زمینه وازکتومی اقدام شود.

عقب ماندگی ذهنی مرض یا بیماری نیست بلکه یک پدیده پیچیده ذهنی بوده که قابل پیشگیری است و یکی از سخت ترین مشکلات جامعه انسانی به شمار می رود که می توان از وقوع بیش از دو سوم آن پیشگیری نمود. نیاز اولیه والدینی که در جستجوی کمک هستند به دست آوردن هرچه بیشتر آگاهی درمورد مسائل مربوط به عقب ماندگی ذهنی می باشد. این امر شناسایی هرچه سریعتر این بیماران، سنجش و بررسی میزان آگاهی والدین و در نهایت آموزش آنان را ایجاب می نماید. در همین راستا این پژوهش با هدف مقایسه دانش و نگرش مادران دارای معلول ذهنی و بدون معلول ذهنی در زمینه معلولیت ذهنی انجام شده است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقایسه ای در سال 1382 است. اطلاعات در یک مرحله از واحدهای مورد پژوهش جمع آوری گردید. حجم نمونه شامل 200 نفر مادر دارای فرزند معلول ذهنی و 200 نفر مادر بدون معلول ذهنی بود. بعد از همتاسازی نمونه ها خانواده های دارای فرزند معلول ذهنی به صورت تصادفی از بین پرونده های موجود در بهزیستی و خانواده های بدون فرزند معلول ذهنی با استفاده از اطلاعات سرشماری در مرکز بهداشت شهرستان گچساران انتخاب شدند. در این مطالعه پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که در سه بخش تنظیم گردید. مشخصات فردی مادر و و فرزند معلول ذهنی (در گروه دارای فرزند معلول ذهنی) 200 سئوال 3 گزینه ای مربوط به دانش در زمینه معلولیت ذهنی، 15 سئوال نگرش سنج براساس مقیاس 5 درجه ای لیکرت در زمینه معلولیت ذهنی بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آماری توصیفی و آزمونهای تی، آنالیز واریانس، کروسکال واریس و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد.
نتایج بیانگر آن است که بین دانش و نگرش مادران فرزند معلول ذهنی و بدون آن با هم اختلاف معنی داری وجود داشته و میزان دانش و نگرش مادران دارای معلول ذهنی کمتر از مادران بدون معلول ذهنی می باشد و ارتباط مثبت و معنی دار بین دانش و نگرش در هر دو گروه دیده شد.
بحث براساس نتایج حاصله مسئولین بهزیستی و مملکتی را متوجه وضع نابسامان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خانواده های دارای معلول ذهنی نموده تا حداقل با تاکید و توجه بیشتر به وضعیت کاریابی و حرفه آموزی معلولین ذهنی و فراهم آوردن استقلال و خودکفایی بیشتر معلولین، از فشارهای روحی، روانی و اقتصادی وارده بر خانواده معلولین و کل جامعه کاسته شود. بدین وسیله به عوض وابسته کردن معلولین و خانواده های آنان به بهزیستی و سایر مراکز خیریه و در نتیجه تشدید معلولیتهای ذهنی، جسمی و اجتماعی بتوان گامی در جهت بهبود و کاهش مشکلات ناشی از معلولیت ذهنی در سطح خانواده و جامعه بردارد.

بیش از 70 درصد مرگ و میر ها در بیمارستانها اتفاق می افتد. پرستاران به خاطر ماهیت شغلی خود بیش از سایر افراد با افراد رو به مرگ مواجه می شوند. مراقبت از بیمار رو به مرگ، آرامش بخشیدن و تسلی دادن به خانواده بیمار، خواه مرگ ناگهانی بوده و یا به دنبال یک بیماری طولانی مدت و صعب العلاج بروز کند، از دشوارترین تجارب پرستاری است که مستلزم داشتن آگاهی کافی، نگرش مثبت و عملکرد مناسب است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان آگاهی، نوع نگرش و نحوه عملکرد پرستاران و بهیاران در مراقبت از بیمار رو به مرگ در بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی یاسوج انجام شد.
در این مطالعه توصیفی 181 نفر پرستار و بهیار شرکت داشتند که براساس نمونه های در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که اطلاعات آن در چهار بخش تنظیم شده بود. داده ها پس از جمع آوری در نرم افزار SPSS و با آزمون های مجذور کای، مقایسه میانگین و ضریب همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل گردید.
نتایج پژوهش نشان داد که 52.5 درصد نمونه ها از آگاهی خوبی در زمینه مراقبت های جسمی و روانی از بیمار رو به مرگ برخوردار بودند (میانگین 2.5 ± 14.8)، همچنین 60.8 درصد دارای نگرش مثبت (میانگین 1.5 ± 15) و 57.5 درصد عملکرد خوبی داشتند (میانگین 2.3 ± 15.8). ضریب همبستگی اسپرمن ارتباط معنی داری را بین میزان آگاهی با نگرش و نحوه عملکرد نشان داده است.
با توجه به میانگین نمرات، به نقش پرستاران بایستی توجه بیشتری کرد و برگزاری همایش ها، کنفرانس ها و آموزش های حین خدمت در زمینه مرگ و حقوق بیمار در میزان آگاهی و عملکرد آنها موثر خواهد بود.