Journal of Kermanshah University of Medical Sciences
Volume:8 Issue: 3, 2004

اسیدهای چرب مهم ترین جزء ساختمانی چربی ها محسوب می شوند که انواع آن ها آثار متفاوتی بر لیپوپروتئین های سرم و درنتیجه بر بیماری های عروق کرونر (CAD) دارند. اسیدهای چرب ترانس باعث کاهشHDL و افزایشLDL می شود و اگر نسبتLDL/HDL مد نظر قرارگیرد، تاثیرات مضر اسیدهای چرب ترانس بیش از انواع اشباع ارزیابی می شود. با توجه به این که کره های گیاهی، اخیرا تولید وبا هدف کاهش مصرف چربی های اشباع وارد بازار ایران شده اند، مطالعه حاضربا هدف تعیین الگوی اسیدهای چرب و میزان ایزومرهای ترانس در کره های گیاهی موجود در بازار ایران طراحی شد.
این مطالعه به روش توصیفی بر روی 6 نمونه کره گیاهی موجود در بازار ایران انجام شد. پس ازاستخراج چربی نمونه ها و صابونی کردن اسیدهای چرب آن ها، عمل مشتق سازی اسیدهای چرب توسط 2- نیتروفنیل هیدرازید انجام گرفت. آنالیز مشتق حاصله توسط روش کروماتوگرافی مایع با کفایت بالا انجام شد. درصد هریک از اسیدهای چرب تعیین و برای توصیف داده ها از آمار توصیفی استفاده شد.
نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین اسیدهای چرب ترانس درکره های گیاهی 24 درصد و میانگین مجموع اسیدهای چرب ترانس و اشباع 2/51درصد بوده و در برخی نمونه ها بیش از 60 درصد بوده است. حداقل مجموع اسیدهای چرب ترانس و اشباع مربوط به کره گیاهی مهگل (1/44 درصد) و حداکثر آن مربوط به کره گیاهی شونیز(1/60 درصد) بود.
بحث: نتایج این مطالعه نشان می دهد که در کره های گیاهی موجود در بازار ایران مقادیر قابل توجهی اسید چرب ترانس واشباع وجود دارد که باعث ایجاد اثر سوء بر لیپوپروتئین های سرم می شود. مقایسه این مقادیر با اطلاعات منتشر شده در مورد مارگارین های موجود در کشورهای دیگر نشان می دهد که مجموع اسیدهای چرب اشباع وترانس درکره های گیاهی مطالعه حاضر بیشتر است. این پژوهش بر لزوم اصلاح پروسه تولید کره های گیاهی و حذف تبلیغات غلط در مورد این فرآورده ها تاکید دارد.

استئوپورز با کاهش دانسیته استخوانی و افزایش خطر شکستگی مشخص می گردد. از آنجا که حاملگی و شیردهی به علت تغییرات هورمونی ومتابولیسم کلسیم می تواند بر دانسیته معدنی استخوان اثر بگذارد،به منظور تعیین رابطه زایمان با دانسیته معدنی استخوان این مطالعه انجام شد.
این بررسی از نوع هم گروهی تاریخی در روی 92خانم 50-40 ساله در مرکز آموزشی درمانی لقمان حکیم وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 82-1381 انجام شد. افراد با تعداد زایمان های بالاتر از 3، به عنوان گروه مواجهه (53 نفر) و افراد با تعداد زایمان بین 2-0 به عنوان گروه غیرمواجهه (39 نفر) دسته بندی شدند. نمونه ها افرادی بودند که برای تعیین دانسیته معدنی استخوان به مرکز آموزشی درمانی لقمان حکیم مراجعه کرده بودند و فاقد عوامل خطر مؤثر بر دانسیته معدنی استخوانی بودند. در تمام نمونه ها دانسیته معدنی استخوان (BMD) در دو ناحیه مهره ها و فمور به روش Dexa و به وسیله دستگاه لونار اندازه گیری شد.شاخص جرم بدن(BMI) آن ها نیز محاسبه شد. سطح معنادار قابل قبول 05/0 P< در نظر گرفته شد. در این تحقیق از آزمون های X2، t مستقل و من ویتنی استفاده گردیدآزمآز.
یافته ها نشان داد که بین سن، سن قاعدگی و BMI با BMD مهره ها در دو گروه مواجهه و غیرمواجهه تفاوت معناداری وجود ندارد؛ اما در گروه مواجهه طول مدت شیردهی و تعداد فرزندان باBMD فمور اختلاف معنادار آماری نداشت (003/0 P<).
بحث: در این مطالعه بین کاهش BMD و حاملگی های متعدد ارتباطی وجود نداشت و باتوجه به نتایج مشابه مطالعات دیگر به نظر می رسد غلظت بالای استرادیول و BMI در طول حاملگی منجر به حفظ توده استخوانی در زنان با حاملگی متعدد می گردد.

نتایج ارزشیابی استادان یکی از عوامل مهم در تصمیم گیری های پرسنلی در دانشگاه است. نظر به بحث فراوان در این زمینه و از آن جا که ارزشیابی استادان به منزله بررسی فعالیت های آموزشی آن ها و از سوی دیگر رتبه دانشگاه ها در امتحان جامع علوم پایه دربرگیرنده موفقیت آموزشی دانشگاه هااست، این بررسی به منظور تعیین همبستگی بین رتبه امتحان جامع علوم پایه در دروس مختلف با ارزشیابی استادان گروه های آموزشی علوم پایه در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه طی سال های 82-1370 انجام گرفت. این مطالعه به روش توصیفی ازنوع همبستگی انجام شد. ازیک برگه اطلاعاتی که شامل متغیرهای سال های امتحان علوم پایه، نمره و رتبه دروس مختلف در امتحان، جنس، سن و معدل کل دانشجویان، حد نصاب قبولی، نمره کل امتحان علوم پایه و نمره ارزشیابی استادان در دروس مختلف بود، برای ثبت داده ها استفاده شد.برای تکمیل برگه های مذکور از بایگانی های امور فارغ التحصیلان، خدمات ماشینی و واحد ارزشیابی مرکز توسعه اداره آموزش دانشگاه استفاده گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از میانگین و درصد میانگین، ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون استفاده شد.
دراین مطالعه اطلاعات کامل 11دوره ارزشیابی استادان و 13 دوره نتایج امتحان جامع علوم پایه بررسی شد. درس فیزیولوژی در ارزشیابی استادان دارای همبستگی مثبت (03/0 P<)و درس بهداشت دارای همبستگی منفی(01/0 P<) طی سال های82-1370بود. درصدمجردها، درصد زنان، تعدادترم های مشروطی و واحدهای افتاده، طی سال های مذکور افزایش و سن دانشجویان و معدل کل آن ها کاهش داشته است. بین مجردبودن دانشجویان و مونث بودن آن ها با نمره امتحان علوم پایه همبستگی مثبت وجودداشت (002/0 P< (. بین تعداد ترم های مشروطی و واحدهای افتاده همبستگی منفی وجود داشت (02 /0 (P<. یبن نمره ارزشیابی استادان درکل دروس و رتبه امتحان علوم پایه همبستگی معنا دار آماری وجود نداشت. بحث: با توجه به عدم ارتباط بین ارزشیابی استادان و رتبه امتحان علوم پایه در این بررسی، توصیه می گردد که از روش های دیگر ارزشیابی استادان نیز استفاده شود.

سردرد یک مشکل شایع در کودکان است. سردرد شایع ترین نشانگان درد می باشد که می توان آن را به عنوان شایع ترین نشانه در بیماری های اعصاب تلقی نمود. با وجود پیشرفت های اخیر در زمینه پزشکی، هنوز میگرن و سردرد تنشی بر اساس علایم و نشانه های بیماری، تعریف می شوند؛ بنابراین شناسایی این علایم و نشانه ها در گروه های سنی مختلف از اهمیت به سزایی برخوردار است. هدف این مطالعه، تعیین فراوانی، طول مدت، نشانه ها و عوامل تحریک کننده میگرن و سردرد تنشی در دانش آموزان دبستانی شیرازدر سال تحصیلی82-81 و مقایسه با معیارهای تشخیصی انجمن بین المللی سردرد(IHA) می باشد.
مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی است که برای برآورد شیوع انواع سردرد در بین دانش آموزان طراحی شده است. در این مطالعه تعداد 2226 دانش آموز دبستانی به روش نمونه گیری دومرحله ای تصادفی از بین 43 دبستان ابتدایی از 4 ناحیه آموزش و پرورش شیراز انتخاب شدند و سپس بر اساس یک پرسشنامه نیمه سازمان یافته همراه والدینشان مورد بررسی و غربال گری قرارگرفتند. تعداد 228 دانش آموز غربال و برای تشخیص نوع سردرد همراه والدینشان به پزشک متخصص ارجاع شدند.
از بین دانش آموزان غربال شده، بر اساس معیارهایIHA و معاینه بالینی، تعداد 38 نفر (7/1%)مبتلا به میگرن و تعداد 122 نفر(5/5%) مبتلا به سردرد تنشی تشخیص داده شدند. از بین افراد مبتلا به سردرد فقط 40درصد آن ها قبل از مطالعه برای درمان و تشخیص نوع سردرد به پزشک مراجعه کرده بودند. نسبت جنسی پسر به دختر در انواع سردرد برابر 1 به 4/1 بود. استرس و فشار روحی از مهم ترین عوامل شروع کننده حملات سردرد در این بیماران عنوان شده است. علامت”اورا “نیز در 5/39 درصد مبتلایان به میگرن گزارش شده است. طول حملات سردرد در 23درصد مبتلایان به میگرن کمتر از 2 ساعت بود. سردرد دو طرفه در انواع سردرد جزو محل های شایع درد گزارش شده اند.
بحث: نتایج این مطالعه نشان داد که معیارهای تشخیصی انجمن بین المللی سردرد برای تشخیص نوع سردرد در کودکان کافی نمی باشند. علاوه بر آن معاینه دقیق و شرح حال مناسب در تشخیص نوع سردرد مهم و ضروری است.

صرع از جدید ترین و شایع ترین اختلالات عصبی در دوران کودکی است که شیوع آن رو به افزایش است و هنگامی که با عقب ماندگی ذهنی توام می شود، به صورت چالش و معضل قابل توجهی نمایان می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان شیوع و پایش صرع در کودکان عقب مانده ذهنی 21-6 ساله شهر تهران انجام گرفت.
این مطالعه توصیفی-تحلیلی(مقطعی) در پاییز سال 1381 به انجام رسید. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از سوابق و مدارک پزشکی موجود در مدارس و مصاحبه با والدین کودکان گردآوری شد. در ابتدا با مراجعه به مدارس و بررسی سوابق پزشکی 4361 دانش آموز عقب مانده ذهنی، میزان شیوع برآورد شد. آن گاه به صورت تصادفی تعدادی از والدین دانش آموزان مصروع برای انجام مصاحبه انتخاب شدند.در این مطالعه از شاخص های: سن شروع ابتلا، الگوی درمان، سطح آگاهی والدین و سابقه آخرین حمله به عنوان ملاک های تعیین وضعیت پایش صرع استفاده شد.
میزان شیوع صرع در جامعه مورد مطالعه 55/10 درصدبود که در دو جنس تفاوت معنا داری را نشان داد(001 /0=p). سن شروع ابتلا به صرع در 1/51 درصد ازدانش آموزان مصروع یک سالگی بود. در 5/60 درصداز دانش آموزان مصروع در دو سال قبل حداقل یک بار سابقه بروز حملات صرعی وجود داشت. در 1/46 درصداز مصرو عین مورد بررسی، الگوی درمان به صورت مصرف چنددارویی بود. سطح آگاهی 8/69درصداز والدین در مورد صرع و چگونگی مراقبت ازآن ضعیف و یا خیلی ضعیف بود.
بحث: با توجه به شیوع بالا و عدم پایش مناسب و همچنین آگاهی کم والدین، لزوم ارائه برنامه های آموزشی درخصوص صرع و نحوه مراقبت از آن به مربیان و والدین دانش آموزان عقب مانده ذهنی مصروع ضروری به نظر می رسد. لازم است در سطح مراکز آموزشی شیوه نامه و منشور مراقبت از صرع تهیه و در اختیار مربیان قرار داده شود.

درحال حاضر ترمیم اعصاب آسیب دیده به شیوه های مختلف صورت می گیرد و با قاطعیت مشخص نیست که کدام روش نتیجه بهتری دارد. در بررسی حاضر نتیجه 21 مورد ترمیم اعصاب آسیب دیده توسط اجسام تیز در اندام ها که طی دو سال و به روش اپی پری نوریال انجام گرفته، بررسی شده است.
در این مطالعه تمام موارد قطع عصب اندام ها که طی 27 ماه (اردیبهشت 1380 لغایت مرداد 1382) به مرکز آموزشی درمانی طالقانی و بیمارستان بیستون کرمانشاه مراجعه نموده بودند و توسط پژوهشگر اعصاب آسیب دیده آن ها ترمیم شده بود، مورد بررسی قرارگرفتند. این نمونه ها با شیوه ای یکسان با استفاده از روش اپی پری نوریال تحت جراحی قرار گرفتند. پس از عمل، عضو به مدت چهار هفته در گچ و دو هفته در آتل قرار می گرفت. نتیجه عمل عصب ترمیم شده با معاینه بالینی و با کنترل تینل ساین بررسی می شد و سه ماه بعد با الکترومیوگرافی و ان.سی.وی نتیجه حس و حرکت عضو مجددا بررسی می شد. داده ها با استفاده از برگه اطلاعاتی دو بخشی (چک لیست و پرسشنامه) و آمار توصیفی جمع آوری و ارائه شد.
47درصد موارد قطع عصب مدین، 4/33 درصد اولنار، 5/9 درصد رادیال و اعصاب پرونئال و دیژیتال هر کدام یک مورد بودند. نتیجه ترمیم عصب مدین در 70% خوب و 30% عالی، اولنار 4/71 درصد خوب و 6/28 درصد عالی، رادیال هر دو مورد خوب و نتیجه ترمیم یک مورد عصب پرونئال و دیژیتال نیز عالی بود. افرادی که به فاصله زمانی کمتراز سه روز از زمان آسیب، عصب آن ها ترمیم شده بود، در 25% موارد کاملا راضی، 75% راضی، در فاصله چهار روز تا یک هفته 20% کاملا راضی، 70% راضی و یک مورد ناراضی، در فاصله زمانی بیشتر از یک هفته هر سه مورد درحد راضی پاسخ دادند. نتیجه عمل درفاصله زمانی کمتراز سه روز از بروز حادثه در 5/62درصد خوب و در5/37 درصد عالی بود. در فاصله زمانی 4 روز تا یک هفته 70 % خوب و 30 % عالی و در بیشتر از یک هفته نتیجه هر سه مورد ترمیم درحد خوب بود.
بحث: نتایج بررسی نشان داد که عصب دست ها بیشتر در معرض آسیب بوده اند. همچنین نتایج بیانگر این است که با شیوه اپی پری نوریال در این بررسی نتایج عالی و خوب ترمیم اعصاب بیشتر از آنچه بود که تاکنون با شیوه های مختلف انجام شده است. پیشنهاد می شود همکاران به کارگیری این شیوه ترمیم اعصاب را بیشتر مورد بررسی قرار دهند.

بیماری کاوازاکی یک واسکولیت سیستمیک است که بیشتر درکودکان کمتر از 5 سال بروز می کند. علت بیماری ناشناخته است و آزمایش خاصی برای تشخیص قطعی بیماری وجود ندارد؛ لذا تشخیص عمدتا بالینی است. یکی از عوارض مهم بیماری آنوریسم عروق کرونر است که در25% بیماران رخ می دهد و با تجویز ایمونوگلوبولین وریدی طی ده روز اول بیماری خطر آن کاهش می یابد. دراین مطالعه بیمارانی که با تشخیص کاوازاکی بستری شده اند ازنظر عوارض، زمان درمان وعلایم بالینی بررسی شده اند.
دراین مطالعه توصیفی، پرونده کلیه بیماران بستری شده دربیمارستان های رازی وشهید فهمیده کرمانشاه از سال 1375 تا 1380 بررسی شدند. روش نمونه گیری نمونه های در دسترس بود. تعداد کل بیماران 23 نفر وتشخیص براساس مشخصات ذکرشده درمنابع بوده است. معیارهای تشخیصی شامل تب، بثورات پوستی، کونژکتیویت دو طرفه غیرچرکی، لنفادنوپاتی گردنی، تغییرات مخاط دهان وحلق و اریتم و پوسته ریزی انتهاها بود. بیمارانی که معیارهای کامل را نداشتند (تب به اضافه چهار علامت بالینی) و سایر تشخیص های افتراقی رد می شدند، به عنوان موارد آتیپک محسوب می شدند. بیماران ازنظر سن، جنس، فصل بیماری، علایم بالینی، علایم پاراکلینیک، یافته های آزمایشگاهی، داروهای مورد استفاده در درمان وعوارض بیماری بررسی شدند.
محدوده سنی بیماران از 5/8 ماهگی تا 8 سالگی بود. از 23 بیمار 11 نفر دختر و12 نفر پسر بودند. بیشترین شیوع فصلی در بهار وزمستان به ترتیب با 4/43 و 08/26 درصد مشاهده شد. از نظر علایم بالینی، تب در تمامی بیماران، تغییرات انتهاها در22 بیمار(6/95%)، کونژکتیویت دوطرفه در21 بیمار(3/91%)، تغییرات راه هوایی فوقانی در20 بیمار(9/86%)، راش پوستی در16 بیمار(5/69%) وآدنوپاتی گردنی در15 بیمار(2/65%) وجودداشت. در21 بیمار از 23 بیمار اکوکاردیوگرافی انجام شد که در4 بیمار (04/19%) آنوریسم شریان کرونر گزارش شد و از 19 بیماری که IVIgG دریافت کردند، 3 نفر (71/15%) دچار آنوریسم شدند و از4 بیمار که IVIgG دریافت نکردند، 1 نفر(25%) دچارآنوریسم شد.
بحث: درگیری قلبی به صورت آنوریسم عروق کرونر مهم ترین عارضه بیماری کاوازاکی است و با درمان IVIgG طی فاز حاد بیماری از شیوع آن کاسته می شود؛ بنابراین توجه به علایم بالینی وتشخیص به موقع درفاز حاد بیماری می تواند از بروز آنوریسم های شریان کرونر بکاهد.

یکی از راه های انتقال ویروس HIV از طریق ترانسفیوژن فراورده های خونی است. این ویروس باعث ضعف شدید سیستم ایمنی درفرد مبتلا می شود و متعاقب آن درمعرض عفونت های خطرناک وکشنده قرار می گیرد.؛ذا پیشگیری ازابتلا و درمان به موقع افراد آلوده، نقش به سزایی در کاهش مرگ و میر بیماران دارد.بیماران مبتلا به تالاسمی شدید به علت ترانسفیوژن های مکرر خون درمعرض آلودگی با ویروسHIV هستند. هدف این پژوهش بررسی فراوانی عفونت HIV در بیماران تالاسمی تحت ترانسفیوژن خون در مرکز شهید فهمیده کرمانشاه در سال 1383 می باشد. این بررسی به صورت توصیفی در روی 185 بیمار تالاسمی ماژور که در مرکز شهید فهمیده کرمانشاه تحت ترانسفیوژن خون قرار داشتند، انجام گرفت. برای هر نفر پرسشنامه ای که حاوی اطلاعاتی از قبیل سن، جنس و تاریخ اولین ترانسفیوژن خون بود، تهیه و تکمیل گردید و نمونه سرم این افراد از نظر HIV-Ab با روش Elisa ارزیابی شد.
از185 بیمار موردمطالعه 2/43 درصد دخترو8/56درصد پسر با میانگین سنی 3 6/12± سال بود.شیوع HIV مثبت در این گروه صفر به دست آمد. 32 بیمار قبل از سال 1370 و 152 بیمار بعد از سال 1370 ترانسفیوژن خون داشتند.
بحث: در مقایسه با سایر مطالعات انجام شده به نظرمی رسد مهم ترین عاملی که باعث به دست آمدن این نتیجه شده است، شیوع کم بیماری ایدز در اهداء کنندگان خون می باشد. البته نباید سهم سازمان انتقال خون را در غربال گری دراین زمینه نادیده گرفت.