فهرست مطالب
مجله مطالعات ایرانی
پیاپی 5 (بهار 1383)
- 155 صفحه، بهای روی جلد: 6,000ريال
- تاریخ انتشار: 1383/02/17
- تعداد عناوین: 11
-
-
صفحه 1درباره ی ریشه ی واژه ی دخمه و پیشینه ی فرهنگی آن، ایرانشناسان اروپایی ریشه ی داغ را پیشنهاد کرده اند و هر یک برای توجیه این ریشه شناسی، به گونه ای به تحلیل فرهنگ ایران باستان و نحوه ی رفتار ایرانیان با مردگان خود پرداخته اند. در مقاله ی حاضر با رد ریشه های پیشنهادی، و با توجه به شواهد موجود در آثار ادبی و زبان های ایرانی باستان، و نیز داده های باستان شناسی، ریشه ی فرضی dak به معنی خم کردن برگزیده شده و دخمه کردن با تاق گونه های ضربی، یعنی اقامتگاه جاودان مردگان، سنجیده می شود.کلیدواژگان: دخمه، ریشه شناسی، آیین های خاکسپاری مردگان، گور تاقی ضرب
-
صفحه 7درباره ی روش و منش خسرو انوشیروان، پادشاه ساسانی، تاکنون در تاریخ ایران روایات مختلف و گاهی متناقض آورده و او را به جلوه های گوناگون نشان داده اند؛ جایی در اوج دادگری و جایی دیگر در منتهای ستمگری. اما حقیقت چگونه بوده است و چرا؟ در این مقاله با استناد به منابع معتبر، به این دو چهرگی نگاهی گذرا داشته و نتیجه گرفته ایم که قدرت انوشیروان، چه در مقام انصاف و مهربانی و چه در جایگاه خشونت و سختگیری، برای عظمت و اقتدار ایرانیان در صفحات تاریخ جریان یافته است. این تحقیق سرکوبی مزدکیان و اصلاح آیین مالیات را پس از آن در زمان خسرو انوشیروان بررسی نموده است.
کلیدواژگان: خسرو انوشیروان، مزدک، مالیات، ایران -
زبان های ایرانی ابزار تعامل فرهنگیصفحه 17مقاله ی حاضر به منظور بررسی نقش زبان در تعامل فرهنگی بین تمدن ایرانی و سایر تمدن های بزرگ جهان نوشته شده است. به این منظور، پاره ای از واژه هایی که از زبان فارسی به زبان های یونانی، عربی، ترکی، ارمنی، چینی و بابلی راه یافته اند، به شیوه ی سندکاوی استخراج شده و به روش توصیفی و تحلیلی به ارایه ی آنها اقدام شده است. در این پژوهش ضمن ریشه شناسی واژگان و دادن معادل هر واژه ی ایرانی در زبان های یاد شده، شیوه های راه یافتن واژگان ایرانی به سایر زبان ها نیز در حد امکان بیان شده است.
کلیدواژگان: زبان فارسی، وامواژه، تعامل فرهنگی، فرهنگ و تمدن -
طراحی فونت خط زبان های باستانی ایرانصفحه 29علی رغم پیشینه ی طولانی فرهنگ و زبان های ایرانی و لزوم پژوهش همه جانبه در آن، اکثر تحقیقات خالص ایرانشناسی به اسطوره شناسی، ریشه شناسی، واژگان، دستور و... منحصر شده و مساله ی چگونگی نوشتن خط به فراموشی سپرده شده است. گفتار حاضر به منظور ارایه و طراحی فونت خط زبانهای باستانی ایران نوشته شده و قصد دارد زمینه های بهره گیری از رایانه در نگارش یادگارهای مکتوب ایران باستان را فراهم نموده و از این رهگذر، آموزش و فراگیری خط های ایران باستان را ساده تر سازد. ...
کلیدواژگان: خط، زبانهای باستانی ایران -
فره ی ایزدی و باز تولید آن در اندیشه ی سیاسی ایران پس از اسلامصفحه 41پژوهش انجام شده در زمینه ی تاثیر «فره ی ایزدی» در اندیشه ی سیاسی ایران از ورود اسلام تا حمله ی مغول است که بر مبنای باورهای ایرانیان باستان از فره ی ایزدی شکل گرفته و ضمن تعریف و توصیف فره ی ایزدی در ایران کهن که وجود آن، امر مشروعیت سلطنت را مورد تایید قرار می دهد و از دست دادن آن، سبب عدم مشروعیت سلطنت می گردد، صورت پذیرفته و تاثیر اندیشه ی سیاسی ایران پیش از اسلام بر باورهای ایرانیان مسلمان و فرضیه ی باز پرداخت آن باور کهن و نقش آفرینی آن در مشروعیت سیاسی در سلسله های پادشاهی ایران را پس از اسلام مورد بررسی قرار داده و سپس، نظریه های تبیین تاریخ ایران پس از اسلام تجزیه و تحلیل شده و نسبت تاثیر گذاری این اندیشه ی کهن در اندیشه های بعد از اسلام تا حمله ی مغول مشخص گردیده و در پایان به نتیجه گیری از بحث پرداخته شده است.کلیدواژگان: فره ی ایزدی، ایران باستان، اندیشه ی سیاسی، مسلمانان، ایرانیان، اسلام، مشروعیت سیاسی
-
مفهوم خرد و خاستگاه های آن در شاهنامه ی فردوسیصفحه 65مقاله ی حاضر به منظور بررسی مفهوم خرد و خاستگاه های آن در شاهنامه نوشته شده است. تنوع مصادیق و پیچیدگی مفهوم خرد، سبب شده که تعاریف و تقسیم بندی های متعددی از آن توسط اندیشمندان و پژوهشگران ارایه شود. این امر با وجود آن که بسیار مفید است، ولی از عهده ی تبیین دقیق دایره ی شمول خرد برنمی آید. از اینرو، بسیاری از شاعران و نویسندگان از جمله فردوسی، به جای تعریف خرد و عقل، به کارکردها و نقش های آن در زندگی بشر توجه کرده اند.
بر اساس گفتار حاضر، سرچشمه و آبشخور اوصافی که فردوسی برای خرد برشمرده، در دو تمدن ایران پیش از اسلام و تمدن دوران اسلامی قرار دارد. جمع آوری اطلاعات در این گفتار به صورت کتابخانه ای بوده و نتایج بحث با بهره گیری از تکنیک گونه شناسی و به روش استدلالی- استشهادی ارایه شده است.
کلیدواژگان: خرد، عقل، گونه شناسی، فردوسی -
نشانه و نماد در فارسی میانهصفحه 93گفتار حاضر به منظور بررسی نشانه و نماد و بازنمایاندن ارزش های فرهنگی و هنری آن در آثار بازمانده از فارسی میانه نوشته شده است. نگارنده با بهره گیری از روش کتابخانه ای، نشان داده که چگونگی بهره گیری از نمادها در این آثار یکسان نیست. برخی از متون یاد شده با دقت کامل از نمادها و نشانه ها بهره گرفته اند، اما در برخی دیگر مصادیق نماد و نشانه و تشبیه درهم آمیخته شده و مرزهای هر یک به روشنی نشان داده نشده است. همچنین، نشان داده شده که بیشترین زمینه ی بهره گیری از نماد و نشانه در حوزه های اخلاق، قیامت شناسی و جهان شناسی است و کاتبان و نگارندگان دوره ی میانه به این طریق قصد داشته اند مخاطبان خود را به اجرای احکام دینی پایبندتر سازند.
کلیدواژگان: نماد، نشانه، تشبیه، متون فارسی میانه -
صفحه 101در این پژوهش با نگاه به نقش ها و کارکردهای اسطوره ای کوه به عنوان جزء کوچکی از اساطیر ایران باستان نوشته شده است، در ابتدا و پیش از هر چیز برخورد توام با قداست گذشتگان خود را با این جلوه ی پر عظمت طبیعت خواهیم دید و سپس، به چگونگی برخورد با باورها و عقاید ایرانیان باستان در ارتباط با این مظهر طبیعت پی خواهیم برد. در این بین به ریشه هایی دست خواهیم یافت که برخی نشانگر شگفت انگیزی اسطوره هاست و برخی بیانگر باورها و اعتقادات ایرانیان باستان است.
از سویی، با بررسی تجلی این کارکردها در شاهنامه ی فردوسی، شاهد خواهیم بود که حکیم طوس به چه میزان این نقش ها را در نظر داشته و تا چه میزان با بخشیدن رنگ و بوی اسلامی به اسطوره های ایران باستان آنها را دچار تحول و دگرگونی ساخته و یا برخی از این کارکردهای اساطیری را شاید به علت مغایرت با اعتقادات آیینی خود به دست فراموشی سپرده است.
روش تحقیق در این پژوهش از نوع کتابخانه ای بوده و گفتار حاضر با روش تحلیلی و توصیفی ارایه گردیده است.
کلیدواژگان: اسطوره، کوه، مزدیسنا، سروش، دیو، اهریمن، پیکرگردانی، مرکزیت -
پوشش ایرانیانصفحه 123مقاله ی حاضر به منظور مطالعه و بررسی وضعیت پوشش و لباس ایرانیان در دوره های مختلف تاریخی، اعم از قبل و بعد از اسلام، نوشته شده و تغییراتی که در طول تاریخ در نحوه ی پوشش مردم این سرزمین به وجود آمده و نیز تعدد و تنوع پوشش زنان و مردان در ادوار تاریخی اجتماعی یاد شده به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته است.کلیدواژگان: پوشش، لباس زنان، لباس مردان، ایران قبل از اسلام، ایران بعد از اسلام
-
صفحه 147
-
صفحه 155
-
Page 1European orientalists have proposed the stem "dagh" as the origin of the term "dakhma" and its cultural background. To justify the etymology, they have somehow analyzed the culture of ancient Iran and the disposal of the dead according to Iranian rite. The author, based on existing evidences in literary works, languages of ancient Iran and archeological data, rejects the proposed stems and suggests the stem "dak" meaning to bend, and "dakhma kardan" in vaulted tomb, meaning permanent burial place for the dead.
-
Page 7In Iranian history, the behavior and attitude of Khosrow Anoshirvan, the Sasanian king has been shown in different and occasionally contradictory images; a highly just ruler and an extremely cruel king. The article, based on reliable sources, briefly studies the why and how of this dual countenance. The author concludes that, traces of Anoshirvan's power could be seen throughout the pages of Iran history whether in the position of a just and kind ruler or a harsh and rigorous emperor. Investigations are also made on the destruction of Mazdakites and the adjustment of the tax system during Khosrow Anoshirvan's reign.
-
Iranian Languages, a Means of Developing Cultural Inter-relations* (Scholarly/Research)Page 17The article aims to investigate the role of language in developing cultural inter-relations between Iranian civilization and that of other great nations of the world. Some Farsi terms which have entered Greek, Arabic, Turkish, Armenian, Chinese and Babylonian are presented on a descriptive analysis. Etymology of the terms, the equivalent of Farsi terms of the said languages and the way Iranian terms have entered other languages are cited.
-
Font Design for Writing Ancient Iranian Languages)Scholarly/Research)Page 29In spite of long background of Iranian languages and culture which makes extensive research necessary, most of the Iranian studies have been limited to mythology, etymology, terminology, grammar etc. leaving the manner of writing into oblivion. The article, which has been written in order to present and design fonts for ancient Iranian languages aims at utilizing computers in saving the written works of the ancient Iran, while making it easier to teach and learn the ancient hand-writings.To achieve the above, all works carried out in this field have been gathered and critically studied. By depicting the weaknesses and strengths of each work, attempts have been made to reach a standard alphabet for ancient writings.
-
"Farreh Izadi" and its Recurrence in the Political Thinking of Islamic Iran (Scholarly/Research)Page 41This article, studies the effect of " Farreh Izadi' on Iranian political thinking based on the beliefs of the Iranians of the above notion from the advent of Islam to the invasion of Mongols. The authors expound on "Farreh Izadi" in ancient Iran. A notion whose existence would bring about the legitimacy and its lack would lead to the illegitimacy of the monarchy. The effect of pre-Islamic Iranian thinking on Muslim Iranians and the recurrence of the old belief in the legitimacy of the monarchical dynasties after Islam and the Islamic history of Iran have been analyzed. The article goes on to expound the effect of " Farreh Izadi" on Islamic thinking in Iran to the Mongols pillage.
-
Signs and Symbols in Middle Persian (Scholarly research)Page 93The present article aims to investigate signs and symbols and depict their artistic and cultural values in the remaining Middle Persian works. The author, using the library method, has tried to show that the symbols have not been used throughout these works coherently. Some texts have taken advantage of signs and symbols accurately. But in other texts, signs, symbols and similes have been interchangeably used and their boundaries have not been clearly depicted. It has been shown that signs and symbols have been mostly used in ethical, eschatological and cosmological areas wherein scribes and writers have tried to strengthen the adherence of their target audience to performing religious practices.
-
Page 101The article studies the mythical roles and functions of the mountain as a tiny part of our ancient Iranian mythology and will show us the holy treatment of our ancestors in regards to this great natural splendor. Later, we learn the beliefs of the ancient Iranians in connection with this natural symbol revealing surprising myths together with their ideas.On the other hand, studying these functions in Shahnameh Ferdowsi based on library research and descriptive/analysis method, we learn to what extent the learned scholar of Tus has considered these roles and how he has altered these ancient Iranian myths by giving them an Islamic coloring and/or has thrown some of these mythical functions into oblivion as a result of discrepancies with his own religious beliefs.
-
The Dress of the Iranians (Scholarly/ Research)Page 123The article aims to study and investigate the dress of the Iranians in different historical eras; including pre-Islamic and Islamic periods and the changes which have occurred to the style of dresses of the people of this country, studied individually in regards to the number and diversity of the clothes of men and women in the above socio-historical periods
-
Page 147The author investigates the concept of intellect and its origins in the Shahnameh. Diversity of usages and the complicated concept of the 'intellect' have led the scholars and researchers to give a variety of definitions and classifications for the subject. Though a useful endeavor, inclusion of the term intellect within accurate boundaries cannot be done. Thus, most poets and writers including Ferdowsi have concentrated on the roles and functions of intellect in man's life rather than definitions. According to the study, the origins of the attributes listed by Ferdowsi for the term intellect are based on the two; pre-Islamic and Islamic Iranian civilizations which have been gathered by the author on library basis. Conclusions have been made based on typological technique and deduction/evidence methods.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.