مجله چشم پزشکی بینا
سال دهم شماره 3 (بهار 1384)

تعیین ویژگی های اپیدمیولوژیک و سبب شناختی بیماران مبتلا به انسداد سرخرگ مرکزی شبکیه در مراجعه کنندگان به بیمارستان فارابی تهران طی سال های 82-1381 روش پژوهش: همه بیماران مبتلا به انسداد سرخرگ مرکزی شبکیه که طی دوره زمانی مورد مطالعه به اورژانس بیمارستان فارابی مراجعه نمودند، وارد مطالعه شدند. برای همه بیماران، درمان های معمول انسداد سرخرگ مرکزی شبکیه انجام شد. همه بیماران جهت مشاوره قلب فرستاده شدند و برای برخی با نظر متخصص قلب، اکوی قلب یا داپلر کاروتید انجام شد. همه بیماران به مدت سه ماه از نظر نورگ زایی (نوواسکولاریزیشن) پی گیری شدند.
در این مدت 36 بیمار مبتلا به انسداد سرخرگ مرکزی شبکیه به اورژانس مراجعه کردند که در 6 مورد (16.7 درصد) سرخرگ سیلیورتینال باز بود و از مطالعه خارج شدند. سن بیماران بین 18 تا 80 سال و میانگین سنی آن ها 56.3±15.7 سال بود. زمان مراجعه بیماران بین 4 تا 48 ساعت و به طور میانگین 20±8 ساعت بعد از شروع علایم بود. فراوانی نورگ زایی عنبیه (NVI) در این مطالعه 6.7 درصد بود. فراوانی فشارخون بالا و دیابت در این بیماران به ترتیب 36.7 و 16.7 درصد بود.
پایین بودن میانگین سنی بیماران مطالعه حاضر نسبت به مطالعات کشورهای غربی شاید به علت طول عمر بیش تر در کشورهای غربی و در نتیجه میانگین سنی بالاتر بیماری های وابسته به آترواسکلروز در آن جوامع و یا به علت پایین آمدن سن آترواسکلروز در کشور ما باشد. فراوانی فشارخون بالا و دیابت نیز در بیماران مبتلا به انسداد سرخرگ مرکزی شبکیه در مطالعه ما بالاتر از سایر مطالعات بوده است که اثبات بالا بودن این فراوانی در بیماران کشور ما، نیاز به انجام مطالعات وسیع تری دارد. کم تر بودن درصد NVI در این مطالعه باتوجه به بررسی بیمارانی که به اورژانس مراجعه کرده اند و احتمالا زمان مراجعه زودتری دارند، قابل انتظار می باشد. البته این مساله می تواند ناشی از ویژگی های خاص این بیماری در کشور ما نیز باشد.

تعیین اثر درمانی تریامسینولون داخل زجاجیه ای در ادم ماکولای دیابتی مقاوم به درمان.
روش پژوهش: در یک کارآزمایی بالینی، 88 چشم از 61 بیمار دیابتی مبتلا به اوم ماکولا که کاندید لیزر درمانی نبودند و یا به آن پاسخ نمی دادند؛ به طور تصادفی در دو گروه درمان (با تزریق 4 میلی گرم تریامسینولون به داخل زجاجیه) و گروه شاهد (تزریق دارونما و زیر ملتحمه) مطالعه شدند. معاینات کامل چشم پزشکی،OCT و آنژیوگرافی در ابتدای مطالعه و طی پی گیری های 2 و 4 ماهه صورت پذیرفت. در این پژوهش، میزان اگزودای سخت و شدت نشت، به صورت کمی و توسط نرم افزار فتوشاپ، نگارش7، اندازه گیری شد.
در ماه دوم بعد از تزریق، میانگین حدث بینایی اصلاح شده در گروه درمان به میزان 0.13 لاگمار (LogMAR) بهبود یافت (P=0.01) ولی در گروه شاهد، مختصری کاهش پیدا کرد (0.02 لاگمار،(P=0.63. تفاوت میانگین تغییرات حدث بینایی در گروه درمان، در ماه دوم 0.15 لاگمار (P=0.02) و در ماه چهارم 0.11 لاگمار (P=0.08) بیش تر از گروه شاهد بود. براساس OCT، میانگین ضخامت مرکز ماکولا در ابتدا و در پی گیری های 2 و 4 ماهه، در گروه شاهد به ترتیب 393±166، 404±134 و405±160 میکرون و در گروه درمان 393±151، 293±109 و 362±119 میکرون بود که این تفاوت در ماه دوم به لحاظ آماری معنی دار بود(P=0.001). میزان اگزودای سخت تا ماه چهارم در گروه درمان 51 درصد کاهش یافت (P=0.004) ولی در گروه شاهد 16 درصد افزایش داشت(P=0.376). شانس بهبود نمای برگ شبدری در آنژیوگرام، در گروه درمان نسبت به گروه دارونما 9 برابر بود(P=0.012). تغییرات در شدت نشت بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشتند. به جز افزایش موقت چشم در ماه دوم در 32.6 درصد چشم های گروه درمان، عارضه مهم دیگری به دنبال این تزریق مشاهده نشد.
گرچه تزریق داخل زجاجیه ای تریامسینولون کم عارضه است ولی نقش موثر درمانی یک تزریق آن در ادم ماکولای دیابتی، موقت می باشد. بیش ترین اثر درمانی به دنبال این تزریق در ماه دوم است که به تدریج تا ماه چهارم کاهش می یابد ولی اثرات مربوط به ادم سیستویید ماکولا و اگزودای سخت تا 4 ماه باقی می ماند.

ارزیابی کمیتی عکس های رنگی و آنژیوگرافی شبکیه توسط نرم افزار فتوشاپ و مقایسه نتایج آن با قضاوت بالینی و تعیین هم خوانی این دو.
روش پژوهش: تعداد 418 عکس رنگی و آنژیوگرافی بیماران دیابتی توسط سه نفر از اساتید شبکیه و در مرحله بعد توسط نرم افزار رایانه ای فتوشاپ مورد ارزیابی قرار گرفتند. این مقایسه از چهار جنبه میزان اگزودای سخت (HE) در عکس رنگی و در عکس فاقد قرمز (red free)، شدت نشت و اندازه گیری منطقه بدون رگ فووآ (FAZ) صورت پذیرفت. در نرم افزار فوتوشاپ، از برنامه های انتخاب رنگ، کانال درخشش (Iuminosity) و هیستوگرام و از ابزارهای کمربند مغناطیسی و قلم جادویی استفاده شد. درصد هم خوانی و ضریب کاپا (K) برای مقایسه دو روش محاسبه گردید.
درصد هم خوانی و ضریب توافق کاپا در دو روش بالینی و رایانه ای، در مقایسه بزرگی FAZ به روش ابزار 89) Lasso درصد با(k=0.77 و میزان HE در عکس های رنگی (85 درصد با(K=0.69 بسیار خوب و در تخمین میزان HE در عکس های فاقد (79 درصد با(K=0.59 و میزان نشت (72 درصد با(K=0.46 کم تر بوده است ولی در بررسی بزرگی FAZ به روش ابزار جادویی، بین دو روش هیچ گونه هم خوانی معنی داری وجود نداشت (54 درصد با(K=0.09. نرم افزارهای گرافیکی برای ارزیابی های دقیق کمی در پی گیری بیماران و پروژه های تحقیقاتی قابل استفاده می باشند؛ به ویژه اگر از تصاویر دیجیتالی با کیفیت بالا به طور مستقیم توسط دستگاه های پیش رفته رایانه ای استفاده شود.

تعیین تاثیر پارس پلانا ویترکتومی و جدا کردن هیالویید خلفی بر کاهش ضخامت ماکولا و بهبود دید در مبتلایان به ادم دیابتی ماکولا در بیماران دارای هیالویید خلفی سفت و ضخیم شده.
روش پژوهش: این مجموعه موارد مداخله ای آینده نگر (prospective interventional case series) بر روی 30 چشم از 25 بیمار دیابتی که در معاینه دچار ادم دیابتی ماکولا بودند و ضخامت ماکولای آن ها براساس OCT از 170 میکرون بیش تر بود و هیالویید خلفی ضخیم شده داشتند، انجام شد. ضخامت ماکولا با استفاده از OCT و نیز بهترین دید اصلاح شده بیمار، قبل و 4 تا 6 ماه بعد از عمل، به دقت تعیین شد. وضعیت خون رسانی ماکولا قبل از عمل، با استفاده از آنژیوگرافی با فلورسین مشخص گردید. مداخله درمانی به صورت پارس پلانا ویترکتومی و کندن هیالویید خلفی انجام شد.
متوسط ضخامت ماکولا قبل از جراحی 52/12697/531 میکرون بود که بعد از عمل به 2/1032/365 میکرون کاهش یافت (0001/0P<). متوسط BCVA قبل از عمل 39/082/0 لاگمار بود که بعد از عمل به 34/065/0 لاگمار رسید (006/0P=). بر اساس ضریب همبستگی پیرسون، وضعیت خون رسانی ماکولا و دید قبل از عمل کم تر 200/20، تنها عواملی بودند که ارتباط معنی داری با BCVA بعد از عمل داشتند؛ به طوری که خون رسانی خوب ماکولا (001/0P<) و BCVA قبل از عمل کم تر از 200/20 (004/0P=) موجب دید بعد از عمل بهتر شده بودند.
پارس پلانا ویترکتومی، بر ادم دیابتی ماکولا از لحاظ کاهش ضخامت ماکولا و بهبود دید، موثر است اما باید توجه داشت که همه بیماران را نباید در معرض عوارض عمل جراحی قرار داد. لازم است انتخاب بیماران براساس وضعیت ماکولا از لحاظ خون رسانی و نیز بعد از اثبات نقش زجاجیه در ایجاد ادم دیابتی ماکولا با استفاده از OCT صورت گیرد.

تعیین شیوع انواع عوارض در دو روش پگ گذاری (pegging) هیدروکسی آپاتیت از نوع پلی کربنات و نوع تیتانیوم.
روش پژوهشی: مطالعه به روش مجموعه موارد مداخله ای (interventional case series) بر روی اطلاعات موجود در پرونده های بیمارانی که برای آن ها یک نوع پگ (peg) پلی کربنات یا تیتانیوم کارگذاشته شده بود، انجام گردید. بیمارانی که دست کم به مدت 6 ماه پی گیری شده بودند، وارد مطالعه گردیدند.
تعداد 153 بیمار شامل 96 مرد (62.7 درصد) و 57 زن (37.3 درصد) مورد مطالعه قرار گرفتند. سن متوسط بیماران 27.7 سال (59-6 سال) بود. جنس پگ در 88 مورد 57.5) درصد) پلی کربنات و در 65 مورد (42.5 درصد) تیتانیوم بود. حداقل یک یا چند عارضه در 59 بیمار (38.6 درصد از کل) وجود داشت که شامل 41 بیمار در گروه دارای پگ پلی کربنات (46.6 درصد) و 18 بیمار در گروه دارای پگ تیتانیوم (27.7 درصد) بودند(p=0.018). در گروه پلی کربنات 10 نوع عارضه و در گروه تیتانیوم 5 نوع عارضه ایجاد شده بود. شیوع بافت گرانولیشن، ترشح، رشد بیش از حد ملتحمه(over growth of conjunctiva) و بیرون زدگی پگ (page falling out) در گروه پلی کربنات به ترتیب 35، 23، 13 و 9.6 درصد و در گروه تیتانیوم 15، 5، 1.5 و صفر درصد بوده است. سه عارضه آخر به صورت معنی داری در گروه تیتانیوم کم تر از گروه پلی کربنات بوده اند. بافت گرانولیشن، عارضه شایع در هر دو گروه بود. شیوع 2 یا چند عارضه در گروه پلی کربنات 28.4) درصد) بیش تر از گروه تیتانیوم (7.7 درصد) بوده است(p=0.03). خارج کردن پگ برای درمان عوارض، در 11 مورد از 41 بیمار دچار عارضه (26.8 درصد) در گروه پلی کربنات و در 2 مورد از 18 بیمار دچار عارضه (11.1 درصد) و در گروه تیتانیوم انجام شد(p=0.03). هر دو نوع پگ (پلی کربنات و تیتانیوم) با عوارضی همراهند که در مورد تیانیوم از میزان و شدت کم تری برخوردار است و نیاز به مداخله جراحی و خارج ساختن پگ برای درمان عوارض، در گروه پگ تیتانیوم کم تر می باشد. به نظر می رسد که پگ تیتانیوم جایگزین مناسبی برای پگ کربنات باشد. پیشنهاد می شود که مطالعاتی در رابطه با پیش گیری و درمان بافت گرانولوما بعد از پگ گذاری انجام شود.

ارایه نمای بالینی و نتایج جراحی های انجام شده در مبتلایان به سندرم دوئن طی سال های 1382-1375 در بیمارستان لبافی نژاد.
روش پژوهش: مطالعه بر روی داده های موجود در پرونده بیماران مبتلا به سندرم دوئن که طی سال های 1375 تا 1382 به بیمارستان لبافی نژاد مراجعه نمودند، سرانجام شد. در موارد جراحی شده، پرونده بیمارانی مورد بررسی قرار گرفت که حداقل به مدت شش ماه پی گیری شده بودند.
طی مدت مزبور، 42 بیمار مبتلا به سندرم دوئن مراجعه نموده بودند که متوسط سنی آن ها 11.7 سال (14 ماه تا 25 سال) بود. تعداد 27 نفر (64 درصد) از بیماران مونث و 15 نفر (36 درصد) آنان مذکر بودند. در 24 نفر (57 درصد) چشم چپ و در 13 نفر (31 درصد) چشم راست و در 5 نفر (12 درصد) هر دو چشم درگیر بودند. شیوع انواعI، II و III و دوئن و واریان ابداکشن سینرژیستی(sysergistic abduction) به ترتیب عبارت بودند از 57 درصد، 31 درصد، 9 درصد و 3 درصد. وضعیت چشم ها در نگاه مستقیم در 20 نفر (47.5 درصد) به صورت ایزوتروپی، در 14 نفر (33.5 درصد) به صورت اگزوتروپی و در 8 نفر (19 درصد) به صورت اورتوتروپی بود. پدیده بالاپرش و پایین پرشup shoot) و (down shoot در 17 نفر (41 درصد) وجود داشت. سندرم در 16 درصد موارد همراه با یک اختلال چشمی و در 7 درصد موارد همراه با یک اختلال غیرچشمی بودند. در 33 مورد (78.5درصد) بیماران تحت عمل جراحی قرار گرفتند که بیش ترین علت جراحی، وجود انحراف در نگاه مستقیم در 26 نفر (79 درصد) و سپس وضعیت غیرطبیعی سر در 17 نفر (51.5 درصد)، تغییرات شکاف پلکی و رترکشن گلوب در 17 نفر (51.5 درصد) و پدیده پرش کره چشم (shooting) در 9 نفر (27 درصد) بوده اند. در 63 درصد موارد، عمل جراحی روی یک یا دو ماهیچه افقی انجام شد.(rectus recession bimedial) BMR و (bilateral rectus recession) BLR در 21 نفر (63 درصد)، جابه جا کردن ماهیچه های عمودی در 9 نفر (27 درصد) و انشفاق (splitting) ماهیچه راست خارجی در 8 نفر (24 درصد) به تنهایی یا مشترک با اعمال دیگر انجام شد. در 61 درصد موارد، با عمل جراحی اول، فیوژن در نگاه روبه رو بهبود یافت و در نتیجه وضعیت سر اصلاح گردید و تغییرات شکاف پلکی و رترکشن گلوب کاهش یافت. در 39 درصد موارد نیاز به عمل جراحی مجدد به علت باقی ماندن بخش هایی از اندیکاسیون های جراحی وجود داشت. انحراف باقی مانده افقی، در 56 درصد از نوع ایزوتروپی و در 44 درصد از نوع اگزوتروپی بود. وضعیت سر در 76 درصد موارد بهبود یافت.
سندرم دوئن اغلب اوقات قابل تشخیص است و در بیش تر موارد با عمل جراحی طراحی شده و مناسب بر روی ماهیچه های خارج چشمی، اغلب علایم بیمار بهبود قابل ملاحظه ای پیدا می کنند.

مقایسه نتایج و عوارض عمل ترابکولکتومی استاندارد و عمل ترابکولکتومی با بخیه موقت در مراکز امام حسین (ع) طی سال های 82-1381.
روش پژوهش: این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی شده بر روی 42 چشم از 42 بیمار مبتلا به گلوکوم اولیه که بیماری آن ها با حداکثر درمان دارویی (MMT) قابل کنترل نبود، انجام شد. در هر گروه 21 چشم از 21 بیمار وارد شدند. در یک گروه، عمل ترابکولکتومی استاندارد و در گروه دیگر عمل ترابکولکتومی با بخیه موقت انجام شد. عوارض کوتاه مدت بعد از عمل و هم چنین فشار داخل چشمی(IOP) در پایان دوره پی گیری، ارزیابی و بین دو گروه مقایسه شدند.
متوسط دوره پی گیری در گروه بدون بخیه موقت 9.4±6.4 ماه و در گروه دارای بخیه موقت 11.7±6.5 ماه بود. متوسط IOP در پایان دوره پی گیری در گروه بدون بخیه موقت 13.95±4 میلی متر جیوه و در گروه دارای بخیه موقت 14.75±3 میلی متر جیوه بود(P=0.58). متوسط کاهش IOP در پایان دوره پی گیری در گروه بدون بخیه موقت 54.5 درصد و در گروه دارای بخیه 56 درصد بود(P=0.58). میزان IOP مساوی یا کم تر از 20 میلی متر جیوه بدون استفاده از دارو در پایان دوره پی گیری، در 15 بیمار گروه بدون بخیه و در 14 بیمار گروه دارای بخیه به دست آمد که به این ترتیب، میزان موفقیت در گروه بدون بخیه موقت 71.4 درصد و در گروه بخیه موقت 66.7 درصد بود(P=0.58). اتاق قدامی کم عمیق درجه III در 2 چشم از گروه بدون بخیه موقت ایجاد شد ولی در گروه دارای بخیه موقت، این عارضه دیده نشد. در پایان دوره پی گیری، هر دو گروه از نظر میزان IOP و نیاز به دارو جهت کنترلIOP، یکسان بودند.
استفاده از بخیه موقت در عمل ترابکولکتومی، از عوارض کوتاه مدت بعد از عمل می کاهد ولی از نظر کنترل فشار داخل چشمی با گروه ترابکولکتومی استاندارد تفاوتی ندارد و میزان موفقیت جراحی در هر دو گروه مشابه است.

تعیین اثر ترابکولکتومی بر ایجاد یا پیش رفت کدورت عدسی در مبتلایان به گلوکوم.
روش پژوهش: این کارآزمایی بالینی شاهددار (controlled clinical trial) بر روی 82 چشم از 41 بیمار مبتلا به گلوکوم با مراجعه متوالی (consecutive) و مسن تر از 50 سال انجام شد. بیمارانی وارد مطالعه شدند که یک چشم آن ها نیاز به ترابکولکتومی داشت و چشم دیگر با دارو تحت کنترل بود. چشم های نیازمند ترابکولکتومی، به عنوان گروه درمان (41 چشم) و چشم های مقابل به عنوان شاهد (41 چشم) درنظر گرفته شد. بعد از ترابکولکتومی، پیش رفت کدروت عدسی با 3 معیار شامل کاهش دید و افزایش کدورت عدسی نسبت به قبل از جراحی و نسبت به چشم مقابل، با روش عکس برداری و نمره گذاری LOCS III ارزیابی شد.
بیماران شامل 22 مرد (53.7 درصد) و 19 زن (46.3 درصد) بودند که متوسط سنی آن ها 62.5±9.3 سال بود. افزایش یا پیدایش کدورت عدسی در چشم عمل شده نسبت به قبل از ترابکولکتومی، هم براساس عکس برداری (P<0.05) و هم طبق نمره گذاری (P=0.01) LOCS III از نظر آماری معنی دار بود. افزایش یا پیدایش کدروت عدسی نسبت به چشم مقابل براساس نمره گذاری (P<0.005) LOCS III و افت دید (P=0.02) از نظیر آماری معنی دار بود ولی براساس عکس برداری معنی دار نبود (P=0.07).
جراحی ترابکولکتومی باعث پیدایش یا افزایش کدورت عدسی براساس LOCS III و معیار افت دید می شود ولی هرنوع کدورت عدسی لزوما در همه بیماران با کاهش دید همراه نیست.

ارزیابی نتایج جراحی کراتورفرکتیو برای اصلاح آستیگماتیسم بعد از انجام پیوند قرنیه در چشم های مبتلا به قوز قرنیه.
روش پژوهش: در این مطالعه پرونده 45 چشم از 45 بیمار که با استفاده از برش های شل کننده (relaxing incision) با (compressive suture) جراحی شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. حداقل فاصله برداشتن کامل بخیه تا انجام عمل کراتورفرکتیو، یک ماه بود. محل و وسعت برش ها با توپوگرافی تعیین گردید. برای انجام بخیه ها، از کراتوسکوپی حین جراحی استفاده شد.
سن بیماران در زمان پیوند قرنیه 29.6±9.1 سال، فاصله پیوند تا جراحی کراتورفرکتیو18.4±8.8 ماه و مدت پی گیری بعد از جراحی 17.2±12.3 ماه بود. قبل از جراحی اصلاحی، آستیگماتیسم رفرکتیو 7.25±1.59 دیوپتر و آستیگماتیسم کراتومتریک 8.33±2.37 قام بعد از جراحی، به ترتیب 4.14±1.67 و 4.42±1.88 دیوپتر رسیدند(p<0.0001). به طور متوسط 0.43 دیوپتر جابه جایی به سمت نزدیک بینی ایجاد شد. قبل از جراحی 76.5 درصد چشم ها و بعد از جراحی 93.3 درصد چشم ها دارای دید اصلاح شده 20.40 یا بهتر بودند. متوسط بهترین دید اصلاح شده با عینک از 0.28 لاگمار (40/20) قبل از عمل کراتورفرکتیو به 0.17 لاگمار (30/20) بعد از عمل رسید (p<0.0001) که معادل متوسط یک خط اسنلن افزایش دید است.
انجام عمل جراحی با برش های شل کننده با یا بدون بخیه، روشی نسبتا موثر و ایمن در کاهش آستیگماتیسم بعد از پیوند قرنیه در چشم های مبتلا به قوز قرنیه می باشد.

تعیین میزان آستیگماتیسم بعد از جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن با استفاده از برش های بدون بخیه قرینه شفاف (3.2 میلی متری) و صلبیه ای (5.5 میلی متری) و مقایسه دو نوع برش از این نظر.
روش پژوهش: مطالعه به روش نیمه تجربی بر روی 100 چشم از 97 بیمار انجام شد. جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن با برش قرنیه شفاف با طول برش 3.2 میلی متر و گذاشتن لنز آکریلیک تاشدنی در 70 چشم و با برش طلبیه ای با طول برش 5.5 میلی متر و گذاشتن لنز PMMA با اپتیک 5.5 میلی متر در 30 چشم انجام پذیرفت. هر دو نوع برش در محور عمودی فوقانی ایجاد شدند. میزان تغییرات آستیگماتیسم و محور آن در سه مقطع زمانی قبل از عمل، 5 روز بعد از عمل و سه ماه بعد از عمل، با استفاده از آزمون T و دو روش محاسباتی تفریق ساده و Polar-value بین دو گروه بررسی و مقایسه گردید.
در گروه برش قرنیه ای، میانگین آستیگماتیسم قبل از عمل 0.81 دیوپتر بود که 1.44 دیوپتر در روز پنجم بعد از عمل و 1.06 دیوپتر در سه بعد از عمل افزایش یافت؛ یعنی میانگین آستیگماتیسم مخالف قاعده سه ماه بعد از عمل نسبت به میانگین قبل از عمل، 0.25 دیوپتر افزایش داشت(p=0.67). در گروه برش صلبیه ای، میانگین آستیگماتیسم قبل از عمل 1.09 دیوپتر بود که به 1.11 دیوپتر در روز پنجم بعد از عمل افزایش و به 1.01 دیوپتر در سه ماه بعد از عمل کاهش یافت؛ یعنی میانگین آستیگماتیسم، 3 ماه بعد از عمل نسبت به قبل از عمل، 0.8 دیوپتر کاهش پیدا کرد(p=0.29). تعداد چشم های با آستیگماتیسم موافق قاعده، از 46 چشم قبل از عمل به 15 چشم در سه ماه بعد از عمل کاهش و تعداد چشم های با آستیگماتیسم مخالف قاعده، از 29 چشم قبل از عمل به 60 چشم در سه ماه بعد از عمل افزایش یافت.
بعد از عمل جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن با دو نوع برش بدون بخیه قرنیه شفاف و صلبیه، در کوتاه مدت، تغییر چشم گیری در میزان آستیگماتیسم قرنیه ای ایجاد نمی شود. به علاوه، از آن جا که این دو نوع برش نیز اختلاف معنی داری در ایجاد آستیگماتیسم ناشی از جراحی ندارند؛ به منظور سهولت عمل و کاهش عوارض جراحی، استفاده از برش قرنیه شفاف توصیه می گردد.

معرفی دو بیمار مبتلا به کراتیت باکتریایی دوطرفه به دنبال کراتکتومی فوتورفرکتیو (PRK) که از عوارض تهدید کننده بینایی می باشد.
معرفی بیماران: بیمار اول مرد 45 ساله ای بود که دو روز پس از انجام PRK دوطرفه با درد شدید و ترشح چرکی در هر دو چشم مراجعه کرد. با توجه به علایم و یافته ها و سیر بالینی، این بیمار با تشخیص زخم باکتریایی دو طرفه قرنیه تحت درمان طبی قرار گرفت. در نمونه اسمیر تهیه شده از زخم قرنیه، یاخته های چندهسته ای (PMN) فراوان گزارش شد ولی نتیجه کشت منفی بود. سیر بالینی با استفاده از درمان ضدمیکروبی رو به بهبود نهاد و زخم قرنیه کنترل شد. بیمار دوم آقای 24 ساله ای بود که وی نیز روز دوم پس از انجام PRK دوطرفه و تجویز لنز تماسی پانسمانی(contact lens therapeutic bandage) با شکایت از درد شدید و ترشح چرکی از هر دو چشم و با تشخیص کراتیت باکتریایی، تحت درمان دارویی قرار گرفت. نتیجه کشت از زخم قرنیه مثبت و استافیلوکوک طلایی گزارش شده بود. این بیمار نیز تحت درمان طبی قرار گرفت و کراتیت وی کنترل شد.
کراتیت باکتریایی پس ازPRK، عارضه ای نادر اما بسیار خطرناک است. مهم ترین عوامل خطرساز ابتلا به کراتیت عفونی پس از PRK شامل درهم شکسته شدن سد اپی تیلوم قرنیه به علت برداشته شدن آن، وجود بلفاریت فعال و استفاده از لنزهای تماسی پانسمانی و مصرف استرویید موضعی می باشند. توصیه می گردد که در افراد در معرض خطر، دو چشم به طور هم زمان تحت عملPRK قرار نگیرند.

معرفی یک مورد نادر سندرم فیبروز زیر شبکیه و یووییت (SFU) در یک مرد جوان.
معرفی بیمار: آقای 31 ساله ای با شکایت از کاهش بینایی بدون علام درد یا قرمزی چشم و بدون هیچ گونه یافته سیستمیک مراجعه نمود. در معاینه دارای دید شمارش انگشتان از 3 متری و مختصری یاخته و در اتاق قدامی و حفره زجاجیه و شواهدی از کوروییدیت چندکانونی بود که در سیر کوتاه 4-3 ماهه دچار فیبروز شدید زیر شبکیه در ناحیه ماکولا و تشدید کاهش دید شد.
به رغم اکثر گزارش های موجود که SFU را در زنان گزارش کرده اند، در مردان هم ممکن است رخ دهد و باید در تمام موارد کوروییدیت چندکانونی، بیمار را پی گیری نمود تا در موقع لزوم، اقدام درمانی مناسب انجام گیرد.

معرفی بیماری که با تشخیص کوریورتینیت اسکلوپتاریا (sclopetarina) تحت عمل جراحی ویترکتومی عمیق (بدون رتینوپکسی) قرار گرفت و شبکیه هم چنان چسبیده باقی ماند.
معرفی بیمار: کودکی 10 ساله، در اثر برخورد ساچمه تفنگ بادی به چشم چپ و کاهش شدید بینایی مراجعه نمود. در معاینه، چشم راست بیمار سالم و دارای دید 11.10 و چشم چپ دچار کاهش شدید بینایی در حد شمارش انگشتان از 50 سانتی متری و دارای مارکوس گان 3 بود. در -CT اسکن بیمار، ساچمه تفنگ بادی در اربیت دیده شد. در معاینه خون ریزی زیر ملتحمه ای وسیع همراه با کیموزیس داشت و ته چشم به دلیل خون ریزی شدید زجاجیه قابل رویت نبود. در تصویر اکوگرافی بیمار به نظر می رسید که جداشدگی شبکیه وجود دارد لذا بیمار تحت عمل جراحی ویترکتومی عمیق استاندارد همراه با باند 240 و بدون انجام رتینوپکسی (آندولیزر) قرار گرفت. در معاینات روزهای پس از عمل و آخرین پی گیری، پس از 14 ماه، مشکلی از نظر جداشدگی شبکیه ایجاد نشد و شبکیه هم چنان چسبیده باقی ماند.
به رغم وجود گسست وسیع شبکیه در بیماران دچار کوریورتینیت اسکلوپتاریا، حتی در موارد استثنایی که نیاز به مداخله جراحی (ویترکتومی عمیق) باشد؛ به دلیل ایجاد اسکار و رتینوپکسی خود به خود، معمولا جداشدگی شبکیه ایجاد نمی شود.

معرفی شکل نادری از سندرم دوئن به نام دایور جنس سینرژیستی (synergistic divergence) همراه با نتیجه درمانی آن.
معرفی بیمار: بیمار دختر 16 ساله ای است که با شکایت اصلی پایین بودن دید هر دو چشم و چرخش صورت به سمت چپ مراجعه نموده بود. در معاینه بالینی، اصلاح شده وی 3.10 در چشم راست و 10.10 در چشم چپ بود. محدودیت شدید ادکشن چشم راست همراه با ابدکشن هم زمان چشم راست در نگاه به چپ داشت و دارای 35 پریزم دیوپتر اگزوتروپی در چشم راست در نگاه مستقیم بود. بیمار با تشخیص دایورجنس سینرژیستی تحت ریشه برداری تقریبا کامل ماهیچه راست خارجی چشم راست (subtotal RLR extirpation) قرار گرفت. بعد از عملXT، وضعیت غیرطبیعی سر و ابدکشن هم زمان چشم راست در نگاه به چپ بهبود یافت.
در طرح درمانی دایور جنس سینرژیستی باید ریشه برداری LR مدنظر باشد. در بیمار مورد معرفی، انجام این عمل به تنهایی باعث اصلاح رضایت بخش علایم شد.