ماهنامه راه و ساختمان
پیاپی 22 (تیر 1384)

بتن به لحاظ خواص و ویژگی های ممتازی که دارا است، در زمره مصالح مناسب برای ساخت ابنیه فنی نظیر ساختمان ها، پلها و سدها، سیلوها، سازه های دریایی، راکتورهای اتمی، سازه های مقاوم در برابر انفجارات و زلزله قرار گرفته است. از اینرو تحقیقات متعددی بر روی خواص آن صورت گرفته و گونه های مختلفی از آن تاکنون ابداع و به بازار عرضه شده اند. بتن سنگین، بتن سبک، بتن فروسیمانی، بتن الیافی و همچنین بتن با عملکرد بالا (HPC) از جمله نمونه هائی هستند که تاکنون کاربردهای فراوانی را در صنعت ساخت و ساز داشته و دارند. بتن دارای ویژگی های متعددی است که آن را از سایر مصالح ساختمانی متمایز می سازد. این ویژگی ها را می توان در سه گروه عمده دسته بندی نمود. 1 ویژگی های مربوط به بتن در حالت تازه (Fresh Concrete) 2 ویژگی های مربوط به مقاومت و مشخصه های مکانیکی بتن در حالتی که سخت شده است (Hardened Concrete) 3 ویژگی های مربوط به دوام و پایائی یا به عبارت دیگر عمر مفید آن (Durability)...

سیستم مهاربندی ضربدری از متداول ترین سیستم های مقاوم سازی ساختمان ها در مقابل بارهای جانبی می باشد. در صورت اجرای صحیح این نوع سیستم امکان ایجاد سختی و مقاومت کافی برای قاب مورد نظر فراهم می شود. ولی در صورت توجه نکردن به نکات اجرایی، مخصوصا اجرای صحیح اتصالات این گونه مهاربندها چه در اتصال گوشه و چه در اتصال میانی مقاومت و شکل پذیری این گونه بادبندها تا حد زیادی کاهش می یابد. در این مقاله سعی شده است که تاثیر نقایص اجرایی در این گونه مهاربندها که از رایج ترین سیستمها جهت مقابله در مقابل بارهای جانبی در قابها میباشند مورد بررسی قرار گیرد بدین منظور مدلسازی هایی با در نظر گرفتن نقایص اجرائی توسط نرم افزار ANSYS انجام گرفته و راهکارهایی جهت بهبود رفتار این سیستمها ارائه شده است.

با توجه به توسعه و پیشرفت روز افزون صنعت ساختمان و تدوین آیین نامه های جدید و به روز شدن آیین نامه های موجود در جهت مقاوم سازی ساختمانها در برابر زلزله از یک طرف و وجود بافت قدیمی و فرسوده ساختمانها در جای جای کشور پهناورمان و بالخصوص در شهر تهران از طرف دیگر و با وجود اعمال هزینه سنگین تخریب و نوسازی ساختمانها و نیز اعمال محدودیتهای قانونی تخریب و نوسازی ساختمان لزوم ارایه راهکارهای در جهت ترمیم و تقویت ساختمانهای موجود و بدون نیاز به تخریب آنها هر چه بیشتر نمایان می گردد. در این مقاله بر آن شدیم تا چند راهکار اجرایی که جهت نیل به این مقصود وجود دارد را ارائه نماییم. در این خصوص به یک مورد عملی و اجرایی که تقویت در کلیه المان های باربر ساختمان (شالوده، شناژ، ستون، تیر و اعضا باربر جانبی) صورت پذیرفته است، اشاره می گردد. نتیجه امر بیانگر وجود ایمنی کافی و مناسب در عین اعمال هزینه های کم می باشد. یکی از نکات قابل توجه و تامل در این مورد افزایش طبقات و در نتیجه ارتفاع ستونها از پائین و در داخل زمین میباشد.

سازه های آجری غیر مسطح، در سراسر دنیا بویژه در ایران و در شهرهای کوچک، سهم عمده انواع ساختمان را به خود اختصاص داده اند. بنابراین بررسی آسیب پذیری این نوع سازه تحت اثر زلزله دارای اهمیت خاصی می باشد. همچنین اغلب سازه هایی که دارای اهمیت تاریخی می باشند، با استفاده از مصالح بنایی ساخته شده اند. سازه های آجری جزء آسیب پذیرترین نوع سازه در مقابل زلزله می باشند. در این مقاله برخی نکات عملی و مهم در مورد آسیب پذیری لرزه ای این نوع سازه ها مورد بحث قرار می گیرد.

کیفیت یکی از ویژگی های مهم هر محصول تولیدی می باشد و استقرار سیستمی که باعث ارتقا کیفیت محصولات شود می تواند به این مهم کمک کند و استاندارد های ایزو برای همین منظور ایجاد شد. نتایج مفیدی که از استقرار این سیستم ها در کارخانه های تولیدی ایجاد شد باعث استقبال روز افزون از این استاندارد شده است. صنعت ساختمان نیز یکی از صنایع بزرگ در هر کشوری بوده که سرمایه گذاری های کلانی در آن انجام می شود. استقرار سیستمهای مدیریت کیفیت در بخشهای وابسته به این صنعت، به خصوص شرکتهای ساختمانی، باعث استفاده بهینه از سرمایه ها شده و رضایت کارفرما جلب می شود. در این مقاله به طور اجمال مسئولیت مهندسین نقشه بردار در یک شرکت ساختمانی که می خواهد این سیستم ها را پیاده کند، بیان شده و چگونگی انطباق این سیستمها در این بخش از شرکت بیان می گردد.

شبکه ترابری درون شهری نقشی تعیین کننده در موفقیت عملیات نیروهای امداد و نجات در شرایط بحرانی پس از زلزله به ویژه در شهرهای بزرگ دارا می باشد. شبکه بزرگراه ها و خیابانهای شهر تهران که در شرایط عادی دارای مشکلات متعدد بویژه در ساعات اوج سفرهای درون شهری می باشد، یقینا پس از وقوع زلزله ای بزرگ که زلزله شناسان پیش بینی نموده اند دارای موضعی بسیار بحرانی خواهد شد. به منظور شناسایی آسیب پذیری و کارایی شبکه ترابری شهر تهران و ارائه راهکارهای بهسازی آن، روشی نظام یافته مبتنی بر تعریف سناریوهای زلزله مدلسازی ریاضی شبکه، و تعیین توابع آسیب پذیری مولفه های شبکه لازم می باشد که در این مقاله به طور تفصیلی به آن پرداخته می شود.

معماری، فرایند است. فرایندی که به همان پایه که به زمان دوخته شده است، از آن گسیخته نیز هست. معماری، دارای بنمایه های تفکر و توانمندی عصر خویش است. معمار، خالق فضای حال است و این فضای حال می تواند مربوط به تمامی دوران ها باشد. معنا، محصول تفاوت و تفاضل است، نه حضور و تکرار. معانی، نسبی و چندگانه اند. حقیقت راستین وجود ندارد، مطلق و فنا ناپذیری هم. تاثیر گذاری یک فرد به همان پایه مورد تردید است که جمع، و برعکس. رویدادها، قابل جایگزینی اند و توان باز نظام پذیری دارند. فرایندها، طبیعتی در هم بافته شده تر، نهفته تر و بیش از پیش آشوبگرانه تر را دارا می باشند. مرزها از میان رفته اند و تنها، تصویری از یک راه در پیش روی ماست. این مقاله در راستای تفکر امروزی سعی بر توصیف تئوری معاصر دارد که این تئوری، نه فقط در معماری، بلکه در کلیه زمینه ها جای می گیرد. به شکل خاص تر می توان چنین گفت که مقاله، بازتاب تفکر دیکانستراکشن می باشد که تئوری های دیگر معماری معاصر را نیز در خود جای داده است.

ایمنی عابرین پیاده درگذر از عرض معابر مختلف شهری در گرو مکان یابی صحیح گذرگاه های عرضی و امکان سنجی مناسب نوع گذرگاه است. در حال حاضر انتخاب نوع و محل گذرگاه عرضی همسطح یا غیر همسطح عموما براساس قضاوت کارشناسی و یا با توجه به میزان تقاضای عبور صورت می گیرد. در حالیکه در کشورهای پیشرفته برای هر یک از انواع گذرگاه ها ضوابط معینی در نظر گرفته شده است. در این کار مطالعاتی نخست مدل PV2 که در کشور انگلستان برای مکانیابی گذرگاه های عرضی همسطح پیاده بکار می رود، از نظر انطباق با شرایط ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. در این راستا متغیرهای مدل شامل P حجم عبور پیاده در 4 ساعت اوج و V حجم عبور دو طرفه وسایل نقلیه در همان دوره اوج برای 30 گذرگاه همسطح و غیر همسطح اندازه گیری شد. اعمال مدل 10×2 به توان 8 و 10×1=PV2 که با توجه به آمار و اطلاعات نشان داد که این مدل نتایج رضایت بخشی برای شرایط ایران ارائه نمی کند. لذا تلاش شد با توجه به مجموعه اطلاعات گذرگاه های هم سطح پیاده مقدار ثابت این مدل بنحوی تعیین گردد که پاسخگوئی شرایط شهرهای کشور باشد. بر اساس آنالیز اطلاعات مدلی به صورت 10×5 به توان 9 و 10×2=PV2 به توان 9 کالیبره شد و ضوابط مکان یابی بنحوی تعیین گردید که این مدل علاوه بر گذرگاه های همسطح بتواند گذرگاه های غیر هم سطح را نیز مشخص کند.