ماهنامه چشم انداز ارتباطات فرهنگی
پیاپی 14 (بهمن و اسفند 83)

سنجش کارنامه ایران بعد از انقلاب اسلامی در عرصه سیاست خارجی با توجه به حضور قدرتهای گوناگون در این بخش و شفافیت ناگزیر آن، شاید راحتر از حوزه های دیگر باشد. این سیاست لااقل می تواند به دو دوره متمایز آرمان گرایی و تعامل با جهان تقیسیم شود که در هر دوره شاهد ویژگی های کاملا متمایزی هستیم. در دوره اول متولیان سیاست خارجی بجد در صدد بودند که مبنای جدیدی برای سیاست خارجی بیابند و اس و اساس آن را تغییر دهند اما هنگامی که این مشی با موانعی روبرو شد آن سیاست متحول شد و عزمی جدی را برای سامان تعامل سیاسی مبتنی بر قواعد موجود بین المللی مشاهده کردیم...

انقلاب اسلامی انقلابی دینی است که قصد دارد بر مبنای تعالیم و آموزه های دینی خاص به سامان عرصه های گوناگون اجتماعی بپردازد. با توجه به این نکته نگاه این انقلاب به ادیان دیگر و نوع مراوده آن با ادیان مطرح بخصوص ادیان ابراهیمی مسیحیت و یهودیت اهمیت می یابد. سنجش کارنامه انقلاب اسلامی در حوزه گفتگوی ادیان از آن بابت اهمیت دارد که از یک طرف زمانه ما زمانه گفتگوی ادیان و تمدنها نام گرفته است و از سوی دیگر در قرن بیستم شاهد تنها انقلاب دینی تاثیر گذار یعنی انقلاب اسلامی بوده ایم...

انقلاب اسلامی موضوع بسی پژوهش و تحقیق بوده است اما هنوز مبحثی زنده و جذاب برای آنها که تحولات ایران معاصر را پی جویی می کنند به حساب می آید. از مهمترین پرسشهایی که در باب این انقلاب مهم مطرح است البته خاستگاه فرهنگی این انقلاب و موضوع آن در قبال نسبت سنت و تجدد است. به نظر پاره ای از متفکران و پژوهشگران، انقلاب اسلامی بجد در صدد جمع سنت و تجدد است و آن را باید از این درچه به بررسی نشست و این موضوعی است که سعی کردیم در گفتگو با ابراهیم اصغرزاده کسی که از اوان انقلاب در جریان تحولات این انقلاب بوده به بسط آن بپردازیم...

انقلاب اسلامی بی تردید یکی از مهمترین تحولات فرهنگی - سیاسی ربع آخر قرن بیستم به حساب می آید و توجهی که متفکران غیر ایرانی به این انقلاب روا داشته اند این مدعا را ثابت می کند. در مقاله ای که پیش رو دارید علی بولاچ از متفکران ترک، سعی کرده ضمن مقایسه انقلاب اسلامی با تحولات سیاسی و فرهنگی ترکیه، شاخصهای بسط انقلاب اسلامی را به بررسی نشیند. از رایزنی فرهنگی سفارت ایران در آنکارا که این مقاله را در اختیار ما قرار داده اند متشکریم.

در همایشی که چندی پیش رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در کانادا با عنوان «علم فناوری، مدرنیته و دین» برگزار کرد متفکران و پژوهشگران زیادی در باب نسبت دین و مدرنیته سخنرانی کردند. از جمله این متفکران دکتر دارول بریانت استاد دانشگاه واترلو و نویسنده کتابهای زیادی در باب نسبت دین و جهان جدید بود که امکان گفتگوی دین و مدرنیته را به بررسی نشست. آنچه در این مقاله می آید مکتوب سخنرانی دکتر بریانت در آن همایش است.

مصر واجد فرهنگی فربه و پر پیشینه است که این فرهنگ البته با ورود اسلام پرجلوه تر نیز شده، از این جهت فرهنگ مصر بسی به فرهنگ ایرانی شبیه است که دین اسلام را پذیرفت ولی مؤلفه های غنی فرهنگی ایرانی را نیز برای خود نگاه داشت. تفاوت فرهنگی میان این دو حوزه تمدنی، اما این است که مصریان نه تنها مسلمان شدند بلکه زبان عربی را نیز به عنوان زبان اول خود برگزیدند اما ایرانیان مسلمان زبان پارسی را پاس داشتند و آن را زنده کردند و حیاتی دو باره دادند. با تکیه بر این چشم انداز کلان، به ارائه مقاله ای می پردازیم که قصد دارد مولفه های فرهنگی و تاریخی تمدن مصریان را پررنگ کند.

گفته اند که کتاب، نردبان پیشرفت بشریت است و به همین سبب کتابت و کتاب، هر محتوا و شکلی که داشته باشد بیانگر رشد و خلاقیت و اندیشه مندی و توسعه فرهنگ ملتها است. در این مقال سعی می شود نگاهی به فرهنگ کتاب و کتابت در چین انداخته شود.

زبان پارسی زبان اول عرفان و تصوف اسلامی است هر چند زبان دوم جهان اسلام قلمداد می شود. دلیل این امر هم، آن است که بسیاری از معتبرترین آثار عرفانی به زبان پارسی نگاشته شده اند و پاره ای از معروف ترین عارفان و متصوفان جهان اسلام ایرانی و پارسی زبان بوده اند. به همین جهت آنها که به عرفان اسلامی علاقه مند بوده اند ناگزیر از آموختن زبان پارسی بوده اند و برای اشاعه عرفان اسلامی این زبان را نیز ترویج کرده اند. از جمله این افراد، عارف معروف مالایایی، حمزه قنصوری است که به جهت علاقه مندی به تصوف و عرفان اسلامی در ترویج زبان پارسی نیز کوشیده اند...