نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران
سال دهم شماره 2 (پیاپی 15، زمستان 1370)

کمپلکسهایی به فرمول کلی از تیتانیم (III) درمحلول آبی و نیز بی آب (Anhydrous) در حلالهای آلی و محیط جو بی اثر تهیه شد که در این کمپلکسها L لیگاندهایی مانند اوره، متیل اوره، اتیل اوره و سایر مشتقات مشابه و نیز استامید می باشد. کمپلکسهای تهیه شده اکثرا به صورت بلور جدا شده و طیفهای الکترونی، زیر قرمز و رامان آنها مورد مطالعه قرار گرفتند.

در بخش اول این پژوهش سعی شده است مکانیسم آبکافت (Hydrolysis) در حلالهای دوتایی آلی - آبی بررسی شود. حلالهای آلی عبارتند از استونیتریل، دی اکسان، اتانول، دی متیل سولفوکسید (DMSO)، دی متیل استامید (DMA) و دی متیل فرمامید (DMF) وابستگی خطی ثابت سرعت تجربی با غلظت آب در حلالهای دوتایی نمایانگر واکنش حدی درجه دوم SN2 می باشد. برای واکنشهای این بخش مکانیسم تجمعی (Associative) پیشنهاد شده است. همچنین تاثیر یون هیدروژن و تاثیر قدرت یونی بر روی واکنش آبکافت در مخلوط آب - استونیتریل بررسی شده است...

مطالعه سینتیکی بر هم کنش هیستون در مجاورت غلظتهای متفاوت دودسیل سولفات سدیم (SDS) در بافر 5/2 میلی مولار فسفات و دمای اطاق به وسیله طیف سنجی فرابنفش انجام شده است. مطالعات سینتیکی در غلظت 5/0 میلی مولار دودسیل سولفات سدیم (ماکسیمم تاخوردگی برای هیستون) در قدرتهای یونی متفاوت بافر (فسفات) در 4/6 = pH ادامه یافت. هیستون در غلظتهای 5/0 الی 0/1 میلی مولار دودسیل سولفات سدیم به زمان بستگی دارد. این رابطه نیمه لگاریتمی، به صورت خطی است...

کمپلکسهای WOS (CuNCS) (X= 2,3,4) WS(CuNCS) X در شرایط جو خنثی (ازت) از ترکیب P (C H) WS و یا P(C H) WOS با CuSCN در حلالهای بدون آب عاری از اکسیژن DMF و یا استون تهیه شده و در حلال CH C1 مجددا متبلور شده اند. کوشش برای تهیه (WOS (CuNCS با موفقیت همراه نبوده است. این ترکیبها به کمک طیف سنجی رامان، زیر قرمز، مرئی و فرابنفش و C-nmr و تجزیه عناصر، مطالعه وشناسایی شده اند.

از دو ترکیب Labdanes جدید، B، 9a - دی هیدروکسی - 15، 16 - اپوکسی لابدا - 13 (16)، 14 دی ان - 6 - ان (I) و هیدروکس 16,15,13,9a بیس اپوکسی لید - 14 ان - 6 ان (II) از قسمتهای هوایی گیاه بالوتاآ چری استخراج و ساختار آنها به روش طیف سنجی (عمدتا nmr با میدان بالا) تعیین شد.

ساخت کاتالیزورهای زئولیت - لانتان به روش مبادله یونی با استفاده از زئولیتهای سنتی P, X, A و HS و زئولیت کانی باترولیت (Naatrolite) با استفاده از نمک مناسب لانتان انجام شد. در این پروژه لانتان موجود در نمونه های زئولیتی با استفاده از طیف سنجی فلوئورسان اشعه ایکس (x-ray flourescence) اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اندازه منافذ ساختار زئولیتی و سیستم شبکه آن نقش به سزایی در تعیین مقدار مبادله یونی انجام شده ایفا می کند. فعالیت (Activity) و خواص انتخابی (Selectivity) کاتالیزورهای ساخته شده در واکنش کراکینگ کاتالیزوری (Catalytic cracking) نرمال هگزان در دمای های متفاوت در محدوده 550-350 C با استفاده از سیستم پالس (Pulse - System) مورد ارزیابی قرار گرفت...

ورود پسابهای صنعتی حاوی یونهای فلزات سنگین نظیر مس، سرب، کادمیم، جیوه و غیره به آبهای سطحی و زیرزمینی سبب آلودگی این آبها می شود و با توجه به سمی بودن این یونها اثر سوء حاصل از آنها کاملا واضح است. جدا از رسوب دادن، یک راه مناسب برای رهایی از این آلودگی استفاده از رزینهای تعویض یون میباشد. ولی این رزینها گران و وارداتی اند. در جستجوی راهی ساده و ارزان برای تصفیه این یونها از پسابها به کار برد زائده های کشاورزی برخورد شد و لذا برخی از این زائده ها از جمله خاک اره مورد توجه قرار گرفت...

ماکسیمم نسبت توزیع و فاکتور بازیابی عناصر فلزی کبالت (II)، سرب (II)، نیکل (II)، مس (II)، نقره (I)، آهن (III) و کادمیم (II) به صورت کمپلکس اتیل زانتات آنها در محیط آبی (غیر اسیدی) و محیطهای اسید نیتریکی 1/0، 5/0، 0/1، 0/2، 5/2، 0/3، 0/4، 0/5 و 0/6 مولار با دو حلال آلی کلروفرم و تتراکلرید کربن به روش جذب اتمی شعله ای اندازه گیری و نتایج حاصل با یکدیگر مقایسه شده اند. تاثیر تعداد دفعات استخراج بر روی فاکتور بازیابی در محیطی که نسبت توزیع ماکسیمم می باشد، برای هر یک از عناصر با دو حلال فوق بررسی شده است...

فعالیت آنزیم گالاکتوزیداز (B-Galactosidase) (لاکتاز، 23، 1، 2، 3، EC) در دو حالت آزاد (Free) و تثبیت شده (Immobilized) درون ژل پلی وینیل پیرولیدون [Poly (Vinyl Pyrrolidone] به منظور آبکافت (Hydrolysis) لاکتوز موجود در آب (Cheese whey) مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی اثر ضخامت ژل بر سرعت واکنش آبکافت نشان می دهد که یک ضخامت بهینه جهت آبکافت آنزیمی باید انتخاب شود. با مطالعه آبکافت آب پنیر به وسیله آنزیم گالاکتوزیداز آزاد و تثبیت شده و اثر بازدارندگی محصول روی آنزیم، مدل سینتیکی متفاوت با مدل میکائیل به دست آمده و مقادیر پارامترهای سینتیکی محاسبه شده است...

در این تحقیق ریز پوشاندن (Microencapsulation) بلورهای پرکلرات آمونیوم مورد مطالعه قرار گرفته و از ترکیبهای ارگانوسیلیکونها مانند تری کلرو وینیل سیلان (TCVS) و پلی متیل هیدروژن سیلوکسان (PMHS) جهت پوشش دادن ذرات به منظور جلوگیری از جذب سطحی آب به وسیله بلورهای پرکلرات آمونیوم استفاده شده است. با این روش می توان خاصیت جاذب الرطوبه بودن ذرات را تا حدود 60% کاهش داد. این عمل سبب حذف کامل مساله کلوخه شدن (Caking) ذرات هنگان انبارداری و ذخیره سازی و بهبود خواص مکانیکی سوخت حاصل شد.

به منظور تهیه یک آشکار ساز مخصوص سموم آلی فسفره و قابل استفاده در ساخت یک دستگاه هشدار دهنده این عوامل، از یک زیست یاب (Biosensor) الکتروشیمیایی استفاده شد. در این زیست یاب به کمک نشاسته و ژل هیدروکسید آلومینیوم، آنزیم بوتیریل کولین استراز بر روی سطوح داخلی یک قطعه اسفنج نرم پلی اورتان نشانده می شود و قطعه مزبور بین دو صفحه پلاتینی مشبک و موازی که بر دو سر یک مولد یکسو کننده متصل است، قرار می گیرد. هنگامی که محلول از سوبسترای عمود بر صفحات نامبرده عبور داده یم شود تحت تاثیر آنزیم موجود بر روی اسفنج قرار گرفته و بدین ترتیب یونهایی بوجود می آید که در انتقال جریان برق شرکت می کنند...

تراکم مجدد مکانیکی بخار (MVR) یک فرایند تبخیر - تراکم است که انرژی مکانیکی (داده شده به کمپرسور) را از راه جداسازی مواد آمیخته شده در یک مخلوط دوتای (که از یک حلال فرار و یک ماده حل شده غیر فرار تشکیل شده است) به انرژی فیزیکی - صنعتی تبدیل می کند. MVR برگشت پذیر است. بدین معنی که اختلاط مجدد اجزاء (به روش تبخیر - چگالش) فرایندی است که این اکسرژی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند. دستگاه هایی که این کار را انجام می دهند. ماشینهای مکانیکی (Mixomechanical machines) نامیده می شوند...

یکی از راه های اساسی و مطمئن برای پیشیگری و معالجه گواتر آندمیک مصرف نمک یددار است. از آن جایی که یقینا برنامه آینده دست اندرکاران دلسوز بهداشت و درمان ساکنین این مرز و بوم برای رهایی و جلوگیری از این بیماری غنی سازی نمک طعام روزانه با استفاده از ید خواهد بود، لذا تصمیم گرفته شد نمونه هایی از سنگ نمک دو معدن عمده ایران یعنی معادن گرمسار و سمنان را از نظر مقدار ید موجود در آنها مورد بررسی قرار داده و نتایج حاصل را به عنوان معیاری اصولی برای تعیین مقدار ید افزودنی لازم برای نمکهای مصرفی ایران در نظر گرفت.

با اعلام تهیه مقادیری از C60 توجه بسیار زیادی به این مولکول معطوف شد. C60، قفس کروی 60 کربنه ای است که به واسطه شباهت آن به گنبد متشکل از سطوح هندسی ابداع شده توسط باک منیسترفولر، باک منیسترفولرن نام گرفته است. باک منیسترفولرن در سال 1985 توسط اسمالی، کروتو و همکاران برای ساختار دارای 60 اتم کربن که به طرز غیر عادی پایدار بود پیشنهاد شد. در سال 1995 هوفمن، کراشمر و همکاران جداسازی مقادیر ماکروسکوپی از C60 را گزارش دادند. دسترسی به مقادیر قابل ملاحظه ای از C60 شروعی برای برنامه های تحقیقاتی گوناگون شامل مطالعه خواص الکتریکی C60 است...