فهرست مطالب

سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران - سال نوزدهم شماره 3 (پیاپی 75، پاییز 1380)

مجله سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
سال نوزدهم شماره 3 (پیاپی 75، پاییز 1380)

  • 87 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1380/07/15
  • تعداد عناوین: 13
|
  • مقالات تحقیقی / بالینی
  • بررسی تغییرات قندخون قبل, هنگام و بعد از بزل مایع مغزی نخاعی
    جواد آخوندیان صفحه 171
    در تشخیص بیماری مننژیت بررسی آزمایشگاهی مایع مغزی - نخاعی اهمیت دارد. از جمله موارد قند مایع مغزی - نخاعی (CSF) است. این عامل با قندخون همزمان مقایسه و تفسیر مننژیت استفاده می شود. با توجه به عدم امکان اخذ قندخون و CSF بطور همزمان در بعضی موارد بر آن شدیم جهت اثبات وجود یا عدم وجود اختلاف میان نمونه های قندخون قبل و پس از LP نسبت به قندخون همزمان، تحقیقی انجام دهیم تا مشخص گردد آیا قند خون غیرهمزمان LP در مقایسه با قند خون همزمان ارزشمند است یا خیر.
    بررسی روی 50 بیمار با احتمال مننژیت که داوطلب LP جهت بررسی CSF بودند در مدت 15 ماه در بیمارستان امام رضا(ع) انجام شد، لذا 45 دقیقه قبل، همزمان، و 45 دقیقه پس از LP نمونه خون را از بیمار گرفته و میزان قند خون و مایع نخاع به روش اسپکتروفتومتری ارزیابی شد.
    به کمک آزمون مقایسه بین قند خون (قبل، همزمان)، (قبل، بعد) و(همزمان، بعد) LP بطور جداگانه انجام شد و مشخص گردید اختلاف معنی داری بین نتایج بدست آمده وجود ندارد لذا از مقادیر قند خون با فواصل 45 دقیقه اختلاف نسبت به زمان نمونه گیری از CSF نیز جهت تفسیر و مقایسه با قند مایع تخاع می توان بهره جست.
    یافته دیگر در این مطالعه مقایسه نسبت میزان قند مایع نخاع به هر قندخون بطور جداگانه بود که برای مننژیت های باکتریایی و آسپتیک، به ترتیب نسبتهای 40 درصد و کمتر و 66 درصد و کمتر اهمیت داشتند.
    کلیدواژگان: قند خون، مایع مغزی نخاعی، استرس هیپرگلیسمی
  • ارزیابی حساسیت و ویژگی آزمون ویدال در تشخیص بیماری تیفوئید در کرمانشاه
    حسین حاتمی، فاطمه جمشیدی صفحه 175
    با توجه به اینکه بیماری تیفوئید، یکی از شایعترین بیماری های عفونی در سطح کشور و مخصوصا در استانهای غربی و به ویژه کرمانشاه است و آزمون ویدال، در زمره رایجترین آزمونهای سرم شناسی درخواستی بوسیله همکاران محترم پزشک، می باشد و از طرفی مطالعه ای مبتنی بر معیارهای آماری در زمینه قابلیت اعتماد این آزمون، صورت نگرفته بود انجام چنین پژوهشی را لازم دانسته و بر آن شدیم تا متغیرهایی نظیر حساسیت، ویژگی، موارد منفی و مثبت کاذب و ارزش اخباری مثبت و منفی این آزمون را مورد ارزیابی قرار دهیم.
    این مطالعه از نوع موردی - شاهدی است. پرونده های بیماران مبتلا به تیفوئید کشت خون یا مغز استخوان مثبتی که واجد جواب حداقل یک نوبت آزمون ویدال، بوده اند به عنوان مورد و پرونده های مبتلایان به بروسلوزی که از همان جامعه بوده در همان محدوده سنی و جنسی قرار داشته و واجد جواب حداقل یک نوبت، آزمون ویدال بوده اند به عنوان شاهد با استاندارد طلایی کشت خون یا مغز استخوان مثبت، مورد بررسی قرارگرفتند.
    چهل و هشت درصد بیماران، مونث و 52 درصد آنان مذکر بودند و 91 درصد آنها در سنین کمتر از 35 سالگی قرار داشتند. هفتادو هشت درصد آنها در فصل تابستان و پاییز بستری، گردیدند. سالمونلاتیفی، از خون یا مغز استخوان 100 درصد جدا گردید. شصت درصد بیماران کشت مثبت و 94 درصد گروه شاهد، واجد آزمون ویدال منفی (عیار صفر) بودند و بقیه عیارها در گروه بیماران و شاهد، به تفکیک، محاسبه گردید که در جدولهای متن، موجود است.
    این آزمون حتی در عیار 1:80 =< دارای حساسیت 38 درصد (کمتر از سایر مطالعات) و ویژگی 96 درصد (نظیر بسیاری از مطالعات) بود که حاکی از آنست که منفی بودن آن به هیچ وجه از احتمال تشخیص بالینی تیفوئید، به طرز فاحشی نمی کاهد در حالی که مثبت بودن آن در بیمارانی که دارای علائم منطبق بر این بیماری هستند، قویا در تایید تشخیص بالینی است. ضمنا با توجه به پایین بودن موارد مثبت کاذب، در عیار حداقل 1:40 (6%)>=و بالا بودن ویژگی آزمون (94%) حداقل عیار با ارزش آزمون در موارد همراه با علایم بالینی منطبق بر تب رود، می تواند عیار 1:40 باشد.
    کلیدواژگان: تیفوئید، آزمون ویدال، حساسیت، ویژگی
  • اهمیت بالینی خطاهای سیستماتیک در دستگاه های اندازه گیری گازهای خون
    افسانه رجبیانی، فرید آزموده اردلان، محمدعلی کنی، لطفعلی مروج صالحی صفحه 182
    وجود اختلافهای سیستماتیک جزئی در بین دستگاه های اندازه گیری گازهای خون اجتناب ناپذیر می باشد ولی از آنجایی که میزان اختلافها بسیار اندک است. چنین به نظر می رسد که در تصمیم گیری بالینی اهمیتی نداشته باشند. در این مطالعه نقش اختلافهای سیستماتیک جزئی در تصمیم گیری بالینی مورد بررسی قرار می گیرد.
    بدین منظور 68 بیمار بستری در بیمارستان شریعتی بررسی شده، نمونه های گازهای خون آنها بوسیله دو دستگاه موجود در این بیمارستان تجزیه و تحلیل و نتایج مقایسه گردیدند.
    متوسط اختلاف نتایج po2,phوpco2 دو دستگاه در بیماران به ترتیب 0.051،1.122 و 2.734 بود که در مورد pH و PCO2 اختلاف معنی دار با صفر را نشان می داد (P=0.000001).
    در بررسی بالینی موجود 9 درصد ناهمخوانی در تشخیصهای اختلالات تنفسی و 26.5 درصد ناهمخوانی در تشخیصهای اختلالات اسید و باز وجود داشت. تمامی موارد ناهمخوانی اختلالات تنفسی در محدوده PO2 بین 58 تا 90 میلی متر جیوه (P=0.013) و اکثر موارد ناهمخوانی اختلالات اسید و باز در محدوده pH بین 7.306 و 7.466 و pco2 بین 25.6 و 39.1 قرار داشتند (P=0.000005).
    این مطالعه ثابت که حتی مقادیر اندک خطای سیستماتیک می تواند در تصمیم گیری بالینی اختلال ایجاد بکند بخصوص اگر نتایج در محدوده خاص قرار بگیرند.
    کلیدواژگان: کنترل کیفیت، اسید باز، دستگاه تجزیه کننده گازهای خون، خطاهای آزمایشگاهی
  • بررسی تاثیر تکنیکهای تنفسی و آرامسازی عضلانی بر علایم وازوموتور در زنان یائسه
    فاطمه رمضان زاده، اعظم غفاری، محمود محمودی صفحه 187
    این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که با هدف بررسی اثر تکنیکهای تنفسی و آرامسازی عضلانی بر علایم وازوموتور در زنان یائسه مراجعه کننده به بیمارستان منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است. در این تحقیق نمونه ای به حجم 90 نفر بطور تصادفی از بین جامعه پژوهش انتخاب و در سه گروه شاهد، آرامسازی توام (تنفسی + آرامش پیشرونده عضلانی) قرار گرفتند.
    داده ها بوسیله پرسشنامه طی دو مرحله قبل و بعد از انجام تکنیکهای آرامسازی از واحدهای پژوهش جمع آوری گردید. مرحله دوم جمع آوری اطلاعات در دو گروه آزمون پس از 6-5 جلسه آموزشی و تمرین به فواصل یک روز در میان و ده روز تکرار تمرینات در منزل روزی 2 بار و یا بیشتر و به مدت 20-15 دقیقه توسط واحدهای پژوهش و درگروه شاهد 20 روز پس از مرحله اول صورت گرفته است و نتایج قبل و بعد از درمان در سه گروه با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای آماری مجذور کای دو، آزمون دقیق فیشر، آزمون ویلکاکسون، آزمون مک نیمار،t زوج و t دانشجویی و آنالیز واریانس مورد برسی و مقایسه قرار گرفته است.
    نتایج حاصل از این بررسی بیانگر کاهش معنی داری در دفعات گرگرفتگی و سایر علایم شایع وازوموتور در دو گروه آزمون می باشد (P<0.01).
    کلیدواژگان: تکنیک تنفسی، آرامسازی عضلانی، علایم وازوموتور، یائسگی
  • طراحی و ساخت دستگاه اتوکریپینگ
    مهدی عبدالوهاب صفحه 192
    کودکان با ضایعه فلج مغزی (CP) به لحاظ عدم توانایی در کنترل و هماهنگی حرکات نیازمند کمک جهت اصلاح حرکات هستند.
    جهت جبران این کاستی ها و با عنایت به نیاز کودکان فلج مغزی به یکی از حرکات اساسی در شکل گیری و یکپارچگی حرکت راه رفتن و نظام بندی خاص این نوع حرکت دستگاهی را طراحی و ساخته ایم که این نیاز پایه ای را برای بیماران CP تا حد زیادی جبران نماید.
    جهت دستیابی به یک اندازه مناسب و فاصله هایی که در حین حرکت سینه خیز برای کودکان ایجاد می شود روی 200 کودک مراجعه کننده به پنج مرکز آموزشی و درمانی مطالعه انجام شد و با هماهنگی انجام شده با معاونت پژوهشی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی طی 2 سال کار متوالی و آزمون مختلف، دستگاه اتو کریپینگ برای اولین بار طراحی و ساخته شده است.
    کلیدواژگان: فلج مغزی، حرکت سینه خیز، حرکت غیرفعال
  • بررسی سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D در افراد سالم شهر تهران
    علی اصغر میرسعید قاضی صفحه 197
    علی رغم بهره مندی کشورمان از نعمت تابش کافی و مناسب نور خورشید راشیتیسم و استئومالاسی ناشی از کمبود ویتامین D به فراوانی در بیماران مراجعه کننده مشاهده می شود.
    نظر به اینکه 25 هیدروکسی ویتامین D (25 OH-D) مهمترین متابولیت سرمی ویتامین D می باشد، نمونه خونی 172 مرد و زن سالم 45-20 ساله شهر تهران از نظر این متابولیت فوق بررسی گردید. متوسط 25OH-D در مردان 23.9ng/ml و در زنان 16.3ng/ml تعیین گردید26.7 (P<0.001).درصد از کل افراد مورد بررسی دارای 25 OH-D کمتر از10 و 27.3 درصد دارای 25OH-D بین20-10 ng/ml بودند. در این بررسی ارتباط معنی داری بیم25 OH-D و هورمون پاراتیروئید مشاهده نگردید.
    از آنجایی که مقادیر کمتر از20 ng/ml به معنای کمبود خفیف و مقادیر کمتر از 10ng/ml به معنای کمبود شدید ویتامین D می باشد، می توان چنین بیان نمود که بیش از نیمی از افراد مورد مطالعه دارای کمبود خفیف تا بسیار شدید این ماده می باشند. علت این کمبود دریافت بسیار اندک ویتامین D از طریق مواد غذایی و عدم بهره گیری کافی از اشعه خورشید به دلیل نوع پوشش در جامعه ماست.
    نظر به اهمیت فوق العاده ویتامین D در سلامت استخوانی خصوصا در کودکان، زنان حامله و شیرده و افراد مسن پیشنهاد می شود همچون بسیاری از کشورهای پیشرفته صنعتی با اضافه کردن ویتامین D به شیر در رفع این نقیصه اقدام شود.
    کلیدواژگان: کمبود ویتامین D، ریکتز، نرمی استخوان، 25 هیدروکسی ویتامین D
  • مقالات تحقیقی / بهداشتی
  • بررسی همه گیری شناختی اختلال بینایی در ایران
    کاظم محمد، محمدتقی جغتایی، سعید سیادتی، مهدی رهگذر صفحه 203
    این نوشتار حاصل مطالعه اختلال بینایی بر اساس اظهار فرد یا والدین او در نمونه ای به حجم 59678 نفر(1000/1 جمعیت کشور) و اندازه گیری حدت و میدان بینایی در 3/1 جمعیت 5 سال به بالای جامعه نمونه می باشد، که در سال 1372 به اجرا درآمد. اطلاعات مورد استفاده مربوط به طرح جامع " سطح نیازهای جامعه به خدمات بهزیستی" است که در سطح کل کشور توسط دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با همکاری اداره کل بهزیستی استانها به روش نمونه گیری خوشه ای(خوشه های 15 خانواری) جمع آوری شده است.
    بر اساس نتایج بدست آمده 32.3 درصد جمعیت کشور حداقل در یک چشم و 23.1 درصد آنان بطور همزمان در دو چشم دارای حدت بینایی 30/20 یا کمتر از آن می باشند. برآورد شیوع نسبی اختلال بینایی (حدت بینایی 30/20 یا کمتر در هر دو چشم) در استانهای مختلف بر مبنای استان تهران حاکی است که از نظر آماری (P<0.05) این شیوع در هفت استان بیشتر و در ده استان کمتر از تهران می باشد. شیوع اختلال بر اساس میدان بینایی در سطح کشور (توام دو چشم) 6.3 درصد است. برآورد شیوع نسبی این اختلال بر مبنای استان تهران نشان می دهد که این شیوع در 9 استان بطور معنی دار (P<0.05) بیشتر و در یک استان کمتر از شیوع آن در استان تهران است. شیوع نابینایی بر اساس میدان بینایی (حداقل در یک چشم) 9.1 درصد است.
    تفاوت در اختلالات بینایی می تواند ناشی از الگوهای متفاوت همه گیری شناختی، میزان و کیفیت خدمات بهداشتی ارایه شده در استانها باشد. با افزایش سن، اختلال بینایی هم بر اساس حدت و هم بر اساس میدان بینایی افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: اختلال بینایی، حدت بینایی، میدان بینایی، ایران
  • مقالات گزارش موردی
  • هماتوم اپیدورال نخاعی در بچه ها و گزارش سه مورد
    مجتبی میری، مهرزاد سهرابی صفحه 210
    هماتوم اپیدورال نخاعی بیماری نادری است و سن شیوع آن 80-40 سالگی است. پیش از 12 سالگی، 17 مورد از آن گزارش شده است. معمولا در ناحیه سرویکوتوراسیک بوده و 99 درصد خلف اپیدورال است و غالبا نیاز به جراحی فوری دارد. در این گزارش دو مورد زیر 11 سال و یکی 14 ساله است. در دو مورد هماتوم قدام و یک مورد خلف اپیدورال است. دو مورد درمان طبی و یک مورد نیز جراحی شد.
    کلیدواژگان: هماتوم اپیدورال نخاعی، هموفیلی
  • مقالات مروری
  • برخورد با بیمار خونریزی دهنده (بازآموزی)
    رمضانعلی شریفیان، فریبرز مکاریان صفحه 214
    خونریزی یکی از شایعترین مشکلاتی است که به طور روزمره در همه شاخه های طب، گریبانگر بیمار شده، فراروی پزشک قرار می گیرد. همه خونریزی ها الزاما مرضی محسوب نمی شوند.
    مرزبندی خونریزی "طبیعی" از خونریزی "مرضی" تعریق شده و مشخص نیست و بیشتر به برداشت عمومی پزشک متکی می باشد. خونریزی مرضی ممکن است ناشی از اختلالات رگ، پلاکت، فاکتورهای انعقادی، مهارکننده های انعقاد، تشدید فیبرینولیز یا مجموعه ای از این عوامل باشد. دانستن کلیاتی از خونریزی غیرطبیعی و نحوه برخورد صحیح با آن، برای همه شاغلین رشته پزشکی ضروری است. انجام و تفسیر نادرست آزمون های انعقادی می تواند باعث گمراهی، اضطراب و تشخیص های غلط شده، وقت و هزینه زیادی را تلف نماید.
    در این مقاله ضمن تشریح خلاصه ای از مکانیسم های هموستاز اولیه و ثانویه، نحوه برخورد و بررسی اختلالات خونریزی دهنده، از جمله تواتر انجام و تفسیر آزمونهای انعقادی معمولی، توضیح داده می شود. گرفتن شرح حال دقیق شخصی و خانوادگی با تکیه بر حوادث جراحی و ضربه ای قبلی، هنوز اساس ارزیابی ها را تشکیل می دهد.
    آزمون های انعقادی اگر چه ابزارهای مفیدی در بررسی بیمار دچار خونریزی غیرطبیعی می باشند، در مجموع غیرحساس و دستخوش بی دقتی و اشتباهند. اگر شرح حال بیانگر اختلال انعقادی نیست، تفسیر آزمون ها باید با احتیاط انجام شود.
    کلیدواژگان: هموستاز، خونریزی، انعقاد خون
  • نکاتی در مورد عفونت های دستگاه ادراری
    علیرضا یلدا، مهرناز رسولی نژاد صفحه 226
  • چکیده مقالات جدید
    صفحه 235
  • نامه به سردبیر: نگرشی بر سابقه طب سوزنی در ایران و جهان
    صفحه 241
    طب سنتی چینی (TCM) با قدمتی حدود 5000 سال، موفقیت خود را در زمینه، بیماری های داخلی، اطفال، پوست، چشم پزشکی، اختلال ایمنی، روانپزشکی، بیماری های عضلانی و اسکلتی به اثبات رسانده است. به طوری که سازمان جهانی بهداشت، تاثیر آن در حال حاضر در حدود 40 بیماری مورد تایید قرار داده است.
  • چکیده انگلیسی مقالات
    صفحه 245