فصلنامه منابع طبیعی ایران
سال پنجاه و هشتم شماره 2 (تابستان 1384)

یکی از عوامل بسیار موثر بر رفتار سیلابی هر حوزه آبخیز وقوع بارشهای تند است داده های بارندگی روزانه فراوانترین داده های قابل حصول درایران می باشد وجود روابط ریاضی غیر خطی بین بارندگی روزانه و بارشهای کوتاه مدت در ایران پذیرفته شده است در صورت وجود رابطه بین بارندگی های سیل زا و ارتفاع ساخت دقیق تر مدل های ریاضی امکان پذیر خواهد شد حصول به چنین امری ساخت دقیق تر بعضی از مدلهای برآورد دبی اوج را نیز ممکن می سازد. در این تحقیق بارندگی های یک روزه نظیر 262 آبنمود منتج از بارندگی در سه زیر حوزه از حوزه آبخیز سفید رود و از 38 ایستگاه هواشناسی پراکنده در سطح آنها استخراج شده است ضریب همبستگی بین ارتفاع ایستگاه ها و بارندگی یک روزه سیل زا نشان می دهد که این همبستگی در دو حوزه آبخیز به طور مستقیم و سطح خطای یک درصد و درحوزه آبخیز سوم در سطح خطای پنج درصد می باشد همچنین رابطه ضریب تغییرات بارندگی با ارتفاع نیز به صورت خطی معکوس در یک مورد در سطح یک درصد و در دو مورد در سطح پنج درصد معنی دار است بررسی رابطه همبستگی بین بارندگی روزانه و دبی اوج هر آبنمود نظیر درهر سه زیر حوزه رابطه معنی دار در سطح خطای یک درصد را نشان داد نتیجه آنکه وارد کردن عامل ارتفاع از سطح دریا به عنوان یک متغیر برای ایجاد مدل ریاضی بارندگی های کوتاه مدت در رابطه با بارندگی های24 ساعته برای تولید مدل های برآورد دبی اوج در حوزه های فاقد ایستگاه آب سنجی می تواند مفید باشد.

ویژگی های سنگ های رخنمون یافته درحوزه آبخیز علاوه بر تاثیر برمقدار فرسایش در تعیین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی مواد فرسایش یافته نیز نقش دارد تهنشینی این مواد در شبکه های تغذیه مصنوعی پخش سیلاب یا سایر آبگیرها فرصت مناسبی را برای بررسی رابطه بین ترکیب سنگهای رخنمون یافته حوزه و ویژگی مواد فرسایش یافته به وجود می آورد. وجود صدها هزار هکتار کرت های استحصال سیلاب موسوم به "بند سار "درگستره استان خراسان مطالعه تاثیر آبرفت های رسوب یافته بابرخاستگاه متفاوت بر نفوذ را میسر نمود. به این منظور 8 حوزه کوچک با ترکیبات سنگی نسبتا یکنواخت انتخاب گردید و نفوذ پذیری بند سارهای پایین دست و زمین های مجاور به عنوان شاهد با کاربرد روش استوانه مضاعف اندازه گیری شد نتایج بدست آمده نشان داد که ترکیب سنگ های رخنمون شده درآبخیز عامل مهم تعیین کننده نفوذ پذیری رسوب بند سارها است به طورکلی سنگ های تولید کننده رسوبات ریز دانه نظیر شیل نفوذ بند سارها را به طور قابل ملاحظه ای کاهش می دهند در حالی که سازنده های رسوبی تخریبی دانه درشت کمترین مقدار تاثیر را داشته و سازنده های آذرین درحد بینابینی قرارمی گیرند.

امروزه گرایش زیادی درمورد فهم نحوه ومقدار حمل مواد توسط رودخانه ها وجود دارد چرا که این اطلاعات در بررسی نرخ و الگوی فرسایش هوازدگی فیزیکی و شیمیایی ارزیابی جریان مواد از سطح اراضی به سمت پایین دست حوزه بررسی آلودگی های منابع آب به خصوص آلودگی های غیر نقطه ای بیلان رسوب و مدیریت حوزه های آبخیز به کار می روند گاهی مقدار رسوب خروجی معیار نسبتا مناسبی برای سنجش فرسایش سالانه حوزه است تا کنون روش های متعددی برای برآورد مقدار رسوب معلق ارایه شده است که نتایج حاصل ازاین روش ها در اغلب موارد اختلافات فاحشی با هم دارند مهم ترین مشکل ارزیابی این روش ها ار می توان فقدان آمار مشاهده ای قابل اعتماد در این حوزه ها دانست وجود آمار نسبتا فشرده در ایستگاه رسوب سنجی قزاقلی واقع در بالادست سد وشمگیر در حوزه آبخیز گرگانرود فرصت تعیین دقت و صحت روش های برآورد بار معلق را فراهم کرد به این منظور ابتدا با استفاده از شیوه های مختلف (سیستماتیک، تصادفی –سیستماتیک، تصادفی ساده) با فرکانس های متفاوت (12و26و52و104 درسال) و با درنظر گرفتن طبقه بندی جریان از جمعیت داده های مشاهده ای نمونه گیری به عمل امد و سپس مقدار بار معلق با 21 روش متفاوت از نظر نوع منحنی سنجه و یا دبی جریان برای هریک از نمونه ها تعیین گردید نهایتا پس از دسته بندی روش ها با استفاده از دو پارامترآماری انحراف معیارخطاها و مقدار خطای برآوردی نسبت به آمار فشرده مشاهده ای روش های برآورد رسوب مورد مقایسه قرار گرفتند نتایج نشان داد که روش برآورد تلفیق دبی متوسط روزانه با منحنی سنج حد وسط دسته ها دقیق تر و صحیح تر از سایر روش ها بود و به عنوان بهترین روش انتخاب شد همچنین در این روش برآورد رسوب نمونه گیری تصادفی – سیستماتیک جواب مناسبتری را نسبت به بقیه روش ها ارایه داد روی هم رفته روش نمونه گیری از جریان طبقه بندی شده با نمونه های اضافی از جریان های بالا و میانی مقداد خطا را درمقایسه با روش نمونه گیری بدون طبقه بندی حدود 50 درصد کاهش داد.

روش شماره منحنی که از سوی سازمان حفاظت خاک آمریکا ارایه شده است یکی از رایجترین روش ها برای محاسبه رواناب و دبی سیل در حوزه های آبخیز است برسی های انجام شده توسط محققین نشان داده که این روش نسبت به تغییرات شماره منحنی حساس بوده و در نتیجه باید در استفاده از آن احتیاط لازم صورت گیرد در این تحقیق با استفاده از روش خط مجانب در بررسی و استخراج مقادیر شماره منحنی معلوم شد که این روش نتیجه بهتری جهت محاسبه شماره منحنی نسبت به روش جدول SCS می دهد نتایج تحقیق نشان می دهد که دبی حداکثر سیل از روش خط مجانب کمترین اختلاف را با دبی مشاهداتی دارد همچنین برآورد دبی ازروش جدول SCS در شرایط رطوبتی پیشین مختلف دارای اختلاف بیشتری نسبت به دبی مشاهداتی دارند.

تاثیر اجرای تنک روی برخی ویژگی های کمی وکیفی درخت سدر اطلس (CEDRUS atlantica manetti) در یک جنگل دست کاشت درمنطقه کلاردشت مورد بررسی قرار گرفت برای این مقصود در این جنگل یک تیمارتنک کردن (در پنج تکرار دو آری) برای برداشتن 25 درصد سطح مقطع درختان و یک تیمار شاهد (در پنج تکرار دو آری) که هیچ دخالتی را شامل نمیشد در نظر گرفته شد نتایج تحقیق بعد ازیک دوره پنج ساله آشکار کرد که میانگین رشد قطری درختان سدر در توده تنک شده دو برابر آن در توده تنک نشده بود (سطح احتمال 1 درصد) اما تفاوت آماری میانگین رشد ارتفاعی دو توده معنی دار نبود کیفیت شادابی اکثر درختان خوب بود اما تفاوت معنی داری از این مشخصه نمی توانست در دو تیمار مطالعه شده مشاهده شود. تولیدمیوه (مخروط های چوبی) در توده تنک شده قابل ملاحظه تربود تا درتوده تنک نشده نتوع گیاهی حضور یافته توسط گونه های علفی و زادآوری پهن برگان درتوده دخالت شده بالاتر از توده شاهد بود.

سیستم ریشه ای مناسب دریک نهال رامی توان با تعداد زیاد ریشه های چوب پنبه ای شده مشخص نمود. مقدار ریشه های سفید تولید شده به وسیله یک نهال دریک دوره معین و شرایط مشخص نشان دهنده توان ریشه زایی نهال است. کاج تدا یکی از مهمترین گونه های سوزنی برگان خارجی است که درسطح وسیع درشمال کشور جنگل کاری شده است بنابر این مطالعه ویژگی های آن به ویژه توان ریشه زایی می تواند نقش مهمی درمدیریت تولید نهال اینگونه در نهالستان ایفا نماید. در این مطالعه توان ریشه زایی نهال کاج تدا در شش تیمار مختلف مورد بررسی قرار گرفت نتایج نشان دادند که توان ریشه زایی نهال تدا درشرایط ریشه لخت به همراه کود دامی نسبت به سایر تیمارها از وضعیت بهتری برخوردار است درمورد سایر صفات بررسی شده نهال های ریشه لخت به همراه کود دامی و نهال های گلدانی در وضعیت بهتری قرارداشته و غالبا اختلاف آنها باتیمارهای دیگر معنی دار بود البته سیستم ریشه ای نهال های گلدانی به شدت پیچ خورده بود همچنین هرس ریشه اثر معنی داری در افزایش توان ریشه زایی نداشت.

جاده های جنگلی از ضرورری ترین طرحهای مدیریت واحد های جنگلی محسوب می شوند که در حمل و نقل چوب و استفاده از سایر خدمات جنگل مانند شکار توریسم، و غیره نقش ویژه ای را ایفا می کنند. اصولا وجود آب می تواند عامل تخریب و فرسایش و کاهش مقاومت جاده های جنگلی گردد جاده های جنگلی بیشتر در مناطق مرطوب و بارانی احداث شده و آب از عوامل مهم تخریب آنها به شمار می رود لذا یکی از مسایل بسیار مهم که در کاهش تخریب جاده مطرح است زهکشی جاده می باشد جاده های جنگلی ارتباط دامنه بالایی و پایینی جاده را قطع می کنند و اگر برای ارتباط بین دو دامنه هیچگونه تاسیساتی وجود نداشته باشد آب روی جاده قرار گرفته و بر اثر شیب زیاد جاده آب بر روی جاده حرکت کرده و به سرعت به آستانه فرسایش می رسد و جاده را می شوید نتایج به دست آمده ار این تحقیق نشان می دهد در خط القعرها با تعیین مقداد دبی با در نظرگرفتن شدت بارندگی ضریب رواناب سطحی مساحت منطقه شرایط هیدورلوژیکی پوشش گیاهی و شرایط توپوگرافی میتوان قطر لوله مناسب را بدست آورد برای هدایت آب نهرهای کناری جاده این کار با توجه به مقدار حساسیت بسترنهر به فرسایش و تعیین سطح مقطع و دبی نهر انجام میگیرد در مورد فاصله بین لوله ها نیز محل خط القعر طول دامنه دبی و محل استقرار جاده در دامنه نقش اصلی را ایفا می کنند.

چکیده:برای تشخیص گروه های اکولوژیک و تعیین رابطه آنها با ویژگی های فیزیکی شیمیایی و بیولوژیک خاک در جنگل جلگه ای خزری کلار آباد به مساحت 39/59 هکتار اطلاعات رستنی های گیاهی (علفی و نونهال های درختی) در 77 قطعه نمونه هریک به مساحت 400 متر مربع با استفاده از روش ترکیبی براون بلانکه (ضرایب فراوانی و چیرگی) برداشت و توسط برنامه TWINSPAN (تجزیه و تحلیل دو طرف گونه های معرف) طبقه بندی و سپس گروه های اکولوژیک مشخص گردید که حاصل نتایج طبقه بندی شکل گیری هر گروه اکولوژیک بوده است فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیک خاک نظیر بافت خاک درصد رطوبت اشباع هدایت الکتریکی درصد مواد خنثی شونده کربن آلی و ازت کل فسفر قابل جذب اسیدیته خاک ظرفیت تبادلی کاتیونی و ذی توده کرم خاکی اندازه گیری شده و با استفاده از آنالیز مولفه های اصلی PCA مقدار همبستگی و پراکنش هریک از گروه های اکولوژیک و متغیرهای محیطی به طور مجزا نسبت به محور اول و دوم بررسی گردید و ملاحظه شد که گروه های اول و چهارم بیشترین همبستگی را با محور اول و گروه دوم وسوم بیشترین همبستگی را با محور دوم دارند همچنین ملاحظه گردید که هرچه از گروه اول به سمت گروه های دیگر حرکت نماییم مقدار PH به سمت اسیدی شدن تمایل می یابد از طرفی مهم ترین متغیرهای خاکی در گروه های چهارگانه که سبب تمایز آنها می شوند عبارتند از: ذی توده کرم خاک و درصد کربن آلی و درصد شن در گروه اول و مقدار درصد شن و سیلت در گروه دوم و فسفر و درصد رس در گروه سوم و بیشترین مقدار پتاسیم درگروه چهارم. در خاتمه نتیجه گیری شد درجنگل کلارآباد ویژگی های شیمیایی بیولوژیکی و بالاخص ویژگی های فیزیکی نقش یبشتری در شکل گیری گروه های اکولوژیک بر عهده دارند.

در یک سازگان مدار بسته پرورش ماهی و گیاه در جیره غذایی ماهی زئولیت اضافه شد و اثر آن بر رشد ماهی تیلاپیا و کاهو مورد بررسی قرار گرفت سازگان پرورش شامل یک مخزن یا حوضچه نگهداری ماهی به شکل مکعب مستطیل با یک پمپ مکش آب با قدرت آبدهی 30 لیتر در دقیقه و سه سینی پرورش گیاه بود که به فاصله 20 سانتیمتر بالای حوضچه پرورش ماهی نصب شده بود وجود یا عدم وجود زئولیت طبیعی در جیره غذایی ماهی تیمارهای آزمایش را تشکیل داد در تیمار اول یا شاهد زئولیت در جیره غذایی ماهی وجود نداشت و در تیمار دوم یا مورد آزمایش 3 درصد زئولیت در غذای ماهی وجود داشت ولی هردو جیره از نظر کیفی (درصد پروتئین، چربی و فیبر و انرژی)یکسان بودند هر تیمار شامل سه تکرار بود مدت انجام آزمایش 7 هفته بود درشروع آزمایش هر حوضچه پرورش ماهی با 640 لیتر آب پر شد و در آن 50 قطعه ماهی تیلاپیا قرمز به وزن تقریبی 2/0± 23/6 گرم ریخته شد و هر حوضچه ار طریق 2 سنگ هوا که به شبکه هواده مرکزی وصل بودند هوادهی شدند دو هفته بعد از شروع آزماش تعداد 42 نشاء کاهو به سینی های پرورش گیاه در هرواحد آزمایش وارد در پایان آزمایش میانگین وزن انفرادی ماهی محصول ماهی و مرگ و میر ماهی اختلاف معنی داری را در بین تیمارها نشان نداد (p<0.05)میانگین وزن انفرادی ماهی در تیمار شاهد و حاوی زئولیت به ترتیب 00/2±50/32 و02/2±80/32 گرم بود مقدار محصول کاهو در تیمار حاوی زئولیت به طور معنی داری (05/0 p<)درمقایسه با شاهد بیشتر ودر مقدار محصول در تیمار حاوی زئولیت و شاهد به ترتیب 67±768 و83±275 گرم بود نتایج این تحقیق نشان داد که وجود زئولیت در جیره غدایی ماهی اثر چشمگیری را در افزایش رشد و تولید کاهو در یک سازگان پرورش توام کاهو و ماهی دارد ولی در خصوص اثر جیره حاوی زئولیت بر روی رشد ماهی تیلاپیا در سازگان پرورشی مورد استفاده نیاز به انجام یک تحقیق مدون با در نظر گرفتن سطوح مختلف زئولیت در جیره غذایی است.

به منظور ارزیابی آثار کشندگی سم آفت کش آندوسولفان آزمایش تعیین سمیت حاد آن به روش ساکن و بر اساس روش استاندارد (OECD) وی ماهی کپور معمولی (CYPRINUS CARPIO) با وزن متوسط 5/12 گرم (20-5 گرم)و 5/30 گرم (40-21 گرم) و در درجه حرارت متوسط 21 درجه سانتی گراد انجام گرفت. محدوده کشندگی سم برای ماهیان گروه وزنی 20-5 گرم 0022/0-0002/0 میلی گرم در لیتر و برای گروه وزنی 40-21 گرم 0046/0-001/0 میلی گرم در لیتر برآورده شد مقادیر LC50 درفواصل زمانی 24و48و72و96 ساعت برای ماهیان 20-5 گرمی به ترتیب 0061/0و0029/0و0016/0و0009/0 میلی گرم در لیتر و برای ماهیان 21-40 گرمی به ترتیب 0079/0و0053/0و0035/0و0024/0 میلیگرم در لیتر برآورد شد باتوجه به نتایج LC50 که کمتر از 1/0 میلی گرم در لیتر می باشد آندوسولفان را می باید در دسته سموم شدیدا سمی (VERY HIGH TOXIC) برای ماهی کپور معمولی در نظر کرفت. ماهیان مسموم ازنظر بالینی علایمی از قبیل شنای غیر عادی چرخش سقوط به کف آکواریم بهبودی نسبی و تشنج شدید از خود نشان می دادند به علاوه اینگونه ماهیان دچار اختلال تنفسی شده و به ویژه در غلظت های بالای سم در فاصله زمانی کوتاهی تلف می شدند همچنین ماهیان مسموم رنگ پریده تر از حالت طبیعی بودند در بررسی میکروسکوپیک بافت های ماهیان مسموم پرخونی تورم و جداشدن رشته های آبششی به علاوه نکروز رشته های آبششی در غلظت های بالای سم پرخونی و نکروز بافت های کلیوی همراه با افزایش سلول های آماسی در بافت بینابینی کلیه پرخونی و تا حدی نکروز سلول های کبدی قابل مشاهده بود.

در این تحقیق اثر تقویت کننده های مختلف بر روی مدت تحرک اسپرم کفال خاکستری MUGLI CEPHALUS از اوایل آبان تا اواخر بهمن 1380 و 1381 در چهار مولد مورد بررسی قرار گرفت تقویت کننده های مورد استفاده در این مطالعه شامل 15 محلول زیر بوده اند: مایع سلومی (مایع شکمی) ماهی مورد مطالعه بدون رقیق کردن (غلظت کامل مایع سلومی)و با غلظت های 1/0و1و10 درصد (در آب مقطر) آلبومین سرم گاوی با غلظتهای 10MG/ML و 30MG/ML (در آب مقطر) تقویت کننده نمکی باترکیب 45MMNACL،5MMKCL،2/5MMTRIS،19MMGLYCIN،PH8 تقویت کننده نمکی با ترکیب 250MMNACL،50MMNACLو500NACL،3/1MMKCL،0/2MMTRIS،3/4MMCACL2،PH7/5 که پس از سانتریفوژ منی و خارج کردن مایع اسپرمی جایگزین ان گردیده و مایعات لقا با شوری 10و15و20و25و32 در هزار (تیمار شاهد) بوده است مدت تحرک اسپرماتوزوآ در تقویت کننده های مورد نظر دامنه وسیعی داشت به گونه ای که مایع سلومی با غلظت های مختلف بر روی تحرک اسپرماتوزوآی کفال خاکستری MUGLI CEPHALUS اثر بازدارنده داشت اسپرماتوزوآ در آلبومین سرم گاوی با دو غلظت ذکر شده تقویت کننده نمکی (45MMNACL،5MMKCL،2/5MMTRIS،19MMGLYCIN،PH8) محلول نمک طعام با غلظت های 250MMNACL،50MMNACL(که پس از سانتریفوژ منی جایگزین مایع اسپرمی گردید) و مایع لقاحی با شوری 10 در هزار غیر فعال بود درحالی که میانگین مدت تحرک اسپرماتوزوآ در تقویت کننده نمکی (500MMNACL،3/1MMKCL،0/2MMTRIS،3/4MMCACL2،PH7/5) 3/149-6/77 ثانیه در مایع لقاح با شوری 15 در هزار 6/68-66/26 ثانیه در مایع لقاح با شوری 20 در هزار 3/132-33/43 ثانیه در مایع لقاح با شوری 25 درهزار 3/135-59 ثانیه و در مایع لقاح با شوری 32 در هزار (شاهد)138-33/73 ثانیه متغیر بود بیشترین مدت تحریک در تقویت کننده نمکی (500MMNACL،3/1MMKCL،0/2MMTRIS،3/4 MMCACL2،PH7/5) بود با توجه به تحقیق انجام شده می توان بیان کرد که اسپرماتوزوآی کفال خاکستری MUGLI CEPHALUS در محلول هایی با فشار اسمزی بالا فعال می شود.

در این بررسی امکان استفاده از ترکیبات فنولی فعال مواد استخراجی پوست درخت بلوط به عنوان جایگزین رزین فنول – فرم آلدهید جهت ساخت تخته خرده چوب مورد توجه قرار گرفته است درصد مصرف ترکیبات فنولی فعال مواد استخراجی دما و پرس از عوامل متغیر بوده اند برای اندازه گیری خواص فیزیکی (جذب آب و واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری) و خواص مکانیکی (مقاومت خمشی و چسبندگی داخلی) تخته نمونه های آزمونی مطابق استاندارد 68763-DIN تهیه و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت نتایج این بررسی نشان می دهد که بهترین ویژگی فیزیکی و مکانیکی مربوط به تخته هایی است که در جایگزینی رزین فنول –فرم آلدهید حاوی 30 درصد ترکیبات فنولی مواد استخراجی پوست درخت بلوط و درشرایط دمای پرس 180 درجه سانتی گراد زمان پرس 7 دقیقه و با 2 درصد کاتالیزور استات روی ساخته شده اند.

از خمیر کاغذ شیمیایی مکانیکی مخلوط برگان شمال ایران پس از تیمار با مقدارهای مختلف عامل کلیت ساز و رنگبری با پراکسید هیدروژن با استفاده ار آب بدون یون فلزی مختلف نظیر یونهای FE و FEو، AL CUو، MN و آب شیر ورق های کاغذ دست ساز تهیه شد تاثیر افزودنDTPA به صورت اسپری بر نمونه های کاغذ دست ساز تهیه شده با یونهای مختلف بررسی گردید خواص نوری نمونه های کاغذ روشنی ISO و مقدار جذب و پخش نور قبل و بعد از کهنه سازی تسریع شده نوری تعیین شدند نتایج حاصله نشان داد که یونهای فلزی واسطه سبب تسریع در کاهش روشنی و افزایش مقدارد جذب نور در نمونه های کاغذ می شوند و از این طریق یون FE بیشترین کاهش روشنی را سبب می شود همچنین این نتایج نشان دادن که اسپری کردن عاملیت کلیت ساز DTPA بر روی سطح کاغذ سبب کاهش چشمگیر اثر منفی یون های فلزی واسطه های بر روشنی ISO می شود.

در این بررسی مقدار جذب و عمق نفوذ ماده حفاظتی سلکور با غلظت 3 درصد در نمونه هایی باابعاد 10×1× 150 سانتی متر در سه سطح رطوبتی 12و20و40 درصد و سه ارتفاع نمونه برداری (پایین ومیانی وزیر تاج) در سه اصله درخت صنوبر با فرایند اشباع تحت فشار روپینگ اصلاح شده انجام گرفت میانگین جذب در سطح رطوبتی 12 درصد و سه ارتفاع آن به ترتیب از پایین به بالا مقادیر: 75/87و25/108و50/133 درصد و در رطوبت 20 درصد به ترتیب: 50/60و50/71و50/85 درصد و در رطوبت 40 درصد به ترتیب: 75/41و75/50و67/49 اندازه گیری شد با توجه به تحلیل آماری همراه با کاهش رطوبت و افزایش ارتفاع درخت متوسط جذب ماده حفاظتی افزایش می یابد حداکثر عمق نفوذ با افزایش جذب زیاد می شود در سطح رطوبتی 12 درصد حداکثر عمق نفوذ به ترتیب: 5/6و6/6و6/7 سانتی متر در سطح رطوبتی 20 درصد به ترتیب: 2/4و3/4و9/4درصد و در سطح رطوبتی 40 درصد به ترتیب: 4/1و7/1و8/1 سانتی متر در سه ارتفاع فوق بوده است سطح پراکنش ماده حفاظتی در مقطع عرضی اکثر نمونه های اشباع شده یکنواخت بوده که علت آن را می توان به وجود لکه های رطوبت که مانع نفوذ مناسب ماده حفاظتی در چوب می شوند نسبت داد.

این تحقیق به منظور بررسی عملکرد اکسیدکننده های اسید نیتریک و پراکسید هیدروژن برروی سطح چوب با استفاده از طیف سنجی FTIR انجام گرفت تراشه های چوب صنوبر دلتوییدس با دو اکسید کننده اسید نیتریک و پراکسید هیدروژن و هرکدام با مقادیر 3و5/4و6 درصد به طور جداگانه تیمار شدند سپس از هریک از آنها و از نمونه های تیمار نشده طیف FTIR گرفته شد بررسی های طیف نشان داد که در دامنه ناحیه CM 1740-1730 که مربوط به گروه های کربوکسیل است مقدار جذب گروه کربوکسیل در نمونه های تیمار شده بیشتر از نمونه شاهد بوده است. همچنین با افزایش شدت تیمار مقدار جذب گروه های کربوکسیل نیز افزایش می یابد به علاوه مقدار جذب گروه کربوکسیل نمونه های تیمار شده با اسید نیتریک بیشتر از نمونه های تیمار شده با پراکسید هیدروژن می باشد.

در این تحقیق دو روش ژئومورفولوژی و واحدهای فیزیوگرافی برای تهیه نقشه و پوشش گیاهی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت این مطالعه درقسمتی از حوزه آبخیز طالقان به مساحت 16230 هکتار شامل زیر حوزه های آرتون و کش –زیدشت و کلانک انجام گرفت در روش ژئومورفولوژی نقشه های مختلف مانند سنگ شناسی طبقات ارتفاع شیب جهت و نقشه رخساره های ژئومورفولوژی منطقه تهیه شد و با هم ادغام گردیدند تا نقشه واحدهای کاری به دست آید که این واحدها اساس مدیریت و اندازه گیری پوشش های گیاهی فرض شدند در روش فیزیوگرافی تیپ های اولیه گیاهی با استفاده از عکس های هوایی به دست آمد و سپس این تیپ ها در عرصه کنترل شده و تیپ های گیاهی موجود در منطقه مورد مطالعه مشخص شد و در این تیپ ها اقدام به اندازه گیری پوشش های گیاهی شد برای رقومی کردن و تلفیق نقشه ها ازنرم افزارهای سامانه اطلاعات جغرافیایی از جمله ARCINFO،IDRISI،ARCVIEW استفاده شد در پایان نقشه پوشش های گیاهی حاصله از روش فیزیوگرافی با نقشه واحدهای کاری حاصل از روش ژئومورفولوژی روی هم گذاری شده و تجزیه و تحلیل گردید در تعدادی از واحدهای کاری یک تیپ گیاهی و در تعدادی از تیپ های گیاهی نیز یک واحد مشاهده شد به طور کلی در منطقه مورد مطالعه تیپ های پوشش های گیاهی با واحدهای کاری تطابق کمی داشتند.

برای رسیدن به سطح مطلوب عملکرد دام در مراتع تطابق بین علوفه مورد نیاز دام های استفاده کننده از مراتع و کیفیت علوفه موجود اساسی است لذا در این تحقیق اقدام به تعیین نیاز روزانه واحد دامی گوسفندان نژاد زل استفاده کننده از مراتع مازندران شده است منطقه مطالعاتی حوزه آبخیز کجور می باشد. برای تعیین وزن واحد دامی پنج گله به طور تصادفی درنقاط مختلف مرتع انتخاب و از هر گله در پنج مقطع سنی 1و2و3و4و5 ساله و از هر مقطع سنی پنج راس به طور تصادفی توزین شد و پس از محاسبه میانگین وزن واحد دامی نژاد زال برابر 84/30 کیلوگرم تعیین شد همچنین میانگین وزن قوچ بره سه ماهه و بره شش ماهه به ترتیب 67/47و75/19و53/23 به دست آمد با توجه به میانگین وزن واحد دامی هر قوچ معادل 56/1 واحد دامی و بره سه ماهه و شش ماهه به ترتیب معادل 64/0 7/0 واحد دامی در نظر گرفته شدند. برای تعیین نیاز علوفه روزانه گوسفند نژاد زل از گیاهان مورد چرای دام در منطقه در مراحل مختلف فنولوژی نمونه برداری و کیفیت آنها تعیین گردید که گونه MEDICAGO SATIVA بیشترین درصد مواد پروتیئن خام (86/27 درصد در مرحله رویشی) و گونه MEDICAGO CORONATA بیشترین مقدار انرژی متابولیسمی را داشتند پس از تعیین کیفیت علوفه با توجه به فرمول های مربوطه و درصد افزایش انرژی مورد نیاز دام که شرایط منطقه آن را تعیین می کند (در این تحقیق 50 درصد می باشد) مقدار انرژی مورد نیاز واحد دامی نژاد زل 33/7 مگاژول در روز با توجه به ترکیب گیاهی مرتع در مرحله اول رویشی گیاهان مقدار علوفه مورد نیاز روزانه هر واحد دامی برابر 8/0 درمرحله سنبله دهی آنها برابر 91/0 و در مرحله پس از سنبله دهی برابر با 97/0 کیلوگرم ماده خشک در روز تعیین گردید

آگاهی از کیفیت علوفه و تغییرات آن درمناطق مختلف آب و هوایی از موارد اساسی تعیین مقدار علوفه مورد نیاز روزانه واحد دامی برای محاسبه و تعیین ظرفیت چرایی مرتع در طرحهای مرتعداری است و تعیین ظرفیت چرایی در ایجاد تعادل دام و مرتع بسیار حایز اهمیت است در این پژوهش به منظور بررسی تغییرات کیفیت علوفه نمونه برداری از 5 گونه گیاهی AGROPYRON BRUMUS TOMENTELLUS،FESTUCA OVINA، HURDEUM BULBOSUM،TRICHOPHRUM،AGROPYRON TAURIدر 18 رویشگاه شامل 8 اقلیم مختلف در سه مرحله فنولوژیکی صورت گرفت سپس تجزیه شیمیایی برای اندازه گیری درصد ازت و ADF (دیواره سلولی عاری از همی سلولز) نمونه های گیاهی انجام گردید انرژی متابولیسمی به عنوان فاکتور تعیین کننده کیفیت علوفه مورد ارزیابی قرار گرفت به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از روش تجزیه واریانس استفاده شد نتایج این بررسی نشان داد که مقدار انرژی متابولیسمی نمونه ها تحت اثرات اصلی اقلیم گونه و مرحله رشد و اثر متقابل گونه مرحله رشد قرار دارد.

به منظور بررسی تاثیر آبیاری بر مقدار عملکرد و دوره سبز بودن 9 گونه گیاهان مرتعی در شرایط آب و هوایی ارومیه آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب های بلوک های کامل تصادفی بات سه تکرار در مزرعه آزمایشی ارومیه انجام شد فاکتور اصلی در سه سطح: بدون آبیاری، دفعات کم آبیاری، دفعات زیاد آبیاری و فاکتور فرعی انواع گیاهان مرتعی شامل FESTUCA، AGROPYRON TRICHOPHORUM،ARRHENATHERUM ELATIUS، BROMUS INERMIS،AGROPYRON DESERTORUM،FESTUCA PRATENSIS، SECALA MONTANUN،BROMUS TOMENTELLUS،ELYMUS JUNCEUS،ARUNDINACEA انتخاب شدند در طول سه سال زراعی عملکرد گیاهان و طول دوره سبز ماندن آنها مورد مطالعه قرار گرفت نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها تاثیرمعنی دار سه رژیم آبیاری بر گیاهان رانشان داد وبین گونه ها از نظر عملکرد تنوع قابل ملاحظه ای مشاهده گردید بیشترین عملکرد علوفه در شرایط آبیاری در دفعات زیاد به مقدار 7482کیلوگرم ماده خشک علوفه در هکتار از آن گونه ARRCHENATHERUM ELETIUS بود که عملکرد همین گیاه در شایط بدون آبیاری و به اتکا آب باران منطقه 25 درصد نسبت به شرایط آبیاری در دفعات زیاد کاهش داشت کمترین مقدار تولید در تیمار بدون آبیاری به مقدار 135 کیلوگرم ماده خشک در هکتار مربوط به FESTUCA PRATENSIS بود که در شرایط آبیاری در دفعات زیاد عملکرد آن نزدیک به 85 درصد افزایش یافت تفاوت معنی داری در دوره سبز بودن گیاهان در تیمارهای آبیاری در دفعات کم و زیاد مشاهد نشد ولی در شرایط بدون آبیاری گیاه SECALA MONTANUM از سایر گیاهان مدت زمان بیشتری از سال را سبز بود و افزایش دفعات آبیاری در این گیاه موجب کاهش عملکرد تولید علوفه خشک در آن شد به طور کلی چنین استنباط می شود که بررسی حساسیت های گونه های مختلف گیاهان علوفه ای نسبت به آب و آبیاری در شرایطی که بارندگی کافی نیست در افزایش تولید علوفه نقش مهمی را ایفا می کند.

این مطالعه به بررسی تنوع و مقدار عناصر معدنی تثبیت شده توسط گونه SALSOLA RIGIDA و شناسایی آثار آن برخاک پیرامونی بوته در مناطق بیابانی پرداخته است درهر تیپ 4 پلات 100 متر مربعی و در هر پلات علاوه بر مطالعه پارامترهای مختلف پوشش های گیاهی دو پروفیل یکی در زیر بوته SALSOLA RIGIDA و دیگری در بین بوته های موجود حفر گردید از هر پروفیل در سه عمق 10-0و25-10و25>سانتی متر نمونه برداری شد. نمونه های خاک و گیاه در آزمایشگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت (19 پارامتر خاک و 6 پارامتر گیاهی) مهم ترین نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله از آزمایشات خاکشناسی عبارتند از: الف: EC خاک عامل مهم محدود کننده گسترش این گونه شناخته شده است ب:مقدار EC مناسب کمتر از 8 دسی زیمنس بر متر برآورد شده است و در مناطقی که ECخاک بیشتر از 11 دسی زیمنس بر متر است گسترش این گونه توصیه نمی شود ج: این گونه به مقدار آهک فراوان در خاک حساس است د: با افزایش مقدار سدیم و کلر در خاک از مقدار پوشش این گونه به شدت کاسته می شود ه: مقدار کلسیم و منیزیم درمناطقی که پوشش ضعیف دارند به مراتب بیشتر از مناطق با پوشش گیاهی خوب است مهمترین آثاری که گیاه باافزایش مقدار عناصر بر ویژگی های خاک می گذارد نیز عبارتند از: الف: افزایش مقدار ماده آلی)درصد (OC:که سبب بهبود ساختار خاک در دراز مدت میگردد. ب: افزایش مقدار ازت در خاک اطراف بوته به عنوان مهمترین عنصر غذایی موردنیاز گیاهان ج: افزایش مقدار پتاسیم در خاک که سبب افزایش ارزش غذایی گونه های گیاهی همراه می گردد (افزایش پروتین گیاهان)د: افزایش چشمگیر بی کربنات در خاک اطراف بوته. با تجزیه برگ و تعیین برخی عناصر اصلی نتایج ذیل حاصل شد: الف: عناصر موجود در برگ در حد مسموم کنندگی غذایی دام نیست ب:میانگی مقادیر اندازه گیری شده کلسیم و منیزیم و سدیم سر شاخه ها و برگ ها دربوته های موجود درمناطق با پوشش گیاهی خوب بیشتر از دو منطقه دیگر است ج:بین کلسیم و منیزیم و فسفر موجود در بیوماس خاک همبستکی معنی داری وجود دارد با توجه به مقاومت مناسب این گونه در برابر شرایط نامساعد زیستی و همچنین سهولت استقرار و زادآوری مناسب به عنوان گونه ای مهم و ارزشمند در طرحهای مربوط به کنترل بیابان زایی تقویت پوشش گیاهی و تامین علوفه دام درمراتع قشلاقی می تواند در سطوح وسیع مورد استفاده قرار گیرد.