ماهنامه زیتون
پیاپی 148 (فروردین - تیر 1380)

اکنون دیگر صاحبنظران و پژوهشگران امور توسعه در دنیا، بسیاری از کارکردهای حاصل از سالیان دراز تجربه مردم بومی سرزمین های مختلف را تنها «روش های سنتی» نمی نامند و آن را با انگ حقارت آمیز «عقب مانده و واپس گرایانه» در برابر علک قرار نمی دهند بلکه بر آن «دانش بومی» اطلاق می کنند. دانش بومی کارکردی متناسب با شرایط و امکانات اقلیمی و محیطی دارد و به همین سبب معمولا پایدار است و دستاوردهای آن گاهی از دستاوردهای فناوری های نوین ناسازگار با شرایط محیطی، بسیار بیشتر است. به طور کلی دانش بومی، دانش ابزاریی است که در طول تاریخ و در دراز مدت و در اثر...

انسان در تمام طول تاریخ چه در جوامع ابتدایی- شکارچی و گردآورنده و چه در عصر کنونی یعنی عصر فناوری ها و ارتباطات در جهان مبتنی بر علم و فناوری ها زندگی کرده است. تحول و تکامل جوامع انسانی از جامعه شکار به جامعه دامداری و کشاورزی و سپس تحول در بخش تولید با استفاده از ابزارها، همه و همه در تکوین و تکامل دانش بشری به استیلای بر طبیعت به نحو بارزی مؤثر بوده اند....

انواع مختلف نان های رایج در جهان، از لحاظ شکل و ویژگی های عمومی در سه گروه کلی نان های با حجم مخصوص زیاد، نیمه حجیم و با حجم مخصوص کم (نان های مسطح) طبقه بندی می شوند. برای ایجاد کیفیت مطلوب در فرآورده های نانی، لازم است آرد مناسب برای تولید هریک از انواع نان در اختیار نانوایان قرار گیرد. در بسیاری از کشورهای آسیایی، شمال آفریقا و آمریکای لاتین، آردهای حاوی سبوس، بیشتر برای تهیه انواع نان های روستایی را عموما با استفاده از آرد کامل تهیه می کنند....

بخش کشاورزی به دلیل جهت نقش بنیادی که در تقویت پایه های اقتصادی کشور دارد، به عنوان بخش محوری برنامه های اول و دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران مطرح شده است. عدم توفیق کامل برنامه های توسعه این بخش در گذشته به دلیل مشکلات عدیده ای از جمله، عدم تخصیص اعتبارات کافی (به ویژه در بخش آموزش کارکنان تخصصی و مولدان) و عدم اجرا و ارزشیابی بهینه طرح های برنامه ریزی شده، این بخش را به نسبت سایر بخش های اقتصادی کشور نیازمند توجه و همیاری بیشتری کرده و در این زمینه لازم است فعالیت های همه گیر و دلسوزانه ای صورت پذیرد....

تکثیر بعضی از ارقام زیتون از طریق «قلمه» مشکل است و نیاز به هزینه بیشتری دارد. همچنین از نظر مرفولوژی ریشه های اصلی بذر مستقیما از ریشه چه حاصل می شوند، در مقایسه با ریشه های نابه جا که از انتهای قلمه منشا می گیرند، قوی تر هستند. بدین منظور نهال بذری، بهتر می تواند از اعماق مختلف خاک، آب و مواد غذایی را جذب کند. تولید پایه های بذری زیتون اجتناب ناپذیر شده است. از طرفی داشتن «قوه نامیه» بالا و مقاوم به بیماری ورتیسیلیوم می تواند استقرار نهال را با موفقیت بهتری روبرو سازند....

آویشن یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی و ادویه ای است، به طوری که مصریان و یونانیان باستان از آویشن برای درمان بیماری های خود استفاده می کردند. به علت خواص ضدباکتریایی، ضد قارچی و ضد انگلی اسانس آویشن، این گیاه از قرن 16 رسما به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شد و در تمامی فارماکوپه های معتبر خواص درمانی آن مورد تایید قرار گرفت....

در جهان کنونی با پیشرفت علم و کشف مجهولات، بیش از پیش این مطلب روشن می شد که در مسیر درمان بیماری ها، بهترین و منطقی ترین راه، استفاده از داروهای گیاهی است. چرا که زیان و خطرات داروهای سنتتیک شیمیایی روز به روز بیشتر بر همگان آشکار می گردد که عوارض جانبی فراوان و زیان بخش نظیر بر همکنش های دارویی خطرناک، وابستگی های جسمی و روانی و... همگی از این قبیل هستند...

قارچ های خوراکی موجودات ساپروفیتی هستند که به خوبی بر روی بقایای مواد آلی رویش می یابند. کامپوستی که به عنوان مدیوم و محیط کشت قارچ ها مصرف می شود، منبع غذایی مناسبی از کربن، نیتروژن و املاح معدنی مورد نیاز قارچ است. هدف اصلی از فرمول بندی کامپوست، ایجاد تعادل مناسب بین کربن و نیتروژن موجود آنان است. به گونه ای که، این نسبت در مرحله شروع کامپوست سازی...

گیاهان لیفی از گروه گیاهان زراعی هستند و کنف در بین آنها از لحاظ اقتصادی بهترین گیاه برای تولید خمیر کاغذ می باشد، به طوری که عملکرد کاغذ کنف بیشتر از کاغذ حاصل از درختان است. از طرفی از یک درخت نمی توان هرسال، چوب لازم را برای تهیه خمیر کاغذ به دست آورد. همچنین در کشورهایی که شرایط آب و هوایی برای جنگل کاری نامناسب است، کشت کنف می تواند مفید واقع شود....