فصلنامه هنرنامه
پیاپی 15 (تابستان 1381)

تصویر از بدو خلقت با زندگی انسان بوده است و به واسطه آن، گاه نیازهای درونی خود را ابراز داشته است و گاه در تداوم زمان، به خلق نمادهای تصویری و رموز بصری پرداخته است. هر یک از زمان خود در زندگی او نقش داشته اند. در تاریخ هنر تمدنهای گذشته، همواره نقوش تصویری محیط انسان اعم از گیاه و حیوان اصلی ترین عناصر رمزپردازی بوده است. در قرون اخیر علیرغم وجود زبان و توسعه آن در بین ملل مختلف، همچنان نمادهای تصویری جایگاه و کاربرد خود را حفظ کرده اند. علایمی به منظور سهولت در ارتباط شهری و محیط های عمومی، طراحی گردیده است...

بشر از دیرباز، برای تولید لوازم زندگی خود به هدف کسب آرامش و رفاه، همواره اندیشه ی ساختن زیراندازهایی برای نشستن را از جمله ی دغدغه های خود دانسته است و مردم هر سرزمین با بهره گیری از مواد اولیه ی دیار خویش به ساختن زیر اندازهایی با شکل، بافت و طرح های گوناگون پرداخته اند. حصیربافی یکی از انواع این صنعت و هنر دستی است که انسان همواره از بدون تاریخ تا کنون از آن بهره جسته و به عنوان زیر انداز و یا ابزار و وسایل دیگر زندگی به تولید و مصرف آن پرداخته و همچنان نیز به سوی تکامل آن پیش می رود...

بافت (Weaving) و بافته یا منسوج (Textile) همواره زمینه ای برای خلق آثار هنری و بیان زیبایی و انتقال عواطف و احساسات درونی انسان به شمار رفته است، حتی انسان بدوی نیز سعی در خلق و ایجاد نقوش و به کارگیری رنگها در جهت زیبایی هر چه بیشتر بافته هایش داشته است. بافت یک نوار باریک یا فرشی که بر زمین گسترده می شد و یا تن پوشی که وی را از گزند باد و باران مصون نگاه می داشت، همگی موجب فخر و مباهات و شکوه و جلال آفریده های او گردیده است. در این راستا نه تنها در به کارگیری رنگها و خلق نقوش، تصاویر ساده و پیچیده، واقعی یا انتزاعی همواره خلاقانه و مبتکرانه عمل شده است، ...

امروزه روز خودرو یا اتومبیل جزیی جدایی ناپذیر از زندگی انسانها، بویژه آنها که در شهرها و خاصه آنانی که در کلانشهرها زندگی می کنند، شده است و اگر لختی تصور کنیم، زندگی بدون داشتن یا استفاده از خودرو نه در کلانشهرها، نه در شهر ها و نه حتی در شهرکهای اقماری شدنی نیست. استفاده از هر وسیله ی تازه ماننده خودرو آدابی می خواهد و البته مشکلاتی را نیز داراست که استفاده ی بجا و درست، کاربرد آن را آسانتر و چه بسا مشکلات آن را نیز برطرف می کند. استفاده و کاربرد هر وسیله یا فناوری، فرهنگی نیاز دارد که ناگزیر باید با خود آن وسیله یا فناوری وارد شود وگرنه مشکلاتی را به همراه خواهد داشت که بویژه درباره ی خودرو و ترافیک، ...

در این مقاله سعی شده است که پرسش های زیر پاسخ داده شود: 1- چرا پیش شرط اصلی در مستند سازی پژوهش است؟ 2- چرا پژوهش در فیلم مستند اهمیت بنیادی دارد؟ 3- به چه دلیل مستند ساز خود در جایگاه پژوهشگر قرار می گیرد؟ 4- اصلی ترین وظیفه ی مستند ساز و مهم ترین هدف او چیست؟ 5- ویژگی های یک پژوهشگر فیلم مستند کدام اند؟ 6- چرا فیلم مستند نفسآ یک پژوهش است؟ 7- در صورت فقدان پژوهش، چه زیان هایی متوجه یک فیلم مستند خواهد شد؟ ...

از نظر بسیاری از مورخان و هنرشناسان خاستگاه هنرهای نمایشی آیین ها و مراسم مختلفی است که به منظور جلب حمایت نیروهای ناشناخته طبیعت و تامین معاش از سوی انسان های نخستین اعمال می شد، زیرا او تصور می کرد که در پی انجام مراسم و آیین ها قهر طبیعت به آشتی مبدل خواهد داشت و جادو شکل خواهد گرفت. «جادوی تقلیدی» نمونه ای از این مراسم بود که هم برای شکار و هم به عنوان «جادوی کشاورزی» به کار می رفت. بتدریج شکل مراسم جدی تر شد و تا حد «انسان قربانی جادو» پیش رفت. مبنای هنرهای نمایشی را اما به مراسم «آیین دیونیسوس» نسبت می دهند که به عنوان...

معماری ایران از دیرباز تا به امروز از یک تداوم و همبستگی خاص برخوردار بوده است و تزیینات، نقش ویژه ای را بر عهده داشته است. در این میان، عصر سلجوقیان از لحاظ ساختار کلی معماری و از جهت تزیینات و آرایه ها در بین معماری دنیای اسلام دارای اهمیت ویژه ای می باشد. این تداوم و زیبایی ها را در هنر معماری دوره ی سلجوقیان آسیای صغیر می توانیم ببینیم. با توجه به این شواهد، در این نوشته به کاربرد و پیشرفت عناصر تزیینی مثل آجرکاری، گچبری، کاشیکاری، مقرنس، کتیبه نگاری و تزیینات سنگی پرداخته و آنها را مورد مطالعه و مقایسه قرار داده است...

از آنجا که باستان شناسی علم کاوش ادوار مختلف تاریخ می باشد، به علت گذشت زمان مدارک مورد بررسی همواره بسیار محدود بوده است و در معرض تخریب و تحریف قرار دارند. این مدارک شامل اسناد مکتوب، سکه، هنرهای ظریفه، نقش برجسته و می باشند، از این میان نقش برجسته ها مانند کتابی مصور در خدمت باستان شناسان هستند. به همین دلیل نقش برجسته های آشوری سهم بسیار زیادی در تعیین معماری و هنر دوران تاریک تاریخ دارند. با مطالعه ی تصاویر حجاری شده توسط هنرمندان آشوری می توان هم سبک هنر آشور در ادوار مختلف و هم هنر و معماری شهرهای به تصویر در آمده را بررسی کرد...