Journal of Islamic Dental Association of IRAN
Volume:17 Issue: 3, 2005

سازمان های مختلف بهداشتی جهان در سالهای اخیر به طور گسترده ای از شاخص CPITN برای بررسی وضعیت پریودناتل استفاده کرده اند. هدف از انجام این مطالعه تعیین شاخص CPITN در گروه سنی 35-44 ساله و عوامل موثر بر آن در مراجعان به مراکز بهداشتی درمانی خرم آباد می باشد.
در این مطالعه به بررسی وضعیت پریودنتال در دویست و پنجاه بیمار (صد و سی زن و صد و بیست مرد) 35-44 ساله شهر خرم آباد استان لرستان پرداخته و عوامل موثر بر آن و نیازهای درمانی آنها را توسط CPITN مورد مطالعه قرار داده است.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که 1.2% دارای پریودنشیوم سالم (کدصفر) و 4.8% دارای خونریزی پس از پروبینگ (درجه یک) 41.6% دارای جرم (درجه دو) و 36.8% دارای پاکت 4-5 میلیمتر (درجه سه) و 15.2% نیز دارای پاکت عمیق (درجه چهار) بودند. وضعیت پریودنتال در سنین پایین بهتر از سنین بالاتر بود. همچنین وضعیت پریودنتال با سن وضعیت بهداشتی (دفعات مسواک زدن)، مصرف دخانیات، محل زندگی، تحلیل لثه رابطه معنی داری داشت. آزمونهای Mann-Whitney U و Kruskal Wallis برای این عوامل با P<0.05 معنی داری آن را تایید کردند. این آزمونها همچنین برای وضعیت اقتصادی، درمان غلط دندانپزشکی و جنس رابطه معنی داری نشان نداد.
نیازهای درمانی نشان داد که 98.8% نیاز به آموزش بهداشت و 94% نیاز مبرم به جرم گیری دارند و فقط 15.2% نیازمند دریافت درمانهای پیشرفته می باشند و 1.2% از افراد درمانی نیاز ندارند.

ناراحتی های پریودنتال از جمله بیماری هایی است که درصد قابل توجهی از مردم را دربرمی گیرد. از طرقی توجه وافری که از جانب سازمان های جهانی بر توسعه و استفاده از طب سنتی در سیستم خدمات بهداشتی درمانی گردید موجب شد که میراث باارزش طب سنتی ایران بازشناسی گردد و در رابطه با درمانهای سنتی مورد استفاده در بیماری های پریودنتال اقدام شود. این بررسی با هدف شناخت طب سنتی از بیماری های پریودنتال، شناخت روش ها و دراوهای مورد استفاده در طب سنتی ایران (TIM) در رابطه با درمان بیماری های پریودنتال و شناسایی داروهای گیاهی تولید شده برای درمان بیماری های مورد نظر توسط شرکتهای تولید کتتده داروهای گیاهی در کشور انجام شده است.
با توجه به روش مطالعه و نوع مطالعه که بررسی کتابخانه ای (Bibliography) می باشد. تنها ابزار موجود جستجو و کاوش در نسخ و امهات اثر فکر و فرهنگ ایرانی و گنجینه های به یادگار مانده از میراث علمی گذشته در زمینه طب بود که از مراکز معتبری چون کتابخانه و سایر مراکز مانند پژوهشکده ها اقدام به جمع آوری و پالایش اطلاعات موجود و دست اول مولفان برجسته ای چون شیخ الرییس ابوعلی سینا و سیدمحمد مومن حسینی و ابوالقاسم حنف بن عباس الزهراوی و دیگر اندیشمندان این حوزه گردید. از سوی دیگر همزمان شروع جمع آوری اطلاعات از شرکتهای دارویی- گیاهی شد. از طریق پرسشنامه های ارائه شده و یا مصاحبه های انجام شده، از آخرین پژوهشهای آنها در مورد داروهای موثر گیاهی در زمینه بیماری های پریودنتال آگاهی حاصل و برای تجزیه و تحلیل آماده گردید.
طب سنتی ایران، مبتنی بر مشاهدات و تجربیات فراوانی در زمینه توصیف و درمان بیماری های پریودنتال می باشد که در عرصه تحقیقات دارویی و روش های درمانی موثر، پژوهش و نگرش علمی در این حیطه با توجه به منشا طبیعی و دسترسی آسان و بی خطر نسبی می تواند منبع مهمی در جهت پژوهشهای نوین فارماکولوژی باشد.
در طب سنتی ایران به بیماری های لثه با ذکر جزئیات علائم و نشانه ها و همچنین نحوه درمان آنها به روش های مختلف شامل استفاده از گیاهان دارویی، دستورات غذایی و درمانهای جراحی ساده پرداخته شده است.

مصرف نابجای آنتی بیوتیک ها یکی از مواردی است که می تواند پیامدهای مختلف بهداشتی و اقتصادی را دربرداشته باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی چگونگی تجویز آنتی بیوتیک در بین دندانپزشکان عمومی شهر یزد بود.
این مطالعه از نوع توصیفی و مقطعی است، جهت انجام این بررسی پرسشنامه ای در ارتباط با نوع و مواد تجویز آنتی بیوتیک در بین 72 نفر از دندانپزشکان عمومی شهر یزد که در یک جلسه بازآموزی شرکت کرده بودند توزیع و جمع آوری گردید.
براساس نتایج بدست آمده 60.6% دندانپزشکان پنی سیلین V را به عنوان داروی انتخابی اولیه جهت عفونتهای اندودنتیک و اریترومایسین را در 70.49% موارد عنوان داروی انتخابی در موارد حساسیت به پنی سیلین تجویز می کردند. مصرف دو برابر مقدار اولیه (Loading dose) توسط 45.46% دندانپزشکان استفاده می شد و مدت زمان تجویز آنتی بیوتیک در 80% موارد یک هفته ذکر شده بود. 13.84%پاسخ دهندگان در موارد وجود پاپیت برگشت ناپذیر، 21.53% در پالپ های نکروزه بدون درد و تورم و 47.69% در موارد وجود سینوس تراکت آنتی بیوتیک تجویز می کردند.
با توجه به نتایج بدست آمده، انتخاب راه های مناسب برای آموزش هر چه بیشتر دندانپزشکان به منظور تجویز درست تر و منطقی تر آنتی بیوتیک در هنگام معالجات اندودنتیک توصیه می شود.

خطاهای حین کار مثل ترانسپورت کانال و از دست رفتن طول کارکرد بیشتر مرتبط با فایل های استنلس استیل که انعطاف پذیری کافی ندارند، می باشد. همچنین انحراف آپیکال ممکن است توسط نوک برنده یا غیربرنده وسایل روتاری ایجاد گردد. هدف از مطالعه حاضر بررسی بقا و حفظ انحنای واقعی کانال با استفاده از سه نوع وسیله روتاری جدید یعنی Hero624 (Micro mega)، Race (Brasseler) و K3 (Sybron endo) می باشد.
جمعیت مورد مطالعه ریشه های مزیوباکال دندانهای مولر دائمی خارج شده انسان با طولی بین 19-23 میلی متر و انحنایی بین 20-40 درجه (برحسب قانون اشنایدر) می باشد. گشودگی ابتدایی حداقل به اندازه فایل شماره ده و حداکثر به اندازه فایل شماره 15 دستی بود. نمونه گیری به روش آسان انجام شد و نمونه ها در شش گروه بیست تایی قرار گرفتند. در سه گروه اول کانال ها به ترتیب طبق دستورالعمل کارخانه سازنده با وسایل روتاری Hero624، K3، Race آماده سازی شدند. اما در گروه چهارم، پنجم و ششم قبل از شروع اینسترومنت کردن با فایل های روتاری و پس از برقراری گشودگی آپیکال با فایل شماره 15، ابتدا بخش کرونال کانال ها به روش Passive step back با استفاده از گیتز گلیدن شماره 1-3 و پیزوریمر شماره دو آماده سازی شد و سپس با به کاگیری فایل های دستی نوع K از شماره 15-30 به صورت کاملا منفعل و تنها جهت برقراری بیشتر گشودگی بخش میانی و آپیکال کانال اینسترومنت شد و پس از آن به به کارگیری فایل های روتاری Hero، K3و Race کانال ها به ترتیب در گروه های چهارم، پنجم و ششم اینسترومنت شدند. جهت بررسی نتایج از آنالیز واریانس، آزمون دانکن و استفاده شد.
میانگین زاویه انحراف آپیکال در نمونه هایی که به روش توصیه شده توسط کارخانه سازنده وسایل روتاری Race، K3و Hero اینسترومنت شده بودن، به ترتیب: 1.37±2.21، 0.79±1.65 و 1.12±2.79 درجه و در نمونه هایی که با روش اصلاح شده در ترکیب وسایل روتاری، دستی و گیتز گلیدن و پیزوریمر توسط فایل های Race، K3و Hero آماده سازی شده بودن، به ترتیب 1.40±2.10، 1.23±1.93 و 1.57±2.64 درجه بود. میانگین انحراف آپیکال در سه گروه اول که طبق دستورالعمل کارخانه سازنده اینسترومنت شده بودند یعنی Hero624، K3، Race دارای اختلاف معنی دار است (P<0.05). اما روش آماده سازی کانال طبق دستورالعمل کارخانه سازنده و یا با کمک روش اصلاح شده در هیچ یک از انواع فایل های روتاری تفاوت آماری معنی داری را در میزان انحراف آپیکال ایجاد نمی کند (P<0.05).
استفاده از روش اصلاح شده با کاربرد توام فایل های دستی، روتاری و گیتز گلیدن علی رغم اینکه به روشنی مراحل کار را آسان می کند، اما تفاوت آماری معنی داری را در میزان انحراف آپیکال در مقایسه با روش توصیه شده توسط کارخانه سازنده ایجاد نمی کند.

استفاده از یک ماده شستشو دهنده در حین عمل پاکسازی و شکل دهی کانال جهت تمیز کردن و حذف مواد محرک لازم می باشد. هدف از این مطالعه تعیین و مقایسه تاثیر هیپوکلریت سدیم2.5% کلرهگزیدین 0.2% و آب مقطر به عنوان شستشودهنده های کانال بر کاهش تعداد کلی باکتری انتروکوک فکالیس در دندانهای خارج شده انسانی می باشد.
در این مطالعه تجربی تعداد هشتاد دندان تک ریشه پس از آماده سازی کانال آنها توسط باکتری انتروکوک فکالیس آلوده گردیدند.سپس دندانها مطابق شرایط کلینیکی تا فایل شماره چهل، عمل تمیز کردن ناحیه آپیکال (Filling) و تا شماره هفتاد عمل شکل دهی و مخروطی کردن کانال (Flaring) انجام شد. و در حین عمل Filling و Flaring توسط بیست سی سی از محلولهای مورد نظر شستشو گردید. در خاتمه با کن های کاغذی از کانال دندانها نمونه گیری به عمل آمد و به آزمایشگاه میکروبیولوژی جهت شمارش کلونی (CFU) فرستاده شد. پس از شمارش اولیه کلنی دندانها مجددا یک هفته در انکوباتور قرار داده شد و پس از این زمان نمونه گیری مجددا انجام گردید. سپس توسط آزمونهای Duncan, Kruskal - Wallis مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
یافته های این مطالعه نشان داد که هیپوکلریت سدیم و کلرهگزیدین در کاهش میکروارگانیسم های داخل کانال بسیار موثرتر از آب مقطر است. (P.V<0.05)، اگر چه میانگین تعداد کلنی در هیپوکلریت سدیم 12.5 و در کلرهگزیدین 22.5 بود ولی این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار نبود.(P.V=0.799)، نتایج حاصل از بررسی نمونه ها بعد از یک هفته نیز نشان دادند که گروه هیپوکلریت دارای میانگین تعداد کلونی 42.5 و کلرهگزیدین میانگین تعداد کلونی سی داشت. در نتیجه میانگین تعداد کلونی ها در هر دو گروه افزایش یافته و اختلاف آنها با نمونه های روز اول معنی دار بود. البته درصد افزایش در گروه کلرهگزیدین 33.3% و در گروه هیپوکلریت 240% بود. بررسی با آب مقطر هم هیچ گونه دوام اثری را نشان نداد.
این دو ماده قادرند هنگامی که در عمل تمیز کردن ناحیه آپیکال (Filling) و عمل شکل دهی و مخروطی کردن کانال (Flaring) به عنوان شستشودهنده کانال ریشه استفاده می شوند باکتری انتروکوک فکالیس را به طور چشمگیری از بین برده و تعداد کلنی را به حداقل برسانند در حالی که آب مقطر چنین توانایی را نشان نداد و میانگین تعداد کلونی بسیار بالاتری داشت. همچنین کلرهگزیدین دوام اثر بیشتری را نسبت به هیپوکلریت داشت.

به علت تنوع میکروبی پریودنتال می بایست از داروهای مختلفی جهت درمان استفاده کرد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر مترونیدازول 25% ساخت دانشکده داروسازی کرمان، در درمان پریودنتیت مزمن پیشرفته است. این دارو در زمان انجام جراحی پریودنتال به کار گرفته شد.
نوع مطالعه به شکل آزمایشی کلینیکی و دو سو کور صورت پذیرفت. 33 بیمار، مبتلا به پریودنتیت مزمن پیشرفته انتخاب شدند. طیف سنی آنها 37-42 سال و فاقد بیماری های سیستمیک بودند. سمت شاهد و تجربی به صورت اتفاقی انتخاب می گردید. پس از انجام مرحله اول درمان، در صورت وجود عمق پاکت 7-8 میلی متر، تقریبا به صورت قرینه در دو طرف دهان، اقدام به جراحی فلپ از نوع Widman تغییر یافته می شد. قبل از بخیه محل پاکت گروه تجربی، از ژل استفاده می گردید. سپس بیمار بدون تجویز داروی آنتی بیوتیک و تنها با مسکن و استفاده از سرم فیزیولوژی مرخص می شد. پس از یک هفته بخیه ها کشیده و 5-6 ماه بعد، عمق پاکت ها، مجددا ثبت می گشت. نهایتا، نتایج حاصله، توسط آزمون آماری paired t بررسی گردید.
نتایج حاصله از کاهش عمق پاکت، در دو گروه بررسی شد. میانگین کاهش عمق پاکت د رگروه شاهد، 5.03 میلی متر و در گروه تجربی، 5.21 میلی متر بود. جهت انجام آزمون بین گروهی تفاوت عمق پاکت بین دو گروه محاسبه شده (0.18 میلی متر)، که آن با P<0.02 معنی دار گزارش گردید.
تفاوت اندکی در کاهش عمق پاکت، در دو گروه مشاهده شد. گر چه در پریودنتیت های مقاوم به درمان، استفاده بدون جراحی و فقط موضعی این ژل کاملا مفید بوده است.

رابطه بین سلامت پریودنتال و ترمیم دندانها جدایی ناپذیر است. برای بقای درازمدت ترمیمهای پریودنشیوم باید سالم باشد و از طرف دیگر برای حفظ سلامت پریودنشیوم نکات متعددی را باید در ساخت ترمیم رعایت کرد. این مطالعه با هدف بررسی اثر کراون های ساخته شده در دانشکده دندانپزشکی یزد بر انساج پریودنتال صورت گرفت.
در این مطالعه سی کراون مورد معاینه قرار گرفتند. نمونه گیری به صورت تصادفی و روش تحقیق مقطعی و تحلیلی بود. در این بررسی شاخص لثه ای تغییر یافته (Modified Gingival Index: MGI)، شاخص پلاک (Plaque Index: PI)، عمق پروبینگ (Probing Depth: PD)، و عرض لثه کراتینیزه در اطراف دندانهای کراون شده (مورد) در مقایسه با دندانهای طبیعی در سمت مقابل (شاهد) ارزیابی شدند. همچنین خصوصیات کراون ها شامل محل مارجین کراون نسبت به لبه لثه، تطابق کراون در محل مارجین و وضعیت تماس پروگزیمالی مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای مورد سنجش توسط آزمونهای آماری Wilcoxon signed rank و Paired sample t مورد بررسی و تحلیل آماری قرار گرفتند.
PD و MGI در اطراف کراون ها بیشتر از دندان طبیعی مقابل، اما PI و KG در اطراف کراون ها کمتر از دندانهای شاهد بود، البته در مورد شاخصهای پریودنتال (Keratinized Gingiva: KG) اختلاف معنی داری نبود. در مورد کراون های دارای مارجین زیرلثه MGI، PI، PD و KG بیش از کراون های دارای مارجین بالای لثه و در حد لثه بود. همچنین کراون هایی که در ناحیه مارجین اورهنگ داشتند دارای MGI، PI، PD و KG بیشتری نسبت به کراون های طبیعی بودند و هیچ مورد کوتاهی مارجین مشاهده نشد. کراون های دارای تماس بین دندانی طبیعی PD، PI، MGI و KG کمتری نسبت به کراون دارای تماسهای باز داشتند. در این مطالعه فقط یک مورد کراون با تماس پروگزیمالی محکم مشاهده شد.
وجود کراون روی دندانها به نحو معنی داری در افزایش عمق سالکوس و شاخص لثه ای یا به عبارت دیگر در بروز تظاهرات التهابی در پریونشیوم دندانهای مربوطه موثر است.

اندازه گیری مستقیم استخوان حین جراحی، درست ترین روش ارزیابی میزان استخوان بازسازی شده در درمانهای رژنراتیو می باشد. این روش تهاجمی بوده و امکان آسیب رسیدن به بافتهای بازسازی شده در آن وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی دقت Bone Probling (BP) به عنوان یک روش باارزش و معتبر غیرجراحی در ارزیابی کرست استخوان آلوئول و تعیین سطح استخوان می باشد.
در این مطالعه تحلیلی- مقایسه ای 22 مولر و پرمولر فک بالا در بیماران مبتلا به پریودنتیت مزمن که برای انجام جراحی پریودنتال انتخاب شده بودند شرکت داده شدند. برای اندازه گیری عمق استخوان (Bone Problin Depth: BPD) و نیز ارزیابی سطح استخوان هنگام جراحی (Surgical Bine Level: SBL) و برای هدایت صحیح پروب، یک استنت آکریلی برای هر نمونه ساخته شد. نواحی مزیال، دیستال و قسمتهای میانی باکال و پاتال تمام دندانها اندازه گیری گردید.
اختلاف بین PBD و SBL در سطوح مختلف شامل: مزیوباکال، میدباکال، دیستوباکال و میدپالاتال به ترتیب 0.09±0.74 و 0.068±1.01 و 0.24±0.11 و 0.28±0.88 بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبوده است (P<0.05)، البته ضریب همبستگی مثبت آماری بین دو مرحله اندازه گیری در تمامی سطوح و نواحی وجود داشت. (r=0.97) نتایج این مطالعه حاکی از آن است که بدون توجه به سطح پروب شده و نوع دندان و وجود Intrabony defects، یک اختلاف اندک بین PBD و SBL وجود دارد و PBD یک روش مطمئن برای تخمین میزان رژنریشن استخوان پس از درمان پریودنتال بوده و می تواند به جای روش تهاجمی SBL پروبینگ هنگام جراحی مورد استفاده قرار گیرد.

آگاهی از آناتومی داخلی دندانها نقش مهمی در یک درمان موفقیت آمیز در اندودنتیکس دارد اما این هدف صرفا با آگاهی از آناتومی طبیعی آنها محقق نخواهد شد بلکه باید به موارد احتمالی متفاوت از آناتومی های معمول آگاه بود. هدف از این مطالعه بررسی آناتومی داخلی دندان مولر اول بالا می باشد.
جهت مطالعه و بررسی آناتومی داخلی دندانهای مولر اول فک بالا، 105 دندان انسان که جنس و دلیل خارج شدن آنها ثبت نشده بود جمع آوری شد. نحوه جمع آوری آنها به گونه ای بود که اطمینان از مولر بودن آنها، حاصل شده و پس از آن که نمونه ها، با وسایل دستی تمیز شدند، داخل ظروف حاوی هیپوکلریت سدیم کاملا رقیق شده قرار گرفتند و سپس حفره دسترسی مناسب تهیه گردید، برای رنگ آمیزی، از فوشین 1% به مدت بیست دقیقه استفاده شد. نفوذ رنگ به داخل کانال باعث می شود اختلاف رنگ بین کانال و عاج اطراف ایجاد شده و تشخیص موقعیت را در کانال آسانتر می کند. برای تشخیص تعداد، نوع کانال، تعداد مدخل کانال نمای کف حفره دسترسی از سه روش بررسی مشاهده ای، بررسی کلیشه های رادیوگرافی و مقاطع عرضی استفاده گردید و نتایج در شناسنامه های مربوط بر طبق کد مربوطه درج شد.
نتایج حاصل از مطالعه به قرار زیر بود:100% ریشه های پالاتال نوع یک بودند. (Black) 100% ریشه های دیستال نوع یک بودند. 24.8% ریشه های مزیال نوع یک، 32.4% نوع دو، 39% نوع سه و 3.8% نوع چهار بودند. در ریشه پالاتال در صورت وجود انحنا اکثریت موارد آن به سمت باکال بود. نمای کف کانال حفره دسترسی در 58.1% ذوزنقه، 30.5% مثلث، 4.8% بیضی، 2.8% متوازی الاضلاع و 3.8% ذوزنقه معکوس مشاهده شد.
در هنگام درمان کانال ریشه مزیوباکال دندان مولر فک بالا فرض بر وجود کانال دوم گذاشته شود و همچنین احتمال خمیدگی ریشه پالاتال به جهت باکال زیاد می باشد که در رادیوگرافی قابل رویت نیست.

اعمال نیروی زیاد جهت عبور نخ دندان از نواحی اینترپروگزیمال ممکن است باعث تروما و آزردگی لثه و نسوج نرم گردد. همچنین به نظر می رسد جنس نخ دندان در میزان نیروی لازم جهت عبور از تماسهای بین دندانی و پذیرش آن توسط بیماران موثر باشد. هدف از این مطالعه مقایسه مقدار نیروی لازم جهت عبور سه نخ دندان با جنسهای مختلف از تماسهای بین دندانی می باشد.
در این مطالعه مداخله ای تجربی که در سی نفر با محدوده سنی 18- 35 ساله انجام شد در هر نمونه از بین چهارده تماس بین دندانی (تماسهای بین اولین پرمولر یک طرف تا پرمولر طرف دیگر در فک بالا و پایین) سه نوع نخ دندان مینا و جی- یو- ام از جنس نایلون و اورال- بی از جنس Polytetrafluoroethlene (PTFE) عبور داده شد و میزان نیروی لازم جهت عبور نخ دندانها توسط نیروسنج مکانیکی اندازه گیری شد.
روش اجرا در همه انواع نخها یکسان بود بدین ترتیب که نخهای دندان در یک نگهدارنده که به یک نیروسنج متصل گردیده بود قرار داده شدند. نیروی لازم برای عبور نخها بر حسب نیوتن به ترتیب از تماس بین اولین پرمولر راست فک بالا و کانین مجاور آن و در جهت عقربه های ساعت در چهارده تماس بین دندانی هر فرد اندازه گیری شد. جهت مقایسه میانگین میزان نیروی لازم جهت عبور نخ دندانهای مختلف از آزمونهای تحلیل واریانس یک طرفه و پس آزمون Scheffe استفاده گردید.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان نیروی لازم جهت عبور نخ دندان اورال- بی از جنس PTFE به طور معنی داری کمتر از مینا و جی- یو- ام می باشد (به ترتیب 1.89 و 2.89 و 3.10 نیوتن- P<0.05). همچنین نیروی لازم جهت عبور هر کدام از نخ دندانها در تماسهای بین دندانی فک بالا به طور معنی داری کمتر از فک پایین (2.24 در مقابل 3.01 نیوتن- P<0.05) می باشد.
به نظر می رسد نخهایی با جنس PTFE به دلیل سهولت استفاده و نیاز به نیروی کمتر جهت عبور از تماسهای بین دندانی بر نخهای دندانی از جنس نایلون ارجحیت دارد و استفاده از این نخها احتمال آزردگی و ایجاد شکاف در لثه را کاهش می دهد.

یکی از مهمترین شاخصهای کیفیت ارایه خدمات در بخشهای مختلف بهداشتی و درمانی میزان رضایت بیماران مراجعان از خدمات ارایه شده در آن بخشها می باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان رضایت بیماران مراجعه کننده به بخش اندودنتیکس دانشکده دندانپزشکی گیلان نسبت به درمان ریشه دندان می باشد.
این مطالعه یک مطالعه توصیفی و مقطعی بود و زمان انجام آن سال تحصیلی 82- 1383، در دانشکده دندانپزشکی گیلان به انجام رسیده است. در این بررسی 78 نفر تحت مطالعه قرار گرفتند که شامل 35 نفر مرد و 43 نفر زن بودند. گردآوری اطلاعات از میزان رضایت بیماران از طریق پرسشنامه در ارتباط با شرایط قرارگیری آنان از ورود تا خروج از دانشکده سوال گردیده است و توسط روش half- split (دو نیمه کردن) و با فاصله اطمینان 10% حجم نمونه 67 نفر تعیین گردید. سپس ارتباط بین متغیرهای مختلف توسط نرم افزار: SPSS روایت 11.5 و آزمون X2 مورد سنجش قرار گرفت.
بیشترین میزان رضایت مرتبط با موارد زیر بوده است:- طرز برخورد دانشجویان با بیمار، - طرز برخورد کارمندان دانشکده با مراجعان و رضایت نسبی کمتر نسبت به موارد زیر ملاحظه شده است:- مدت زمان انتظار جهت گرفتن نوبت برای درمان، - مدت زمان انتظار از تشکیل پرونده تا شروع درمان، - هزینه دریافت شده درمان، - امکانات رفاهی (پارکینگ، سرویس بهداشتی، اتاق انتظار و...) مقایسه این مطالعه با مطالعات انجام شده قبل حاکی از رضایت کلی مراجعان بخش اندودنتیکس دارد، هرچند که لازم است در موارد نارضایتی ذکر شده در قسمتهای مختلف بازبینی انجام شده و رفع نواقص هر چه سریعتر صورت گیرد.

در جاگذاری سریع دندانهای بیرون افتاده درمان انتخابی برای بدست آوردن حداکثر التیام، پریودنتال می باشد. اگر دندان به فوریت ریپلانت نشود، حیات سلول های لیگامان پریودنتال روی سطح ریشه باید به وسیله یک محیط واسط مناسب حفظ شود. هدف از این مطالعه مقایسه اثر محیطهای: آب، Hanks Balanced Salt Solution (HBSS)، شیر و سفیده تخم مرغ در حفظ حیات سلول های لیگامان پریودنتال می باشد.
طی یک مطالعه آزمایشگاهی، 105 دندان پرمولر انسان بدون بیماری پریودنتال که علت خارج کردن آن درمان ارتودنسی بود بدون تروما خارج گردید. دندانها پس از خارج شدن با HBSS از خون عاری شد و داخل لوله آزمایش محتوی ده میلی لیتر محلول HBSS درون فلاسک حاوی یخ طی مدت نیم ساعت به آزمایشگاه منتقل شد. محیطهای مورد آزمایش شامل آب، شیر، سفیده تخم مرغ و HBSS بود. زمانهای ارزیابی: یک، دو، چهار، هشت و دوازده ساعت بود. پس از طی این زمان دندانها مجددا با HBSS شسته شد. پس از جدا کردن سلولها از سطح ریشه دندان به وسیله تریپسینه کردن و سپس استفاده از کلاژناز، حیات سلولهای لیگامان پریودنتال توسط رنگ آمیزی تریپان بلو بررسی شد. شمارش فیبروبلاست ها و نسبت تعداد سلول های زنده به کل سلول ها محاسبه گردید. برای مقایسه نتایج از آزمون آماری ANOVA استفاده گردید.
براساس نتایج این مطالعه بین محیط سفیده تخم مرغ و HBSS از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود نداشت، همچنین بین آب و شیر نیز اختلاف معنی داری وجود نداشت و محیطهای سفیده تخم مرغ و HBSS از نظر لیگامان پریودنتال نسبت به محیطهای آب و شیر مناسبتر بودند.
سفیده تخم مرغ می تواند بعنوان یک محیط مناسب برای حفظ حیات سلولهای لیگامان پریودنتال در دندانهای بیرون افتاده پیشنهاد شود. از خصوصیات مهم آن این است که به سهولت در دسترس می باشد.

گشادسازی مکانیکی کانال یکی از مهمترین مراحل درمان ریشه می باشد. ابزارهای کاملا خودکار مختلفی جهت کاهش زمان آماده سازی و آسان کردن آن به بازار عرضه شده است. هدف از این مطالعه مقایسه سه سیستم NiTi چرخشی Profile،Felxmaster و Race در تهیه و آماده سازی کانال ریشه دندان با استفاده از سی تی اسکن می باشد.
در این مطالعه تجربی 45 دندان پرمولر تک ریشه فک پایین با انحنای 20-30 و شعاع انحنای 5-7 میلی متر به سه گروه تقسیم شدند. طول ریشه تمام دندانهای مورد مطالعه 15 میلی متر در نظر گرفته شد. از هر دندان قبل از کار از مقاطع دو، چهار، شش، هشت، و ده میلی متری آپیکال سی تی اسکن تهیه شد. بعد از آماده سازی کانال مجددا از مقاطع قبلی سی تس اسکن تهیه و توسط نرم افزار فتوشاپ ادوب روی اسکن اولیه منطبق گردید. تغییرات ایجاد شده در کانال از نظر جا به جایی، حفظ مرکزیت و تغیر شکل کانال مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز آماری با استفاده از آزمون Fisher''s exact برای بررسی هر مقطع مورد استفاده قرار گرفت.
هر سه سیستم چرخشی Profile،Felxmaster و Race بدون جا به جایی و انحراف از شکل اولیه کانال را آماده سازی کردند و مرکزیت کانال را با حداقل انحراف حفظ کردند. هر سه سیستم چرخشی مذکور در تمامی مقاطع مستقل از متغیر حفظ مرکزیت، جا به جایی و تغییر شکل کانال می باشند. از این رو اختلافی بین این سیستم ها مشاهده نشد. (P>0.05)نتیچه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه سیستم چرخشی Profile،Felxmaster و Race بدون ارجحیت بر یکدیگر قابل استفاده در کلینیک می باشند.

برای دستیابی به یک پرکردگی مناسب، تطبیق هر چه بیشتر ماده پرکردگی با دیواره کانال، عامل تاثیرگذاری می باشد. بنابراین ایجاد سیل آپیکالی مناسب، یکی از اهداف مهم در درمان موفق ریشه دندان است. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر طول نفوذ اسپریدر بر میزان سیل آپیکالی پرکردگی کانال است.
در ایت تحقیق، 33 کانال دندانی به روش Step- back تمیز و وسیع گشتند. نفوذ اولیه Finger (F) اسپریدر در 12 کانال، تا 0.5 میلی متر طول کانال آماده شده، صورت گرفت (گروه یک). در نه کانال دیگر، نفوذ اسپریدر F تا یک میلی متری طول کانال آماده شده صورت گرفت (گروه دو). پس از قرار گرفتن ریشه ها در رطوبت 100% به مدت 24 ساعت، به غیر از سه میلی متر ناحیه آپیکالی بقیه قسمت های ریشه توسط لاک ناخن، پوشانده شد. شش کانال دندان به عنوان گروه مثبت پر نشده و شش کانال دیگر به طور کامل توسط لاک ناخن پوشانده شدند (گروه کنترل منفی). ریشه ها به مدت 72 ساعت در محلول ماده رنگی به حالت عمودی، قرار گرفتندو بعد از برش دندانها در جهت محور طولی، اندازه گیری نفوذ ماده رنگی از ناحیه آپیکالی ثبت گردید و نتایج گروه های مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل نتایج از آزمونهای "t"، "Mann-Whiteny" U، استفاده شد.
میانیگن نفوذ ماده رنگی در گروه یک (نفوذ اسپریدر تا 0.5 میلی متری انتهای طول کارکرد) 0.4492 و در گروه دو (نفوذ اسپریدر تا یک میلی متری انتهای طول کارکرد) 1.2767 همچنین انحراف معیار در گروه یک، 0.209 و در گروه دو 0.916 بود. در مقایسه صورت گرفته از نظر آماری، میانگین ریزنشت در گروه یک به طور معنی داری کمتر از گروه دو بود (p<0.05).
با توجه به اهمیت سیل آپیکالی در درمان مناسب ریشه دندان، نفوذ هر چه بیشتر اسپریدر در روش تراکم جانبی به نظر تاثیر مثبت در ایجاد سیل آپیکالی دارد.

کنترل پلاک راهی موثر در درمان و پیشگیری از ژنژویت و بخشی اساسی تمام روش های درمان و پیشگیری از بیماری های پریودنتال است. در بین روش های متفاوت کنترل پلاک استفاده از خمیردندانهائی با خاصیت آنتی میکروبیال جایگاه ویژه ای دارند. هدف این مطالعه بررسی و مقایسه اثر خمیردندانهای آنتی باکتریال نسیم و پونه با یک خمیردندان استاندارد خارجی (Crest Complete)بر کنترل پلاک می باشد.
روش برسی: در این مطالعه Cross over 19 فرد بالغ شرکت کردند و رشد مجدد پلاک پس از چهار روز استفاده از هر کدام از خمیردندانها (نسیم، پونه و Crest Complete) و آب (کنترل منفی) به عنوان تنها روش بهداشت دهان در مورد آنها بررسی شد. به دنبال پروفیلاکسی و یک بار مسواک زدن با خمیردندانها، افراد برای 96 ساعت، دو بار در روز از محلول این خمیردندانها به صورت دهان شویه بدون مسواک استفاده کردند. جهت آزمون داده ها از نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمونهای Friedman و Wilcoxon Signed Rank استفاده شد.
با توجه به ماهیت داده ها و وجود نقاط پراکنده متعدد از آزمون غیرپارامتری Friedman برای مقایسه چهار گروه استفاده شد که اختلاف آماری مشخصی را نشان داد. آزمون جمع رتبه های نشان دار ویلکاکسون نشان داد تنها بین گروه های مصرف کننده خمیردندانهای پونه و نسیم اختلاف معنی داری وجود ندارد. متوسط رتبه ها برای پونه 2.05، نسیم 2.45، کرست 1.50 و آب 4.00 بود.
خمیردندانهای نسیم و پونه در جلوگیری از رشد مجدد پلاک موثر بودند اما خمیردندان Crest Complete در این مطالعه کوتاه مدت از آنها بهتر بود.