نشریه علوم خلاقیت شناسی و حل مسئله ابداعی TRIZ
پیاپی 7 (زمستان 1383)

کشف راهکارهای خلاق رفع بعضی تناقضات در طراحی های مختلف و حل مسائل مهندسی از موضوعات بسیار مهمی است که در مقابل پژوهشگران وجود دارد. دانش خلاقیت شناسی TRIZ به عنوان یکی از برجسته ترین ابزارهای حل مسائل ابداعی از روش های بسیار کارآمد و موثری است که در کشف راه حل های تناقضات به کمک پژوهشگران آمده و ایده های جدیدی به آنها ارائه می نماید. در این مقاله به نمونه هائی از استفاده از این دانش نوین در حل مسائل فنی و صنعتی اشاره می شود...

در دانش خلاقیت شناسی TRIZ وجه تشابهای زیادی بین 76 راه حلهای استاندارد و 40 اصل ابداعی وجود دارد. در این مقاله ابتدا به دسته بندی (پنج دسته) 76 راه حل اشاره شده و سپس ضمن ارائه 40 اصل، تشابه آنها بیان خواهد شد. 76 راه حل معمولا پس از استفاده از مدل ماده - میدان و 40 اصل پس از تشخیص تناقض ها بکار می روند...

بهبود کیفیت، افزایش رضایتمندی مشتری، کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری به طور همزمان شرایط باقی ماندن سازمان در بازار رقابت جهانی است. شش سیگما به عنوان رویکردی که بقاء سازمانها را در عرصه رقابت تضمین نموده و با بهبود عملکرد کلیه فرآیندهای سازمان را در جهت ارتقاء آن پشتیبانی می نماید، مطرح می باشد. حال باید یک رویکرد جدیدی در این روش به کار رود که بتواند به صورت خلاقانه آن را بهبود بخشد این رویکرد جدید رویکرد خلاقیت شناسی TRIZ می باشد. در حقیقت روش TRIZ می تواند به عنوان مکمل روش شش سیگما برای حل مسایل کنترل ایفای نقش نماید. این مقاله بیان می نماید که چگونه TRIZ می تواند در فازهای مختلف شش سیگما وارد شود و تا چه اندازه در بهبود آن موثر است...

پیدایش کامپیوترها تحقق بخشیدن به این آرزوی بشر بود که موجودی هوشمند و ساخته دست خود تولید کند که همانند انسان قدرت تصمیم گیری، تفکر و در بالاترین سطح دارای قدرت نوآوری و خلاقیت بشر باشد. از این رو بکارگیری روش های جدید در جهت دستیابی به این مهم همیشه مورد توجه دانشمندان بوده است. یکی از تئوری های مطرح شده در این زمینه، دانش خلاقیت شناسی TRIZ است که چهل اصل ابداع از جمله بخشهای مهم آن می باشد. در این مقاله سعی شده بعضی از کاربردهای آن در علوم کامپیوتری مثل مهندسی نرم افزار و هوش مصنوعی مطرح می گردد...

پس از انتشارات دانش خلاقیت شناسی TRIZ توسط آلتشولر که شامل مجموعه مبسوطی از روندهای TRIZ بود. در آن بود، تاکنون نسخه های مختلفی از ARIZ منتشر شده است. در این مقاله ابتدا به چند بازنگری از روش ARIZ اشاره شده و سپس تحلیلی از نسخه های مختلف آن داشته، و براساس جدولی در این خصوص چگونگی بکارگیری ابزارهای مختلف آن تجزیه و تحلیل می گردد...

ارابه فناوری اطلاعات و ارتباطات به سرعت به پیش می تازد و جوامع دنیا را دستخوش تغییرات بنیادی می کند. فعالیتها، مشاغل، مهارتها، فرهنگها، نیازها و... همه تحت تاثیر این فناوری قرار گرفته و متحول شده اند. عصر اطلاعات و ارتباطات آغاز شده است. بی شک کارآفرینی سهم عمده و نقش ویژه ای در توسعه این فناوری ها داشته و دارد؛ اگر چه این فناوری ها نیز خود بر کارآفرینی تاثیر گذار بوده و به عبارتی کارآفرینی نوین را بوجود آورده اند. توسعه مشاغل جدید و متنوع در عصر اطلاعات و ارتباطات، با توجه به تحولات فناوری اطلاعات، مستلزم شناخت تعامل این مشاغل با فناوری اطلاعات است...

امروزه خلاقیت به عنوان یک ابزار استراتژیک بسیار مهم برای سازمانها در نظر گرفته می شود. خلاقیت می تواند منجر به ایجاد محصولات و راه حلهای بهتر و جدیدتر برای سازمان گردد. در مقاله حاضر ابتدا خلاقت و تفکر خلاق تعریف شده، سپس دو شیوه عمده حل خلاق مسئله تشریح می گردد. در ادامه سبک های حل خلاق مسئله در آمریکا و ژاپن به صورت تطبیقی مورد مقایسه قرار می گیرند و مشخص می گردد که سازگاری سبک های حل خلاق مسئله در این دو کشور با خصوصیات فرهنگی این کشورها چگونه است. در انتهای مقاله نیز به این سئوال پاسخ داده می شود که چرا شرکتهای آمریکایی - ژاپنی به شدت در حال شکل گیری است و چرا شرکتهای ژاپنی مانند سونی تمایل دارند تا با آمریکائی ها همکاری کنند و با شرکتهای آنها ادغام شوند...

هر چه زمان می گذرد ابزارهای TRIZ برای حل ابداعانه مسائل کامل تر و قدرتمند تر می گردد در این متن ضمن معرفی ماتریس تناقضات به پارامترهای اضافه شده به پارامترهای 38 گانه آلتشولر اشاره شده و مقایسه ای بین ماتریس تناقضات جدید و ماتریس تناقضات کلاسیک پرداخته می شود...

یکی از مباحث مهم خلاقیت شناسی سازمانی و مدیریتی، موضوع مدیریت استراتژیک خلاقیت و نوآوری می باشد. این موضوع به مطالعه، تحلیل و اتخاذ استراتژی های مختلف برای رشد و توسعه فرایند ها و پدیده های خلاقیت و نوآوری می پردازد. این مقاله در معرفی انواعی از رویکردهای مدیریت استراتژیک خلاقیت و نوآوری، استراتژی های بسته و باز خلاقیت و نوآوری و استراتژی سلسله مراتبی خلاقیت و نوآوری را معرفی و توضیح می دهد...

بسیاری از مصادیق فناوری در دنیای امروز، ماحصل تسلسل زنجیره وار یکسری از خلاقیت ها و نوآوری های نوع بشر در طول تاریخ می باشند که روندی تکاملی را طی نموده و به موجودیت کنونی رسیده اند. زنجیره های تکاملی خلاقیت، وجهی دیگر از تکامل پیوسته دانش و فناوری هستند که در آنها نقش حلقه های (مراحل) تکامل بارزتر است. رشد این زنجیره ها تا پیش از این، حالت خود جوش داشته و عمدتا مدیون درخشش افراد خلاق و نوآور بوده است اما امروزه این، مدیریت خلاقیت و نوآوری است که انتظار می رود نقش بارزتری در تکامل و هدایت هدفمند زنجیره های خلاقیت ایفا نماید...