فهرست مطالب

دانشگاه علوم پزشکی بابل - سال هفتم شماره 4 (پیاپی 28، پاییز 1384)

مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال هفتم شماره 4 (پیاپی 28، پاییز 1384)

  • تاریخ انتشار: 1384/10/01
  • تعداد عناوین: 18
|
  • محمود رضا حیدری، صدیقه ابراهیمی، میترا مهربانی، عباس پرداختی، جلال وفازاده صفحات 7-13
    سابقه و هدف
    برخی از اثرات درمانی گیاهان دارویی از جمله بومادران مورد تحقیق قرار گرفته اند و با توجه به اینکه در بعضی منابع به اثرات ضد تشنجی این گیاه اشاره شده و در طب سنتی نیز از آن استفاده می شود، لذا در مطالعه حاضر اثر ضد تشنجی عصاره متانولی بومادران در موش سفید کوچک مورد مطالعه قرار گرفته است.
    مواد و روش ها
    در این تحقیق از پیکروتوکسین به عنوان ماده تشنج زا که قادر به ایجاد تشنجات ژنرالیزه تونیک - کلونیک می باشد، استفاده گردید. ابتدا حیوانات با دوزهای تجربی مختلف از عصاره متانولی حاصل از روش پرکولاسیون گیاه بومادران پیش درمانی و بعد از 20 دقیقه، پیکروتوکسین با دوز 10 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت داخل صفاقی تزریق شد. سپس میزان تاثیر عصاره در تغییر زمان شروع حملات تشنجی، دوام تشنج، مرگ ناشی از تشنج و درصد مرگ و میر در گروه های آزمایش و کنترل اندازه گیری و مقایسه شد.
    یافته ها
    نتایج بررسی نشانگر عدم تاثیر عصاره متانولی بومادران بر زمان شروع تشنج می باشد. از سوی دیگر مدت زمان دوام تشنج افزایش یافت (P<0.01)، ولی شدت تشنجات خفیف تر از گروه کنترل بود. همچنین نتایج بررسی نشان داد که دوزهای مختلف عصاره باعث به تاخیر افتادن زمان مرگ می شود (P<0.01). درصد مرگ و میر با دوزهای 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم کاهش داشته است (به ترتیب P<0.01 و P<0.05).
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج، دوز 100 mg/kg از عصاره بومادران بعنوان موثرترین دوز می باشد. عصاره بومادران باعث کاهش شدت تشنجات ژنرالیزه تونیک و کلونیک ناشی از پیکروتوکسین و همینطور تاخیر مرگ می گردد و می تواند مورد مناسبی جهت ادامه تحقیقات به عنوان یک داروی ضد تشنج باشد.
    کلیدواژگان: بومادران، تشنج، پیکروتوکسین
  • داوود فرزین، مروارید علی نژاد صفحات 14-19
    سابقه و هدف
    دکسترومتورفان یکی از آنتاگونیست های گیرنده NMDA سیستم گلوتاماترژیک می باشد. امروزه گزارشاتی وجود دارد که نشان می دهد، مکانیسم گیرنده NMDA سیستم گلوتاماترژیک، اثر تحریکی بر آزاد شدن دوپامین در نقاط مختلف مغزی دارد. این اثر می تواند رفتارهای استرئوتایپی سیستم دوپامینرژیک را تعدیل نماید. این مطالعه برای بررسی اثر دکسترومتورفان بر رفتار استرئوتایپی licking یا لیس زدن در rat طراحی شده است.
    مواد و روش ها
    در مطالعه حاضر اثر دکسترومتورفان و آنتاگونیست های مختلف گیرنده دوپامینی بر رفتار لیس زدن القا شده توسط آپومورفین در rat مورد بررسی قرار گرفت. برای القا رفتار لیس زدن، آپومورفین با دوز 0.5 میلی گرم / کیلوگرم بصورت زیر جلدی بکار گرفته شد.
    یافته ها
    دکسترومتورفان (10 الی 30 میلی گرم / کیلوگرم، داخل صفاقی) بطور وابسته به دوز رفتار لیس زدن را کاهش داد. تزریق داخل صفاقی دوز 15 میلی گرم / کیلوگرم (ED50) دکسترومتورفان اثر مهاری دوزهای کم آنتاگونیست گیرنده D1 دوپامینی، SCH 23390 (0.00625 و 0.0125 میلی گرم / کیلوگرم، داخل صفاقی) و همچنین پاسخ ایجاد شده توسط آنتاگونیست گیرنده D2 دوپامینی، پیموزاید (0.5 الی 1 میلی گرم / کیلوگرم، داخل صفاقی) را بطور معنی داری تقویت کرد.
    نتیجه گیری
    نتایج پیشنهاد می کند که اثر مهاری دکسترومتورفان بر رفتار لیس زدن القا شده توسط آپومورفین، از طریق مکانیسم گیرنده D1 دوپامینی واسطه گری می شود.
    کلیدواژگان: رفتارهای استرئوتایپی، Licking، دکسترومتورفان، آپومورفین
  • خدابخش جوانشیر، محمد عشایری، فرید بحرپیما صفحات 20-25
    سابقه و هدف
    ترمیم زخمها از جمله سوختگی از مهمترین اهداف درمانی فیزیوتراپی می باشد. استفاده از پرده آمنیوتیک بعنوان الوگرفت در سوختگی های نیم ضخامت و استفاده از اشعه ماورا بنفش به هدف تاخیر در دفع الوگرفت موضوع تحقیقات زیادی بوده است. در این تحقیق روند بالینی دفع الوگرفت پرده امنیوتیک تحت تابش و بدون تابش آن مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر بر روی 40 بیمار (32 زن و 8 مرد) با میانگین سنی 24.9 سال و میانگین سطح سوختگی 36.3 درصد انجام شد. در گروه آزمایش شماره 1 (10 نفر) پرده آمنیوتیک با دوز 100 میلی ژول بر سانتی متر مربع و در گروه آزمایش شماره 2 (10 نفر) با دوز 200 میلی ژول بر سانتی متر مربع تحت تابش UVB قرار گرفته و در محل سوختگی نیم ضخامت قرار داده شد. در گروه کنترل (20 نفر) بدون تابش UVB الوگرفت انجام گردید و چسبندگی و رنگ الوگرفت روزانه مورد بررسی قرار گرفته و به روش مقایسه درصدها ((z test با هم مقایسه گردید.
    یافته ها
    چسبندگی الوگرفت در گروه آزمایش بیش از گروه کنترل ادامه یافت. همچنین مدت زمان قرمز و روشن بودن رنگ الوگرفت در گروه آزمایش بیشتر بود. چسبندگی و رنگ الوگرفت بین دو گروه آزمایش تفاوت معنی دار نداشت.
    نتیجه گیری
    تابش UVB بر الوگرفت قبل ازعمل سبب دوام پیوند چسبندگی و بهبود جریان خون و در نتیجه ترمیم بهتر زخم می گردد. اکثر تحقیقات در این زمینه با این مطالعه مطابقت دارد. انجام تحقیقاتی با طول موجهای دیگر پیشنهاد می گردد.
    کلیدواژگان: الوگرفت، پرده آمنیوتیک، سوختگی، اشعه ماوراء بنفش
  • عبدالایمان عمویی، امیرحسین محوی، کاظم ندافی، کریم الله حاجیان صفحات 26-31
    سابقه و هدف
    خطرات ناشی از فلزات سنگین بر سلامت انسان و پاکسازی خاک های آلوده به آنها توسط موجودات میکروسکوپی و گیاهان از موضوعات بسیار مهم می باشد. در این مطالعه قابلیت دسترسی فلزات سنگین سرب، کادمیوم و روی در خاک های مناطق صنعتی شهرستان آمل توسط مواد افزودنی مختلف مورد بررسی قرار گرفت.
    مواد و روش ها
    نمونه خاک های جمع آوری شده بعد از اختلاط کامل در داخل اجاق خشک گردیده و پس از آسیاب از یک سرند پلی اتیلنی با قطر سوراخ های 2 میلی متر عبور داده شد. عملیات استخراج فلزات سنگین از خاک با آب مقطر، کلرید کلسیم، نیترات پتاسیم، سیترات آمونیوم و EDTA در غلظت های 0.25، 0.5، 1، 2 و 4 مولار و به کمک یک شیکر دورانی با 75 دور در دقیقه به مدت 10 ساعت انجام و سپس با دستگاه اسپکترومتری جذب اتمی غلظت هر یک از عناصر اندازه گیری گردید.
    یافته ها
    در این پژوهش غلظت سرب، کادمیوم و روی در خاک های مورد مطالعه بترتیب: 50±1241، 127±16.13510 و 3000±1180 میکروگرم بر گرم خاک بدست آمد. قابلیت دسترسی روی توسط مواد افزودنی مختلف و نیز در آب مقطر بیشتر از سرب و کادمیوم بوده است. میانگین استخراج سرب توسط EDTA، سیترات آمونیوم و نیترات پتاسیم به ترتیب: 2110، 1025 و 195 میکروگرم بر گرم می باشد. همچنین میانگین کادمیوم توسط این ترکیبات به ترتیب: 83، 71 و 56 میکروگرم بر گرم و میانگین روی به ترتیب: 7894، 4982 و 2744 میکروگرم بر گرم بوده است. مناسب ترین میزان استخراج روی و کادمیوم خاک توسط نیترات پتاسیم در مولاریته 2 و توسط EDTA و سیترات آمونیوم در غلظت مولی 1 بدست آمد. همچنین مناسب ترین میزان استخراج سرب از خاک توسط EDTA و سیترات آمونیوم در مولاریته 1 و توسط نیترات پتاسیم در غلظتهای بیشتر از یک می باشد.
    نتیجه گیری
    کاربرد ترکیبات افزودنی به ویژه ترکیبات کمپلکس ساز نظیر EDTA و سیترات آمونیوم نقش موثری را در انحلال فلزات سنگین و در نتیجه افزایش قابلیت دسترسی آنها در خاک دارا می باشد.
    کلیدواژگان: قابلیت دسترسی، فلزات سنگین، خاک، ترکیبات افزودنی
  • مهتاب زینال زاده، طاهره نظری، یوسف رضا یوسف نیا پاشا، مهیندخت بندمه صفحات 32-35
    سابقه و هدف
    در نازایی اگر بیمار مشکل لوله ای نداشته باشد، یکی از اقدامات درمانی کم هزینه، IUI است. برخی مطالعات انجام 2 بار IUI در هر سیکل را برای کسب نتایج بهتر توصیه می کنند. چون انجام دو بار IUI نیاز به مصرف مواد آزمایشگاهی و هزینه بیشتری دارد، لذا این مطالعه طراحی شده است تا دو روش Single IUI و Double IUI را با هم مقایسه کند.
    مواد و روش ها
    این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی بیماران مراجعه کننده به مرکز ناباروری فاطمه الزهرا (س) بابل و بیمارستان بابل کلینیک که برای آنها IUI انجام شده بود، صورت گرفت. بیماران به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه 36 ساعت پس از تزریق HCG تحت پروتکل Single IUI و گروه دیگر 24 و 72 ساعت پس از تزریق HCG تحت پروتکل Double IUI قرار گرفتند. اطلاعات بدست آمده وارد کامپیوتر شده و به وسیله نرم افزار کامپیوتری SPSS آنالیز شده و با استفاده از تست آماری Fishers Exact آنالیز شده و P<0.05 معنی دار تلقی گردید.
    یافته ها
    در این مطالعه 215 زن شرکت داشتند که میانگین سنی آنها 26.02±5.5 و میانگین مدت نازایی آنان 3.73±2.75 سال بود. در گروهی که تحت Single IUI قرار گرفته بودند، 16.9% حاملگی و در گروهی که تحت Double IUI قرار گرفته بودند، 19.6% حاملگی رخ داد که بین دو گروه اختلاف معنی داری بدست نیامد. همچنین در بررسی گروه های متفاوت با علل نازایی مختلف تفاوت معنی داری بین این دو روش یافت نشد.
    نتیجه گیری
    در مقایسه دو نوع IUI، با توجه به معنی دار نبودن میزان حاملگی در دو گروه، IUI یک بار نسبت به 2 بار ترجیح داده می شود چون انجام دو بار IUI، مستلزم وقت و هزینه بیشتر برای بیمار می باشد.
    کاربرد دوز حاد و دوز مزمن فنی توئین موجب تضعیف حافظه می گردد.
    کلیدواژگان: نازایی، حاملگی، یک بار تلقیح داخل رحمی، دوبار تلقیح داخل رحمی
  • هایده سمیعی، سعید سینا صفحات 36-43
    سابقه و هدف
    کاهش هورمونهای جنسی در دوران منوپوز سبب بروز تظاهرات سندرم یائسگی می شود. عوارض مهم روش جایگزین هورمونی (HRT) باعث گردیده که استفاده از روش های دیگری همچون فیتواستروژنها مورد توجه باشد. هدف از این مطالعه مقایسه اثرات گیاه سویا با هورمون درمانی در کاهش علایم سندرم یائسگی می باشد.
    مواد و روش ها
    73 خانم با یائسگی اخیر در 3 گروه به مدت 4 ماه مورد مطالعه قرار گرفتند. 20 نفر در گروه اول تحت درمان HRT)) معمولی و گروه های دوم و سوم نیز بترتیب 24 و 29 نفر یکی تحت رژیم 60 و دیگری 100 گرم سویا روزانه بودند. پاره ای موارد مرتبط با سندرم یائسگی شامل اختلالات خواب، گرگرفتگی، اختلالات حافظه نزدیک، اندکس رشد نسجی واژن، دیس پارونی و فشار متوسط شریانی قبل و بعد از درمان در بیماران ارزیابی شد.
    یافته ها
    4 نفر از گروه دوم و 9 نفر از گروه سوم بدلیل عدم ادامه درمان از مطالعه حذف شدند. پس از درمان بهبودی مشکل گرگرفتگی گروه اول، دوم و سوم به ترتیب: 55%، 60% و 65%، مشکل خواب گروه اول 40%، دوم 50% و سوم 60% بوده است. ارتقا حافظه گروه اول 60%، دوم 40% و سوم 65% بعد از درمان بوده است. اندیس رشد نسجی واژن گروه اول تا سوم به ترتیب: 90%، 80% و 55% با درمان بهتر شده است. دیس پارونی بعد از درمان در گروه اول 45%، دوم 25% و سوم 50% و فشار متوسط شریانی در گروه اول 5.6، دوم 1.3 و سوم 2.4 میلی متر جیوه کاهش یافته است. نیایج موارد بالا با هر سه نوع درمان اختلاف معنی داری با قبل درمان داشته است (P<0.05). اما نوع درمانها با هم اختلاف معنی داری در بهبود علایم نداشته اند.
    نتیجه گیری
    سویا با کمی اختلاف توانسته همانند HRT سبب بهبود علایم سندرم یائسگی شود که با افزایش دوز مصرفی آن نتایج هم بهتر شده است. لذا با توجه به خطرات HRT استفاده از سویا جایگزین مناسبی برای تخفیف علایم یائسگی است.
    کلیدواژگان: سندرم یائسگی، سویا، جایگزین هورمونی، فیتواستروژن
  • سیدمحمدحسین عماد، محمود حاجی احمدی صفحات 44-47
    سابقه و هدف
    کراتوکونژنکتیویت بهاره در موارد شدید بعلت ایجاد عوارض قرنیه ای می تواند سبب کاهش دید بیماران شود. با توجه به درمانهای متداول شامل کرومولین سدیم و کورتیکواستروئیدها و عدم پاسخ مناسب موارد شدید، در این مطالعه از قطره میتومایسین سی 0.01 درصد برای کنترل این بیماری استفاده گردید تا میزان اثرات آن تعیین شود.
    مواد و روش ها
    این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی یک سوکور انجام شد که در آن 36 بیمارکه همگی قبل از ورود به مطالعه از قطرات کورتیکواستروئیدی و کرومولین سدیم استفاده کرده و علایم شدید باقی مانده بود، مورد بررسی قرار گرفتند. 18 بیمار تحت درمان با میتومایسین – C و 18 بیمار تحت درمان با قطره سالین نرمال به عنوان شاهد قرار گرفتند. هر دو چشم بیمار تحت درمان بمدت 14 روز قرار گرفتند و علائم قبل از شروع درمان و در انتهای هفته اول و دوم پس از شروع درمان مورد بررسی قرار گرفت و با هم مقایسه گردید، بیماران در مدت 4 هفته پس از اختتام درمان از نظر نیاز به درمان با داروی دیگر و بروز علایم مورد بررسی قرار گرفتند.
    یافته ها
    مطالعه بر روی 36 بیمار با سن 5 تا 22 سال شامل 28 مرد و 8 زن انجام شد. کاهش محسوسی در علائم بالینی و شکایات بیماران در پایان دو هفته درمان با میتومایسین دیده شد. در گروه سالین نرمال علایم کاهش نیافت و یا بدتر شد. فقط علامت پاپی در 14 مورد بدون پاسخ به دارو بود. تنها عارضه ای که در اثر مصرف میتومایسین – C دیده شد، در 2 چشم بود که کراتیت نقطه ای پدید آمد. هیچکدام از بیمارن در مدت 4 هفته پس از قطع میتومایسین – C نیاز به درمان مجدد نداشتند. در حالیکه بیماران مصرف کننده سالین نرمال نیاز به درمان داشتند.
    نتیجه گیری
    استفاده کوتاه مدت از میتومایسین سی 0.01 درصد منجر به کاهش شکایات و علایم بالینی بیماران کراتوکونژنکتیویت بهاره شدید مقاوم به درمان های متداول می شود.
    کلیدواژگان: کراتوکونژنکتیویت بهاره، عوارض مقاوم به درمان، میتومایسین سی
  • طاهره گلینی مقدم، میترا باغانی اول، حسن خانی صفحات 48-52
    سابقه و هدف
    تولد نارس یکی از علل مهم مرگ و میر و معلولیت پره ناتال بوده و 7-6 درصد تولدها در کشورهای صنعتی را شامل می شود. این مطالعه با هدف مقایسه اثر نیفیدیپین با سولفات منیزیوم در متوقف کردن زایمان زودرس صورت گرفته است.
    مواد و روش ها
    این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی 60 خانم باردار، تک قلو، 36-23 هفته، با تشخیص زایمان زودرس (انقباضات منظم رحمی با فواصل کمتر از 10 دقیقه همراه با اتساع سرویکس که به استراحت در بستر و 500 میلی لیتر سرم رینگر لاکتات بولوس و 50 میلی گرم پتیدین عضلانی پاسخ نداده اند) انجام گردید. بیماران در دو گروه نیفدیپین خوراکی و سولفات منیزیوم وریدی قرار گرفتند.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که هر دو دارو اثر توکولیتیک و نیز عوارض جانبی مشابه داشته اما در ساعت اول شروع توکولیتیک تعداد نبض مادر در گروه نیفیدیپین نسبت به گروه سولفات منیزیوم افزایش یافت 103.3±6.65) ضربان در دقیقه و 78.9±1.99 ضربان در دقیقه((P=0.02) در حالیکه ضربانات قلب جنین تفاوتی نکرد. همچنین تاثیر نیفیدیپین به عنوان داروی توکولیتیک سریعتر از سولفات منیزیوم بود 0.63±0.24) ساعت در مقابل 4.88±3.44 ساعت((P<0.025).
    نتیجه گیری
    نیفیدیپین خوراکی که تاثیر توکولیتیک مشابه با سرعت اثر بیشتر نسبت به سولفات منیزیوم دارد می تواند به عنوان یک جایگزین برای سولفات منیزیوم مورد توجه باشد و سبب توقف زایمان زودرس شود.
    کلیدواژگان: زایمان زودرس، نیفیدیپین، سولفات منیزیوم
  • مریم سیدمجیدی، اعظم صفات صفحات 53-57
    سابقه و هدف
    امروزه برای تشخیص سرطان و ضایعات پیش سرطانی، علاوه بر رنگ آمیزی معمولی از انواع مارکرهای سلولی و روش های ایمونوهیستوشیمی استفاده می شود که در شرایط کنونی به علت پرهزینه بودن اکثر این روش ها باید به دنبال راه های تشخیصی ارزان تر و ساده تر مانند رنگ آمیزی نیترات نقره جهت بررسی نقاط سازمان دهنده ی هسته ای باشیم.
    مواد و روش ها
    30 مورد کارسینوم سلول سنگفرشی دهان و 30 مورد دیسپلازی مخاط دهان توسط نیترات نقره رنگ آمیزی شدند. نواحی سازمان دهنده ی هسته ای بر روی 100 هسته به طور تصادفی و با بزرگنمایی 100× شمارش گردید. 30 مورد اپی تلیوم نرمال دهان از نواحی اطراف همان نمونه ها انتخاب شد.
    یافته ها
    میانگین تعداد نقاط در مخاط نرمال 1.54±0.22، در دیسپلازی 2.46±0.51 و در کاسینوم سلول سنگفرشی دهانی 3.34±0.67 بود. ارتباط آماری معنی داری میان گروه های مختلف وجود داشت (P=0.000). در بررسی حساسیت و ویژگی این نوع رنگ آمیزی در مورد اپی تلیوم نرمال دهان ارزش قابل توجهی دیده نشد. در مورد دیسپلازی دهان، حساسیت 70% و ویژگی 50% و در مورد کارسینوم سلول سنگفرشی دهان، حساسیت 90% و ویژگی 75% بود.
    نتیجه گیری
    شمارش AgNORs، روشی مفید جهت افتراق کارسینوم سلول سنگفرشی دهان، دیسپلازی اپیتلیالی و مخاط نرمال دهان می باشد. با توجه به حساسیت و ویژگی بالای این روش در مورد SCC دهان، می توان از آن به عنوان یک روش کمکی قابل اعتماد در کنار روش های مرسوم سود جست.
    کلیدواژگان: کارسینوم سلول سنگفرشی دهان، دیسپلازی اپیتلیالی، اپی تلیوم نرمال دهان، نقاط سازمان دهنده هسته ای
  • افسانه ارزانی، سیما محمدخان کرمانشاهی، یدالله زاهد پاشا صفحات 58-63
    سابقه و هدف
    نوزادان کم وزن مستعد ابتلا به بیماری ها، عفونت ها و اختلالات رشد و نمو بوده و اکثریت آنها نیاز به مراقبتهای ویژه دارند. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه ترخیص مدون برای مادرای بر میزان شاخص های رشد و تکامل نوزادان کم وزن انجام گرفته است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه نیمه تجربی، 55 نوزاد کم وزن بستری در بخش نوزادان بیمارستان کودکان امیرکلا (بابل) و مادران آنها با روش تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون (26 نفر) و شاهد (29 نفر) قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه ای که شامل مشخصات دموگرافیک والدین و اطلاعات مربوط به وضعیت سلامت نوزاد، شاخصهای رشد (وزن، قد، دورسر) و تکاملی (رفلکسها) بوده است. جمع آوری گردید. برنامه ترخیص در گروه آزمون با توجه به نیازهای آموزشی مادر در مراقبت از شیرخوار اجرا شد. گروه شاهد از روند جاری مراقبت بخش برخوردار بودند. شیرخواران پس از ترخیص، ماهانه یکبار تا سه ماه جهت کنترل شاخص های رشد و تکامل مراجعه می کردند. جهت مقایسه شاخصهای رشد در دو گروه از آزمونهای آنالیز واریانس در اندازه گیری های مکرر و برای بررسی رفلکسها از آزمون من ویتنی استفاده شد و P<0.05 معنی دار تلقی گردید.
    یافته ها
    شاخصهای رشد قد، وزن، دورسر به هنگام ترخیص و در طول سه ماه، در چهار بار اندازه گیری در دو گروه تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.0001). رفلکس های ابتدایی شیرخوار (مورو، مکیدن، گرفتن) به هنگام ترخیص و در طول سه ماه در دو گروه اختلاف معنی داری را نشان نداد لیکن میانگین امتیازات در گروه مداخله از روند بهتری برخوردار بوده و از نظر بالینی بین دو گروه اختلاف دیده می شد.
    نتیجه گیری
    بکارگیری برنامه ترخیص در تداوم مراقبتها و کنترل روند طبیعی رشد و تکامل تاثیر مثبتی خواهد داشت، علاوه بر این بررسی های دوره ای و متناوب، پیگیری رشد و تکامل و رها نکردن شیرخواران پس از ترخیص، در نوزادان کم وزن بسیار ضروری و مهم می باشد زیرا این شیرخواران مستعد تاخیر تکاملی، عقب ماندگی های ذهنی و مشکلات گفتاری و عوارض کم وزنی می باشند.
    کلیدواژگان: برنامه ترخیص، شاخصهای رشد و تکامل، نوزادان کم وزن
  • سیدمحمدتقی آیت اللهی، پیمان جعفری، هاله قائم صفحات 64-70
    سابقه و هدف
    تفسیر دقیق یک کارآزمایی بالینی زمانی امکان پذیر است که اطلاع دقیقی از شیوه طرح ریزی و تحلیل تنایج آن در اختیار باشد. هدف از مطالعه حاضر ارزشیابی کیفیت کارآزمایی های بالینی منتشر شده در مجلات علوم پزشکی ایران است.
    مواد و روش ها
    در یک مطالعه مقطعی، 227 کارآزمایی بالینی که در طی سه سال در 25 مجله علمی - پژوهشی کشور انتشار یافته بود استخراج گردید. در این کار آزمایی ها، موضوعاتی از قبیل حجم نمونه، تصادفی سازی، کور سازی و رعایت جنبه های اخلاقی مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج این بررسی نشان داد که از 227 کارآزمایی بالینی منتشر شده تنها در 14 مورد (6.2%) مورد به روش محاسبه حجم نمونه اشاره شده است. نوع شیوه تصادفی سازی نیز تنها در 3 مورد (1.3%) از کارآزمایی ها گزارش شده بود. همچنین در 113 (49.8%) کار آزمایی نیز به روش کورسازی اشاره شده بود 27 (11.9%) کارآزمایی یکسو کور و 86 (37.9%) کارآزمایی دوسوکور). نام روش های آماری استفاده شده نیز در 193 (85%) مورد از کارآزمایی ها ذکر گردیده بود. مساله کسب اجازه آگاهانه از بیماران نیز تنها در 92 (40.5%) مورد از مقالات بیان شده بود.
    نتیجه گیری
    نتایج فوق نشان می دهد که کار آزمایی های بالینی منتشر شده در مجلات علوم پزشکی ایران از طرح ریزی و شیوه گزارش مناسبی برخوردار نیست. بنابراین پیشنهاد می گردد که سردبیران مجلات، داوران و پژوهشگران کار آزمایی های بالینی از یک دستورالعمل استاندارد به منظور طرح ریزی و گزارش کار آزمایی ها استفاده نمایند.
    کلیدواژگان: کارآزماییهای بالینی، تصادفی سازی، حجم نمونه، کورسازی
  • کاویان قندهاری صفحات 71-75
    سابقه و هدف
    تشنج می تواند در مرحله حاد سکته مغزی ایجاد شود و منجر به وخامت وضعیت بالینی بیمار گردد.
    مواد و روش ها
    1000 بیمار پی درپی با اولین سکته مغزی ایسکمیک بستری در بیمارستان ولیعصر خراسان در سالهای 1378 تا 1382 در این مطالعه آینده نگر بالینی قرار گرفتند. تشخیص سکته مغزی و تشنج زودرس توسط متخصص مغز و اعصاب بود. توپوگرافی ضایعات ایسکمیک با استفاده از نقشه های توپوگرافیک قلمرو عروقی مغز در نمای سی تی اسکن تعیین شد.
    یافته ها
    6.1% بیماران در هفته اول بعد از سکته مغزی دچار تشنج شدند. تشنجات پارشیال موضعی با و بدون انتشار ثانویه 60% موارد تشنجات زودرس را در این گروه شامل شد. در آنفارکت های قلمرو شریان مغزی میانی ضایعات ایسکمیک با درگیری قشر مغز 2.43 برابر ضایعات ایسکمیک دیگر منجر به تشنج زودرس شدند (P=0.003). رابطه فراوانی تشنج زودرس با وسعت زیاد ضایعه ایسکمیک در آنفارکت قلمرو شریان مغزی میانی معنی دار نبود.
    نتیجه گیری
    تشنج زودرس از عوارض ناشایع سکته های ایسکمیک مغزی بوده و در آنفارکت های با درگیری قشر مغز شایعتر است.
    کلیدواژگان: تشنجات زودرس، سکته، اسکن
  • غلامرضا سپهری، ناصر حاج اکبری، علی موسوی صفحات 76-82
    سابقه و هدف
    هدف از این مطالعه، ارزیابی شاخص های نسخه نویسی پزشکان عمومی استان کرمان در طی مدت یکسال می باشد.
    مواد و روش ها
    تعداد 45384 نسخه پزشکان عمومی استان کرمان در طی سال 1382 از لحاظ سن و جنس بیماران، نام و تعداد اقلام دارویی در هر نسخه، دسته دارویی درصد اقلام ژنریک و تجارتی، درصد نسخ حاوی دستورات دارویی کامل و راه تجویز داروها مورد ارزیابی قرار گرفتند.
    یافته ها
    در مطالعه حاضر 41.7% مراجعه کنندگان به پزشکان عمومی استان کرمان مذکر (میانگین سنی 8-29 سال) و 58.3% مونث (میانگین سنی 5-31 سال) بودند. 97.2% داروها با نام ژنریک و 2.8% با نام تجارتی تجویز شده بودند. اکثر نسخ (94%) حاوی دستورات صحیح دارویی بودند. میانگین اقلام دارویی در هر نسخه 3.43 (دامنه 4.5-3.1) بدست آمد. آنتی بیوتیک ها (33.95%)، داروهای آرام بخش خواب آور (19.56%)، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (19.2%) و کورتیکوستروئیدها (11.17%) به ترتیب بیشترین موارد تجویز را داشتند. درصد نسخ حاوی داروهای تزریقی 42.4 درصد بود. پنی سیلین ها (25.43%)، سفالوسپورین ها (7.66%) و آمینوگلیکوزید ها (0.86) بیشترین موارد تجویز را در بین آنتی بیوتیک ها داشتند.
    نتیجه گیری
    الگوی نسخه نویسی پزشکان عمومی استان کرمان نشان دهنده تجویز نامناسب آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، کورتیکوستروئیدها و داروهای تزریقی است، لذا اتخاذ تدبیر لازم در جهت تغییر الگوی نسخه نویسی پزشکان عمومی استان کرمان ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: نسخه نویسی، پزشکان عمومی، استان کرمان
  • شیرزاد غلامی، رضا علی محمدپور، مهدی شریف، هاجر ضیایی، هرمز کیانیان، محمدرضا یوسفی، شعبان گوهردهی، احمد عروجی صفحات 83-87
    سابقه و هدف
    مطالعه عفونتهای انگی روده ای بخصوص در مناطق مختلف روستایی شمال ایران به دلیل وجود شرایط جغرافیایی و اکولوژیکی مناسب و خصوصیات جوامع انسانی در گروه های شغلی از جمله در دامداران از لحاظ بهداشتی و درمانی دارای اهمیت است. مطالعه حاظر جهت تعیین انواع عفونت های انگلی روده ای و میزان آلودگی به آنها در دامداران ساکن مناطق روستایی در شهرستان بابل انجام گرفت.
    مواد و روش ها
    مطالعه به روش توصیفی با نمونه گیری خوشه ایاز 181 نفر از دامداران ساکن در مناطق روستایی شهرستان بابل از فروردین لغایت مهرماه سال 1382 انجام گرفت. نمونه های مدفوع دامداران جمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه مورد آزمایش انگل شناسی قرار گرفتند. اطلاعات بدست آمده در پرسشنامه ثبت و از لحاظ آماری با آزمون کای دو و T-Test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج نشان می دهد که بیشترین درصد گروه سنی را 60-41 سال و 62.4% افراد را مرد تشکیل می دهند در مطالعه انگل شناسی نمونه ها 13 گونه انگل روده ای تشخیص داده شد که از کل افراد مورد بررسی 57 نفر (31.5%) دارای آلودگی به انواع انگل ها می باشند. بیشترین میزان آلودگی به بلاستوسیستیس و آنتامبا کلی و ژیاردیا لامبلیا می باشد. میزان آلودگی به انگل های روده ای بخصوص تک یاخته های روده ای در افراد آلوده در دو جنس متفاوت می باشد. بیشترین درصد آلودگی به انگل های روده ای در گروه بی سوادان و کمترین در دیپلم و بالاتر می باشد.
    نتیجه گیری
    در سالهای اخیر وجود کاهش عفونت های انگلی روده ای کرمی بخصوص آسکاریس و تریکوسفال و کرم های قلاب دار در مناطق روستایی شهرستان بابل، ابتلا به عفونتهای تک یاخته ای آنتامبا هیستولیتیکا، ژیاردیا لامبلیا، بلاستوسیستیس و آلودگی توام انگل های روده ای افزایش یافته که باید مورد توجه مراکز بهداشتی درمانی، پزشکان، متخصصین عفونی و مراکز تشخیصی و تحقیقاتی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: عفونت های انگلی روده ای، آلودگی تک یاخته ای و کرمی، دامداران
  • علی ذبیحی، سیده رقیه جعفریان امیری، سیدمحسن رضوانی، علی بیژنی صفحات 88-93
    سابقه و هدف
    با توجه به نقشی که شپش ها در انتقال بیماری های مختلف دارند و همچنین به عنوان یک عامل مهم سنجش سطح بهداشتی در جامعه مطرح می باشند، مطالعه ای جهت بررسی آلودگی به شپش در دانش آموزان مدارس ابتدای شهر بابل در سال 83-1382 انجام گرفت.
    مواد و روش ها
    در این بررسی از میان 15500 دانش آموز ابتدایی شهر بابل 2300 دانش آموز دختر و پسر مورد معاینه و بررسی قرار گرفتند. نمونه گیری از مدارس دخترانه و پسرانه، بصورت خوشه ایانجام گردید و با استفاده از پرسشنامه اطلاعات مربوط به مشخصات فردی و خانوادگی دانش آموزان جمع آوری گردید.
    یافته ها
    یافته ها نشان دادند که 51 نفر از دانش آموزان (2.2%) آلودگی به پدیکلوزیس (شپش و تخم شپش) داشته اند. در 2 مورد نیز شپش زنده مشاهده گردید. شیوع آلودگی بطور معنی دار در دختران (3.48%) بیشتر از پسران (0.96%) بود (P<0.000). همچنین شیوع پدیکلوزیس در دانش آموزان با سطح تحصیلات پدر (P<0.005) و تعداد فرزندان (P=0.018) ارتباط معنی دار داشت.
    نتیجه گیری
    نتایج این بررسی نشان می دهد شیوع پدیکلوزیس در دانش آموزان در سطح شهر بابل نسبتا کم است از آنجایی که سطح تحصیلات پدر دانش آموزانی که مبتلا بودند، پایین تر از سطح تحصیلات پدر سایر دانش آموزان بوده است، لذا توصیه می شود جهت کنترل و پیشگیری پدیکلوزیس اقدامات ضروری در زمینه ارتقا سطح آگاهی مردم صورت گیرد.
    کلیدواژگان: پدیکلوزیس، دانش آموزان، مدارس ابتدایی، بابل
  • محمدرضا احصایی، غلامرضا بهادرخان، احسان غیور کریمیانی صفحات 94-100
    سابقه و هدف
    در این مطالعه ارتباط بین یافته های سی تی اسکن با علایم و نشانه های بالینی بیماران مبتلا به ضربه جمجمه و نیز با معیار گلاسکو (GCS) مورد بررسی قرار گرفته است.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه توصیفی، 373 سی تی اسکن مربوط به 312 بیمار (290 نفر بستری و 22 نفر سرپایی) مشاهده و سپس تغییرات سی تی اسکن و رابطه بین یافته های آن با تغییرات GCS و علایم و نشانه های بالینی بیمار مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    62% از تمام بیماران ترومایی دچار آسیب خفیف مغزی و 38% دچار آسیب متوسط تا شدید شده بودند. در 42% از بیماران با آسیب خفیف سی تی اسکن طبیعی بوده و ارتباط معنی داری بین یافته های سی تی اسکن و یافته های بالینی و معیار اغمای گلاسکو وجود داشت (p<0.001). در دوسوم بیماران با ضربه خفیف جمجمه سی تی اسکن طبیعی و در یک سوم باقیمانده ادم مغزی خفیف مشاهده گردید. 53% بیماران با ضربه شدید جمجمه ادم مغزی و 28% هم هماتوم اینتراکرانیال داشته اند. 84% بیماران با علائم فوکال عصبی در سی تی اسکن هماتوم اکسترااگزیال داشته اند. 41% بیماران با اختلال هوشیاری هماتوم اینتراکرانیال داشته اند.
    نتیجه گیری
    در بیماران با ترومای خفیف مغزی یافته اصلی در سی تی اسکن ادم مغزی بوده و بنابراین سی تی اسکن برای بیماران با آسیب خفیف مغزی که علایم و نشانه های خفیف بالینی (سردرد خفیف و تهوع) دارند ضرورت زیادی ندارد. بیماران با GCS پایین تر و علایم ضربه شدید جمجمه سی تی اسکن غیر طبیعی بیشتری دارند. بنابراین تکیه بر علایم و نشانه های بالینی می تواند کاربرد غیر ضروری سی تی اسکن را کاهش دهد.
    کلیدواژگان: ضربه شدید جمجمه، هماتوم اکسترااگزیال، هماتوم اینترااگزیال
  • سپیده سیادتی، انسیه شفیق صفحات 101-104
    سابقه و هدف
    همراهی نئوپلاسم های بدخیم با کراتوز سبورئیک اثبات شده است. مطالعه حاضر گزارش دو مورد ایجاد تومور بدخیم بر روی کراتوز سبورئیک است.
    گزارش موارد
    بیمار اول خانم 79 ساله ای است که با ندولی سیاه رنگ بر روی سر که اخیرا بزرگتر شده بود مراجعه کرد. بررسی بافتی تبدیل کراتوزسبورئیک به کارسینوم سلول بازال را در حاشیه آن نشان داد که به درم زیرین نیز نفوذ کرده بود. بیمار دوم خانم 76 ساله با ندولی زخمی بود که بر روی ضایعه رنگی پوست ران ایجاد شده بود. بررسی بافتی ندول نشان دهنده وجود کارسینوم سلول سنگفرشی بر روی کراتوز سبورئیک بود.
    نتیجه گیری
    هر دو مورد فوق ایجاد تغییرات بدخیم در کراتوز سبورئیک اند که نادر می باشند. رشد اخیر، ایجاد زخم یا ندول علایم بدخیمی هستند. این ضایعات باید مورد بررسی قرار گیرند.
    کلیدواژگان: کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی، کراتوز سبورئیک، تغییر بدخیمی
  • فرزانه شریفی اقدسی، حمید شافی، ارسلان علی رمجی، شهریار سوادکوهی صفحات 105-107
    سابقه و هدف
    اولسرپپتیک یک بیماری نسبتا شایع می باشد که در 2% موارد اولین تظاهر بیماری با پارگی معده بدون بیماری قبلی اولسرپپتیک می باشد. از آنجاییکه تشخیص به موقع و متعاقب آن درمان اورژانس باعث نجات جان بیمار خواهد شد، مورد زیر گزارش می گردد.
    گزارش مورد: بیمار آقایی است 79 ساله که به علت خونریزی شدید ادراری همراه با احتباس به اورژانس مراجعه نموده است به علت خونریزی شدید و غیر قابل کنترل، بیمار با تشخیص احتمالی تومور مثانه تحت سیستوسکوپی قرار گرفت که یک مورد گل کلمی در دیواره چپ مثانه به اندازه cm 4×3 مشهود بود که تحت رزکسیون تومور در همان جلسه بدون هیچگونه مشکل قرار گرفت. بیمار در سابقه بیماری خاصی جز جراحی کاتاراکت را نداشته است. صبح روز بعد از عمل، بیمار دچار درد شکم همراه با خونریزی و احتباس ادراری گردید که در معاینه گاردینگ که و حساسیت واضح شکم بطور منتشر مشهود بود. با تشخیص احتمالی پرفوراسیون مثانه تحت سونوگرافی شکم و لگن قرار گرفت که مایع آزاد در لگن بیمار گزارش گردید. بیمار تحت لاپاراتومی اورژانس قرار گرفت که مایع آزاد و روشن در حفره صفاقی و خارج صفاقی مشهود بود. بعد از گذاشتن دو درن در داخل و خارج صفاقی و سوند سیستوستومی به عمل خاتمه داده شد. 2 روز پس از عمل همراه با شروع رژیم مایعات از درن بیمار ترشحات فراوان همراه با قوام مدفوعی خارج شد که پس از مشاوره توسط همکاران جراحی عمومی با تشخیص صدمه به رکتوم و یا ایلئوم بیمار کاندید لاپارتومی کلاسیک و کولوستومی شد که پرفوراسیون معده در ناحیه قدامی پیلور مشهود بود که بیمار تحت ترمیم پارگی معده قرار گرفته و با حال عمومی خوب مرخص گردید.
    نتیجه گیری
    اولسرپپتیک اگر چه بیماری نسبتا شایعی است اما در بیماران بدون بیماری معده که به تازگی تحت درمان جراحی شکمی و لگنی قرار گرفته اند ممکن است تظاهرات آن مبهم و به عوارض جراحی اخیر نسبت داده شود.
    درچنین شرایطی تحت نظر قرار دادن دقیق بیمار و جراحی به موقع سبب حفظ جان بیمار خواهد شد.
    کلیدواژگان: اولسر پپپتیک، تومور مثانه، پرفوره، دردشکمی