فهرست مطالب
نشریه بانوان شیعه
پیاپی 5 (پاییز 1384)
- 264 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
- تاریخ انتشار: 1384/10/05
- تعداد عناوین: 13
- اقتراح
-
زن: مشارکت سیاسی و رشد فرهنگ و تمدن شیعی / مصاحبه با خانم ها سرکار علویه همایونی، دکتر لاله افتخاری، دکتر پروین ترکمنی آذر، بانو معصومه ظهیریصفحه 3
- مقالات
-
صفحه 23«فمینیسم» یا جنبش اجتماعی زنان یکی از عمده ترین نظریات اجتماعی دو قرن گذشته بوده و با دامنه وسیع و سیطره عظیمش بر علوم انسانی، امروزه جزء لاینفک مطالعات حوزه علوم انسانی گردیده است. فمینیسم با علوم و نظریات مختلفی درهم تنیده است. حیطه سیاست و علوم سیاسی از عمده ترین حوزه هایی است که با شکل گیری فمینیسم و فعالیت های فمینیستی پیوند خورده است.
مقاله حاضر نحوه تاثیر فرایندهای سیاسی در شکل گیری این نهضت و فعالیت های سیاسی فمینیست ها را در موج های اول و دوم و همچنین برخی از سیاست ها و خط مشی هایی که فمینیست ها برای رسیدن به مطالبات و اهداف خود به کار گرفته اند، مورد بررسی قرار می دهد.
کلیدواژگان: فمینیسم، سیاست، سرمایه داری، لیبرالیسم، کمونیسم، سوسیالیسم -
صفحه 51فرهنگ هر دوره معرف نحوه زیست اجتماعی و فرهنگی جوامع آن عصر است. به طریق اولی، با اطلاع از فرهنگ سیاسی هر دوره می توان به شناخت روابط، جریانات و حرکت های سیاسی موجود دست یافت. عصر فاطمی (دوره حیات و ممات حضرت فاطمه زهرا(علی ها السلام)) طلیعه دار پیدایش اتفاقات و رویدادهای سیاسی اجتماعی تعیین کننده در حیات سیاسی شیعیان است که پرداختن به آن از اهمیت اساسی برخوردار می باشد.
فرهنگ سیاسی با تعین سه عنصر «بینش سیاسی»، «نگرش سیاسی» و «کنش و رفتار سیاسی» مشخص می گردد و سطوحی از تفکر و آگاهی سیاسی، احساس و منش سیاسی و عملکرد و حرکت سیاسی را دربرمی گیرد. حضرت فاطمه زهرا(علی ها السلام) در مشی سیاسی خود، پایه گذار و مقوم فرهنگ سیاسی تشیع بوده اند و سه عنصر تشکیل دهنده این فرهنگ را، چه در عرصه نظر و چه در عرصه عمل، به منصه ظهور رسانیده اند.
کلیدواژگان: فرهنگ سیاسی، عصر فاطمی، بانوی شیعه، بینش سیاسی، منش سیاسی، کنش سیاسی -
صفحه 71«جهانی شدن» در مفهوم غربی و اسلامی، چه تاثیراتی و یا رهاوردی برای زنان داشته و دارد؟ به بخشی از این سوال، توسط اندیشمندان پاسخ هایی داده شده، اما این پاسخ ها به علت تنوع و تعدد، ابهام ها و اشکالات جدیدی ایجاد کرده اند. هدف این مقاله آن است که پاسخی روشن برای سؤال مزبور بیابد. برای دستیابی به پاسخ، ابتدا تعریف «جهانی شدن» و تبیین تاریخ و سابقه آن و سپس مقایسه ای بین جایگاه و منزلت زن در جهانی شدن غربی و اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند.کلیدواژگان: اسلام، موعود، جهانی شدن، جهانی سازی، عدالت، حکومت، آمریکا، غرب و زنان
-
صفحه 105هنر به عنوان یکی از عرصه های فعالیت بشر، از دیرباز تا کنون، با ظهور و بروز در نقش ها و تعاریف گوناگون، تداوم یافته است. هنرهای تجسمی گروه عمده ای از آثار هنری را تشکیل می دهند که به لحاظ قدمت و کمیت و ویژگی روایی بیانی، حایز اهمیتند. تجزیه و تحلیل آثار تجسمی این امکان را به ما می دهد تا روند پیوسته رشد اندیشه بشری و نگاه او به پیرامون را در جوامع سازنده این آثار بررسی کنیم. اصلی ترین این تفکرات، باورهای مذهبی و رویکرد به مبدا و مقصد آفرینش است.
تفکر شیعی نیز به واسطه وقوع مکانی در سرزمین های دارای هنر و تمدن، می تواند محمل تحولات متناسب با خود گردد و به باز تعریف موضوعاتی همچون «نگاه به زن» منجر شود; چرا که جایگاه زن یکی از وجوه تمایز و برتری اندیشه شیعی نسبت به سایر مکاتب است.
کلیدواژگان: زن، تفکر شیعی، نقاشی، نگارگری، تحولات، هنر -
صفحه 123نقش محوری زن در فرهنگ و تمدن ایرانی، حجاب و پوشش زنان ایرانی و وضعیت سیاسی اجتماعی زن ایرانی از نظر نویسندگان غربی معاصر سه محور اساسی مباحث این مقاله می باشند. بدون استثنا، همه مستشرقان بر اهمیت نقش زن در ساختن تمدن تاکید دارند و بسیاری از ایشان می کوشند زنان ایرانی را متقاعد به پی روی از فرهنگ غرب نمایند. در قبال حجاب زن ایرانی، مواضع متفاوتی از تعریف و تمجید بسیار زیاد تا بدگویی و اهانت به پوشش زن ایرانی در نوشته های مستشرقان دیده می شود. همچنین نوعی آشفتگی در نوشته های آن ها به وضوح دیده می شود. آنان نتوانسته اند موضع گیری جمهوری اسلامی را در قبال تشویق زنان ایرانی به شرکت در عرصه های سیاست و اجتماع با حفظ شئونات اسلامی توجیه کنند و آن را ناشی از ضرورت حکومت یا نوعی سرپیچی از اصول اولیه انقلاب قلمداد کرده اند.
کلیدواژگان: زن ایرانی، فرهنگ، تمدن ایرانی، مراسم مذهبی، تحصیل دختران، جنبش فمینیستی -
صفحه 153رشد فزاینده صنعت ارتباطات در سایه پیشرفت بشر در عرصه فناوری، عصر حاضر را به «عصر ارتباطات» تبدیل کرده است. فناوری همواره در اختیار صاحبان سرمایه و قدرت قرار داشته و رسانه های ارتباطی نیز به صورت ابزاری برای اجرای سیاست های توسعه طلبانه آنان درآمده اند. جهانی شدن، که فضای ارتباطات را درنوردیده و رؤیای «دهکده جهانی» را عملی ساخته، اکنون در خدمت پنهان و آشکار به امپریالیسم خبری جهانی، نقش خود را در ابعاد گوناگون زندگی بشری و مسموم ساختن این فضا آشکار می سازد. در این میانه تصویر تحریف شده رسانه های غرب از زن مسلمان به عنوان عنصر سازنده جامعه نگاه برخی از مسلمانان را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
کلیدواژگان: رسانه جمعی، فمینیسم، امپریالیسم خبری، سکولاریسم، رسانه های جهانی -
صفحه 169زن به عنوان نیمه دوم خلقت انسانی، از آغاز آفرینش بشری، همواره در اساطیر و فرهنگ ها در تاریخ و ادب و هنر ایران و سایر کشورهای جهان، از جهات گوناگون سهم بسزایی داشته و نقش های سیاسی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی از خود بروز داده است. گرچه زنانی هم بوده اند که چهره تاریخ را سیاه کرده و دامن بشریت را آلوده ساخته اند.
در تاریخ و ادب ایران، از آغاز، زنان تاریخ ساز، حاکم، قهرمان، عالم، شاعر، نویسنده و هنرمند در کنار مردان بسیار بوده اند، اما آنچه در این مقاله درخور توجه می باشد نقش زنان در ادبیات سیاسی است. این نقش از دوره مشروطیت صورتی جدی تر به خود گرفته و زنان در عرصه های گوناگون فعالانه حضور پیدا کردند، به گونه ای که هنوز در تاریخ، نام این زنان بر زبان ها جاری است. در شعر و ادب هم در چند دهه اخیر، بانوانی داشته ایم که پرچمدار ارزش های ملی و دینی بوده اند.
کلیدواژگان: تاریخ، تاریخ ادبیات، زنان، ادبیات سیاسی -
صفحه 193موضوع «زنان» به عنوان نیمی از منابع انسانی جامعه و حقوق و مشارکت اجتماعی آنان، همواره یکی از مباحث قابل بررسی در موضوعات جامعه مدنی و فرایند توسعه و نوسازی جوامع بوده است. میزان و نحوه مشارکت این پتانسیل عظیم انسانی در فرایندهای اجتماعی، بی شک تاثیر چشمگیری در ترقی و توسعه جوامع داشته است.
در جهت آموزه تحقق و توسعه نظام جمهوری اسلامی، ما نیازمند تحقیق و تدوین فرایند مشارکت زنان در تحقیق و توسعه نظام، در قالب یک الگوی بنیادین، جامع، اصولگرا، روشمند، روزآمد و کارا هستیم.
در این مقاله کوتاه، اصول، آرمان ها، سیاست ها و راهبردهای مشارکت اجتماعی زنان از منظر اصول مدیریت راهبردی حضور زن در فرایند توسعه، به گونه ای فهرستوار مرور می شوند.
کلیدواژگان: زن و مشارکت اجتماعی، زن و آرمان اجتماعی، زنان و سیاست های توسعه انسانی، زنان و راهبردهای توسعه پایدار -
صفحه 203امروزه با پیشرفت فکری بشر، نوع جدیدی از رقابت و ستیز در جهان رخ نموده و جوامع را از صورت مقابله مستقیم به سوی مقابله های غیرمستقیم (فرهنگی) کشانده است. در این مقابله، ترسیم نظام دفاع فکری یا توان مقابله فرهنگی با دشمن مهم است. متفکران اجتماعی زنان را جزو کارامدترین اقشار در تشخیص توان دفاعی هر ملت می دانند. به همین دلیل، استکبار جهانی در طراحی سیاست های استعماری خود، از مسائل زنان برای همراه نمودن مردم جهان با مقاصد خود کمک گرفته است.
اما زنان در کشورهای اسلامی، دارای دو قدرت مدیریت پنهان (در خانواده) و تربیت نیروی انسانی (در اجتماع) می باشند. مؤید این رسالت، لباس الهی آنان (حجاب اسلامی) است. این لباس نه تنها آزادگی زنان مسلمان را اثبات می کند، بلکه قدرت بالقوه آنان را در اقتدار فرهنگی و رشد اجتماعی نشان می دهد. مهم، رساندن این قدرت به بلوغ واقعی خود است; زیرا جهان مستعد است تا با درک صحیحی از این لباس آن را قدرتی تلقی نماید که تحت لوایش اقتدار، استقلال فکری و ساماندهی عقلانی فعالیت های انسانی صورت می گیرد.
کلیدواژگان: قدرت، ابزارهای محسوس و نامحسوس قدرت، توهم قدرت، برد قدرت، توجیه قدرت و بلوغ قدرت -
صفحه 225تاریخ فلسطین و الجزائر مملو از حماسه و ایثار زنان مجاهدی است که در استراتژی مبارزه پایدار نقش آفرین بوده و به اذعان تاریخ، ارکان بی بدیل عرصه مجاهدت را رقم زده اند. بسط و توسعه جنبش های زنان مسلمان در این کشورها و حضور فعالانه آنان در میدان حق طلبی، نماد بارزی از الگوی زن مسلمان است که با تاسی به فرهنگ و تعالیم حیات بخش دین کامل، آرمان اساسی زندگی فردی و اجتماعی خود را به احیای عزت، شرافت و هویت اسلام و سرزمین اسلامی خود اختصاص داده اند.
این نوشتار که با هدف ترسیم حضور فعال زنان فلسطینی و الجزائری نگاشته شده، پس از تبیین جایگاه سیاسی بانوان در اسلام، توجه خود را به بازکاوی جنبه های متعدد آن و استناد به الگوی مبرز این عرصه در کشورهای مذکور معطوف داشته است.
کلیدواژگان: انتفاضه، عملیات استشهادی، جبهه آزادی بخش الجزائر، حماس، جنبش جهاد فلسطین، جنبه نجات ملی - گزارش
-
معرفی کتابصفحه 251
-
Page 23Feminism or women’s social movement has been one of the most predominant social theories in the past two centuries. Heavily influencing humanities it has become to day an inseparable part of the studies related to humanities. It is interwoven with social theories and sciences. Politics is one of the most important disciplines that is linked with the development of feminism and feminist activities.The present article deals with how the political process has influenced the formation of this movement. It also treats of the first and second waves of feminist activities including their policies to achieve their goals.
-
Page 51The culture of a period is indicative of the cultural and social life-style of the people living in that period. By knowing about the political culture of a time one can know about the political relations and movements current at that time. Fatima’s era - when Fatima (peace be upon her) lived and died - is the origin of many decisive socio-political events in Shi‘ite political life with which it is important to deal.Political Culture is defined as constituting political vision, political attitude and political ethos. In other words, it includes a level of political thought and awareness, political feeling and ethos and political actions. Manifesting the above constituent elements theoretically and practically, Hazrat Fatima (peace be upon her) was the founder of Shi‘ite political culture.
-
Page 71What are the effects of the Western and Islamic concepts of “globalization” on women or what is its upshot for them? Some answers have been given to some parts of this question but these answers due to being varied, are ambiguous causing a new set of objections. The aim of this inquiry is to find an answer to the above-mentioned question. To do this, the paper first of all, defines “globalization” explaining its history and background and then, compares between the place of woman in western and Islamic globalization.
-
Page 105As one of the areas of human activities, art has, from distant past up till now continued to survive playing different roles and assuming various definitions. Constituting the main group of artworks, plastic arts are important for their antiquity, quantity and narrative-explanatory qualities. Analyzing the plastic arts in a given society allows us to examine in that society the continued growth of human thought and the views expressed by these arts about their surroundings. Religious beliefs and attitudes towards the origin and ultimate of creation are the most fundamental of these thoughts.Located in a civilized territory Shi‘ite thought can give rise to certain developments including a new attitude towards woman. The high position Shi‘ite thought gives to women is something distinguishing it from and giving it superiority over other sects.
-
Contemporary Iranian Woman and her Socio-political Participation from the Standpoint of OrientalistsPage 123The present paper deals with orientalists’ points of view regarding woman’s pivotal role in Iranian culture and civilization, Iranian women’s veil and Iranian women’s socio-political position. Orientalists are unanimously emphasizing woman’s role in making a civilization and many of them try to convince Iranian women to follow western culture. Orientalists’ writings range from profusely praising to criticizing and insulting Iranian woman’s veil. Their writings are somewhat distraught and rough. They cannot tolerate Islamic Republic of Iran’s stand on women, which encourages women to participate in social and political affairs while at the same time observing Islamic values. They termed it a necessity facing the government or a refusal of the primary principles of Revolution.
-
Page 153The increasing growth of communication industry, made possible by human advancement in technology has made the present era the era of communication. Technology has always been under the control of capitalists and power brokers and they have used media as an instrument to operationalize their expansionist policies. Increasing communication and translating the ideal of “world village” into action globalization, serving the world media imperialism openly or covertly, is now playing its role in different areas to poison the environment. In this connection, the distorted image of Muslim woman in Western media has negatively influenced some Muslims attitudes.
-
Page 169In the history of Iranian literature and art as well as in that of other countries woman as a second half of man has always, ever since man’s creation, played her political, historical, cultural and social roles. However there have also been women blackening history and infecting humanity. In Iranian history and literature, there have been along with men, ever since the beginning, many female history-makers, rulers, heroes, scholars, poets, writers and artists but what is focused upon by this paper, is women’s role in political literature, which has become very serious after the Constitution Period. In recent decades, we have also had, in poetics and literature, women who have been standard-bearers in disseminating national and religious values.
-
Page 193Constituting half of human resources, women and their rights and socio-political participation have been among disputable topics related to a civil society, development and modernization. The scale and the way this great potential partakes in social activities is, no doubt, effective on social developments in societies. Aiming to study the spread of Islamic Republic of Iran we need to work out a charter for women’s socio-political participation based on a fundamental, comprehensive and efficient model.This charter mentions cursorily the principles, ideals and strategies of women’s socio-political participation from the viewpoint of strategic management of women’s presence in the development process.
-
Page 203As man is now advancing intellectually, a new kind of competition has begun replacing direct confrontations among societies with indirect (cultural) ones in which cultural confrontations with enemies count. Social thinkers consider women as highly efficient while recognizing a people’s defensive power. That is why in order to gain support the world hegemony exploits women’s issues while shaping its colonial policies.However women, in Muslim countries are engaged in hidden management (in family) and educating their fellow beings (in community). That is why they observe a divine veil (hijab), which shows not only their freedom but also their potential ability to partake in cultural authority and social growth. What is important is to actualize this potential for the world is, by conceiving it correctly ready to regard it as a power under whose banner intellectual authority and independence would be protected and human activities rationally organized.
-
Page 225Palestinian and Algerian history is filled with epics and self-sacrifices made by combatant women who have played a role in the strategy of continued struggle and are deemed by history, as unique pillars of the era of combat. The spread of Muslim women’s movements in these countries and their active participation in seeking truth are clear examples of activities carried out by women who have, following Islamic teachings and culture, made the revival of Islamic dignity and identity in their homelands as their basic individual and social ideal in life.Written to outline Palestinian and Algerian women’s active participation in social affairs, this paper explains women’s political position in Islam inquiring about its different aspects and referring to outstanding examples in the field, available in these countries.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.