فصلنامه فرایند
پیاپی 8 (تابستان 1384)

سمینار یک روزه فن آوری های نوین در تبدیلات گازی - شناسایی، انتقال و مدیریت روز پنج شنبه پنجم خرداد ماه هشتاد و چهار، به همت شاخه دانشجویی انجمن بین المللی مهندسان نفت دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.

دهمین نمایشگاه بین المللی نفت، گاز و پتروشیمی از 25 تا 28 فروردین ماه 1384 در محل دائمی نمایشگاه های تهران برگزار شد. در این نمایشگاه 691 شرکت داخلی و 438 شرکت خارجی از 40 کشور جهان از جمله آلمان، ایتالیا، انگلستان، فرانسه، اسپانیا، کانادا، روسیه، آمریکا، ژاپن، برخی کشورهای عربی و... حضور داشتند.

وظیفه مشترکی که تمامی مدیران باید از آن برخوردار باشند و به تعبیری در تعریف علم مدیریت نهفته می باشد عبارت است از فرایند کسب اهداف، به طور کارآ و مؤثر از طریق دیگران به عنوان مثال اکثر مدیران پژوهش و توسعه هیچ کاری در آزمایشگاه انجام نمی دهند، در حالیکه بایستی پاسخگوی نتایج تحقیقات باشند. این بدان معنی است که مدیران باید کارها را از طریق تلاش دیگران انجام دهند. البته این انجام کار دو شرط اساسی دارد که در تعریف بالا هم مشهود است. این انجام کار باید کارآ و موثر باشد.

در این مقاله اثرات انحلال گاز بر روی پارامترهای خصوصیاتی نفت مورد بررسی قرار می گیرد. هنگامی که گازی به یک مخزن نفتی تزریق می گردد، قسمتی از این گاز در مخزن حل یم شود به فشار، دما، زمان و ترکیبات نفت و گاز وابسته می باشد. معمولا گاز تزریقی به نفت باعث می شود که نقطه فشار اشباع، نسبت گاز به نفت، حجم نفت (پدیده تورم) و ضریب انبساط حجمی افت افزایش یابد. همچنین باعث می شود که چگالی و گرانروی نفت کاهش یابد.

هیدروژن زدایی از پارافین ها یکی از واکنش های مهم در صنایع پتروشیمی است. در مورد پارافین های سبک به دلیل غیر فعال شدن نسبتا سریع کاتالیست، در برخی فناوری ها از راکتورهای بستر متحرک استفاده می شود که در آن کاتالیست غیر فعال شده به تدریج به کاتالیست تازه فعال شده جایگزین می شود. در کار حاضر مدلی برای کارایی راکتور بستر متحرک شعاعی ارائه شده است

MTBE که اخیرا به عنوان ماده افزودنی به بنزین، جایگزین تترااتیل سرب شده است، برای کاهش مونوکسید کربن و ازن در خروجی اگزوز اتومبیل ها و نیز افزایش عدد اکتان به کار می رود. با توجه به سمی بودن این ماده، تجزیه پذیری بیولوژیکی کم آن و طعم و بوی زننده ای که دارد حتی ریختن مقادیر نسبتا کم این ماده میتواند اثرات منفی روی آبهای زیرزمینی و آبهای آشامیدنی داشته باشد. ماده آلاینده MTBE بوسیله فرآیند اکسایش پیشرفته نظیر UV/H2O2 قابل حذف می باشد.

استفاده از سوختهای فسیلی جهت تولید برق حرارتی بدلیل تجدید ناپذیری و عدم قابلیت دوام پذیری این منبع انرژی در تمام دنیا در حال کاهش و جایگزینی با انرژی هایی که کمتر به محیط زیست آسیب می رسانند و تجدید پذیر نیز می باشند می گردد. این در حالیست که مشکل دفن زباله های شهری و صنعتی رو به افزایش میزان آلاینده ها و خطرهای ناشی از آنها در همه شهرها بخصوص شهرهای بزرگ اندیشمندان و مسئولان امر را نگران نموده است. این مقاله نحوه برخورد متخصصین سوئدی با این مشکلات زیست محیطی در یک شهر بزرگ به نام گوتنبرگ را تشریح می نماید.

جایگاه منحصر به فرد گاز طبیعی به عنوان ماده اولیه جدید برای تولید محصولات کلیدی بر کسی پوشیده نیست و نفت به عنوان یکی از منابع مهم انرژی به جایگاه پایین تری نزول کرده است. بنابر این اغراق نکرده ایم اگر بگوییم در آینده ای نزدیک گاز طبیعی در جهان، همان جایگاه اکسیژن را خواهد داشت که همه به استنشاق آن نیاز دارند. با توجه به گرایش جهانیان به جایگزینی گاز به جای نفت، به دلایل زیست محیطی - ایران به عنوان دومین دارنده منابع گاز طبیعی، نقش مهمی را در آینده گاز خواهد داشت. به همین دلیل پژوهشگاه صنعت نفت مبادرت به تاسیس پژوهشکده گاز کرده است.

در تحقیق حاضر به دلیل نقش فرایند اتمایزیشن دوفازی در سیستم های تزریق خوراک در واکنشهای کاتالیستی در صنعت نفت نظیر فرایند شکست کاتالیستی بستر سیال آزمایشات متعددی انجام شده است. جهت انجام آزمایشات مورد نظر از یک دستگاه آنالیز لیزری استفاده شده است.

در میان صنایع کشور، صنعت شیشه کشور 250 هزار متر مکعب معادل نفت کوره، گاز و فرآورده های نفتی در سال مصرف می کند که برابر 1/89 درصد کل انرژی مورد استفاده در بخش صنعت ایران و در حدود 8 درصد کل انرژی حرارتی مورد استفاده در صنایع کانی و غیر فلزی است.

افزایش روزافزون مصرف انرژی، کاهش مداوم منابع آن در جهان، به خصوص در کشور ما، عدم کارایی فنی و اقتصادی مصرف انرژی و هدر رفتن قریب به یک سوم از کل انرژی در فرایندهای صنعتی و اثرات زیست محیطی ناشی از آن، ضرورت بهینه سازی و کاهش مصرف انرژی در صنایع و همچنین تلاش جهت حفظ ذخایر کشور را آشکار می سازد. از آنجائی که صنعت قند از جمله صنایع پرمصرف انرژی است، جهت کاهش هزینه تولید باید مصرف انرژی را در این کارخانه ها بهینه نمود.

در این شماره اطلاعات مفیدی درباره انواع پمپها، نحوه انتخاب پمپ و نیز اطلاعاتی مختصر در مورد سازندگان داخلی و خارجی پمپ را ملاحظه می کنید.