پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی
پیاپی 11 (زمستان 83 و بهار 84)

در نوشتار حاضر، پس از مقدمه، از دو دسته قواعد و آداب درون منطقی و برون منطقی نقد سخن به میان آمده است. از جمله قواعد و آداب درون منطقی که بر نقد و نقادی حاکم است، می توان به این موارد اشاره کرد: 1- فقط نقادی نظری اندیشه و عمل 2- بر شمردن سره و ناسره 3- شفافیت نقد 4- آداب پیشینی متن در نقد 5- شرط علم در نقد نظری 6- رعایت طبقه بندی در نقد. برخی قواعد و آداب برون منطقی عبارت اند از: 1- رعایت زمان و مکان نقد 2- اصل بودن نقد از پایین به بالا و در حاشیه بودن عکس آن 3- به کار بردن کلمات مثبت 4- احترام به مواضع مخاطب 5- نقد نهادینه مستمر 6- بی طرفی آگاهانه...

رابطه بین اسلام و مدیریت، پرسش عمده فراروی مدیریت است. در پاسخ به این پرسش، در این مقاله، ابتدا مدیریت تعریف و سپس درباره انسان از دیدگاه اسلام بحث شده، آنگاه به نقطه تلاقی مباحث مدیریت و اسلام توجه و یکی از مهمترین زمینه های مباحث مبنایی مدیریت اسلامی مطرح و در ادامه جایگاه اختیار از دیدگاه اسلام بررسی شده است.

در مقاله حاضر، ضرورت تدوین نظریه ها و اقدامات مدیریت بومی، با استناد به تحقیقات تجربی در زمینه تاثیر محیط بر اثر بخشی سازمان ها در کشورهای مختلف بررسی شده است. از آنجا که سازمان ها پیچیده ترین نظام های فنی - اجتماعی هستند و بقا و موفقیت آنها در دستیابی به اهداف و سطح عملکرد مطلوب، تنها به توان سازگاری آنها به محیط بستگی دارد، اتخاذ راهبردهایی که اثر بخشی از آنها را تضمین کند، فقط در پرتو شناخت مؤلفه های محیطی امکان پذیر است. در این مقاله همچنین با اتخاذ رویکردی محیطی، تفاوت های محیطی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بررسی و با استناد به نتایج تحقیقات تجربی در مورد فرهنگ ملی و آثار آدر فرهنگ کار در داخل سازمان ها، چهارچوبی ارائه می شود...

دانش آموختگان نظام آموزش عالی، بازار کار را چگونه می یابند و خود را تا چه حد مهیا می بینند؟ نقاط ضعف را در چه می دانند و پیشنهادهای آنان برای بهبود نظام آموزشی چیست؟ در این مقاله بر اساس گوشه ای از نتایج تحقیق انجام شده در این زمینه، نظریه های پاسخ دهندگان جمع بندی و تحلیل شده است تا به عنوان بازخور، گامی در جهت زمینه سازی برای اصلاح برنامه آموزشی باشد. بسیاری از عوامل، مانند عوامل فردی و همچنین آنچه به ساختارهای اجتماعی - اقتصادی بر می گردد، در حوزه این بررسی قرار نگرفته اند.

در محیط سازمانی، شناخت سازمان و مدیریت و روابط بین آنها از اهمیت به سزایی برخوردار است. دانش عمیق تر از هر بخش، به جرئت می تواند پویایی آن بخش را تضمین و تحول عظیمی در آن بخش ایجاد کند. درک بیشتر این علم راهی برای مشاهده و تجزیه و تحلیل سازمان ها به صورت دقیق تر و عمیق تر است. این امر به مدیران کنونی و آینده کمک می کند تا ژرف نگرتر شوند و مسائل را بهتر درک کنند. نقد و بررسی و بیان مزایا و معایب چنین متونی، باعث درک بهتر و جلوگیری از ابهام و یکنواختی آنها می شود و هرچه متنی ساده تر، روان تر و همگن تر باشد، انگیزه بیشتری را در خواننده ایجاد می کند...

کتاب مبانی تئوری و طراحی سازمان، تالیف ریچارد دفت و ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، یکی از کتاب های مطرح در زمینه تئوری و طراحی سازمان در سطح دنیا است. این کتاب با نگرشی سیستماتیک و امروزی مهم ترین مبانی نظری و کاربردی مدیریت و سازمان را بررسی کرده است، که از یک سو منبع درسی بسیار جالبی برای دانشجویان رشته مدیریت و علاقه مندان به مباحث سازمان و مدیریت است و از سوی دیگر، موارد کاربردی و یافته های عملی زیادی را در بر می گیرد که برای مدیران قابل طرح و اجرا است...

در این مقاله، از بین آثار متعدد زبان فارسی در زمینه تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها سه کتاب تحت عنوان تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها در مدیریت امور اداری، صنعتی و بازرگانی، نوشته منصور منصور کیا، تجزیه و تحلیل سیستم ها و روش ها، نوشته شمس السادات زاهدی و بهبود روش ها و حیطه عملکرد آن، نوشته خدابخش داشگرزاده جهت نقد انتخاب و از دو نظر نقد شد: از نظر ساختاری ابعادی چون روان و رسا بودن، رعایت قواعد ویرایش و نگارش، حروف نگاری، صفحه آرایی، صحافی، طرح جلد، تناسب حجم اثر با تعداد واحدهای درسی، تغییرات شکلی در چاپ دوم به بعد، و وجود بعضی ویژگی های دیگر ساختاری، مانند پیشگفتار، فهرست مطالب، مقدمه، جدولها، فهرست و خلاصه مدنظر قرار گرفت...

درس تحقیق در عملیات، یکی از درس های اصلی بسیاری از رشته ها از جمله مدیریت، حسابداری، مهندسی صنایع و ریاضی کاربردی است که بحث اصلی آن، صرف نظر از تفاوت در نگرش های رشته ها، عبارت است از تئوری و کاربردهای برنامه ریزی ریاضی و تصمیم گیری علمی، نویسندگانی که زحمت تدوین متون اصلی یا فرعی این درس را به عهده می گیرند، باید علاوه بر تسلط بر مفاهیم و نکات ظریف این علم، به زمینه تحصیلی فراگیران و خوانندگان اثر نیز توجه داشته باشند، متاسفانه، علی رغم انتشار تعداد زیادی عنوان کتاب در این زمینه، کمتر کتابی است که توانسته باشد اصول و مبانی نظری و کاربردی علم تحقیق در عملیات را به خوبی ارائه دهد.

در اصل 44 قانون اساسی کشور ما، فعالیت های اقتصادی کشور را به سه بخش تقسیم کرده اند: دولتی، تعاونی و خصوصی؛ و به همین دلیل، در رشته مدیریت دولتی، برای آشنایی دانشجویان با بخش تعاون، درسی با عنوان مدیریت تعاونی ها در نظر گرفته شده است. در این مقاله سعی شده است کتاب مدیریت تعاونی ها تالیف آقای محمد شکیبا مقدم، با دو نگاه محتوایی و شکلی، به اجمال بررسی و دیدگاه مؤلف درباره محورها و بحث های عمده مدیریت تعاونی ها، ارزیابی و نقد شود.

کنترل کیفیت آماری، یکی از درس های تخصصی دوره کارشناسی رشته های مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع است. با این درس، مطالعه و کنترل داده های آماری که در فازهای توسعه محصول با موضوع کیفیت در ارتباط اند، سهل و میسر می شود. اگرچه در این زمینه منابع نسبتا متعددی برای تدریس وجود دارد، به نظر می رسد کتاب کنترل کیفیت آماری نوشته استاد دکتر نظام الدین فقیه، از انسجام و روانی مطلوبی برخوردار بوده و تنها منبعی است که به طور مشخص برای دوره کارشناسی رشته مدیریت صنعتی تدوین شده است...

همان گونه که خوانندگان محترم مستحضرند، آقای دکتر موسوی - سردبیر دوفصلنامه نامه علوم انسانی - در شماره های 6 و 7، مقاله ای با عنوان «سخنی نو درباره نقد» نوشته بودند و آقای دکتر اکرمی مقاله مذکور را نقد کردند و از آنجا که مقاله آقای دکتر اکرمی قابل نقد بود، آقای دکتر موسوی آن را به نقد کشیدند و علاوه بر پاسخ به ایرادها و شبهات ایشان، مطالبی ارائه و مفاهیم دیگر و جدیدی در خصوص موضوع نقد و نهی از منکر و امر به معروف مطرح کردند. این مسئله سبب شد که خواننده محترمی تحت نام «ا. ع» هر سه مقاله مذکور را بررسی کنند و پاسخ هایی ارایه دهند...