فهرست مطالب

آب و فاضلاب - پیاپی 54 (تابستان 1384)

مجله آب و فاضلاب
پیاپی 54 (تابستان 1384)

  • 88 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1384/10/01
  • تعداد عناوین: 10
|
  • مقالات علمی
  • سیاوش عیسی زاده، مسعود تجریشی، احمد ابریشم چی، مهدی احمدی صفحه 3
    سد مخزنی لتیان در 35 کیلومتری شمال شرقی شهر تهران واقع شده است. این سد به همراه سد امیر کبیر و سد لار، منابع تامین آب سطحی شهر تهران را تشکیل می دهند. مطالعات انجام شده در طی سالهای اخیر در مورد سد لتیان نشان می دهد که بالا بودن غلظت فسفر در مخزن این سد، این منبع آب را در مرحله تغذیه گرایی قرار داده است. با توجه به نقشی که فسفر در پدیده تغذیه گرایی مخازن و دریاچه ها دارد، در این تحقیق با مقایسه چندین مدل شناخته شده فسفر، مدل اسند گرس و امیلیا برای شبیه سازی تغییرات غلظت فسفر در مخزن سد لتیان انتخاب شده است. با استفاده از این مدل، سناریوهای مختلف مدیریتی برای کاهش غلظت فسفر در این مخزن بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که کاهش فسفر ورودی به مخزن سد لتیان از طریق رودخانه جاجرود موثرترین روش کاهش غلظت فسفر در داخل مخزن در مقایسه با دیگر راهکارها به شمار می رود.
    کلیدواژگان: شبیه سازی فسفر، مدل اسند گرس و امیلیا، سد لتیان
  • علی الماسی، محمدتقی عیوضی، منصور رضایی، احسان امیرپور صفحه 17
    به منظور تعیین کمی و کیفی عوامل فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، تخمین تولید فاضلاب و ارتباط کمی آنها با وضعیت اقتصادی - اجتماعی جامعه، بررسی روی فاضلاب شهر کرمانشاه صورت گرفته است، علاوه بر تعیین پارامترهای مورد نظر نسبتهای N/COD, SS/COD, BOD5/COD, P/COD، رابطه آب مصرفی با درآمد ماهیانه جامعه و سرانه بار آلی نیز تعیین گردیده است. با توجه به ملاحظات اقتصادی - اجتماعی و درآمد ماهیانه شهر به سه منطقه (الهیه، تعاون و کسری) با درآمد خوب، متوسط و نسبتا پایین تقسیم نمود. سرانه آب مصرفی با وضعیت اقتصادی - اجتماعی رابطه معنی داری دارد، اما میزان سرانه فاضلاب تولیدی مناطق از نظر آماری اختلاف معنی داری ندارند...
    کلیدواژگان: مشخصات فاضلاب، کرمانشاه و وضعیت اقتصادی - اجتماعی
  • شهریار شاکری، روحا کسری کرمانشاهی، گیتی امتیازی صفحه 25
    حضور فیزیکی سلولهای باکتری بر روی فلزات و سطح آنها و فعالیتهای متابولیکی آنها می تواند سبب خوردگی میکروبی شود. در حقیقت، هر عاملی که بتواند ضخامت بیوفیلم را کاهش دهد و یا آن را حذف کند، می تواند خوردگی را نیز کاهش دهد. بیوسایدها یکی از این عوامل هستند که می توانند بیوفیلم را کنترل کنند. این مواد می توانند به داخل بیوفیلم نفوذ کنند و در نتیجه سبب حذف بیوفیلم و یا کشتن سلولهای درون آن شوند. هدف این تحقیق بررسی مدل ریاضی ترمودینامیکی نفوذ بیوساید به داخل بیوفیلم توسط روش میکروتیتر پلیت می باشد. در این تحقیق بعد از جداسازی باکتری های بیوفیلم، بیوفیلم مخلوط تشکیل شد و سپس اثر بیوسایدها بر روی آن توسط روش میکروتیترپلیت بررسی شد...
    کلیدواژگان: بیوفیلم، خوردگی، بیوساید، میکروتیتر پلیت، مدل ترمودینامیک
  • ایرج نحوی، رسول شفیعی، بهزاد شارقی صفحه 33
    نشاسته پلی ساکاریدی گیاهی است که طی سالهای اخیر به دلیل افزایش تولید و فرآوری آن در ایران، پساب حاصل از آن از آلاینده های زیست محیطی محسوب می گردد. در این تحقیق، پس از جداسازی یک گونه مخمری مصرف کننده نشاسته (مولد آمیلاز) و شناسایی آن به عنوان کریپتوکوکوس آیروس، برخی خصوصیات آن از لحاظ الگوی ترشح آمیلازها، نحوه تجزیه نشاسته، ویژگی آمیلازهای مترشحه و قابلیت آن در تولید کاروتنوییدها با استفاده از کشت توام مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتابج به دست آمده مخمر کریپتوکوکوس آیروس قادر به تجزیه و مصرف نشاسته محلول و نشاسته خام ذرت است؛ مصرف نشاسته خام در میان مخمرها جزء صفات نادر بوده و از لحاظ صنعتی اهمیت ویژه ای دارد...
    کلیدواژگان: نشاسته، آمیلاز، مخمر، کریپتوکوکوس آیروس، کاروتنویید، کشت توام
  • محمدرضا شاهمنصوری، مهدی کارگر صفحه 43
    ازن به عنوان یک اکسید کننده و ضد عفونی کننده قوی از اویل قرن گذشته کاربرد وسیع و فراوانی در عملیات تصفیه آب پیدا کرده است. غلظت ازن مورد استفاده در عملیات تصفیه آب، به میزان 4/0 میلی گرم در لیتر ازن، برای 5 دقیقه برای گندزدایی در نظر گرفته می شود. به عنوان مکمل ضد عفونی با ازن، از کلر استفاده می شود که با با نام فرآیند ازن - کلر مشهور است. تصفیه خانه آب اصفهان از سال 1382 به منظور گندزدایی در فاز یک با ظرفیت 5m3/s از فرایند ازن - کلر استفاده می نماید. هدف از این بررسی تعیین کارایی ازن در کاهش کل کربن آلی (TOC) و عوامل باکتریایی است که در آب خام ورودی به تصفیه خانه وجود داشته و می بایستی در فرآیندهای تصفیه کاهش بیابد...
    کلیدواژگان: ازناسیون، کل کربرن آلی، باکتریهای کلیفرم، گندزدایی، تصفیه خانه آب اصفهان
  • کاظم ندافی، فروغ واعظی، مهدی فرزادکیا، علیرضا کیمیایی طلب صفحه 47
    به منظور تعیین کمی و کیفی عوامل فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، تخمین تولید فاضلاب و ارتباط کمی آنها با وضعیت اقتصادی - اجتماعی جامعه، بررسی روی فاضلاب شهر کرمانشاه صورت گرفته است، علاوه بر تعیین پارامترهای مورد نظر نسبت های BOD5/COD، SS/COD، N/COD، P/COD، رابطه آب مصرفی با درآمد ماهیانه جامعه و سرانه بار آلی نیز تعیین گردیده است. با توجه به ملاحظات اقتصادی - اجتماعی و درآمد ماهیانه شهر به سه منطقه (الهیه، تعاون و کسری) با درآمد خوب، متوسط و نسبتا پایین تقسیم نمود. سرانه آب مصرفی با وضعیت اقتصادی - اجتماعی رابطه معنی داری دارد، اما میزان سرانه فاضلاب تولیدی مناطق از نظر آماری اختلاف معنی داری ندارند. نسبت BOD به COD نیز برای الهیه، تعاون و کسری به ترتیب 0.58، 0.55 و 0.56 محاسبه گردید. از نظر میزان کل جامدات معلق (TSS)، به ترتیب 334.1±144.46، 336.19±146.97 و 323.29±137.3 میلی گرم در لیتر مواد معلق برای فاضلاب سه منطقه به دست آمده است. نسبت TSS به COD به ترتیب 0.633، 0.619 و 0.636 برای هر سه منطقه محاسبه گردیده است. از نظر میزان نیتروژن کل (TKN) به ترتیب 77.41±15، 42.67± 13.43 و 36.54 ±8.96 میلی گرم در لیتر نیتروژن برای فاضلاب سه منطقه به دست آمده است. نسبت TKN به COD به ترتیب 0.09، 0.078 و 0.076 برای هر سه منطقه می باشد. از نظر غلظت فسفر کل (P) به ترتیب 7.92±0.86، 7.92±0.75 و 8.43±0.88 میلی گرم در لیتر فسفر برای فاضلاب سه منطقه مشخص گردید. نسبت P به COD به ترتیب 0.016، 0.015 و 0.018 برای هر سه منطقه محاسبه گردیده است. قلیاییت فاضلاب هر سه منطقه بیش از دو و نیم برابر فاضلابهای قوی می باشد. از نظر شاخص آلودگی میکروبی هر سه منطقه در رده فاضلابهای متوسط قرار دارند. در این مطالعه علیرغم اختلاف ظاهری پارامترهای اندازه گیری شده در مناطق سه گانه، غالب اختلافات از نظر آماری چشمگیر نبوده و فاضلاب شهر کرمانشاه از نظر اکسیژن مورد نیاز تجزیه بیوشیمیایی متوسط نزدیک به قوی می باشد.
    کلیدواژگان: لاگونهای هوادمی، تصفیه فاضلابهای صنعتی، استفاده مجدد از پساب
  • حسین فیضی، سیدسعید اسلامیان صفحه 54
    یکی از مشکلات و موانع موجود در فرآیندهای تحلیل فراوانی و پیش بینی پدیده هایی نظیر بارندگی، نبود آمار طولانی مدت در ایستگاه های مورد مطالعه می باشد. این مسئله در کنار مسایل مربوط به عدم دقت کافی در برآوردهای ایستگاهی، باعث افزایش استفاده از روش های منطقه ای در انجام چنین تحقیق هایی شده است. در این تحقیق، از روش یاد شده برای تعیین توزیع اصلی داده های بارندگی حداکثر ماهانه 18 ایستگاه باران سنجی حوزه رودخانه زاینده رود، استفاده شد و در نتیجه توزیع مقادیر حدی تعمیم یافته به عنوان مناسب ترین توزیع، انتخاب و پارامترهای توزیع و چندکهای آن برآورد گردیده است.
    کلیدواژگان: تحلیل منطقه ای فراوانی بارندگی، گشتاور خطی، آزمون نکویی برازش، پیش بینی بارندگی، زاینده رود
  • یزدان لطفی، فرشید نوربخش، مجید افیونی صفحه 65
    پتانسیل معدنی شدن نیتروژن را می توان معیار مهمی جهت ارزیابی نیتروژن لیبایل (Laibile) خاک در نظر گرفت. تعیین پتانسیل معدنی شدن نیتروژن بسیار وقت گیر و پر هزینه است، لذا جایگزینی روشی آسان تر ارجحیت دارد. هدف از این تحقیق بررسی امکان تخمین پتانسیل معدنی شدن نیتروژن از روی شاخص بیولوژیکی قابلیت جذب نیتروژن در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب است. آزمایش در قالب طرح کرتهای خرد شده و در سه تکرار انجام گردید. هر کرت اصلی به سه کرت خرد شده تقسیم شد و اعمال تیمارها در سه سال متوالی به گونه ای بود که بخشی از کرت تنها در سال اول، بخشی دیگر در دو سال پیاپی و بخش سوم در سه سال متوالی تیمار کودی مشابه دریافت کردند. برای انجام این تحقیق نمونه های خاک، شش ماه پس از آخرین کوددهی و از عمق 0 تا 15 سانتی متری مزرعه لورک که قبلا تیمارهای لجن فاضلاب در آن اعمال گردیده بود، برداشت گردید. تیمارها شامل سطوح لجن فاضلاب 0)، 25 و 100 تن در هکتار(و سال های کوددهی 0)، 1، 2 و 3 سال(بود. پس از آماده سازی اولیه نمونه ها، پتانسیل معدنی شدن نیتروژن به روش استانفورد و اسمیت)انکوباسیون به مدت 22 هفته و آبشویی متناوب هر دو هفته یک بار(اندازه گیری شد. شاخص بیولوژیکی قابلیت جذب نیتروژن، BINA، نیز با اندازه گیری آمونیوم حاصل از انکوباسیون یک هفته ای خاک در شرایط بی هوازی و در دمای 40 درجه سانتی گراد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بین شاخص BINA و پتانسیل معدنی شدن نیتروژن همبستگی بالایی (r=0.938) وجود دارد. همچنین بین شاخص BINA و عملکرد (r=0.701) و جذب نیتروژن توسط گیاه ذرت (r=0.788) همبستگی های معنی داری مشاهده گردید. نتیجه این که می توان از شاخص BINA به عنوان شاخصی جهت تخمین پتانسیل معدنی شدن نیتروژن در اراضی تیمار شده با لجن فاضلاب استفاده کرد.
    کلیدواژگان: پتانسیل معدنی شدن نیتروژن، شاخص بیولوژیکی قابلیت جذب نیتروژن، لجن فاضلاب
  • طیب رضیئی، پیمان دانش کار آراسته، بهران ثقفیان صفحه 73
    در این پژوهش روند بارندگی سالانه در مناطق خشک و نیمه خشک مرکز و شرق ایران با استفاده از داده های 79 ایستگاه اقلیم شناسی و سینوپتیک سازمان هواشناسی با طول دوره آماری 36 سال مورد بررسی قرار گرفت. روند بارندگی سالانه در دوره آماری 2000-1965 میلادی 1344) تا 1379 خورشیدی(در همه ایستگاه ها با استفاده از آزمونهای آماری ناپارامتری، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتیجه این بررسی نشان داد که نشانه ای از بروز تغییرات اقلیمی در منطقه مورد مطالعه وجود ندارد. اگر چه در برخی از ایستگاه ها روند بارندگی سالانه منفی است و نشان دهنده روند کاهشی بارش در سالهای اخیر می باشد، اما در بیشتر ایستگاه ها، روند مزبور معنی دار نیست. نتیجه این بررسی همچنین نشان می دهد که جنوب شرق کشور در سالهای اخیر با کمبود بارندگی و افزایش دما مواجه بوده است و به ویژه بارندگی سالانه در این منطقه از کشور دارای روند کاهشی معنی دار است. از این رو رویداد خشکسالی های پیاپی در این منطقه را می توان به روند کاهشی بارش و افزایش دما نسبت داد. از سوی دیگر، نقشه روند بارندگی سالانه هیچ الگوی مکانی مشخصی را نشان نداد.
    کلیدواژگان: تغییر پذیری بارندگی، تغییر اقلیم، روند، مناطق خشک و نیمه خشک، ایران
  • فریبرز ریاحی، محبوبه راد گودرزی صفحه 82
    روش های گوناگونی برای کاهش یون فلوراید وجود دارد ولی هر یک از آنها معایب خاصی دارد. از جمله این موارد ایجاد آلودگی ثانویه، آلودگی محیطی، هزینه بالا و نیاز به تصفیه اولیه و ثانویه می باشد. در این تحقیق تاثیر سولفات تیتانیم و متاتیتانیک اسید حاصل از فرآوری سنگ معدن تیتانیم (ایلمینیت) بر جذب یون فلوراید و امکان کاربرد آن در تصفیه کامل آب و پسابی که دارای مقادیر بیش از حد مجاز فلوراید است مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت. متاتیتانیک اسید از قدرت جذب بالایی برای یون فلوراید برخوردار است و بازدهی آن در کاهش غلظت یون فلوراید - در pH مناسب - در حدود 98.9 درصد است. اما ترکیب سولفات تیتانیم ماده ای موثرتر برای این منظور تشخیص داده شد، به طوری که این ماده قادر است یون فلوراید را به میزان بیشتری کاهش دهد و همچنین دارای قابلیت احیا و استفاده مکرر نیز می باشد. بازده کاهش در این حالت در حدود 99.9 درصد است. در این روش، مشکل آلودگی ثانوی ناشی از حضور یون تیتانیم وجود نخواهد داشت.
    کلیدواژگان: ایلمینیت، یون فلوراید، متاتیتانیک اسید، سولفات تیتانیم