فهرست مطالب

نوآوری های آموزشی - پیاپی 9 (پاییز 1383)

فصلنامه نوآوری های آموزشی
پیاپی 9 (پاییز 1383)

  • 152 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/09/20
  • تعداد عناوین: 9
|
  • احمد حج فروش، عبدالمجید اورنگی صفحه 11
    این مقاله بر اساس نتایج به دست آمده از طرح پژوهشی «بررسی نتایج کاربرد فناوری اطلاعات در دبیرستانهای شهر تهران»، تهیه شده است. هدف آن، نوآوری در روش های یاددهی- یادگیری مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است. تحقیق یاد شده، طی دو سال تحصیلی (82-1381 و 81-1380) 789 دانش آموز پایه اول 13 کلاس در 13 دبیرستان را زیر پوشش داشته است. دروس ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی و زبان انگلیسی (هر کلاس یکی از دروس) موضوعهای آموزشی رسمی بوده که با کمک فاوا تدریس شده است. برای گردآوری داده ها، از دو چک لیست یکی برای مشاهده روش های یاددهی- یادگیری مبتنی بر فاوا و یکی دیگر برای وضعیت فیزیکی، تجهیزات و نرم افزارها و از سه نوع پرسشنامه و سه نوع چک لیست مصاحبه (به تفکیک برای دانش آموز، معلم و مدیر) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ابزارهای مقایسه ای طرح سایتز «پودمان یک و پودمان دو»، روش های آمار توصیفی و روش تفسیری (با توجه به پیشینه پژوهشی و تالیفی) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد: استفاده از فاوا سبب توسعه یادگیری مشارکتی دانش آموزان می شود و آنها را به کاوش در اطلاعات موجود در لوحهای فشرده آموزشی، اینترانت شبکه رشد دانش آموزی و شبکه مدرسه دانشگاه صنعتی شریف، شبکه اینترنت و ترجمه متون انگلیسی مربوط به دروس رسمی آنها ترغیب می کند و از طریق تهیه گزارش مطالعات خود در زمینه هایی مانند: جدول تناوبی عناصر، خورشید و کهکشان، فیزیک اتمی، نیروگاه، الکترونیک، لیزر، نفت و... به دانش افزایی و توسعه و تعمیق محتوای آموزشی می پردازد. در ضمن فعالیتهای نوآورانه ای انجام می دهند (مانند: تبیین و تدوین گزارش تحقیق، طراحی تارنما و قرار دادن گزارش تحقیق خود در آن، ترجمه و تایپ مطالب مرتبط با دروس رسمی) که با فعالیتهای سایر دانش آموزان در کلاسهایی که فرایند یاددهی- یادگیری آنها به روش سنتی انجام می گیرد، کاملا متفاوت است. یافته های این تحقیق نشان دادند که معلمان توانستند با تغییر در روش تدریس خود، برای دانش آموزان فرصت تعامل فراهم کنند.
    کلیدواژگان: فاوا، نوآوریهای آموزشی، یادگیری مشارکتی، روش های یاددهی، یادگیری
  • مصطفی شیخ زاده، محمود مهرمحمدی صفحه 32
    این مقاله درباره دیدگاه آموزش به کمک رایانه از دیدگاه سازنده گرایی است. هدف مقاله تولید نرم افزار آموزش ریاضی بر اساس دیدگاه سازنده گرایی است و میزان اثربخشی نرم افزار را به شیوه نیمه تجربی با گروه آزمایش و گواه در دوره ابتدایی مورد بررسی قرار داده است.
    جامعه آماری تحقیق شامل دانش آموزان استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 1384-1383 است. نمونه آماری شامل دو کلاس چهارم دخترانه از مدارس ابتدایی شهر ارومیه است. حجم نمونه برای گروه آزمایش برابر با 34 و برای گروه گواه برابر با 36 دانش آموز است. دانش آموزان در هر دو گروه همسان شده اند. در گروه آزمایش از آموزش نرم افزاری و در گروه گواه از آموزش معمول کلاسی استفاده شده است. از پیش آزمون و پس آزمون برای سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و از چک لیست مشاهده برای اندازه گیری میزان پیشرفت فرآیند تدریس استفاده شده است.
    نتایج تحلیل آزمون u نشان می دهد که میان آموزش نرم افزار سازنده گرایی و انجام دادن فعالیت های گروهی (p<0.01، 3.265-=z) و همچنین میان آموزش نرم افزار سازنده گرایی و میزان پاسخ دانش آموزان به سئوالات مراحل بالای حیطه شناختی (p<0.05، 2.518- =z) تفاوت معنادار (در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه) وجود دارد.
    نتایج آزمون t مشخص کرد که آموزش از طریق نرم افزار سازنده گرایی باعث افزایش انگیزه (p<0.01، 3.318= t) و مهارت حل و طرح مساله (p<0.01، 2.124= t) در فراگیران نسبت به روش تدریس غیر رایانه ای می شود. همچنین پس آزمون در گروه آزمایش و گروه گواه نشان می دهد که مقدار t مشاهده شده (3.136) در گروه آزمایش بیشتر از مقدار بحرانی جدول (2.66) در سطح آلفای 1% است. بنابراین فرضیه صفر رد شده و به مفهوم تاثیر آموزشهای رایانه ای بر ارتقای پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، نسبت به آموزشهای معمول مدارس که از آموزشهای غیر رایانه ای استفاده می کنند، دارد.
    کلیدواژگان: سازنده گرایی، نرم افزار، فعالیت های بیانگر، حل مسئله، نرم افزار ریاضی ابتدایی
  • حمیدرضا عریضی، جواد کاووسیان، پروین کدیور صفحه 49
    هدف پژوهش حاضر، اعتباریابی مقیاس شایستگی ریاضیات اوترخت برای کودکان است تا از طریق آن سطوح رشدی کودکان 4.5 تا 7.5 ساله برای شایستگی ریاضی بررسی شود. برای اعتباریابی همزمان، از دو تکلیف شکلهای نهفته استفاده شد. آزمودنی ها 720 دانش آموز در شش گروه سنی بودند. تحلیل مولفه های اصلی نشان داد که راه حل یک عاملی بهترین تفسیر برای داده ها را فراهم می سازد. تحلیل واریانس دو طرفه نشان می دهد که سن (اما نه جنسیت) از نظر آماری معنادار است. این یافته هماهنگ با پژوهشهای دیگر در این زمینه است.
    کلیدواژگان: آزمون اوترخت، شایستگی ریاضی، تواناییهای شناختی ریاضی، سبک شناختی، استقلال از زمینه
  • حجت الله فانی صفحه 66
    در دنیای معاصر، آموزه های پست مدرنیسم به ویژه از دیدگاه لیوتار، کم کم به دیدگاه آشنایی تبدیل می شود، به طوری که در حوزه های گوناگون سیاست، هنر، ادبیات و به ویژه تعلیم و تربیت به شکل گیری مسائل جدیدی دامن می زند که ضرورت شناخت آنها، مستلزم اجرای پژوهش است.
    این پژوهش با عنوان «دلالتهای تربیتی دیدگاه پست مدرنیستی لیوتار و نقد آن» انجام شده و هدف اصلی آن شرح مبانی فلسفی (هستی شناختی، معرفت شناختی و ارزش شناختی) دیدگاه لیوتار و استنباط دلالتهای تربیتی آن شامل اهداف آموزشی، برنامه درسی و شیوه های یاددهی- یادگیری و بیان کننده بحران مدرنیسم و تعلیم و تربیت مدرن است.
    مدرنیسم در حکم اندیشه ای اجتماعی و فلسفی، با صفاتی نظیر انسان گرایی، آزادیخواهی، ناسیونالیسم، عقل گرایی، دین گریزی و مانند آن، تاثیری گسترده بر تعلیم وتربیت در ابعاد گوناگون آن داشته است. هدف تعلیم و تربیت مدرن تربیت شهروند متمدن، متخصص و آزاد است. تعلیم و تربیت مدرن، علوم تجربی و فنی را بهترین محتوای برنامه درسی تلقی می کند و حس گرایی، تجربه گری و عقلانیت را به عنوان بهترین شیوه شناخت و روش های مبتنی بر آن را بهترین شیوه آموزش و یادگیری می داند.
    لیوتار و دیگر متفکران پست مدرن، مدعی اند که مدرنیسم، با چنین ویژگی هایی، مشکلاتی جدی به دنبال دارد، زیرا دیگر جنبه های وجود بشر و نیز فرهنگها، ارزشها و عقاید دینی گروه های دیگر را نادیده می گیرد.
    تعلیم و تربیت پست مدرن، مبانی جهانی و ثابتی ندارد، بلکه محلی و موقتی است. بنابراین بر گفتگو، تکثرگرایی، تفاوت، دگربودگی، بررسی های فرهنگی و ضد استبدادی و انتقاد تاکید دارد. پست مدرنیسم خطرات مطلق گرایی و سلطه دیدگاه های اکثریت حاکم، فراروایتها، فراگفتمانها و فرازبانها را آشکار و بر اهمیت دیگر دیدگاه های اقلیتی و محلی تاکید می کند. لیوتار عمدتا در مورد تصمیمات آموزشی، سکوت می کند که این خود خطرات جدیدی در پی دارد، که از جمله می توان به نسبیت باوری افراطی و متزلزل ساختن مبانی هنجاری و جامعه پذیری اشاره کرد.
    کلیدواژگان: لیوتار، پست مدرنیسم، فراروایت، دیگر بودگی، تفاوت
  • حسین لطف آبادی، وحیده نوروزی صفحه 88
    یکی از چالش های اساسی بشری در دو دهه اخیر، مساله جهانی شدن و جهانی سازی است که بر هویت و نظام ارزشی مردم، به ویژه نوجوانان و جوانان، تاثیری عمیق گذاشته است. در این مورد دانشمندان غربی مطالعات فراوانی کرده اند اما، به دلیل یک جانبه نگری نظریه های زیربنایی و فرهنگ بسته بودن ابزارهای پژوهشی آنها، نمی توان نتایج تحقیقات آنان را بدون توجه به مطالعات ملی در سایر فرهنگها، از جمله در فرهنگ ایرانی، پذیرفت و به کار بست.
    بر اساس این، در پژوهش مورد بحث ما، بر نظریه پردازی در مقوله جهانی شدن و نظام ارزشی و هویت دینی و ملی، مقیاسهای پژوهشی جدید (شامل ابزارهای سنجش نگرش به جهانی شدن، هویت دینی و ملی، نظام ارزشی، وضعیت روان شناختی، چگونگی فرزندپروری در خانواده، و سنجش برنامه ها و عملکردهای مدارس در موضوع جهانی شدن) طراحی و تدوین و روایی یابی و اجرا شده است تا بتوانیم به سوالات تحقیق پاسخ دهیم.
    در این تحقیق، که از نوع پیمایشی و تحلیلهای همبستگی و علی- مقایسه ای است، با بررسی یک نمونه 4292 نفری از دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی و پیش دانشگاهی در شش استان مرکز، شمال، جنوب، شرق و غرب کشور، پنج هدف اساسی را در مورد سه نوع نگرش منفعل، مخالف، و فعال به پدیده جهانی شدن در میان دانش آموزان نوجوان و تاثیر هر نگرش را بر هویت دینی و ملی آنان، با طرح پنج سوال اصلی و شش سوال فرعی، دنبال کرده ایم تا برای شناخت راه و روش های واکنش مناسب (واکنش فعال و معقول) در مقابل پدیده جهانی شدن، زمینه سازی های لازم را فراهم آوریم.
    کلیدواژگان: جهانی شدن، جهانی سازی، نظام ارزشی، هویت دینی، هویت ملی، نگرش سنجی، نگرش به جهانی سازی، نوجوانان دانش آموز ایرانی، دبیرستانها، دوره پیش دانشگاهی و برنامه ها و عملکرد مدارس در مورد جهانی شدن
  • داوود معنوی پور، حسن پاشا شریفی صفحه 120
    پژوهش حاضر با هدف ساخت و هنجاریابی مقیاس سنجش رشد اعتقادی انجام شده است. ابتدا مبانی نظری و تئوری رشد اعتقادی بر مبنای نظریه های گوناگون و اصول و فروع دین اسلام تدوین شد. پس از آن بر اساس آنها گویه هایی برای سنجش رشد اعتقادی تهیه شد. روایی محتوایی گویه ها، با نظر خواهی از متخصصان مورد بررسی قرار گرفت و گویه هایی که مورد توافق و تایید بیش از 75% آنان بود، به عنوان گویه های مناسب انتخاب شدند. پرسشنامه تهیه شده، در مرحله اول، روی نمونه 200 نفری از دانش آموزان اجرا شد. پس از گردآوری داده ها، ضریب اعتبار آزمون 0.82 محاسبه شد، با توجه به همبستگی هر سئوال با کل آزمون، تعداد 18 سئوال که همبستگی کمتر از 0.2 با کل آزمون داشتند، حذف و مجددا ضریب اعتبار آزمون محاسبه شد که میزان آن 0.91 بود. تحلیل عاملی سوالات رشد اعتقادی بیانگر این بود که بیش از 64 درصد واریانس نمرات رشد اعتقادی، با مقیاس ساخته شده، تبیین می شود. پس از چرخش عوامل، همبستگی میان هر سوال با هر عامل در بهترین حالت مشخص گردید، که بر اساس آن پنج عامل نامگذاری شدند. برای هنجاریابی، پرسشنامه روی 600 دانش آموز اجرا و جداول نورم به تفکیک جنسیت تهیه شد. در نهایت می توان از این پرسشنامه برای اندازه گیری رشد اعتقادی دانش آموزان برای انجام دادن پژوهشهای گوناگون استفاده کرد.
    کلیدواژگان: ساخت، هنجاریابی، مقیاس، سنجش، رشد اعتقادی
  • راهنما و برگ درخواست اشتراک فصلنامه
    صفحه 138
  • چکیده مقالاه ها به زبان انگلیسی (Abstracts)
    صفحات 140-147
|
  • Ahmad Hajforoush , Abdolmajid Orangi Page 11
    In this paper the aim was to see if using ICT affects the teaching – learning process of 13 first grade high schools of Tehran. For collected data, the authors used checklists, questions and interviews.The results showed that changing their teaching methods, teachers could provide the interactive opportunities for students. In this way the students entrusted to do searches on the existent educational information of CDs, internet, intranet and available on line net's in Iran.Meanwhile, they do innovative activities that differ with the activities of other students.
  • Mostafa Sheykhzadeh , Mahmood Mehrmohammadi Page 32
    This investigation studies the view of constructivism computer-based education. The purpose of this study was to produce mathematics educational software based on constructivism and studies its effectiveness with two randomly chosen groups of subject's one control group and other experimentalThe population under study consists of 34 students for experimental group and 36 for control group including girl students from Uremia primary schools in the academic year 1383-1384. Students were matched in two groups. In experimental group educational software was used and in control group ordinary education was used. The instruments for this study were a pre- and post-tests for academic achievement and a checklist for observation of teaching in class.The analysis of u test shows there were significant relationships between constructivism software and grouping activities (z= 3/256, p<0/01) and between constructivism software and answer of students to high levels of cognitive domain (z=2/518, p<0/05) in experimental group in comparison to control group. The results of t test showed that learning by constructivism software increased motivation (t=3/318, p<0/01) also problem solving and problem posing for students (t=2/124, p< 0/01). The difference between experimental and control groups in academic post-tests was also significant (t=3/316, p<0/01).Therefore, the null hypothesis is rejected meaning that constructivism computer-based education in comparison with ordinary instruction has a significant effect on student’s achievement.
  • Hamidreza Oreizi Samani , Javad Kavoosian , Parvin Kadivar Page 49
    The purpose of current research was to validate the Utrecht Mathematical Competency Scale (UMCS) to assess the developmental level of early Mathematical competence in children of ages 4/5 to 7/5 years.Concurrent validity was confirmed with two different embedded figures task. Participants were 720 children divided into six age groups.Applying the principal component analysis showed that a one – factor solution gives the best interpretation of the data.Using a two way analysis of variance showed that the age of students (but not gender) was statistically significant concerning their developmental level.The results of this study support the research findings obtained by many other researchers in this field.
  • Hojjatollah Fani Page 66
    In the contemporary world, postmodernism Principles, foundations, and doctrines, particularly Lyotard's point of view, are becoming widely familiar so they have led to new issues in different realms like politics, art, literature, and specially education. Emersion these new issues make their study necessary. The major objective of this study was to explain philosophical foundation (ontological, epistemological and axiological) of Lyotard's postmodern point of view and it’s educational implication including educational goals, curriculum, teaching–learning methods, and educational research method.Lyotard postmodern viewpoint in education explains the crisis of the modernism and modern education. Modernism as a social and philosophical thought, with main characteristics as humanism, liberalism, nationalism, rationalism, secularism, etc…, had expansive effects on education in all aspects. Modern education emphasis lay on education of socialized, urban and expert man and emphasis on empirical and technical sciences and sensory empirical and rational method as best teaching learning method. Lyotard and other postmodern thinkers claim that modernism and modern education with mentioned characteristics lead to serious problems, because it ignores the other main aspects of human beings, and other group’s cultures, values and religions. Postmodern education lacks constant and universal bases but it is local and temporary. It relies on discourse, pluralism, difference, otherness, cultural studies, anti authoritarianism and criticism. Postmodernism reveals the dangers of absolutism and dominances of majority’s view, meta-narrative, meta-discourses and meta-languages and emphases on the importance of other’s, minority’s and local view. Lyotard is mostly silent in relation to what should be done in educational decisions and this leads new dangers like relativism and shaking the ground of norms and socialization, which is very important for education anyway.
  • Hossein Lotfabadi , Vahideh Nowroozi Page 88
    The plan and process of globalization has becoming a word-wide basic human challenge during the past two decades and influenced the identity and value systems of all people, especially the adolescents and young people. The studies and viewpoints of west countries human scientists in this field may not be considered as global science because the theoretical and assessment basis of their researches do not taking non-western values and cultures into account.On this basis, the authors have conducted a nation-wide research to see how the plan and process of globalization have influenced the value system and the religious and national identity of high-school and pre-university students by investigating three different (active, passive, and oppositional) attitudes of Iranian high-school students to globalization matters. To achieve this goal, after theory-making in related issues, seven scales for assessing the student's attitudes toward globalization, religious identity, national identity, value system, psychological status, child-rearing style of their family, and school performance on globalization have been constructed, validated, and conducted on a random sample of 4292 high-school and pre-university boys and girls school students of 18 large, middle, and small cities of selected six provinces in the center, north, south, west, and east of Iran.The study has been focused on finding answers to five main and six other research questions to find out what is the proper active and reasonable reaction of Iranian high-school and pre-university students to the plan and process of globalization and how the education system may help them in this matter.
  • Davood Maanavipoor , Hassanpasha Sharifi Page 120
    In this research, after reviewing the theories of belief and faith development and principles of Islamic religion, the Belief Development Scale was constructed on the basis of Glock and Stark model.The content validity of the 60 items of the scale was assessed by a group of experts, 75 percent of whom approved the face and content validity of 53 items.the 53 items scale of belief development were then administered on a random sample group of high school students and alpha coefficient was computed. After discarding 18 items which did not correlate significantly to total scale score, alpha coefficient was found to be 0.91.To assess the construct validity of the scale, factor analysis (principle component) was carried out. After varimax rotation, 5 factors were emerged that account for 64 percent of the total variance of the scale. The 5 factors are: religion affect, faith and beliefs, knowledge of religion, religion influence and religion rituals.