فصلنامه پیک نور (علوم انسانی)
سال سوم شماره 4 (زمستان 1384)

تا کنون کتابها و مقالات متعددی درباره تشریح زیبایی های شعر حافظ نوشته شده است. در این مقاله، ضمن اشاره به چند ای هام و اشاره نویافته در شعر خواجه شیراز، سابقه کاربرد برخی از ای هامها در شعر بدرچاچی، شاعر صنعت گرای قرن هشتم (زنده به سال 745 هجری قمری) ارائه شده است.

زندگی و شعر مهدی اخوان ثالث (م. امید) را می توان در سه دوره بررسی کرد: دوره آغازین (پیش از کودتای 28 مرداد)، دوره میانین (از کودتا تا 1344)، دوره فرجامین (از 1345 تا پایان). دوره آغازین: مواد ارزیابی شعر اخوان در این دوره سروده هایی است که در مجموعه ارغنون چاپ شده و سروده های پیش از کودتا و مجموعه زمستان، که همگی در قالبهای کلاسیک و چهار پاره سروده شده است. دوره میانین (از کودتا تا 1344) پربارترین دوره زندگی شعری اخوان است که محصول آن نو سروده های مجموعه زمستان و مجموعه های آخر شاهنامه و از این اوستاست...

اسرارالاولیاء، نوشته فریدالدین بن جمال الدین سلیمان دهلوی کتاب معروفی است به زبان فارسی که در نیمه اول قرن هفتم هجری تحریر شده است. ارزش و اهمیت آن بیشتر به سبب نثر ساده آن است که از ویژگی های نثر صوفیانه آن زمان به شمار می رود. اسرارالاولیاء تعلیمات و گفته های صوفیانه فریدالدین، معروف به شکر گنج یا گنج شکر است که در هند می زیسته است. این تعلیمات و گفته ها را شخصی به نام بدرالدین اسحاق گرد آورده و تحریر کرده است. این کتاب که هنوز به چاپ نرسیده سرشار است از بیانات صوفیانه و مباحث عرفانی، مولفه مقاله حاضر در تدارک آن است که کتاب مزبور را تصحیح کند و به چاپ برساند.

مقاله حاضر در مورد بررسی میزان و نحوه به کارگیری عوامل انسجامی در متنهای علمی (شیمی) است که در مقطع متوسطه تدریس می شود. در زبان فارسی پژوهشهای متنوعی درباره متون ادبی و داستانی صورت گرفته است؛ ولی بررسی میزان بهره بری از عوامل انسجامی در متنهای آموزشی (مانند شیمی، فیزیک، زیست شناسی و...) زمینه ای است که کمتر به آن توجه شده است. در این جستار سعی بر این است که، از طریق روش های علمی آماری، عوامل انسجام در متنهای شیمی از داده های کیفی به داده های کمی تبدیل شود و از این رهگذر باب بررسی های آماری و رایانه ای در سیاق علمی گشوده شود.

این مقاله در پی آن است تا تاثیر گذاری های گونه گون قرآن مجید را در دیوان خاقانی بکاود و بر اهل ادب عرضه کند. به طور کلی، خاقانی از قرآن مجید در دیوان خود به دو صورت لفظی و معنایی بهره گرفته است. این بهره گیری ها عمدتا برای خلق مضمون یا تایید و تاکید مطلبی بوده است. بیشترین استفاده خاقانی از آیات قرآنی به صورت تلمیح و درج و حل و ترجمه است. پس از معرفی چند نمونه از استفاده های معنایی و اقتباس مضمونی خاقانی از آیات قرآن، وام واژه و تعبیرات لفظی قرآنی به کار رفته در دیوان خاقانی، به ترتیب صفحات دیوان چاپ مرحوم سجادی، به طور مشروح جستجو و معرفی شده است.

مقاله حاضر نخست به پیشینه تفسیرهای تمثیلی شاهنامه در برخی متون عرفانی اشاره می کند و آنگاه با مقایسه داستان بیژن و منیژه در شاهنامه فردوسی و قصیده عینیه ابن سینا عناصر مهم جهان بینی گنوسی ها همچون دوگانگی روح و جسم هبوط روح از عالم بالا و زندانی شدن آن در تخته بند تن و فراموش کردن اصل خویش و سرانجام بیداری و بازگشت به جایگاه و موطن اصلی... را در هر دو متن نشان می دهد.

بررسی انگیزه های دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز شیراز در به دست آوردن نمونه سوالات امتحانی موضوع این پژوهش است. هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر نمونه سوالات امتحانی بر دانشجویان است. با توجه به عنوان پژوهش روش مورد استفاده پیمایشی است و اطلاعات از طریق پرسشنامه به دست آمده است. ...

رفیع الدین لنبانی از شاعران اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است که به دلیل وفات در اوان جوانی و کمبود نسخه های دیوان او اطلاع چندانی از وقایع زندگی وی در دست نیست و تاکنون شعر او چندان مورد توجه قرار نگرفته است. ...

در دیدگاه عرفا واژگان قرآنی شامل معانی متعددی است. از جمله این واژگان واژه امانت در آیه 72 سوره احزاب است. اهل معرفت به معانی و مفاهیم نهفته در امانت الهی که تنها انسان آن را پذیرفت توجه کرده اند و به معارف و حقایقی که به دیده کشف و شهود می توان دید و به گوش حق نیوش می توان شنید دست یافته اند امانتی که مقام و کرامت انسان را به هیچ تردید آشکار می کند.

نسخه خطی مثنوی گلشن توحید شرح ششصد بیت از مفردات مثنوی است که ابراهیم بن صالح مغلوی معروف به شاهدی دده در قرن دهم هجری قمری آن را به رشته تحریر کشیده و به نظم درآورده است. از آنجا که شاهدی به مولانا و آثار او علاقه ای وافر داشته است، ابیاتی را از دفاتر ششگانه مثنوی از هر دفتر صد بیت برگزیده و به شرح آنها پرداخته و هر بیت از این اشعار را با پنج بیت از خود شرح داده بین آنها پیوستگی و ارتباط معنایی ایجاد کرده و این کار را به گونه ای انجام داده است که خواننده نمی تواند کلام مولانا را از سخن شاهدی تشخیص دهد. ...

برخی از دانشمندان بر این باورند که بین سنی که فرد یادگیری زبان دوم را آغاز می کند و توانش زبانی او در این زبان رابطه منفی وجود دارد. چنین فرض شده است که بلوغ زیستی برای یادگیری زبان ایجاد محدودیت می کند. البته تمام عرصه های زبان در افراد گوناگون در زمانی واحد تحت تاثیر این محدودیت قرار نمی گیرند. …