فهرست مطالب

علوم کشاورزی و منابع طبیعی - سال نهم شماره 1 (پیاپی 33، بهار 1381)

نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال نهم شماره 1 (پیاپی 33، بهار 1381)

  • 172 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1381/01/01
  • تعداد عناوین: 16
|
  • سیداسماعیل رضوی، کامران رهنما، رحیم عموزاده عمرانی، علی نقی مقصودلو صفحه 3
    برخی از قارچ های خاکزاد باعث پوسیدگی ریشه و زوال درختان گیلاس در منطقه لاریجان آمل می گردند. در این بررسی نمونه برداری از بافت ریشه درختان آلوده انجام گرفت و جهت تعیین وضعیت خاک های منطقه پنج پروفیل خاک تهیه شد و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد، عوامل بیماری زا سه گونه از قارچ ها بودند. قارچ Rosellinia necatrix با پرگنه خاکستری رنگ و میسلیوم های قطور که در محل دیواره های عرضی تورم های گلابی شکل قرار داشت. همچنین روی بافت چوب مرده تولید کورمیوم با کنیدی های یک سلولی می نمود، این قارچ بیشترین فراوانی را داشت. قارچ دیگر Armillaria mellea با پرگنه نارنجی متمایل به زرد، ریسه های ساده با دیواره عرضی واجد قوس اتصال بود. در فصل پاییز پای برخی درختان آلوده، فرم جنسی آن بصورت کارپوفرهای زرد عسلی در دستجات چندتایی دیده شده است. همچنین از قسمت طوقه بعضی از درختان آلوده، قارچ Fusarium lateritium جدا گردید. این قارچ تولید پرگنه سفید متمایل به نارنجی نموده و ماکروکنیدی های خمیده 3 تا 7 سلولی داشت. نتایج خاک شناسی حاکی از آن است که خاکهای منطقه دارای بافت رسی لومی تا رسی با رطوبت زیاد هستند. pH خاکها در حد خنثی تا قلیایی ضعیف و نسبت C/N در حد متعادل بود و از نظر میزان ازت در حد خاکهای فقیر محسوب می گردید، ولی از نظر میزان فسفر، پتاسیم، سدیم، کلسیم و منیزیم در حد بالا و مناسب بود. با توجه به بالا بودن pH و کمبود ازت در خاکها درختان تحت تنش محیطی بیشتری قرار داشتند، بطوریکه زمینه برای توسعه بیماری فراهم است.
  • مهدی صدروری صفحه 15
    گونه های گلوموس از شایعترین قارچهای آبوسکولار همزیست ریشه گیاهان زراعی و درختان میوه می باشند. این قارچها به جذب بیشتر آب و عناصر غذایی و در نتیجه افزایش رشد و محصول گیاهان کمک می کنند. به منظور جمع آوری و شناسایی این قارچها از ریشه و خاک مزارع گندم، جو، ذرت، سورگوم و چند باغ عناب در استانهای خراسان، سمنان، تهران و خوزستان نمونه برداری به عمل آمد و گونه های گلوموس همزیست ریشه آنها در کشت های تله و خالص گلدانی مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفتند. در آنها 5 گونه گلوموس به اسامی Glomus claroideum)در 11? نمونه ها(، G.dominikii*،G.coronatum*، G. clarum)هر یک در 1% نمونه ها(و G.etunicatum)در2% نمونه ها(شناسایی گردیدند که همگی برای میکوفلور ایران جدید هستند و 2 گونه مشخص شده با ستاره (*) برای آسیا هم جدید می باشند ویژگی های ریخت شناسی، آرایه بندی، زیستگاه، زمان رشد و مناطق انتشار این قارچ ها بیان شده است.
  • ابراهیم پیغامی صفحه 31
    افزایش رشد گندم با اصلاح خاک زراعی توسط تریکودرما (Trichoderma harzianum) و سه استرین T-95، T-12B و T-12آن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت تا مشخص گردد که افزایش رشد در نتیجه اثر مستقیم تریکودرما بر رشد گیاه گندم بوده و یا تاثیر ثانوی مربوط به کنترل عامل پوسیدگی انتهای ریشه (Pythium ultimum var. sporanguferum) گندم می باشد. کاشت بذور گندم رقم های زراعی پابلندبوت و پاکوتاه اسلو روی غشا سلوفن استریل که ترشحات پرگنه بیست و چهار ساعته قارچ تریکودرما نوع وحشی و سه استرین آن، کشت شده روی PDA در ظروف پتری به آن نشت می کرد حاکی از آن است که درصد جوانه زنی بذور گندم بر اثر این ترشحات در مقایسه با شاهد (بدون قارچ) بیشتر می باشد. در بررسی گلخانه ای، بذور گندم ارقام زراعی پابلند و پاکوتاه با سوسپانسیون قارچ تریکودرما نوع وحشی و سه استرین آن به غلظت108 اسپور در هر میلی لیتر، آغشته در خاک زراعی آلوده به P. ultimum. (CFU=300) کاشته شد. درصد نوک ریشه های آلوده به عامل بیماری در گیاهان حاصله از بذور آغشته به انواع استرین در مقایسه با شاهد (بذور بدون آغشتگی به تریکودرما) و آغشته به نوع وحشی، کمتر و اختلاف معنی دار بود. در این آزمایش کاربرد استرین های قارچ تریکودرما در کنترل بیولوژیکی عامل پوسیدگی انتهای ریشه گندم موثر بود. درصد قطعات ریشه آغشته به سه استرین تریکودرما بیشتر از شاهد (بذور گندم بدون آغشتگی به تریکودرما و استرین های آن) و نوع وحشی بود و اختلاف معنی دار وجود داشت. در آزمایش مربوط به اثر آغشته کردن بذور گندم با تریکودرما و کاشت آنها در خاک پاستوریزه بدون پاتوژن، وزن تر و خشک گیاهان حاصله از بذور آغشته با سه استرین و WT بیشتر از شاهد شد و اختلاف معنی دار با شاهد داشت. در این آزمایش مشخص گردید که افزایش رشد گندم در نتیجه اثر مستقیم تریکودرما بر رشد گیاه گندم امکان پذیر است.
  • مجید غنی نیا، رحیم عبادی، حسین صائب صفحه 39
    بیولوژی سن شکارگر Andrallus spinidens (F.) روی میزبانهای کرم برگخوار چغندرقند، کرم آرد، کرم ساقه خوار برنج، کرم موم خوار و مخلوط میزبانها (بجز کرم آرد) در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. میزبانهای مختلف روی طول دوره جنینی تاثیر داشتند، بطوریکه طول دوره جنینی از حداقل 5.7 روز در تیمار کرم موم خوار تا حداکثر 9 روز برای تیمارهای کرم آرد و مخلوط میزبانها متغیر بود. میزبانهای مختلف روی طول دوره قبل از تخم گذاری و دوره تخم گذاری تفاوت معنی داری نداشتند ولی روی طول دوره بعد از تخم گذاری سن شکارگر تاثیر داشتند. این مطالعه نشان داد که طول دوره پورگی از حداقل 18.25 تا حداکثر 21.37 رور به ترتیب برای کرم موم خوار و کرم برگخوار چغندرقند متغیر بود. میانگین طول عمر حشرات کامل جفت گیری نکرده بسته به نوع میزبان بین 31 تا 40.25 روز برای نرها و 30 تا 47.7 روز برای ماده ها متفاوت بود. همچنین جفت گیری حشرات کامل بر طول عمر آنها تاثیر قابل توجهی نشان داد. در کلیه مشاهدات طول عمر نرها کوتاهتر از طول عمر ماده ها بود. طول یک نسل کامل برای سنهای A. spinidens بطور متوسط 43.7، 45.2، 41.5، 39.5 و 46.3 روز به ترتیب در میزبانهای کرم برگخوار چغندر قند، کرم آرد، کرم ساقه خوار برنج، کرم موم خوار و مخلوط میزبانها (بجز کرم آرد) بود.
  • ثمانه سادات ضیاء حسینی، محمد تقی برابرپور، علی محمد منسوجی، نادعلی باباییان جلودار صفحه 51

    با توجه به این که بعضی از گیاهان زراعی دارای اثرات آللوپاتیک می باشند، بررسی اثرات آنها بر دیگر گیاهان به خصوص در تناوب زراعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر همین اساس آزمایش مزرعه ای در قالب بلوک های کامل تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار، با هدف تعیین عکس العمل پنبه (Gossypium hirsutum L.) به مقادیر و سنین مختلف آفتابگردان (Helianthus annus L.) در دانشکده علوم کشاورزی ساری دانشگاه مازندران به اجرا در آمد. تیمارها عبارت بودند از: 80 گرم بقایای 6، 8 و 10 هفتگی، 160 گرم بقایای 6، 8 و 10 هفتگی و یک تیمار شاهد (بدون بقایا). صفات مورد اندازه گیری درصد سبز شدن، ارتفاع و وزن خشک پنبه دو و شش هفته پس از سبز شدن و همچنین ارتفاع، وزن خشک نهایی و عملکرد تک بوته بود. نتایج حاصله نشان داد که درصد سبز شدن، ارتفاع بوته، وزن خشک و عملکرد پنبه تحت تاثیر سنین و مقادیر مختلف بقایای آفتابگردان نسبت به شاهد کاهش معنی داری داشت. افزایش سن بقایا سبب کاهش معنی داری این صفات شد ولی افزایش مقدار بقایا اثر معنی داری بر صفات مزبور نداشت. کاهش در صفات سبز شدن، ارتفاع و وزن خشک به ترتیب 62، 59 و 74 درصد دو هفته پس از کاشت بود. در این تحقیق بقایای مسن تر اثر فیتوتوکسیک بیشتری نسبت به بقایای جوان تر داشتند.

  • ابراهیم زینلی صفحه 59
    پنجه مرغی (Cyndon dactylon (L.) Pers.) گیاهی چند ساله، گرما دوست و چهار کربنه از خانواده گندمیان است که به وسیله بذر، استولون و ریزوم ازدیاد می یابد. این گیاه به خشکی مقاوم و به شرایط قلیایی متحمل بوده و در طیف وسیعی از خاکها بخوبی رشد می کند. توانایی زیاد این گیاه برای ازدیاد رویشی علاوه بر ازدیاد زایشی، گسترش سریع آن را در مدت کوتاهی پس از استقرار تضمین و ریشه کن کردن آن را در عمل دشوار می نماید. این گونه علاوه بر رقابت شدید با گیاهان زراعی برای دریافت عوامل ضروری مانند آب و عناصر غذایی، از قدرت آللوپاتیک زیادی برخوردار بوده و با آزاد کردن ترکیبات شیمیایی سمی، رشد و نمو گیاهان زراعی را مختل و عملکرد آنها را بشدت کاهش می دهد. در مقیاس جهانی، شاید بتوان پنجه مرغی را در زمره خطرناک ترین گیاهان هرز خانواده گندمیان و یکی از چند گیاه هرز خطرناک در بین کل گیاهان هرز به شمار آورد. در ایران نیز این گیاه در تولید بسیاری از گیاهان زراعی یک ساله و چندساله تزاحم ایجاد می نماید و از پر خسارت ترین گیاهان هرز محسوب می گردد. از اینرو هر ساله هزینه زیادی برای کنترل این گونه گیاهی در مزارع و باغها به روش های مختلف صرف می شود. در کنترل مکانیکی، انتخاب درست وسیله از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و استفاده از بعضی وسایل خاکورزی مانند دیسک منجر به افزایش جمعیت این گیاه می شود. در کنترل شیمیایی نیز برای کنترل موفق این گونه بایستی از علف کش های سیستمیک استفاده نمود. نکته آخر اینکه، اگر چه در کشور ما پنجه مرغی به عنوان یک گیاه هرز بسیار خطرناک شناخته شده است، هم اکنون ژنوتیپهایی از این گونه به عنوان علف چمنی و یا گیاه مرتعی مورد استفاده قرار می گیرند و 4 کاربرد این گیاه به عنوان یک گیاه دارویی در طب سنتی بسیاری از کشورها قدمتی طولانی دارد.
  • کریم قربانپور، نادعلی باباییان جلودار، مصطفی ولی زاده صفحه 71
    مطالعه حاضر به منظور ارزیابی پاسخ 5 رقم برنج (سنگ طارم، طارم محلی، طارم دیلمانی، حسنی و حسن سرایی) جهت مطالعه درصد کالوس زایی و باززایی گیاه از کالوس اجرا گردید. کشت بذر روی دو محیط کشت موراشیگ و اسکوک (MS) و لاینس مایر و اسکوک (LS) انجام گرفت. بذور ارقام بعد از پوست کنی و ضدعفونی روی محیط کشتهای القا کالوس MS و LS حاوی 2، 2.5 و 3 میلی گرم در لیتر 4-D، 2 کشت گردیدند. سپس نمونه ها در داخل انکوباتور تحت شرایط تاریکی و در دمای 1 ±26 درجه سانتی گراد جهت القای کالوس زایی نگهداری شدند. درصد کالوس زایی و جنین زا بودن کالوسها در ارقام مختلف مورد مقایسه قرار گرفتند. در مرحله بعدی کالوس های جنین زا روی محیط کشت باززایی MS و LS که حاوی نسبت های مختلفی از هورمونهای کاینتین (1، 2، 3 میلی گرم در لیتر(، بنزیل آمینو پورین (1، 2، 3 میلی گرم در لیتر(و نفتالین استیک اسید (0.5، 1، 2 میلی گرم در لیتر(بود، منتقل شدند و تحت رژیم 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در دمای 1± 26 درجه سانتی گراد قرار داده شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که ارقام دیلمانی و حسن سرایی به ترتیب با میانگین های %72.83 و %72.25 کالوس زایی در یک گروه و ارقام حسنی، طارم محلی و سنگ طارم به ترتیب با میانگین های %65.48، %64.50 و %60.95 در گروه دوم قرار دارند. از نظر درصد باززایی نیز ارقام دیلمانی و طارم محلی دارای بیشترین درصد باززایی بودند و ارقام حسنی، سنگ طارم و حسن سرایی به ترتیب بعد از آنها قرار گرفته اند. ارقام مذکور نسبت به محیط کشت کالوس زایی و باززایی LS پاسخ بهتری را نشان دادند.
  • رضا حیدری، مسعود حیدری زاده صفحه 81
    در این تحقیق اثر شوری، خشکی، سرما، گرما و pH بر جوانه زنی چهار رقم زراعی گندم (سرداری، سبلان، الموت و زرین) در پتری دیش با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بررسی گردید. نتایج نشان داد که در دمای 5 درجه سانتی گراد الموت با %100 جوانه زنی مقاومترین و زرین با %58 جوانه زنی حساسترین ارقام به سرما می باشند. الموت در 40 درجه سانتی گراد با %16 جوانه زنی مقاومترین و زرین با صفر درصد جوانه زنی حساسترین ارقام به گرما بودند. در پتانسیل اسمزی -1.22 مگاپاسکال رقم سرداری با %75 جوانه زنی مقاومترین و زرین با %10 حساسترین رقم به خشکی هستند. در غلظت 10 گرم در لیتر یا 0.171 مولار نمک طعام رقم سبلان با %60 جوانه زنی مقاومترین و سرداری با %40 جوانه زنی حساسترین رقم به شوری شناخته شدند. جوانه زنی ارقام در سطوح متفاوت pH نشان داد که pH بهینه جوانه زنی در محدوده 5-9 بوده است، رقم سرداری برای کشت در زمینهای اسیدی مناسب تر و رقم زرین حساسترین رقم به محیط های اسیدی می باشد و برای کاشت در محیط های بازی مناسب است، در حالیکه رقم الموت به محیط های بازی حساسیت نشان می دهد. مطالعه برخی از ترکیبات شیمیایی بذر ارقام، نشان می دهد که بین درصد پروتئین بذر ارقام و مقاومت آنها به خشکی، شوری، سرما و گرما رابطه معنی داری وجود دارد، بطوریکه ارقام مقاوم در مقایسه با ارقام حساس، حاوی درصد پروتئین بذری بیشتر و درصد نشاسته کمتر می باشند.
  • حمید ایران نژاد، قربانعلی رسام صفحه 93
    به منظور مطالعه تاثیر مقادیر مختلف ازت و فسفر بر عملکرد و میزان اسانس دانه انیسون (Pimpinella anisum) این آزمایش گلدانی با 12 تیمار شامل مقادیر مختلف ازت به فرم اوره در سه سطح N0 (بدون ازت)، N30 (30 کیلوگرم ازت در هکتار معادل 0.11 گرم ازت در گلدان(و N60 60) کیلوگرم ازت در هکتار معادل 0.23 گرم ازت در گلدان(و مقادیر فسفر به فرم سوپر تریپل در چهار سطح P (بدون فسفر)، P30 30) کیلوگرم فسفر در هکتار معادل 0.11 گرم فسفر در گلدان(، P60 60) کیلوگرم فسفر در هکتار معادل 0.23 گرم فسفر در گلدان(و P90 90) کیلوگرم فسفر در هکتار معادل 0.35 گرم فسفر در گلدان(به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با پنج تکرار به اجرا در آمد. نتایج آزمایش نشان داد که بین سطح مختلف ازت، فسفر و اثر متقابل ازت و فسفر بر عملکرد دانه انیسون اختلاف معنی داری در سطح آماری %1 وجود دارد، بطوریکه حداکثر میزان عملکرد دانه مربوط به تیمار N60 و P60 می باشد. با توجه به اینکه از نظر مقایسه میانگین ها بین تیمارهای P60 و P90 از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود نداشت می توان نتیجه گرفت بیشترین میزان عملکرد با مصرف 60 کیلوگرم در هکتار ازت و فسفر حاصل می شود. اسانس دانه با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و اندازه گیری شد و نتایج نشان داد که افزودن کودهای ازته و فسفره تاثیری بر درصد اسانس دانه نداشته و در مقایسه میانگین بین تیمارها از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود ندارد. در مورد عملکرد اسانس (مقدار اسانس در واحد سطح) نتایج حاکی از وجود اختلاف معنی داری در سطح آماری %1 بین تیمارها بود، بطوریکه بیشترین مقدار اسانس مربوط به تیمارهای N60 و P60 می باشد. از طرف دیگر مقایسه میانگین تیمارها نشان داد اختلاف معنی داری از نظر آماری بین تیمارهای P60 و P90 وجود ندارد.
  • محمد ولی نژاد، بهروز مصطفی زاده، سید علی محمد میرمحمدی میبدی صفحه 103
    به منظور آگاهی از تاثیر کاربرد پساب تصفیه خانه شاهین شهر بر رشد و عملکرد ذرت (Zea mays L.) و ویژگی های خاک، آزمایشی در دو پلات جداگانه طراحی و انجام شد. منابع آب مورد استفاده شامل دو منبع آب حاصل از پساب و آب چاه بود. تیمارهای سیستم آبیاری شامل آبیاری بارانی و آبیاری سطحی به کار گرفته شدند. با استفاده از برنامه رایانه ای تعیین نیاز آبی گیاهان کراپ وات دور آبیاری 10 روز انتخاب گردید. دور آبیاری ثابت ولی مدت و مقدار آبیاری در هر نوبت متفاوت در نظر گرفته شد. عملکرد بذر و صفات شاخص برداشت، ارتفاع گیاه، طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در ردیف و تعداد دانه در ستون بیشتر از آبیاری ذرت با پساب فاضلاب حاصل شد. سیستم آبیاری بارانی در مقایسه با آبیاری سطحی باعث افزایش معنی دار صفات مذکور گردید. استفاده از پساب اثر معنی داری بر افزایش سرعت نفوذ نهایی خاک در مقایسه با تیمار فوق گردید. استفاده از پساب اثر معنی داری بر افزایش سرعت نفوذ نهایی خاک در مقایسه با تیمار آب چاه داشت. سیستم آبیاری نیز اثر معنی داری بر سرعت نفوذ نهایی خاک نشان داد. استفاده از پساب می تواند بطور موثر به عنوان یک منبع آب آبیاری در منطقه شاهین شهر برای تولید ذرت بکار گرفته شود. نیتروژن موجود در پساب می تواند جایگزین نیتروژن مورد نیاز خاک گردد.
  • مجید روزبه، مرتضی الماسی، عباس همت صفحه 117
    به منظور ارزیابی میزان انرژی مصرفی در روش های مختلف تهیه زمین ذرت، سه روش مختلف خاک ورزی بوسیله گاو آهن برگردان دار و یک روش خاک ورزی بر اساس گاو آهن قلمی با در نظر گرفتن رطوبتهای مختلف خاک در سال 1377 در منطقه داراب فارس با یکدیگر مقایسه شدند. این بررسی با استفاده از طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی شامل 4 تیمار در 5 تکرار اجرا گردید. سرعت پیشروی، زمان مصرفی، مقاومت کششی، نیازهای سوختی و میزان انرژی مالبندی در عملیات خاک ورزی اولیه و ثانویه به عنوان شاخص های عملکردی در هر یک از روش ها اندازه گیری شد. بر اساس نتایج حاصله، میزان رطوبت خاک در زمان عملیات خاک ورزی اولیه، تاثیر معنی داری بر روی شاخص های عملکردی ادوات می گذارد. بیشترین مقدار سوخت مصرفی، مقاومت کششی، توان مالبندی و انرژی مصرفی مالبندی مربوط به شرایطی بود که عملیات خاک ورزی اولیه بوسیله گاو آهن برگردان دار در رطوبت 8.65 درصد انجام شد و کمترین مقدار نیز مربوط به حالتی بود که این عملیات بوسیله گاو آهن قلمی و در رطوبت 16 تا 18 درصد صورت گرفت. مقایسه میانگین ها نشان داد که شاخص های عملکردی هرس بشقابی و لولر در تیمارهایی با رطوبت کمتر از 10 درصد همواره بیشتر از محتوای رطوبتی 16 تا 18 درصد بود. همچنین نتایج حاصل از مقایسه چهار روش مختلف خاک ورزی تولید ذرت نشان داد که از نظر نیازهای سوختی، زمانی و انرژی مصرفی مالبندی اختلاف بسیار معنی داری بین روش ها وجود دارد.
  • سیروس مسیحا، کریم عرب سلمانی، علیرضا مطلبی آذر صفحه 129
    به منظور بررسی الگوی میوه دهی و اثر قطع مریستم انتهایی بر روی درصد میوه نشینی گلهای ماده، طول دوره میوه دهی، روند رشد میوه، طول دوره رشد میوه در طالبی سمسوری آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی ورامین اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که روند رشد و گلدهی با الگوی ارائه شده توسط مک گلاسون و هارلن مطابقت دارد. تجزیه واریانس صفات فوق نشان داد که اثر قطع مریستم انتهایی بطور معنی داری شروع به میوه نشینی را تسریع و دوره رشد میوه را کوتاه تر می کند ولی تاثیری بر طول دوره به میوه نشینی ندارد. قطع مریستم انتهایی تاثیر معنی داری بر درصد به میوه نشینی گلهای ماده نداشت. تعداد شاخه های حامل میوه بطور معنی داری بین بندهای اول تا چهارم متفاوت بوده و بندهای دوم و سوم دارای حداکثر شاخه های حامل میوه می باشد.
  • حمیدرضا عظیم زاده، محمدرضا اختصاصی، محسن حاتمی، محمد اخوان قالیباف صفحه 139
    فرسایش بادی فرآیندی است که به سبب افزایش سرعت و در اثر تلاطم باد در سطح عاری از پوشش ایجاد می گردد. این وضعیت در زمینهای با خاک نرم، لخت، خشک، صاف و دارای دانه بندی ریز بیشتر مشهود است. فرسایش بادی تابع دو دسته عمده از عوامل فرسایش زایی و فرسایش پذیری است. فرسایش پذیری به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مربوط می شود، فرسایش زایی به فیزیک باد مرتبط است. در تحقیق حاضر ارتباط بین خصوصیات فیزیکی - شیمیایی خاک حوزه دشت یزد - اردکان)بافت خاک، درصد سنگریزه سطحی، درصد مواد آلی، درصد آهک، گچ، میانگین قطر ذرات، ذرات، شوری، نسبت سدیم جذب سطحی، درصد ذرات بزرگتر از 0.84 میلی متر(و شاخص فرسایش پذیری بادی خاک (که با استفاده از دستگاه سنجش فرسایش بادی اندازه گیری شده است) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سنگفرش بیابانی عامل بسیار مهمی به شمار می رود، بدین لحاظ اراضی به دو دسته کلی دارای سنگفرش و فاقد سنگفرش تقسیم شده اند و پس از آن شوری (هدایت الکتریکی عصاره اشباع)، نسبت سدیم جذب سطحی شده، میانگین قطر ذرات و گچ مهمترین و موثرترین عوامل در شاخص فرسایش پذیری هستند. با توجه به تقسیم بندی اراضی به دو دسته دارای سنگفرش و فاقد آن دو مدل ریاضی جهت تخمین فرسایش پذیری خاک ارائه گردیده است. مقادیر برآورد شده توسط این مدل با مقادیر واقعی و مقادیر برآورده شده بر اساس ذرات بزرگتر از 0.84 میلی متر مقایسه گردیده اند است که کارآیی مدل پیشنهادی را تایید می نماید.
  • مصطفی مظاهری تهرانی، سیدعلی مرتضوی، فخری شهیدی، مهدی نصیری محلاتی صفحه 153

    جهت اندازه گیری قوام فرآورده های تغلیظ شده گوجه فرنگی با روش قوام سنج بوستویک باید آنها را تا حد 12 درصد ماده جامد محلول با آب رقیق کرد. بررسی قوام رب در بریکس های مختلف نشان داده است که با افزایش بریکس خطای اندازه گیری قوام رب به روش بوستویک افزایش می یابد. داده ها نشان می دهند که میزان خشک شدن جز مواد جامد نامحلول در آب و عدم توانایی آن در جذب مجدد آب باعث ایجاد خطا در اندازه گیری قوام رب (بخصوص در بریکسهای بالا) می شود. در این پژوهش اثر واریته، بریکس رب و درجه حرارت اندازه گیری قوام جهت تعیین تغییرات خطای قوام سنج بوستویک و اصلاح آن مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که واریته تاثیری در دقت اندازه گیری قوام به روش بوستویک ندارد، اما بریکس و درجه حرارت اثر معنی داری را بر دقت اندازه گیری قوام، در نتیجه افزایش خطای قوام سنج بوستویک بخصوص در بریکس های بالا می گذارد. نتایج نشان داد که با حرارت دهی رب رقیق شده)تا حد 45 درجه سانتی گراد) و سپس سرد کردن می توان خطای اندازه گیری قوام را تا حد بسیار زیادی کاهش داد. همچنین با استفاده از رابطه رگرسیون بین بریکس و درجه حرارت با قوام بوستویک می توان برآورد دقیقی از قوام را بدست آورد (R2=0.94).

  • سیدمحمود رضا بهبهانی، علی رحیمی خوب صفحه 161
    تحقیق حاضر یک مدل ریاضی را برای پیش بینی وضعیت سطح ایستابی بین دو زهکش زیرزمینی در شرایط ناپایدار پس از یک تغذیه لحظه ای بر اثر بارندگی یا آبیاری ارایه می نماید. این مدل معادله دو بعدی دیفرانسیل حاکم بر جریان آب در خاکهای همگن در شرایط ناپایدار را حل می نماید. روش ضمنی غیر مستقیم (ADI) نیز در حل عددی معادله جریان مورد استفاده قرار گرفته است. مقایسه نتایج مدل با روشی جریان یک بعدی آب ارائه شده توسط "گلور و دام" که در آن از هدایت هیدرولیکی عمودی خاک صرفنظر شده است (KZ/KX<<1) همخوانی خوبی را نشان می دهد. با استفاده از این مدل، جریانهای عمودی آب در بالا و پایین خط نصب زهکشها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که در خاکهای همگن در شرایطی که هدایت هیدرولیکی جریانهای عمودی قابل توجه باشد (KZ/KX<<1) استفاده از معادلات تحلیلی که در آن فقط مولفه افقی جریان آب به طرف زهکش مخلوط شده، موقعیت سطح ایستابی را نسبت به لایه نفوذ ناپذیر بیش از مقدار واقعی برآورد می نماید. بنابراین در صورت استفاده از مدلهای دو بعدی در جریان ناپایدار موقعیت سطح ایستابی، واقعی تر از روش های تحلیلی برآورد می شود.
  • شرایط پذیرش و راهنما و تهیه مقاله
    صفحه 169