ماهنامه دادرسی
پیاپی 55 (فروردین و اردیبهشت 1385)

شرکت در جرم در جرایم مقید (مثل قتل و سرقت) بر اساس مبانی فقهی و قانونی عبارت است از ارتکاب رکن مادی جرم واحد، توسط اشخاص متعدد؛ به نحوی که نتیجه ی مجرمانه مستند به عمل همه ی شرکاء باشد. بر اساس همین مبانی، منظور از مستند بودن نتیجه به عمل شرکاء، وجود رابطه ی علیت بین عمل هر یک از شرکاء و نتیجه ی مجرمانه است؛ به نحوی که بتوان هر شریک را به تنهایی، یک مباشر به شمار آورد. بنابر این اگر در ارتکاب قتلی، فردی مجنی علیه را نگاه دارد تا دیگری او را بکشد. شرکت در قتل محقق نیست و صرفا کسی که سلب حیات را انجام داده قاتل است...

اهمیت شناخت جرم کلاهبرداری به مثابه رفتاری انسانی تنها به این دلیل نیست که دارای مرزهای ظریفی با عناوین مجرمانه مشابه می باشد به گونه ای که گاهی خبره ترین قضات را هم سردرگم می کند، بلکه پیچیدگی این رفتار و ویژگی های خاص مرتکبان آن که همگی از اشخاص زیرک و اغلب یقه سفید جامعه هستند بر اهمیت شناخت آن می افزاید. کلاهبرداری، جرم خاص کسانی است که به بهره گیری از نبوغ فکری و فسفر مغزی خود، نقشه جرم را به گونه ای طراحی می کنند که ریسک گرفتاری در دام قانون را به حداقل ممکن برسانند و این امر بر دشواری کار قاضی می افزاید...

جنون بزه کار، یکی از موضوع های مهم حقوق کیفری در قلمرو مسئولیت کیفری است. این حالت در صورتی که در حین ارتکاب جرم حادث شده باشد از جمله عوامل رافع مسئولیت کیفری محسوب شده، در نتیجه مجازات را منتفی می کند. جنون حادث پس از ارتکاب جرم رافع مسئولیت کیفری نبوده، در نتیجه مسقط کیفر نیست؛ ولی اگر قبل از صدور حکم قطعی باشد، موجب توقف تعقیب مرتکب تا زمان افاقه می شود. اجرای کیفر (به استثنای کیفرهای مالی و سالب حق) بر بزه کارانی که پس از صدور حکم قطعی و در حین اجرای مجازات به جنون مبتلا شده اند با اهداف کیفرها در تعارض است...

ماده (1117) قانون مدنی به زوج اختیار منع زوجه را از اشتغال داده است. این ماده اعمال حق را منوط به یکی از این دو شرط نموده است؛ تناقی شغل زوجه با حیثیت زوجین، مغایرت شغل زوجه با مصلحت خانواده، تشخیص مصلحت خانواده یا حیثیت روجین با عرف است. عده ای شرط ضمن عقد بر اشتغال زوجه را مانع اعمال اختیار زوج در منع وی از اشتغال ندانسته اند و عده ای فراتر از این امر معتقدند منع زوجه از اشتغال تکلیف زوج است که در جهت رعایت مصلحت خانواده مکلف به اعمال آن است...