مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال پنجم شماره 2 (پیاپی 14، پاییز و زمستان 1384)

آموزش پزشکی در دهه های اخیر رویکرد جدیدی نسبت به تجربه بالینی زودرس داشته است. تعیین اهداف دوره های برخورد زودرس با محیط بالینی با توجه به اهمیت و قابلیت دستیابی آنها از دیدگاه شرکت کنندگان، هدف این مطالعه است.
در یک مطالعه توصیفی، 70 نفر از دانشجویانی که قبلا در دوره برخورد زودرس با محیط بالینی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان شرکت کرده بودند، برای مطالعه دعوت شدند. پرسشنامه ای که بر اساس اهداف برنامه های مشابه در مطالعات دیگر طراحی شده بود، تکمیل کردند. این پرسشنامه شامل 22 عبارت در قالب مقیاس لیکرت و به شکل نمره دهی جداگانه به دو جنبه اهمیت و قابلیت دستیابی به اهداف طراحی شده بود. نمره اهمیت و قابلیت دستیابی به اهداف و همچنین ارتباط این دو با یکدیگر و عبارات دارای بالاترین درصد موافقت بیان شده است.
هفتاد و دو درصد دانشجویان در مطالعه شرکت کردند. آلفای کرونباخ برای پرسشنامه 0.91 بود. میانه نمرات اهمیت بزرگتر و مساوی 4 و در مورد قابلیت دستیابی میانه 7 عبارت 3 و میانه بقیه اهداف مساوی یا بزرگتر 4بود. میانگین نمره اهمیت 0.7 ± 3.98 و میانگین و انحراف معیار نمره دستیابی 0.53 ± 3.51 از نمره پنج بود. به طور کلی ارتباط ناچیزی بین اهمیت و دستیابی به اهداف وجود داشت.
اهداف مشخص شده برای دوره برخورد زودرس با محیط بالینی از جهت اهمیت و قابلیت دستیابی مناسب بودند، اما باید تلاش بیشتری برای کمک به دانشجویان در زمینه ادغام علوم پایه و بالینی انجام شود. همچنین این مطالعه، الگوی مناسبی برای روش تعیین اهداف دوره های برخورد زودرس با محیط بالینی با توجه به نیازهای خاص هر دانشگاه ارایه داده است. مطالعات بیشتر برای تبدیل این اهداف به اهداف عینی آموزشی مورد نیاز است.

آموزش بالینی فرایند پیچیده ای است که تحت تاثیر عوامل و متغیرهای زیادی قرار دارد. شناخت مشکلات اولین گام برای کاهش آنها بشمار می رود. مطالعه ای با هدف تعیین نظرات دانشجویان مامایی در مورد مشکلات آموزش بالینی در دانشگاه علوم پزشکی بابل انجام شد.
در مطالعه ای توصیفی – مقطعی از نوع پیمایشی، تعداد 55 دانشجوی سال آخر روزانه و شبانه مامایی به صورت سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای روا و پایا بود که با 32 گزینه، مشکلات آموزش بالینی را جویا می شد. مقیاس پرسشنامه به صورت بله، گاهی، خیر بود. داده ها با نرم افزار SPSS با آمار توصیفی و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل شد.
هشتاد و یک و هشت دهم درصد معتقد بودند آموزش بالینی در مامایی با مشکلاتی روبرو است که 40 درصد مشکلات را در حد زیاد و 41.8 درصد مشکلات را متوسط عنوان کردند، 72.7 درصد آموزش بالینی را از لحاظ امکانات و عوامل محیطی ضعیف و با مشکلاتی مواجه می دانستند، 87.3 درصد معتقد بودند که مشکلات آموزش بالینی ناشی از مشکلات مربیان آموزش بالینی است، 83.6 درصد واحدهای تئوری پیش بالینی پراتیک را دارای مشکلاتی قلمداد کردند، 74.5 درصد مشکلات را مربوط به پرسنل بیمارستان ها و مراکز بهداشتی – درمانی می دانستند، 83.7 درصد از واحدهای پژوهش نیز مشکلاتی را در ارزشیابی بالینی احساس می کردند.
نداشتن مربیان بالینی مسلط و مشکلات مربوط به آموزش پیش بالینی و ارزشیابی بالینی از عمده ترین مشکلات آموزش بالینی دانشجویان مامایی دانشگاه بابل بود.

یکی از مشکلات موجود در فرآیند ارزشیابی، به ویژه در کارآموزی مدیریت پرستاری، فقدان ابزاری با معیارهای عینی برای ارزشیابی است. با توجه به تاثیر ارزشیابی مناسب بر کسب اطمینان از مهارت های مدیریتی دانشجویان، این مطالعه با هدف تهیه و تعیین روایی و پایایی ابزار طراحی شده ارزشیابی برای اندازه گیری مهارت های مدیریتی دانشجویان در کارآموزی مدیریت پرستاری انجام شد.
ابتدا با بررسی متون و تشکیل میزگردهایی از متخصصین پرستاری اهداف کارآموزی مدیریت پرستاری تعیین و با روش دلفی 56 معیار مهم ارزشیابی مشخص و با تکنیک بارس (Bars) حیطه ها و معیارهای ارزشیابی طراحی گردید و سپس با تشکیل پانل های تخصصی در مدیریت پرستاری روایی محتوا و صوری بررسی گردید. به منظور کسب پایایی ابزار در یک مطالعه توصیفی، تعداد 30 نفز از دانشجویان در کارآموزی مدیریت پرستاری یکی از دانشکده های پرستاری شهر تهران با این ابزار مورد ارزشیابی قرار گرفته و پایایی به روش های آزمون دوپاره و پایایی بین ارزیابی کنندگان مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با نرم افزار SPSS با آزمون های همبستگی پیرسون و تعیین پایایی تجزیه و تحلیل شد.
ابزار دو گانه ای برای مربیان پرستاری و سرپرستاران تهیه گردید. روایی صوری و محتوای ابزار از طریق تایید گروه متخصصین کسب گردید. پایایی ابزار طراحی شده از روش های پایایی درونی و پایایی ارزیابی کنندگان با r>0.8 تایید شد.
ابزار طرح شده با موفقیت اعتبار و اعتماد خوب و مناسب برای بکارگیری در محیط های بالینی برای ارزشیابی عملکرد مدیریت دانشجویان در کارآموزی مدیریت پرستاری می باشد. به کارگیری آن می تواند اثربخشی فعالیت های آموزش بالینی مربیان مدیریت پرستاری و دانشجویان را بهبود بخشد.

امکان استفاده از کاردان های روستایی به عنوان مربیان اجرایی در جهت ارتقای مستمر آموزش و بازآموزی بهورزان در مقایسه با مربیان، موضوعی قابل تعمق است. هدف این مطالعه مقایسه تاثیر آموزش توسط کاردان های روستایی و مربیان مراکز آموزش بهورزی بر آگاهی و عملکرد بهورزان شهرستان اصفهان می باشد.
در مطالعه مداخله ای به صورت کارآزمایی در عرصه (field trial)، با طراحی دو گروهی قبل و بعد از آموزش، 84 نفر از بهورزان به عنوان نمونه انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. ابتدا آگاهی و عملکرد بهورزان با پرسشنامه و چک لیست مورد بررسی قرار گرفت و سپس کاردان های روستایی درس عفونت های حاد تنفسی را با شیوه سخنرانی و روش بحث گروهی به مدت 12 ساعت دریافت نمودند و بطور همزمان، یک گروه از بهورزان توسط مربیان و گروه دیگر توسط کاردان ها درس عفونت حاد تنفسی را با شیوه سخنرانی و تمرین و بحث گروهی به مدت 24 ساعت آموزش دیدند. آگاهی و عملکرد بهورزان بعد از آموزش مجددا اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و یافته ها به صورت میانگین و انحراف معیار ارایه و مقایسه ها با آزمون آماری t زوج و مستقل و آنالیز کوواریانس و همبستگی با آزمون پیرسون انجام گردید.
آگاهی و عملکرد بهورزان هر دو گروه بعد از آموزش بطور معنی داری افزایش یافته بود. میانگین افزایش آگاهی در گروه آموزش یافته توسط مربیان 2.95 ± 3.9 و در آموزش توسط کاردان ها 2.67 ± 2.73 نمره و افزایش عملکرد بهورزان درآموزش توسط مربیان 4.13 ± 12.13 و در تدریس توسط کاردان ها 3.88 ± 5.9 نمره بود. آگاهی و عملکرد بهورزان با سابقه کار آنها ارتباط نداشت. افزایش نمرات آگاهی و عملکرد قبل و بعد از آموزش بهورزانی که توسط مربیان آموزش یافته بودند بطور معنی داری بیشتر از گروه آموزش یافته توسط کاردان ها بود.
اختلاف دو گروه در افزایش آگاهی در حدی است که می توان بجای مربیان از کاردان ها برای آموزش بهورزان استفاده نمود بخصوص در مواردی که مباحث آموزش فقط جنبه افزایش آگاهی دارد. ولی به نظر می رسد که در مواردی که آموزش بهورزان برای افزایش مهارت آنها در حیطه کار عملی است، لازم است از مربیان بهره برداری شود.

تفکر خلاق از دیرباز مورد بحث و توجه معلمان و مراکز آموزشی بوده است. با توجه به رویکرد و جدی به تفکر انتقادی، این مطالعه با هدف بررسی میزان بکارگیری تفکر انتقادی نزد دانشجویان علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مواجهه با متون علمی انجام شد.
در این مطالعه تجربی، دانشجویان گروه پزشکی (پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی) در سه گروه مختلف، نوشته های علمی و یا سوالاتی در ارتباط با درس را دریافت کردند که حاوی اشتباهات فاحش منطقی – ادراکی بود. میزان اشتباهاتی که از سوی دانشجویان شناسایی و مورد توجه قرار گرفت، ملاکی برای بهره گیری آنان از مهارت های تفکر انتقادی در نظر گرفته شد.
دانشجویان گروه پزشکی در مواجهه با سوالات غلط امتحانی به هیچ وجه از مهارت های تفکر انتقادی استفاده نکرده و در مواجهه با جزوات درسی تنها حدود 6.8 درصد از آنها صرفا به برخی از اشتباهات توجه کرده بودند.
علی رغم پرداختن به پرورش انواع تفکر به عنوان مهم ترین هدف نظام های آموزشی عالی در همه کشورهای جهان، نتایج این مطالعه و بسیاری از مطالعات مشابه نشان می دهد که در مقام عمل، نظام های آموزشی، برنامه ای برای پرداختن به پرورش تفکر ندارند و این موضوع می تواند برای نسل فعلی و آینده دانش آموختگان، موضوع نگران کننده ای باشد.

استرس و کار دندانپزشکی و وجود مشکلات پزشکی در بیماران می توانند باعث بروز اورژانس های پزشکی در مطب دندانپزشکی شود. اداره این فوریت ها بستگی به میزان اطلاعات و تجهیزات در دسترس دندان پزشک دارد. هدف این مطالعه، تعیین میزان اگاهی و آمادگی تجهیزاتی دندان پزشکان شهر اصفهان در خصوص اورژانس های پزشکی است.
در مطالعه ای توصیفی که در سال 1384 انجام شد، تعداد 150 نفر از دندان پزشکان شهر اصفهان بطور تصادفی نظام دار انتخاب شدند و با پرسشنامه ای روا و پایا که حاوی 10 سوال چهار گزینه ای در خصوص اورژانس های پزشکی، لیست هشت دارو و پنج وسیله اورژانسی بود با مراجعه حضوری، مورد پرسش قرار گرفتند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS با آمار توصیفی به صورت میانگین، توزیع فراوانی آزمون t و آزمون های همبستگی تجزیه و تحلیل شدند.
از 139 نفر 74.8 درصد مرد و بقیه زن بودند. متوسط نمره افراد 5.42 از نمره 10 بود که تفاوت معنی داری بین زن و مرد مشاهده نشد. متوسط وجود دارو از هشت داروی سوال شده، 5.28 و متوسط وجود تجهیزات اورژانسی از پنج وسیله مورد سوال 0.74 بود.
اطلاعات علمی دندان پزشکان متوسط و دارو و تجهیزات در دسترس آنها کم بود، بنابراین اداره صحیح اورژانس های پزشکی توسط دندان پزشکان مشکل ساز است.

برای بهبود کیفیت آموزشی بالینی، باید وضعیت آن همواره مورد ارزشیابی قرار گیرد. این مطالعه با هدف تعیین موانع و مشکلات و راهکارهای بهبود کیفیت آموزش بالین از دید مربیان بالینی دانشکده های پرستاری تهران در سال 1384 انجام شد.
در این مطالعه توصیفی – مقطعی 60 مربی بالینی شاغل در دانشکده های پرستاری شهر تهران، به صورت سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای روا و پایا در 5 حیطه عملکرد مربیان بالینی، برنامه ریزی آموزشی، محیط بالینی، خصوصیات دانشجویان و تسهیلات رفاهی و آموزشی بود. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی، آزمون آماری t مستقل و آنالیزواریانس در نرم افزار SPSS استفاده شد.
مربیان کیفیت آموزش بالین را در حیطه های محیط بالینی و تسهیلات رفاهی و آموزشی متوسط و وضعیت سایر حیطه ها را در حد ضعیف گزارش نمودند. عدم وجود علاقه و انگیزه دانشجویان در محیط بالینی، به عنوان مهم ترین مانع آموزش بالینی و توجه بیشتر برنامه ریزان و مسوولان پرستاری برای برنامه ریزی مناسب برای بالین به عنوان مهم ترین راهکار بهبود وضعیت ابزار گردید.
آموزش بالین از کیفیت مطلوبی برخودار نمی باشد. بنابراین، به نظر می رسد کاهش یا بهبود این چالش ها، مستلزم همکاری مربی، پرنسل بالینی، سوپروایزران آموزشی، سرپرستاران، مدیران پرستاری، مسوول برنامه ریزی آموزشی و سایر مسوولین رده بالا مدیریتی باشد.

با توجه به حساسیت مدیریت خدمات آموزشی و کیفیت ارایه خدمات آن به دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی، این مطالعه با هدف تعیین میزان رضایت مدرسان و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نسبت به عملکرد مدیریت خدمات آموزشی در چهار حیطه آموزشی، اداری، کیفیت پاسخگویی و نظارت و راهنمایی انجام شد.
در مطالعه توصیفی – پیمایشی، 78 نفر دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و 65 نفر مدرسان مقطع کارشناسی ارشد و دکترای دوره تحصیلات تکمیلی با روش سرشماری از سال 1380 تا 1381 مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آنها با اعتبار محتوی و تعیین ضریب الفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. یافته های پژوهش به صورت توزیع فراوانی و انجام آزمون t برای مقایسه میانگین ها با عدد ثابت و t مقایسه میانگین دو گروه مستقل تحلیل شد.
مدرسان و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی از هیچ یک از چهار حیطه عملکرد آموزشی، اداری، کیفیت پاسخگویی و نظارت و راهنمایی مدیرت خدمات آموزشی دانشگاه علوم پزشکی رضایت ندارند. نظرات مدرسان و دانشجویان مونث و مذکر دوره تحصیلات تکمیلی، تفاوت معنی داری نداشت.
عدم رضایت مدرسان و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از عملکرد مدیریت خدمات آموزشی دانشگاه می تواند در سطح مدیریت دانشگاه، یک ضعف تلقی شود که نیاز است مدیران ارشد در این زمینه اقدامات لازم را برای بهبود کیفیت مدیریت خدمات آموزشی انجام دهند.

شناخت نظرات دانشجویان درمورد ارزشیابی استاد و عوامل موثر بر آن و همچنین اطلاع از دیدگاه های آنها در مورد روند اجرایی و اثربخشی ارزشیابی استاد می تواند برنامه ریزان را با نقاط قوت و ضعف آن در دانشگاه آشنا و امکان اصلاح و بهبود کیفیت آن را فراهم نماید. مطالعه حاضر با هدف تعیین نظرات دانشجویان در مورد عوامل موثر در ارزشیابی استاد در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز انجام شد.
در مطالعه ای توصیفی، 423 نفر از دانشجویان دانشگاه مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای پایا و روا مشتمل بر 64 سوال بسته بود. پرسشنامه ها در محل دانشکده ها توزیع و جمع آوری گردید. داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزارSPSS، به صورت درصد فراوانی، میانگین و آزمون مجذور کای و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
شصت و پنج و هشت دهم درصد دانشجویان، ارزیابی های دانشجویی را یک منبع معتبر و قابل اعتماد می دانند و اعتقاد دارند دانشجویان در بیان نظراتشان درباره اساتید خود صداقت دارند. قدرت بیان و روش تدریس استاد با میانگین 4.05 به عنوان مهمترین عامل در تدریس موثر و موفق استاد معرفی شده است. با اندکی تفاوت، توان علمی و اخلاق و رفتار استاد با دانشجویان در اولویت های بعدی قرار دارند. بین نظرات دختران و پسران و دانشجویان با معدل تحصیلی بالا و پایین در ارتباط با عوامل موثر در ارزشیابی استاد تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
هر سه ویژگی حرفه ای، علمی و فردی استاد با اندکی تفاوت در ارزشیابی استاد توسط دانشجو مهم تلقی شده است. جمع بندی نتایج تحقیقات انجام شده در کشور در این زمینه و بهره برداری از نتایج حاصل در جهت تدوین پرسشنامه و روند اجرای ارزیابی ها می تواند در اصلاح اشکالات سیستم ارزشیابی و استاندارد نمودن آن کمک شایانی نماید.

چگونگی ارایه آموزش های پزشکی و بهداشتی در انتقال مفاهیم مربوط به آنها از سطوح بالای دانشگاهی به سطوح پایه بهداشتی کشور، از سوالات مهم پیش روی دانشگاه های علوم پزشکی محسوب می شود. نیاز مبرم به وجود حلقه ارتباطی بین دانشگاه و جامعه شهری، توجه به رابطین (داوطلب) بهداشتی به عنوان نیروی مردمی آموزش دهنده جلب گرده است. هدف از این مطالعه، تعیین تاثیر آموزش رابطین زن بر آگاهی و نگرش از بهداشت روان در جمعیت شهری استان اصفهان است.
در این مطالعه نیمه تجربی دو گروهی قبل و بعد از آموزش که در سال 1382 انجام شده، 400 نفر از جمعیت شهری هر یک از دو شهرستان فلاورجان و خمینی شهر (تجربی و شاهد) به طور تصادفی انتخاب و آگاهی نگرش آنان با پرسشنامه روا و پایا، بررسی شد (پیش آزمون). پس از انجام مداخلات آموزشی جامع بهداشت روان توسط رابطین بهداشتی، مجددا پس از گذشت یک سال، پس آزمون انجام گرفت. یافته ها با نرم افزارSPSS با آزمون های t و مجذور کای مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.
در گروه تجربی، میزان آگاهی نمونه مورد مطالعه از 40.5 درصد قبل از مداخله به 64.2 درصد و میزان نگرش از 54.5 درصد به 80.2 درصد در پس از مداخله ارتقا یافته بود که هر دو به طور معنی داری افزایش پیدا کرده است. میزان آگاهی در منطقه شاهد در قبل و بعد از مداخله به ترتیب 41.5 و 41.9 اختلاف معنی داری نداشت و میزان نگرش در این منطقه در قبل و بعد از مداخله به ترتیب 63.1 و 49.9 بود و تفاوت معنی داری نداشت. میزان آگاهی و نگرش بعد از مداخله در منطقه تجربی به صورت معنی داری از منطقه شاهد بالاتر بود.
در زمینه بهداشت روان شهری می توان به کفایت و اثربخشی انتقال اطلاعات توسط سطوح بالاتر بهداشتی (پزشک سطح سوم بهداشت و روان) به رابط مربیان و از طریق رابط مربیان به رابطین بهداشت و از طریق رابطین به خانواده ها اتکا نمود.

یکی از شاخص های اصلی و و کلیدی یک سیستم کامل مراقبتی در زمینه بهداشت روان، به کارگیری و استفاده از داده های حاصل از ارزشیابی در شناخت توانایی ها و تمرکز روی آنها برای برنامه ریزی در آینده است. هدف اصلی این پژوهش، ارزشیابی برنامه های آموزشی مرکز مشاوره و آموزش بهداشت روان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود.
در این مطالعه ارزشیابی، جامعه تحقیق را شرکت کنندگان دوره های آموزشی این مرکز از ابتدای سال 80 تا مرداد 82 تشکیل دادند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته ای بود که دانش، نگرش و عملکرد مراجعان این مرکز را دریازده موضوع آموزشی ارایه شده در دوره، مورد بررسی قرار می داد. اطلاعات دموگرافیک مراجعان نیز همراه با پرسشنامه اصلی جمع آوری و با آزمون های آماری توصیفی و استنباطی t تحلیل واریانس در نرم افزار SPSS تحلیل گردید.
مرکز مشاوره و آموزش بهداشت روان در ارتباط با شناسایی مشکلات خفیف مراجعان، عملکردی موفق داشته است بر اساس معیارهای در نظر گرفته شده برای ارزشیابی برنامه های آموزشی این مرکز، آموزش های این مرکز در ارتقای دانش و عملکرد مراجعان بطور نسبی موفق بوده است.
با توجه به پیچیدگی روز افزون جوامع و لزوم آموزش افراد برای پیشگیری از بروز اختلالات حاد روانی، به نظر می رسد ایجاد و توسعه چنین مراکزی از اولویت های نظام سالامت و آموزش پزشکی در کشور محسوب شود.

دانش آموختگان دوره دکترای عمومی پزشکی باید حداقلی از توانمندی پژوهشی را دردوره تحصیلی خود کسب نمایند. بدین منظور برنامه های متعددی مثل ارایه واحد درسی آمار و روش تحقیق، کارگاه روش تحقیق در سیستم های بهداشتی و پایان نامه تحقیقاتی برای آنان ارایه می گردد. هدف این تحقیق تعیین آگاهی، نگرش و توانمندی پژوهشی دانش آموختگان دوره دکتری عمومی پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1382 بوده است.
در یک مطالعه توصیفی، 60 نفر از پزشکان و دندانپزشکان که کمتر از دو سال دانش آموخته شده بودند بطور تصادفی انتخاب و از آنان خواسته شد که هر کدام پرسشنامه های روا و پایای آگاهی و نگرش را تکمیل و یک پروپوزال آماده نموده و تحویل دهند. داده ها با نرم افزار SPSS و با محاسبه شاخص های مرکزی و پراکندگی و توزیع فراوانی با آزمون t تجزیه و تحلیل گردید.
میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی 2.72±12.5 (از 22 نمره)، میانگین نمره نگرش 6.49 ± 55.25 (از 80 نمره) بود. میانگین نمره توانمندی نیز 7.27± 15 (از 34 نمره) تعیین گردید. در مجموع 27.5 درصد از پزشکان دارای آگاهی اندک از تحقیق بودند در حالیکه تنها 3 درصد آنها نگرش منفی نسبت به تحقیق داشتند. شرکت قبلی در کارگاه روش تحقیق با توانمندی پژوهشی رابطه معنی دار آماری نداشت.
آگاهی اکثریت پزشکان و دندان پزشکان از تحقیق در سطح متوسط پایین ولی قابل قبول بود. از نظر توانمندی پژوهشی، اکثر پزشکان و دندان پزشکان دارای توانمندی پایین اما در سطح قابل قبول پژوهشی بودند. نگرش اکثریت پزشکان نسبت به تحقیق مثبت بود. در مجموع میزان توانمندی پژوهشی پزشکان از وضعیت مطلوب فاصله دارد.

مهارت های حل مساله در برنامه های آموزشی دانشجویان پرستاری به صورت مدون و سازمان یافته آموزش داده نمی شود. از طرفی، لزوم شناسایی خود پنداری و پرورش آن در پرستاران نیز نکته ای است که باید مورد توجه واقع شود. در همین راستا، این پژوهش به منظور تعیین اثربخشی آموزش مهارت های حل مساله بر خودپنداری دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س) شیراز انجام شد.
در یک مطالعه شبه تجربی، 54 نفر دانشجوی پرستاری سال دوم مورد مطالعه قرار گرفتند. دانشجویان پس از تقسیم تصادفی به دو گروه تجربی و شاهد، پرسشنامه اطلاعات فردی و سیاهه خودپنداری راجرز (Roger) را تکمیل کردند. افراد گروه تجربی در سه گروه کوچک در بحث های گروهی جهت داری برنامه آموزش حل مساله بر اساس الگوی مشکل گشایی دزوریلا و گلدفراید (D''zarilla & Goldfreid) و گروه شاهد برنامه آموزشی نظری و عملی روتین را دریافت نمودند. یک ماه پس از این دوره آموزشی، سطح خودپنداری دانشجویان هر دو گروه تجربی و شاهد مجددا مورد بررسی قرار گرفت.
یک ماه پس از اتمام دوره آموزشی، سطح خودپنداری دو گروه تفاوت معنی دار داشت. بین میانگین نمرات خودپنداری قبل و یک ماه پس از مداخله گروه تجربی تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد اما این تفاوت میانگین ها در گروه شاهد معنی دار نبود.
نتایج این پژوهش موید تاثیر مثبت آموزش مهارت های حل مساله به روش بحث گروهی بر سطح خودپنداری دانشجویان پرستاری است. بر این اساس، اجرای برنامه های آموزش مهارت های حل مساله در برنامه های آموزش پرستاری توصیه می شود.

پزشکان دانش آموخته، برخی مهارت های ضروری را کسب ننموده اند. این در حالی است که کارورزان برای شروع دوره کارورزی باید دانش لازم را کسب نموده و برای شروع مسوولیت آماده باشند. هدف از این مطالعه، تعیین دیدگاه کارورزان در مورد میزان آمادگی برای ورود به دوره کارورزی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1384 است.
در یک مطالعه توصیفی – مقطعی، با استفاده از پرسشنامه ای که روایی و اعتبار آن تایید شده بود، چهار حیطه آمادگی کارورزی حاوی 20 گویه مورد بررسی قرار گرفت. جامعه هدف کارورزان شاغل در چهار ماه اول دوره کارورزی در تیر ماه 1384 به تعداد 75 نفر بودند پرسشنامه به روش خود ایفا تکمیل گردید و داده ها با نرم افزار SPSS با محاسبه توزیع فراوانی، آزمون مجذور کای و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در حیطه دانش لازم برای شروع کارورزی، اکثریت کارورزان خود را در حد متوسط ارزیابی نموده اند، در حالی که در حیطه مهارت، اکثریت دانشجویان آمادگی خود را متوسط تا خوب ارزیابی نموده بودند. در حیطه آشنایی با فرآیند بستری و ترخیص، اکثریت وضعیت آمادگی خود را متوسط تا ضعیف ارزیابی نموده بودند. در حالی که دیدگاه دانشجویان از اعتماد به نفس و تعامل با کادر پرستاری و پزشکی و بیماران اکثریت خوب تا متوسط بود. نمره پیش کارورزی با داشتن دانش لازم برای شروع کارورزی ارتباط معنی داری داشت.
به نظر می رسد در حال حاظر کارورزان آمادگی لازم را برای شروع مسوولیت، بخصوص در حیطه های دانش و مهارت ندارند. آزمون پیش کارورزی در برگیرنده تمام نیازهای لازم برای دوره کارورزی نمی باشد و برای بهبود حیطه ها، بخصوص مهارت ها و آشنایی با فرآیند بستری و ترخیص، باید برنامه ریزی های وسیع تری انجام شود.

تشخیص و درمان به موقع و صحیح پرفشاری خون در پیشگیری از عوارض این بیماری شایع و اغلب بدون علامت، از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش به منظور تعیین میزان آگاهی کارورزان رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در مورد جنبه های مختلف پرفشاری خون طراحی گردید.
در مطالعه ای توصیفی – مقطعی در سال 1383، بین کلیه اینترن های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز (111 نفر)، پرسشنامه ای پایا و روا متشکل از 50 سوال پیرامون جنبه های مختلف بیماری، شامل: تشخیص، درمان، عوارض بیماری و عوارض جانبی داروهای ضد پرفشاری خون توزیع شد. داده ها با نرم افزار SPSS، به صورت میانگین و انحراف معیار و مقایسه ها با استفاده از آزمون های مجذور کای، آزمون t و ANOVA و همبستگی با آزمون اسپیرمن تحلیل گردید.
میانگین کل نمرات 8.35 ± 27.61 از 50 و به تفکیک جنس برای کارورزان مرد و زن به ترتیب 7.65±28.30 و 9.52 ± 26.29 برآورد گردید. در این مطالعه 23 درصد از کارورزان از سطح آگاهی ضعیف، 59 درصد از سطح آگاهی متوسط و 18 درصد از سطح آگاهی خوبی درباره پرفشاری خون برخوردار بودند.
اکثریت کارورزان شرکت کننده در مطالعه از سطح آگاهی متوسط تا ضعیفی در مورد پرفشاری خون برخوردار بودند. بررسی علل ناکافی بودن سطح آگاهی کارورزان رشته پزشکی و اتخاذ راه کارهای مناسب برای ارتقای سطح آگاهی آنان درباره پرفشاری خون توصیه می گردد.

با توجه به گسترش علوم و فنون و نیاز به اطلاع رسانی بیشتر، بسیاری از محققین، به دلایل مختلف، مقالات خود را به صورت پوستر ارایه می دهند. در واقع پوستر، مقاله کوتاهی است که نویسنده آن را به شکل سخنرانی ارایه نمی کند بلکه آن را روی صفحه ای با ابعاد مشخص مکتوب نموده و در محلی که در سمینار برای این منظور در اختیارش می گذارند، نصب می نماید تا علاقمندان، ضمن مطالعه آن، در صورتی که سوالی داشته باشند با او در میان بگذارند. این موضوع در کنگره های علوم پزشکی بسیار متداول است...

استفاده موثر از سوال، به عنوان یک ترفند آموزشی، می تواند دانشجو را در بکارگیری اطلاعات در موقعیت های جدید و منحصر به فرد یاری دهد، سوال کردن موثر، به معنی طرح سوالاتی چالش بر انگیز و وادار کننده دانشجو به تجزیه و تحلیل، ارزیابی، قضاوت و تصمیم گیری است. یکی از چارچوب های مناسب برای طراحی چنین سوالاتی، استفاده از طبقه بندی اهداف آموزشی ابداعی توسط بلوم است که الگوی مناسبی را برای طرح سوالاتی در حیطه های شناختی، روانی – حرکتی و عاطفی ارایه می نماید...

از مهمترین عوامل رشد و شکوفایی هر کشوری، توجه به امر تحقیق و پژوهش در آن کشور است. دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سه وظیفه عمده دارند که عبارتند از تولید دانش، تربیت نیروی انسانی متخصص و عرضه خدمات تخصصی به جامعه. بخش بهداشت و درمان علاوه بر ارایه خدمات بهداشتی و درمانی و نیز آموزش پزشکی، وظیفه انجام تحقیقات کاربردی را به منظور تعین اولویت ها و نیازهای بهداشتی و درمانی در جهت افزایش بهره وری بر عهده دارد. بدیهی است ارتقا و پیشرفت دانش، مرهون بررسی تولیدات پژوهشی دانشگاه ها و یافتن معضلات موجود است تا راه را برای رشد فعالیت های پژوهشی در سال های آتی روشن سازد. پژوهشگران این طرح، اقدام به تعیین مشکلات درون سازمانی و برون سازمانی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک در خصوص فعالیت های پژوهشی نمودند تا با تعیین معضلات موجود، استراتژی های مناسبی را در جهت ارتقای سطح کمی کیفی فعالیت های پژوهشی تدوین نمایند...

در حوزه آموزش علوم پزشکی (Medical Education)، واژه تربیت مبتنی بر شایستگی، یک واژه بسیار مشهور و پرکاربرد است. به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران حوزه آموزش علوم پزشکی، تربیت مبتنی بر شایستگی (CBE)، مبنا و فلسفه آموزش پزشکی محسوب می شود. اگر این نقش محوری و مبنای را برای CBE در آموزش علوم پزشکی بپذیریم، علی القاعده، بسیاری از فعالیت ها در حوزه آموزش پزشکی باید بر مبنای درکی که از CBE داریم سامان یابد. بر این اساس، تشریح مفهوم CBE نیز از اهمیت اساسی برخوردار می گردد...