فهرست مطالب
فصلنامه تاریخ روابط خارجی
پیاپی 13 (زمستان 1381)
- تاریخ انتشار: 1381/12/20
- تعداد عناوین: 14
- مقاله
-
نقشه های تاریخی خلیج فارسصفحه 5در یک بررسی کلی در همه نقشه های چاپ شده در نیمه نخست سده بیستم می توان دریافت که همه طراحان و نقشه برداران از ملیتهای مختلف و با گرایشهای قومی گوناگون نام “خلیج فارس” را به کار برده اند. در این مقاله تصاویر چندین نقشه به زبانهای گوناگون و مربوط به دوره های گوناگون تاریخی با نام خلیج فارس آمده است.
-
کنسونو، روابط تجاری و تاثیر آن بر مناسبات دیپلماتیک ایران و ایتالیاصفحه 31یک تاجر ایتالیایی به نام ژوزف کنسونو با انعقاد معاهده ای در 1878 متعهد به تهیه پارچه ماهوت برای سر و سامان بخشیدن به وضعیت پوشش سربازان شد. در ظاهر این قرارداد، بدون اشکال به نظر می رسید اما بعدها آشکار شد که مفاد قرارداد و به طور کامل یک طرفه و به سود کنسونو و به زیان دولت ایران تنظیم شده است.
-
تاریخچه فعالیت های تجاری کمپانی هند شرقی هلند در جزیره خارکصفحه 65تاسیس کارخانه خارک در 1735 را باید با در نظر گرفتن برنامه های کمپانی هند شرقی هلند برای بهبود سطح، الگو و میزان سودآوری فعالیتهای تجاری اش در خلیج فارس مورد توجه قرارداد، اگر چه تاسیس شرکت جدید در جزیره خارک با شکست روبه رو شد.
-
اولین هیئت سیاسی برمه در دربار قاجار (1291 ق / 1874 م)صفحه 95برمه با وجود اینکه در اعزام وزیر مختار و ایلچی مخصوص خود به ایران در میان کشورهای شرقی آسیا پیشگام بوده است، اما خیلی دیر اقدام به برقراری روابط سیاسی با ایران نمود.
-
مردم معمولی ایران و تاثیرات فرهنگی بریتانیا (59-1324 ق / 41-1906 م)صفحه 113اگرچه نمایندگی های بریتانیا در زمینه های فرهنگی ایفاگر نقشهایی بودند، اما فعالیتهای فرهنگی به طور معمول خارج از حیطه رسمی و سیاسی بود. منابع نشان می دهند آن دسته از اتباع بریتانیا که میان ایرانیان زندگی می کردند، روابط نزدیکی با مردم داشتند.
-
نفت در ایران بین دو جنگ جهانیصفحه 129در پایان 1925، حکومت پهلوی جایگزین سلسله قاجار شد و در اواخر ژوئیه 1928 مذاکرات برای عقد قرارداد شرکت نفت پارس – انگلیس از سرگرفته شد. اما پیش از آغاز مذاکرات، دولت جدید قانونی بودن موافقتنامه 1920 را به خاطر عدم تصویب آن در مجلس زیر سؤال برد.
-
بریتانیا و مناقشه مرزی ایران و ترکیه، یک سیاست فرضیصفحه 143با وجود اینکه در سال 1930 مذاکرات سیاسی ایران و ترکیه در زمینه سرکوبی کردهای شورشی سرحدات به شکست کامل انجامید و تنشهای نظامی نیز در مناطق مرزی رو به افزایش نهاد، با ارائه تصویری از یک سیاست فرضی انگلیسی در قبال شورش کردها، عامل جدیدی وارد کار شد که در نهایت این بن بست سیاسی را باز کرد.
-
یک ارزیابی از خروج نیروهای انگلیسی از خلیج فارس (1971) در چارچوب موضوع جزایرصفحه 151در ژانویه 1968 دولت انگلیس اعلام کرد تا پایان سال 1971 نیروهای نظامی خود را از منطقه خلیج فارس خواهد ساخت. در فاصله زمانی حدود چهار سال از بیانیه دولت انگلیس تا اجرای آن تصمیم، مذاکرات سخت و فشرده ای میان ایران و انگلیس صورت گرفت تا در مورد پیامدهای این عقب نشینی یا خروج و ترتیبات مورد قبول برای آینده این منطقه توافقاتی صورت پذیرد.
- نوشتار
-
گذری بر منابع نفت و گاز باکو، از قدیم الایام تا اوایل سده نوزدهمصفحه 167از زمانهای قدیم انسان به وجود نفت و مشتقات آن پی برد. باکو نیز یکی از شهرهای نفت خیز جهان است. در باکو از این ثروت استفاده های بهینه زیادی شد که این امر با گذشت مراحل مختلف در قالب صنعت نفت رشد داشته است. در سده نوزدهم مؤسسه نفتی “برادران نوبل”، میدانهای نفتی باکو را راه اندازی کرد.
-
فراز و فرود رضاشاه و دخالت دولت های بیگانهصفحه 173باید دانست که نقش انگلیسی ها در روی کارآمدن رضا خان غیر قابل انکار است اما حقایق دیگری هم وجود دارد که بررسی آنها برای شناخت وی تا اندازه ای ضروری به نظر می رسد. رضا شاه بر خلاف تصور عموم، برای رسیدن به مقام به نمایندگان انگلیس، چه در سفارتخانه و چه در خارج، توسل نجست. با وجود این رضا شاه چوب استبدادش را خورد.
- گزارش
-
سمینار روابط ایران و انگلیس (24 و 25 ژوئن 2002)صفحه 185پیام طرف ایرانی در نشست اول به طرف انگلیسی این بود که هر چه بحث جزایر از سوی امارات بیشتر مطرح شود، مردم ایران بیشتر این فرضیه را که “انگلیس عملا مشکل جزایر را حل نشده رها کرد تا در وقت لازم به عنوان اهرم فشار علیه ایران استفاده کند”، مورد ملاحظه قرار می دهند.
-
کتابخانه و آرشیو در ترکیهصفحه 193گزارش مختصری است درباره کتابخانه ملی و کتابخانه دولتی بایزید، کتابخانه سلیمانیه، کتابخانه موزه توپقاپی، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس کبیر، آرشیو اسناد، کتابخانه دانشگاه استانبول، کتابخانه دانشگاه بغازه چی و دیگر کتابخانه های تحقیقاتی و دانشگاهی ترکیه.
- معرفی و نقد کتاب
-
حفظ آرشیوها در آب و هوای استواییصفحه 213با توجه به شرایط آب و هوایی موجود در جنوب و شمال ایران، برای نگهداری بهینه از اسناد موجود در این مناطق، این کتاب می تواند الگویی مناسب برای تدوین برنامه های لازم و مدیریت آرشیو باشد.
-
جنبش مشروطیت در افغانستانصفحه 219کتاب فوق نوشته ای ز عبدالحی حبیبی درباره نخستین جنبش آزادیخواهی روشنفکران در تاریخ معاصر افغانستان است با توجه به اینکه نویسنده خود شاهد برخی رویدادهای دوره دوم مشروطیت بود، این کتاب اهمیت بسیاری دارد.