فهرست مطالب

مطالعات خاورمیانه - سال دوازدهم شماره 3 (پیاپی 43، پاییز 1384)

نشریه مطالعات خاورمیانه
سال دوازدهم شماره 3 (پیاپی 43، پاییز 1384)

  • 196 صفحه، بهای روی جلد: 12,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1384/10/10
  • تعداد عناوین: 9
|
  • مقالات
  • الهه کولایی صفحه 1
    به دنبال تجزیه اتحاد شوروی، منطقه آسیای مرکزی شاهد دگرگونی های گسترده و عمیقی بوده و به ویژه به عرصه رقابت قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای تبدیل شده است. از سوی دیگر، تحول در کارکردهای ناتو پس از پایان جنگ سرد و اعلام سیاست گسترش ناتو به سوی شرق، به صورت عاملی مهم در روابط روسیه و غرب درآمد و بر پیچیدگی اوضاع منطقه افزود. این مقاله با توجه به پیامدهای گسترش ناتو به شرق، کوشیده است تا به این پرسش پاسخ دهد که ناتو برای تامین امنیت آسیای مرکزی چه نقشی را ایفا می کند؟ ...
    کلیدواژگان: آسیای مرکزی، ناتو، خاورمیانه بزرگ، امنیت، اقتدار گرایی، اسالم گرایی، نفت، دریای خزر
  • اصغر افتخاری صفحه 31
    باری بوزان با نقد سیاست امنیتی کردن مسایل، راهبرد نوینی را در سطح مدیریت مسایل امنیتی داخلی فراسوی دولتمردان جهان سومی می گذارد که امروزه از اهمیت و کارآمدی بالایی برخوردار است. نویسنده مقاله حاضر تلاش دارد تا این الگوی تحلیلی را در سطح بین المللی باز تعریف و بازسازی نماید. برای این منظور نخست و در بحثی نظری مفهوم کد امنیتی مناطق را طرح می کند. این مفهوم پاسخی است به این پرسش مهم که چه میزانی از امنیت را یک بازیگر می تواند به دست آورد؟ ...
    کلیدواژگان: خاورمیانه، امنیت بین الملل، منطقه گرایی، هژمونی، کدامنیتی، نظام بین المللی
  • جهانگیر کرمی صفحه 49
    از اواخر دهه 1990، منطقه خاورمیانه بار دیگر مورد توجه جدی دولتمردان روسیه قرار گرفت. آنان اگرچه مایل به حفظ روابط نزدیک خود با غرب، به ویژه ایالات متحده بودند، کوشیدند در این منطقه نقشی فعال و مستقل بازی کنند. البته روسیه به دلیل مشکلات گوناگون خود و نیز شرایط فعلی نظام بین الملل، تا کنون نتوانسته است به مثابه بازیگری تاثیر گذار در خاورمیانه عمل کند. از این رو بیشتر در قالب یک بازیگر حاشیه ای عمل گرا ظاهر شده است. این نوع بازیگری بدان معناست که مسکو عمل گرایانه به مسایل سیاست خارجی خود در قبال منطقه نگاه می کند و با این نگاه در راستای حفظ منافعش عمل می نماید. از این رو است که روسیه مخالفتی اساسی با طرح خاورمیانه بزرگ انجام نداده است، اما همکاری موثری نیز با آن نمی کند.
    کلیدواژگان: سیاست خارجی روسیه، منطقه خاورمیانه، طرح خاورمیانه بزرگ، منافع ملی، نظام بین الملل، عمل گرایی
  • جانیس گراس اشتاین ترجمه: مهدی میر محمدی صفحه 67
    شکل گیری رژیمهای امنیتی در روابط کشورها بیانگر پیدایش مصالحه ای ناپایدار میان دشمنان یا رقیبان سابقی است که جنگ و کشمکش را راهی مناسب نمی دانند، اما هنوز فاصله زیادی تا اعتماد و اتحاد با یکدیگر دارند. رژیمهای امنیتی اغلب پس از مدت زمانی جای خود را به روابط دوستانه و حتی اتحاد یا بازگشت به منازعه و درگیری می دهند. در نگاهی خوش بینانه، تلقی جنگ به عنوان یک تابو موجب اجتناب کشورها از کشمکش و پیدایش رژیمهای امنیتی می شود که به نوبه خود راه را برای پیدایش جوامع امنیتی هموار می کند...
    کلیدواژگان: رژیمهای امنیتی، جنگ و منازعه، اعتمادسازی، همگرایی، جوامع امنیتی، هنجارهای بین المللی
  • مصطفی صدقی بیلگین ترجمه: ناصر کاشف اصل، علی شیاری صفحه 87
    مناسبات عراق - ترکیه از ابتدا دارای فراز و نشیبهای بسیاری بوده و اثرگذاری عوامل گوناگون تاریخی، جغرافیایی، اقتصادی و راهبردی موجب پیچیده شدن این روابط گردیده است. مقاله حاضر که با نگاهی تاریخی سیر این روابط را مورد بررسی قرار داده، به ویژه به دو عامل اختلافات ارضی و استلزامات ناشی از نظام بین الملل تاکید کرده است. بر این اساس، پایان جنگ سرد و ظهور قطب بندی های جدید روابط دو کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده است. به ویژه اشغال عراق توسط نیروهای آمریکایی موجب بر هم خوردن تعادلهای پیشین منطقه ای شده است...
    کلیدواژگان: سیاست خارجی ترکیه، جنگ خلیج فارس، اختلافات ارضی، اقلیتهای قومی، منافع ملی، نظام بین المللی
  • سعید میر ترابی صفحه 117
    این مقاله تلاش دارد با اتخاذ رویکردی جدید نسبت به تحولات کنونی بازار نفت جهان، جایگاه خاورمیانه را در شرایط متحول کنونی تبیین کند. برای این منظور، مبنای تحلیلی جدیدی در چارچوب، نظریه اوج تولید برای تشریح تحولات کنونی بازار و سمت و سوی آینده آن مورد استفاده قرار گرفته است. آیا تحولات کنونی بازار را باید همانند گذشته به صورت شوکی تلقی کرد که اغلب با افزایش قیمتهای نفت و شماری تغییرات کم اهمیت تر همراه است و یا اینکه، شوکهای نفتی گذشته را باید به عنوان پیش لرزه های زمین لرزه ای قدرتمند دانست...
    کلیدواژگان: منطقه خاورمیانه، صنعت نفت و گاز، شوک نفتی، نظریه اوج تولید، سرمایه گذاری، توسعه اقتصادی
  • معرفی و نقد کتاب
|
  • Elaheh Koolaee Page 1
    Following the disintegration of the Soviet Union, Central Asia has witnessed extensive deep changes turning it into a battle groundfor regional and trans-regional powers. On the other side, change in NATO’s mission after the end of the Cold War and the adoption of NATO’s eastward enlargement policy became an important partner in the Russia-West relations thus adding to the region’s complexities. Considering the consequences of NATO’s eastward enlargement, this article tries to answer the question what role NATO plays in order to preserve security in Central Asia. Noting a variety of challenges in the region, the author discusses a new Great Game which has begun between the great powers. In this matrix, NATO acts as an instrument for the advancement of the United States and the policies of the European Union. The importance of the article refers to the fact that the United States has paid special attention to Central Asia as part of the Greater Middle East. Hence, to examine the consequences of events and changes in the region may help better understand the issues of the Middle East.
    Keywords: Central Asia, NATO, Greater Middle East Plan, Regional Security, Authoritarianism, Islamism
  • Asghar Eftekhary Page 31
    Criticizing the policy of securitizing issues, Barry Buzan sets a new strategy with regard to the management of domestic security issues before the Third World statesmen; a strategy that today enjoys utmost importance and efficiency. The author tries to redefine and reconstruct this analytical pattern at the international level. To do this, first in a theoretical discussion he introduces the concept of security code of regions. This concept is a reply to the important question that to what degree an actor may achieve security. Within this framework, two major positions are distinguished: non-securitized and securitized positions. Analyzing the structure of the global security system and examining the changed place of the Middle East from an important peripheral region during the Cold War to a focal point of security equations in the post-Cold War era, the author concludes that the Middle East is defined as a securitized region in all Western scenarios.
    Keywords: Middle East, International Security, Regionalism, Hegemony, Security Code, International System
  • Jahangir Karami Page 49
    Since the late 1990s, the Middle East region has attracted serious attention by Russia once again. Although Russians maintain their close ties with the West particularly the United States, they havetried to play an active independent part in the region. Since Russia has not managed to act as an influential player in the Middle East yet due to its various problems as well as the existing conditions of the international system, it has largely emerged as a peripheral pragmatist actor. This type of acting means that Moscow looks pragmatically at its foreign policy issues towards the region and acts to secure its interests according to such a vision. That is the reason why Russia did not oppose substantially to the plan of the Greater Middle East, but it fails to cooperate with it effectively.
    Keywords: Russian Foreign Policy, Middle East Region, National Interests, International System, Pragmatism
  • Janice Gross Stein, Trans. Mahdi Mirmohammadi Page 67
    The formation of security regimes in the relations among the states represents the appearance of a fragile compromise among the former adversaries or rivals that do not consider conflict and war as a suitable means, but they are still far from building trust and alliances. Security regimes tend to be replaced by either friendly relations and even alliances or a return to conflict and confrontation. In an optimistic view, the perception of war as a taboo leads the states to avoid conflict and to create security regimes which in turn gives way to the establishment of security communities. Now what is the situation for the Middle East? According to the author, although the Iraqi regime as a serious threat has been overthrown and the United States sees itself committed to mediate between the Palestinians and Israelis, there still remain numerous challenges to regional security. Thus, the time is still ripe for the formation of bilateral or multilateral security regimes.
    Keywords: Security Regimes, Conflict, War, Confidence, Building, Integration, Security Communities, International Norms
  • Mustafa Sitki Bilgin, Trans. Nasser Kashef Asl, Ali Shiari Page 87
    From the very beginning, the Turkish-Iraqi relations have experienced fluctuations and the influence of various historical, geographical, economic and strategic factors have complicated such ties. This article studies the course of such relations with a historical perspective and particularly focuses upon two factors including territorial disputes and the requirements of the international system. On this basis, the end of the Cold War and rise of new alignments have also affected mutual relations notably the occupation of Iraq by U.S. forces has disrupted preceding regional balances. Consequently, Turkey should not make a mistake in its perception or action this time. A factor that has to be taken into precise consideration by Turkey’s politicians is the presence of Iraq’s Turkmen community. Perseverance in this case may ultimately bring about political control for Turkey over northern parts of Iraq. Although the contents of the article are mainly of historical nature, it might be useful for recognizing the opinions of the Turkish researchers and historians concerning regional issues.
    Keywords: Turkey's Foreign Policy, Persian Gulf War, Ethnic Minorities, National Interests, International System
  • Said Mirtorabi Page 117
    This article seeks to explain the place of the Middle East in the present volatile conditions by adopting a new approach to recent developments in the oil market. To this purpose, a new analytical framework within the production peak theory has been used in order to extrapolate recent developments in the market and its future orientations. The main question is whether recent market developments have to be considered as a shock as was the case in the past combined with the rise of oil prices a number of less important changes, or the previous oil shocks should be regarded as shakes of a strong earthquake; an earthquake that will bring a new order into power and will drastically affect the role and place of the Middle East in the world oil market? The author accepts the second view and tries to explain the causes of this earthquake and its impact on the major five oil-producing countries in the Middle East notably Saudi Arabia.
    Keywords: Middle East, Oil, Gas Industry, Oil Shock, Production Peak Theory, Investment, Economic Development