فهرست مطالب

دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد - سال هشتم شماره 1 (پیاپی 29، بهار 1385)

مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
سال هشتم شماره 1 (پیاپی 29، بهار 1385)

  • ویژه نامه تحقیقات جمعیتی
  • 62 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1385/06/01
  • تعداد عناوین: 9
|
  • رویا رئیس، حسین یوسفی، شهرزاد حبیبی، حمید شیروانی، سیما قادری، فرهاد شمس، فریدون صفایی صفحه 1
    زمینه و هدف
    مهمترین هدف تحقیق مشارکتی تقویت توانایی های محلی برای جستجو، سازماندهی و بهره برداری از اطلاعات مربوطه در جهت حل مشکلات است. در این راستا پایگاه تحقیقات توسعه و ارتقا سلامت فرخشهر واقع در استان چهارمحال و بختیاری با هدف توانمندسازی مردم در شناسایی و حل مشکلات با دید توسعه نگر و نهایتا ارتقا سلامت مردم در سال 1383 تاسیس گردید. در این پایگاه ترویج تحقیقات مشارکتی یک اصل مهم است که از مراحل بسیج مردمی، شناسایی نیازها، اولویت بندی، انجام مداخلات و ارزشیابی فعالیت ها تشکیل شده است. پس از مرحله بسیج مردمی، مرحله نیاز سنجی قرار دارد. در این بررسی با هدف شناخت مشکلات جامعه، نیازهای شهر فرخشهر واقع در استان چهارمحال و بختیاری که منطقه پایگاه تحقیقات جمعیتی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد می باشد مورد ارزیابی قرار گرفته اند.
    روش بررسی
    این مطالعه یک تحقیق مشارکتی کیفی است که در آن جمعیت مورد مطالعه همه چهل و پنج هزار نفر جمعیت شهر فرخشهر می باشند. با توجه به کیفی بودن مطالعه حجم نمونه 40 گروه 12-6 نفره برآورد گردید این 400 نفر از بین مردم فرخشهر بصورت تصادفی منظم (Stratfied random sampling) انتخاب گردیدند. در این تحقیق از روش ارزیابی سریع نیازها (Rapid appraisal) جهت نیاز سنجی استفاده شد. این روش بر سه اصل مشاهده، مصاحبه با گروه های مختلف مردم و اطلاعات جمع آوری شده از منطقه استوار می باشد. سرانجام در این تحقیق اطلاعات مورد نیاز از سه منبع: اطلاعات موجود در منطقه تحت عنوان پروفایل جامعه، مصاحبه با گروه های جمعیتی موجود در شهر (با دو متغیر جنس و سن) و مشاهده و ثبت اطلاعات موجود در شهر جمع آوری گردید.
    یافته ها
    بر اساس نتایج این تحقیق که از جمع بندی اطلاعات بدست آمده از پروفایل جامعه، مصاحبه با گروه های مردمی (Focus group discussion) مشاهده و ثبت اطلاعات بدست آمد در مجموع مشکلات در نه گروه (مجموعا چهل مشکل) طبقه بندی گردیدند که تعداد زیادی از نیازها لزوما سلامت نگر نبوده بلکه مشکلات اجتماعی مردم را در بر می گیرند.
    نتیجه گیری
    نتایج این تحقیق نشان داد که نیاز سنجی از طریق تحقیق مشارکتی باعث شناسایی مشکلات و همچنین توانمندی مردم در این امر می گردد.
    کلیدواژگان: ارزیابی سریع نیازها، تحقیق مشارکتی، مصاحبه گروهی متمرکز
  • منیژه کهبازی، علی چهرئی، محمد ارجمندزادگان صفحه 7
    زمینه و هدف
    پژوهش مشارکتی به مفهوم انجام تحقیقات در جهت یافتن پاسخ مناسب به معضلات اصلی جامعه با مشارکت افراد ذینفع، آموزش و ارائه مداخله های موثر اجتماعی می باشد. از آنجایی که در این نوع پژوهشها محققین و مردم در کنار هم به تحقیق می پردازند و با توجه به نقش محققین و دانشگاهیان در انجام پژوهش های مشارکتی بر آن شدیم تا نگرش محققین علوم زیستی شهر اراک را در مورد این پژوهش ها مورد بررسی قرار دهیم.
    روش بررسی
    این تحقیق توصیفی- تحلیلی است که بر روی 116 نفر از محققین دانشگاه های علوم پزشکی، علوم، آزاد اسلامی و مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی که به صورت تصادفی انتخاب گردیده بودند انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه خود ساخته می باشد که پس از طراحی نمودار درختی، امتیاز گذاری، تهیه بانک سوال، مطالعه مقدماتی انجام یافت و بر اساس ضریب همبستگی هر سوال با امتیاز کل (جهت اعتبار) و آلفا کرونباخ (جهت پایایی) سوالات نهایی بر اساس مقیاس لیکرت انتخاب گردید. محققین در کلیه مراحل تحقیق متعهد به اصول اخلاق پژوهش بودند.
    یافته ها
    در این تحقیق میانگین نگرش افراد مورد پژوهش نسبت به تحقیقات مشارکتی با مردم 96/67 (از حداکثر امتیاز 95)، بدست آمد و سپس به تفکیک میانگین نگرش افراد مورد پژوهش نسبت به مقوله توانمند بودن مردم 12/11 (از حداکثر امتیاز 15)، به مقوله رفع مشکلات جامعه 70/11 (از حداکثر امتیاز 15)، در مقوله اعتماد به تحقیقات مشارکتی با مردم 99/10 (از حداکثر امتیاز 15)، در مقوله زمان 49/7 (از حداکثر امتیاز 10)، در مقوله قابل انتشار بودن 47/7 (از حداکثر امتیاز 10)، در مقوله اعتبار 37/7 (از حداکثر امتیاز 10)، در مقوله مشارکت 24/6 (از حداکثر امتیاز 10) و در مقوله در آمد 55/5 (از حداکثر امتیاز 10) بدست آمد.
    نتیجه گیری
    در این تحقیق مثبت ترین نگرش ها به ترتیب در مورد موثر بودن تحقیقات مشارکتی با مردم در رفع مشکلات جامعه، توانمندی مردم، و منفی ترین نگرش ها در مورد مشارکت و درآمد زا بودن تحقیقات مشارکتی با مردم می باشد. لذا جهت گسترش پژوهش های مشارکتی با مردم می بایست در جهت توجیه دانشگاهیان و ایجاد راهکار از طرف مسوولین جهت رفع این نگرش های منفی، همچون پیمانی کردن طرحهای تحقیقاتی مشارکتی با مردم اقدام نماییم.
    کلیدواژگان: پژوهش های مشارکتی، مردم، محققین، نگرش، نیاز سنجی
  • فروزان گنجی، رویا رئیسی، شمسعلی خسروی، پریچهر سلطانی، کرمعلی کثیری صفحه 14
    زمینه و هدف
    در سال های اخیر در کل جهان و از جمله ایران روند رو به رشد سزارین به چشم می خورد. در شهرکرد در سال 1380 سزارین 49% زایمان ها را به خود اختصاص داده است. در دنیا رویکرد جدیدی جهت کمک گرفتن از نیروهای مردمی در حل مشکلات سلامتی بوجود آمده است. در این تحقیق نقش مشارکت گروه های مردمی در کاهش میزان سزارین مورد بررسی قرار گرفته است.
    روش بررسی
    در یک مطالعه میدانی (فیلد تریال) 171 زن باردار که سابقه قبلی سزارین نداشتند و کمتر از 3 بار زایمان داشته اند از زنان باردار به صورت تصادفی انتخاب شدند. ساختار یک گروه مردمی متشکل از پزشکان، ماماها، پرستاران علاقه مند، زنان خانه دار، معلمین، رابطین بهداشتی، پرسنل بهداشت خانواده، خانم های فروشنده و نمایندگانی از سازمان های غیر دولتی فعال شهر شکل گرفت. این گروه، زنان باردار انتخاب شده را از طریق آموزش ترغیب به انجام زایمان طبیعی نمود. رضایت زنان باردار از آموزش ها و فراوانی سزارین قبل و بعد از مداخلات جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری t زوجی و مک نمار تجزیه و تحلیل گردید.
    یافته ها
    در این مطالعه 70% زنان باردار از آموزش های ارائه شده راضی بودندو فراوانی سزارین از63% قبل از اجرای طرح به 52% بعد از انجام مداخلات کاهش داشت (P<0.05).
    نتیجه گیری
    در مواردی از مشکلات سلامت مانند سزارین که ریشه در فرهنگ و باورهای مردم دارد بسیج گروه های مردم در حل مشکل همراه با ارتقا خدمات بهداشتی درمانی مرتبط، می تواند تاثیرات مطلوبی داشته باشد.
    کلیدواژگان: تحقیقات جمعیتی، سزارین، مشارکت مردمی
  • سعید حقیقی، غلامرضا ایراجیان، ماشاء الله کلاهدوز، راهب قربانی، مسعود بیدختی صفحه 19
    زمینه و هدف
    زباله اصطلاحا به فضولات جامد، نیمه جامد یا مایعی گفته می شود که ظاهرا به درد نخور بوده و دور ریخته می شوند. زباله ها به سه دسته زباله های خانگی، بیمارستانی و صنعتی تقسیم می شوند که قسمت اعظم مواد زائد شهری را زباله های خانگی تشکیل می دهند. مدیریت حل مشکل زباله اصولا شامل سه قسمت جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله می باشد. چگونگی برنامه ریزی و مدیریت حل مشکل زباله های خانگی امروزه یکی از مسائل و معضلات مهم بهداشتی جوامع شهری می باشد. طی بررسی که توسط گروه مردمی آزاد پایگاه تحقیقات جمعیتی سمنان در سال 1383 از وضعیت مدیریت زباله های خانگی شهر سمنان به عمل آمد، متاسفانه هر سه مرحله جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله های خانگی از نظر رعایت نکات بهداشتی و استاندارد های مربوطه دچار مشکل بود. یافته های تحقیقات قبلی نشان داده است که این گونه مشکلات چند بعدی، بدون جلب مشارکت فعال تمامی طرفهای درگیر قابل حل نمی باشد. لذا با توجه به ساختار مناسب پایگاه های تحقیقات جمعیتی در انجام پژوهش های مشارکتی مبتنی بر جامعه، این مطالعه با هدف بهبود وضعیت زباله شهر سمنان از طریق گفتگو و تعامل با مسئولین مربوطه اجرا گردید.
    روش بررسی
    برای انجام مداخلات مردمی در زمینه بهبود وضعیت زباله شهر سمنان، ابتدا با تشکیل جلسات گروهی مردمی، نیازهای مورد مداخله از طریق بحث متمرکز گروهی شناسائی گردید و نیز با کمک مردم از طریق مشاهده و جمع آوری مستندات محیطی ازقبیل تهیه فیلم و عکس از معضلات جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله شهری اقدام شد. سپس مطابق مشکلات موجود، مداخلات بر دو محور گفتگو و تعامل با مسئولین ذیربط و آموزش کارکنان خدمات شهری، طراحی و اجرا شد. در محور اول با دعوت از مسئولین سازمان های ذیربط طی جلسات متعدد، مشکلات موجود بصورت منطقی و مستدل با مشارکت جمعی (مردم، مسئولین، نیروهای دانشگاهی و افراد کارشناس و ذینفع) در محیطی دوستانه از طریق بحث متمرکز گروهی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و تا رسیدن به نتایج ملموس تشکیل جلسات مورد پیگیری مستمر قرار گرفت. در محور دوم، نکات بهداشتی به تمامی کارکنان خدمات شهری سمنان آموزش داده شد.
    یافته ها
    قبل از مداخلات، موارد جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله در شهر سمنان، از نظر بهداشتی مشکل داشت. پس از مداخلات، نتایج نشان داد رعایت نکات بهداشتی در حمل و نقل و دفع زباله تغییر و بهبود یافته است.
    نتیجه گیری
    گفتگو و تعامل نیروهای مردمی با مسئولین شهری می تواند نتایج پر باری در بهبود وضعیت بهداشتی شهر و سلامت جامعه داشته باشد.
    کلیدواژگان: پژوهش های مشارکتی، تحقیقات جمعیتی، زباله خانگی، گفتگو
  • جعفر مقدسی، رویا رئیسی، حسین یوسفی*، حمید شیروانی، شهرزاد حبیبی، سیما قادری، فریدون صفایی صفحه 24
    زمینه و هدف

    تحقیق مشارکتی جامعه محور نوعی از پژوهش علمی است که به تازگی در علوم بهداشتی مورد توجه قرار گرفته است. این نوع تحقیق بر نیازهای جامعه استوار است و باید راه حلی برای مشکلات سلامت در جامعه ارائه کند. در این پروژه تاسیس پایگاه تحقیقات توسعه و ارتقا سلامت شهر فرخشهر به عنوان یک راهکار جهت توانمندسازی و مشارکت مردم در شناسایی و حل مشکلات و اولویت بندی مشکلات و نیازهای مردم منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته است.

    روش بررسی

    این مطالعه یک تحقیق مشارکتی بر مبنای رویکرد برنامه ریزی شده به سلامت جامعه (Planned Approach To Community Health=PATCH) است که در منطقه پایگاه تحقیقات توسعه و ارتقا سلامت فرخشهر در استان چهار محال و بختیاری با جمعیتی حدود 40000 نفر انجام شد. کل فرآیند شامل پنج مرحله به قرار ذیل بود: 1- بسیج مردمی 2- نیاز سنجی 3 - تعیین اولویت های پژوهشی 4 - طراحی برنامه های مداخله ای 5 -ارزشیابی کل فرآیند. کل تحقیق با مشارکت فعال اعضا تیم توسعه فرخشهر، صاحب نظران، معتمدین محلی، مسئولین شهر و کلیه ذینفعان و با نظارت محققین دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام گردید. مرحله بسیج مردمی با دعوت از صاحب نظران و علاقه مندان توسط تیم توسعه فرخشهر، تشکیل 10 کمیته کاری فعال با مشارکت 4000 نفر و تدوین شرح وظایف و شناسایی گروه های ذینفع و اطلاع رسانی به مردم از کانال های مختلف و برگزاری همایش شهر سالم انجام گردید. مرحله نیاز سنجی پس از برگزاری کارگاه پژوهش مشارکتی و پژوهش کیفی توسط معاونت پژوهشی دانشگاه در جهت توانمندسازی اعضای تیم توسعه شروع شد. تیم توسعه با کمک نمایندگان سازمان های مشارکت کننده و نمایندگان دانشگاه پروفایل جامعه را تهیه و اطلاعات دموگرافیک جامعه بدست آمد و سپس نیازسنجی به روش ارزیابی سریع انجام گردید. نهایتا اولویت بندی نیازها با کمک ماتریس دو بعدی، دیاگرام ون، دیاگرام اولویت ها و جدول تجزیه و تحلیل مشکلات انجام گردید.

    یافته ها

    نتایج این مطالعه به شرح زیر می باشد: 1- تشکیل 10 کمیته کاری فعال در جامعه مورد مطالعه با حدود 4000 عضو فعال، 2- تشکیل کارگاه های پژوهش مشارکتی و پژوهش کیفی، 3- نیاز سنجی و تعیین 40 مشکل در جامعه مورد مطالعه، 4- اولویت بندی مشکلات شناسایی شده با استفاده از ماتریس دو بعدی و تعیین20 مشکل حائز اولویت.

    نتیجه گیری

    نتایج این تحقیق نشان داد که در هر جامعه نیازهای مردم با توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی، و اقتصادی آن جامعه متفاوت می باشد و لذا توصیه می گردد جهت ارتقا سلامت، تعیین نیازهای مردم و اولویت بندی آنها با مشارکت خود مردم انجام گردد.

    کلیدواژگان: ارزیابی سریع نیازها، رویکرد برنامه ریزی شده به سلامت جامعه، تحقیق مشارکتی
  • خندان شاهنده، زهره محمدبیگی، انسیه جمشیدی صفحه 31
    زمینه و هدف
    معضل بیکاری به عنوان یک مشکل اجتماعی اولویت دار در منطقه 17 شهرداری تهران است. از آنجا که وضعیت اشتغال زنان در ایران مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، در وضعیت مطلوبی نیست، همواره زنان فرصت های شغلی کمتری دارند و غالبا در بخش غیر رسمی با اندک دستمزد مشغول بکارند این مداخله با هدف توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و تشکیل گروه های خودیار به عنوان راهکار کوتاه مدت و عملی برای قشر آسیب پذیر زنان آن جامعه محلی انجام شد.
    روش بررسی
    این مطالعه از نوع کیفی بوده و بر اساس پژوهش مشارکتی مبتنی بر جامعه انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، 30 نفر از زنان سرپرست خانوار یا خود سرپرست ساکن در منطقه 17 شهرداری بودند که از طریق کمیته امداد، سازمان بهزیستی و سازمان تامین اجتماعی شناسایی شدند.
    یافته ها
    ضمن شناسایی زنان سرپرست خانوار و کلیه نهاد ها و سازمان های مرتبط به عنوان عوامل زمینه ساز جهت فراهم کردن فرصت ها برای زنان تحت مطالعه، ترغیب و جلب همکاری مستمر ذینفعان در فرآیند توانمندسازی حاصل گردید.
    نتیجه گیری
    مشارکت دادن زنان سرپرست خانوار در تحلیل مسئله و یافتن راه حل مداخله ای برای رویارویی با این معضل اجتماعی منجر به توانمند شدن این زنان می گردد.
    کلیدواژگان: توانمند سازی، تحقیق مشارکتی، زنان سرپرست خانوار، گروه خودیار
  • رضا خدیوی، رویا رئیسی، شهرزاد حبیبی، سیما قادری، حمید شیروانی، حسین یوسفی*، فرهاد شمس صفحه 37
    زمینه و هدف

    تعیین اولویت های پژوهشی فرآیندی مهم در مدیریت پژوهش ها در تمام حوزه ها بخصوص حوزه سلامت کشورها بشمار می رود که اهمیت آن بویژه در زمان تخصیص منابع محدود مالی و انسانی دو چندان می شود. فرآیند تعیین اولویت ها به تمامی کشورها در زمینه طرح ریزی برنامه های پژوهش در حوزه سلامت و بسیج و تخصیص منابع پژوهشی و همچنین تقویت ظرفیت پژوهشی بومی خود کمک خواهد کرد. گروه های ذینفعی که باید در فرآیند تعیین اولویت ها شرکت داده شوند علاوه برپژوهشگران شامل بهره گیرندگان بالقوه و مردمی می باشند که از نتایج پژوهش تاثیر خواهند پذیرفت. در این مطالعه توانمند سازی مردم در تعیین اولویت های مشکلات مردم فرخشهر در استان چهار محال و بختیاری به صورت مشارکتی مورد بررسی قرار گرفته است.

    روش بررسی

    این پروژه یک تحقیق مشارکتی است که در آن مشکلات شناسایی شده با روش ارزیابی سریع (Rapid appraisal) در شهر فرخشهر، استان چهارمحال و بختیاری در سال 83 توسط تیم توسعه فرخشهر با مشارکت معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد مورد اولویت بندی قرار گرفتند پس از طبقه بندی اطلاعات بدست آمده از نیازسنجی با در نظر گرفتن عوامل محیطی، اقتصادی، اجتماعی، ساختار نهادها و موسسات منطقه و همچنین شناسایی عوامل کند کننده و مانع شونده و شرایط زندگی و معیشتی گروه های مختلف مردم و تعیین ارتباط آن با عوامل فوق الذکر مشکلات اولویت بندی و تجزیه و تحلیل شد. در فرآیند مشارکت جامعه، پرسنل ناظر و اجرائی ابتدا هدف از تعیین اولویت ها را برای عموم شرکت کنندگان شرح دادند و تمامی نکات مبهم را روشن ساختند فرآیند مشارکت بصورت تبادل فعال مشارکت یا مشاوره که از پیشنهادات و نظرات مردم در برنامه ریزی و تصمیم گیری استفاده شود دنبال شد و در آخر تصمیم گیری در مورد تعیین اولویت ها به مردم واگذار شد کل فرآیند با مشارکت فعال اعضای تیم توسعه فرخشهر و با نظارت محققین دانشگاه که به عنوان ناظر شرکت داشتند انجام گردید. ابزارهای اولویت بندی در گروه های ذینفع شامل: ماتریس دو بعدی، دیاگرام اولویت ها، جدول تجزیه و تحلیل مشکلات، دیاگرام ون گروه ها دینفع، ماتریس اختلاف و همکاری بین گروه های ذینفع بود.

    یافته ها

    در این مطالعه 40 مشکل مردم فرخشهر شناسایی و در 9 گروه طبقه بندی گردید: مشکلات سالمندان، فرهنگی هنری، عمرانی، ورزشی، زنان، بهداشت روان، جوانان، امنیت اجتماعی و مشکلات اشتغال طی فرآیند فوق 20 مشکل به عنوان اولویت های اول تا بیستم تعیین گردید. نهایتا با تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از ابزار های اولویت بندی، درک صحیحی از مشکلات حائز اولویت، فرصت ها، اقدامات صورت گرفته، راه حل ها و منابع بالقوه و بالفعل پیش رو برای حل مشکلات حاصل شد.

    نتیجه گیری

    استفاده ابزار استاندارد ومشارکت مردمی در تعیین و اولویت بندی مشکلات و راه حل های مورد نظر از نکات ضروری در نظام پژوهشی می باشد که با توجه به محدودیت منایع مالی و انسانی استفاده از این روش یک روش مقرون به صرفه و کاربردی در تعیین اولویت های پژوهشی خواهد بود.

    کلیدواژگان: اولویت بندی نیازها، تحقیق مشارکتی، ماتریس دو بعدی
  • مهندس خسرو شفقی*، علی دلشاد، هادی سالاری، عبدالجواد خواجوی، علی اکرامی، نزهت صنیعی، عصمت خواجه صفحه 46
    زمینه و هدف

    غذاهای بومی از نظر ارزش غذایی، در دسترس بودن مواد اولیه، تازگی، عاری بودن از نگهدارنده های شیمیایی و همچنین ارزان بودن از بهترین مواد غذایی در مناطق مختلف کشور محسوب می گردند. علاوه بر آن غذا های بومی حامل پیامهای فرهنگی بوده و نقش بسزایی در افزایش ارتباط نسل ها و حفظ هویت فرهنگی ایفا می کنند. این مطالعه با هدف شناسایی انواع غذاهای بومی، دلایل عدم استفاده از این نوع غذاها، ارزش غذایی آنها و همچنین تعیین مواد اولیه و روش پخت غذاهای بومی در جمعیت تحت پوشش پایگاه تحقیقات جمعیتی شهر گناباد انجام شده است.

    روش بررسی

    این مطالعه یک پژوهش کیفی است که در سال 1383 انجام شد. شناسایی غذاهای بومی از طریق مصاحبه و بررسی متون و منابع موجود در مورد غذاهای بومی دانشگاه بر جامعه پژوهش صورت گرفت. ابزار بررسی شامل: فرم مصاحبه، چک لیست مشاهده و ثبت داده ها از طریق یادداشت برداری، ضبط صوت و فیلم برداری بود. نمونه گیری بصورت خوشه ایتصادفی بوده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر گروه بندی اطلاعات از آمار توصیفی بصورت جداول توزیع فراوانی و نمودارها استفاده شده است.

    یافته ها

    یافته ها نشان داد که 97 نوع غذای بومی در جامعه پژوهش وجود دارد. گروه نانها و غلات (71%)، میوه ها و سبزی ها (48%) و شیر و لبنیات (32%) بیشترین گروه های غذایی اصلی است که در تهیه غذاهای بومی بکار رفته اند. اکثریت (52%) غذاهای بومی به عنوان نهار و بقیه آنها بعنوان شام (23%) و یا صبحانه (13%) مصرف می شدند. اکثریت (77%) غذاهای بومی مصرف معمولی داشتند اما بقیه آنها به منظور استفاده در مراسم و جشنها (11%)، درمان بیماری ها (9%) و یا در بارداری و زایمان (3%) مصرف می شدند. لبنیات و سبزیجات تازه (69%)، آب آشامیدنی (45%)، ترشی ها (36%)، نوشابه های گازدار (5/24%) و شوری ها (5%) از بیشترین موادی که همراه غذاهای بومی مصرف می شدند. خانواده هایی که غذای بومی مصرف نمی کردند، رایج نبودن غذاها در جامعه فعلی (82%)، عدم آشنایی با طرز تهیه آنها (78%) و عدم دسترسی به مواد اولیه و ابزار لازم (37%) را از علل عدم مصرف این نوع غذاها بیان نمودند.

    نتیجه گیری

    این پژوهش نشان داد روی آوردن به غذاهای آماده و به اصطلاح مدرن و به فراموشی سپردن غذاهای سنتی و بومی در هر منطقه یکی از چالش های تغذیه مردم میهن مان در حال حاضر می باشد و اکثریت خانواده های مورد بررسی بدلیل رایج نبودن غذاهای بومی مصرف این نوع غذاهای مفید را رها کرده اند.

  • خلاصه انگلیسی مقالات
    صفحه 1
|
  • Page 1
    Background And Aim
    The main aim of participatory research is to strengthen local capacities so that people can utilize and analyze data to solve their problems. Research development and health promotion center of Farokhshahr was established for capacity building of society so that people be able to recognize their problems and finally try to solve them. In this center, participatory research is a basic element, which consisted of community mobilization, need assessment, priority setting, interventions and evaluation. In this study need assessment was investigated in this city.
    Methods
    This research was a participatory research. Population of the study was all 40000 population of Farrokhshahr city. Sample consisted of 40 groups with 6-12 people in each group. These 400 people of sample size were randomly selected from the population. Rapid appraisal method was used for process of need assessment. This method is based on observation, interview and society profile. Promotion of people education and capacity building is one of the advantages of this method. Finally, the data were collected from the society profile, focus group discussion and observation.
    Results
    The data collected from focus group discussion, society problem and observation resulted in recognition of 40 needs and problems. These needs were classified in nine groups.
    Conclusion
    The results indicated that need assessment using participatory community based research not only identified society needs and problems but also caused capacity building in the society.
    Keywords: Focus group discussion, Farrokhshahr, Rapid appraisal
  • Manije Kahbazi, Ali Chehrei, Mohammad Arjmandzadegan Page 7
    Background And Aim
    Participatory research is doing research for getting suitable answers to main problems of community by contribution of stockholders. In other words, a research is called participatory when it is with a community not on a community. In this kind of researches, people and researchers work together. In this study we examined attitude of biological sciences researchers of Arak about participatory researches.
    Methods
    This was a cross sectional descriptive study on 116 randomly selected academic researchers from medical sciences, basic sciences, Islamic Azad university, and agricultural research center. The questionnaire was designed by flowchart code–sheet, question bank and pilot study. Then its sensitivity and reliability were determined by Likert method.
    Results
    Average of attitude degree about the participatory researches with people was 67.96 (from 95). Furthermore about the capability of people was 11.12 from 15 (10.77-11.44), about solving the society's problems was 11.70 from 15 (10.49-12.02), about reliability of participatory researches was 10.99 from 15 (10.49-11.49), about the time was 7.49 from 10 (7.21-7.77), about publication was 7.10 from 47 (7.17-7.77), about to validity was 7.37 from 10 (7.09-7.65) about contribution was 6.24 from 10 (5.96-6.52) and about income was 5.55 from 10 (5.27-5.84).
    Conclusion
    Based on the results, the most positive attitudes were about the effectiveness of the participatory researches, about solving society's problems, and about capability of people for doing such researches respectively. The most negative attitudes were about contribution and income. Therefore, these negative attitudes should be resolved by appropriate measures.
    Keywords: Attitude, Contributive researches, People, Researchers
  • Foruzan Ganji, Roya Reisi, Shamsali Khosravi, Parichehr Soltani, Karamali Kasiri, Lobat Jafar Zade, Mohammadreza Zahedi, Akram Hemmati, Reza Imani, Hasan Shojaee Page 14
    Background And Aim
    In recent years the number of cesarean section have been increased sharply worldwide especially in Iran. At Shahrekord hospital district, 49% of deliveries are subjected to cesarean in 2001. An inclination to use participatory research to overcome health problems is now getting attention all over the world. In this research, the role of participatory people in decreasing cesarean frequency has been investigated.
    Methods
    For this purpose, 171 pregnant women randomly selected from all pregnant women in Shahrekord. A participator team including housewives, teachers, sales, health communicators’ physicians, midwifes and nurses were responsible for educating the selected women about the indication of cesarean section and benefits of vaginal birth. The contexts of the educated women were evaluated by a questionnaire from before and after education.
    Results
    In this research, about 70% of the women were satisfied with the education program. Also, frequency of cesarean which were 63% before intervention and after education decreased to 51% as a result of the education.
    Conclusion
    The result of this study indicated that in health subjects such a cesarean which is related to society and human culture, participatory interventions could yield satisfactory results.
    Keywords: Cesarean, Community participation, Participatory research
  • Saeed Haghighi, Gholamreza Irajian, Mashallah Kolahdouz, Raheb Ghorbani, Masoud Bidokhti, Shahin Kamal, Navid Danaee, Vahid Semnani, Mohammad Nouri Sepehr, Hosein Habibian Page 19
    Background And Aim
    Rubbish is called to the solid waste matters, semi solid and fluids that apparently is unusable and is removed. Rubbish is divided into 3 groups, home rubbish, hospital and industrial ones. The majority of the civil waste matters are made of home rubbish. Rubbish solving management includes three parts, collecting, transporting and repelling. Nowadays, rubbish solving management is one of the important hygienic problems in urban communities. On view of the management of home rubbish, a survey was performed by the people-group of Semnan population lab in 2004. Unfortunately, none of the stages of collecting, transporting, and repelling were according to the hygienic standards. The previous findings have indicated that these multi-dimensional problems will not be solved without an active contribution of the all involved population. As population lab has a suitable structure in performing of the community-based
    Methods
    To do the people' interventions in the field of improving the rubbish condition in Semnan city, and by holding the people-group sessions and focus-group discussion, the intervention needs were identified. And also by people's contribution, some environmental evidences such as films, photos related to the problems of collecting, transporting and repelling of rubbish were provided. By considering these problems, some interventions on the basis of the dialogue and interaction with officials and also training. the personnel of civil services were carried out. In the first axis, some sessions were held with the presence of manager, from the concerned organizations community volunteers and health experts. Then, the problems were discussed continuously to obtain an ideal result. In the second axis, the civil services personnel were trained practically by health providers to collect the rubbish correctly.
    Results
    Before interventions, collecting, transporting and repelling of rubbish in Semnan city according to hygienic point of view had some problems. After interventions; finding showed that problems of transporting and repelling of rubbish were improved.
    Conclusion
    Results indicate that dialogue and interaction between people and civil officials have had positive results in improving of the civil health conditions and also on the well health of the community. ontribution research, it has been performed many attempts to improving the conditions of the rubbish through negotiating with the officials in Semnan
    Keywords: Based contribution research, Community, Home rubbish
  • Jafar Moghadasi, Hosein Yousefi, Hamid Shirvani, Shahrzad Habibi, Sima Ghaderi, Fereydoun Safaei, Farhad Shams, Mohsen Mirforughi, Behrouz Shahgholian, Alizamen Salehifard Page 24
    Background And Aim

    Participatory community based research is a scientific research method which has recently been considered in health sciences. This type of investigation is based on community needs. In other words, results of the research must give a response to society requirements and health problems. In this study institution of Farrokhshahr development team as a way for capacity building of people to recognize and obviate their needs has been evaluated.

    Method

    This is a participatanory community based research, which was performed in Farrokhshahr city of Chaharmahal and Bakhtiari province of Iran. The population of this city is about 40000. The process consisted of 5 steps: 1– people mobilization, 2– need assessment, 3– priority setting, 4– interventional programs and 5– evaluation of the program. The study was performed by Farokhshahr development team, city authorities and local confidantes. The study was supervised by Shahrekord university of medical sciences, deputy for research affairs. Community mobilization was started by composition of development team which consisted of 10 committee. Need assessment was begun when the team subjected to capacity building by carrying on different workshops. This team collected community profile by corporation of other institutions. Need assessment was performed using rapid appraisal. Finally priority setting was performed using two dimensional matrix and some other tools.

    Results

    Farrokhshahr development team was established with 4000 members who were organized in ten different committees as following: woman, elderly, health, social security, civilization and educational committees. Also, two workshops were held to build capacities in team members in order to perform need assessment and priority setting in Farrokhshahr. Need assessment led to recognition of 40 different problems. Finally, priority setting was performed using two dimensional matrix, which led to 20 priorities.

    Conclusion

    Results of this investigation revealed that people needs in every society are different according to socio–economical condition of their society. Therefore, it is recommended that need assessments be performed with participation of the society

    Keywords: Farrokhshahr, Participatory research, Rapid appraisal, Planned
  • Khandan Shahande, Zohre Mohammad Beigi, Ensiye Jamshidi Page 31
    Background And Aim
    Unemployment as a social problem is the priority for the residents of zone17 of Tehran. The aim of this intervention was to empower breadwinner women, to organize self-help groups and to support them as a short-term strategy for vulnerable women in the community of zone 17 of Tehran city.
    Method
    Community based participatory method was used. Target population consisted of 30 breadwinner women and women headed household in zone 17. They were identified by Emdad Committee, Social Services and Social Welfare organizations.
    Results
    Women headed household and related governmental and non-governmental organizations as providers of opportunities for target group were identified. Continuing participation and encouragement of stakeholders in empowering process were ensured.
    Conclusion
    Engaging and collaborating among self-help groups and supportive organizations could solve the social problems.
    Keywords: Self, help Group, Emporrering, Participatory research, Women
  • Reza Khadivim, Roya Raeesi, Shahrzad Habibi, Sima Ghaderi, Hamid Shirvani, Hosein Yousefi, Farhad Shams, Pante A. Ramezan Nejad, Afsane Habibi, Akram Hemati Page 37
    Background And Aim

    Priority setting is an important process for research management in all sections, especially in health section. Priority setting would be more valuable for limited founds allocation. Priority setting will help all countries in planning research programs of health section, collection and allocation of research resources and strengthening native research capacities. Besides the researchers, the stakeholders, who should participate in priority setting, will be affected from the research results. In this study, the priority setting following needs assessment in Farrokhshahr city of Chaharmahal and Bakhtiari province of Iran has been performed.

    Methods

    This was a community based participatory research which was performed by Farrokhshahr development team and supervised by Shahrekord university of medical sciences deputy for research affairs. At the first, data collected from need assessment survey using rapid appraisal method was classified. Then considering factors such as living conditions, environmental factors, institutions’ structures and recognizing facilitating factors priority setting was carried out. Two dimensional matrix, priority diagram and table of analyzing problems were used for priority setting.

    Results

    In this study 40 problems of Farrokhshahr community in 9 categories consisted of elderly, young, security, sport, women, health and psychological problems were subjected to priority setting using two-dimensional matrix. In this process, 20 priorities with the most frequency in two-dimensional matrix were achieved. Then every priority was analyzed to recognize the measures to overcome the problem.

    Conclusion

    Considering limited resources in the developing countries, priority setting with participation of people is a solution and this process cause’s capacity building in the community.

    Keywords: Priority setting, Participatory research, Two, dmensional matrix
  • Khosro Shafaghi, Ali Delshad, Hadi Salari, Abdoljavad Khajavi, Ali Ekrami, Nezhat Saniee, Esmat Khaje Page 46
    Background And Aim

    Because of availability of raw materials, freshness, preservative free and low price, native foods are the best kind of foods in different areas of Iran. In addition native foods can carry cultural customs and play an important role in communication among generations. This cross sectional study was performed to recognize and renew native foods of Gonabad city.

    Methods

    Recognizing native foods was done by interview, literature review and studying native food resources in that area. Interview tags, check lists, data recording, writing and video recording were used for data collection.

    Results

    This study showed that, there were more than 97 types of native foods in that society. The majority of food groups that had been used to prepare native foods were as follows: breads and cereals (71%), fruits and vegetable (48%) and dairy products (32%). Fifty-two percent of the native foods were served as lunch, 23% as dinner and 13% as breakfast. Seventy-seven percent of native foods were served as meals, 11% for ceremonies and celebrations, 9% for treatment and 3% for gestation and child-birth. These native foods were used by other foods like dairy products and raw vegetables (69%), drinking water (45%), pickles (36%), soft beverage (24.5%) and salted products (5%). The most important reasons that people dont use native foods nowadays are as follows: they aren’t customary foods (82%), they don’t know how to prepare them (78%) or raw materials are not available (37%).

    Conclusion

    The results of this study showed that we can increase people choices of foods by recognizing and renewing native foods. By increasing the use of native foods we can balance the nutrition patterns and improve health of the society.

    Keywords: Gonabad, Native foods, Population laboratory