فهرست مطالب

نامه مفید - پیاپی 52 (اسفند 1384)

مجله نامه مفید
پیاپی 52 (اسفند 1384)

  • نامه حقوقی
  • 152 صفحه، بهای روی جلد: 2,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1385/06/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقالات
  • جایگاه حقوق مالکیت معنوی در نظام بین المللی حقوق بشر
    اردشیر امیرارجمند، محمد حبیبی مجنده صفحه 3
    افزایش اهمیت حقوق مالکیت معنوی در سال های اخیر موجب طرح مسئله ارتباط این حقوق با حقوق بشر شده است. طرفداران حمایت قوی از مالکیت معنوی در تایید موضوع خود از گفتمان حقوق بشر سود می جویند. از سوی دیگر، نهادهای حقوق بشری که حمایت تشدید یافته از مالکیت معنوی را متاثر کننده بهره مندی از حقوق بشر می دانند معتقدند مالکیت معنوی را در قالب کنونی آن نمی توان در زمره حقوق بشر دانست. این مقاله سعی می کند به بررسی و تحلیل جایگاه حقوق مالکیت معنوی در نظام بین المللی حقوق بشر بپردازد. حق بهره مندی از حمایت از منافع اخلاقی و مادی ناشی از تولید علمی، ادبی یا هنری در اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به رسمیت شناخته شده اما این حق، چنان که باید مورد توجه قرار نگرفته و ابعاد مختلف آن بررسی نشده است. مقاله حاضر با تحلیل اعلامیه و میثاق درصدد اثبات این دیدگاه است که مالکیت معنوی حقی بشری است و دولت ها تعهداتی در حمایت از آن بر دوش دارند. اما قلمرو حمایت از مالکیت معنوی باید با عنایت به سایر حق های بشری ترسیم شود.
    کلیدواژگان: حقوق مالکیت معنوی، حقوق بشر، تولید علمی، ادبی و هنری
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ضمانت اجرایی آرای دیوان بین المللی دادگستری
    مرتضی نجفی اسفاد، مهدی هادی صفحه 25
    دیوان بین المللی دادگستری براساس صلاحیت ترافعی و مشورتی خود، دو نوع رای، یعنی رای ترافعی (حکم) و رای مشورتی صادر می کند. علاوه بر این احتمال دارد قبل از صدور حکم نهایی طبق ماده 41 اساسنامه، به صدور قرار موقت اقدام نماید.
    موضوع نوشتار حاضر، نشان دادن ضمانت اجرای هر یک از این تصمیم ها است. به رای ترافعی (حکم) با توجه به تعهد دولت در اجرای آن (بند 1 ماده 94 منشور) و مسوولیتی که در نتیجه عدم اجرای آن متوجه محکوم علیه می گردد، محکوم له می تواند طبق بند دوم ماده 94 به شورای امنیت رجوع نماید. علاوه بر آن از طریق اقدامات یک جانبه یا راهکارهای مندرج در معاهدات یا موافقت نامه ها نیز اجرای حکم دیوان تضمین می گردد.
    برای قرار موقت با توجه به الزام آور بودن آن، طبق نظر دیوان، علاوه بر اقدامات فوق، خود دیوان می تواند با اندراج مفاد قرار موقت در حکم نهایی در تضمین اجرای آن نقش موثری داشته باشد و نسبت به رای مشورتی، در عین غیرالزامی بودن آن از لحاظ ماهیت رای، می توان از طریق الزام آور دانستن آن طبق معاهدات، اساسنامه سازمان ها، تفسیر منشور، اعمال آیین دادرسی و قواعد عرفی، راه هایی برای تضمین اجرای آنها در نظر گرفت.
    کلیدواژگان: دیوان بین المللی دادگستری، رای ترافعی (حکم)، قرار موقت، رای مشورتی، ضمانت اجرا
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تروریسم از دیدگاه حقوق بین الملل با تاکید بر حادثه 11 سپتامبر 2001
    محمود جلالی صفحه 49
    اعمال روش های تروریستی نقض آشکار اصول و مقاصد سازمان ملل متحد تلقی می شود و تهدیدی جدی علیه صلح و امنیت بین المللی است. با این حال هنوز در جامعه جهانی در مورد تعریف تروریسم اجماع وجود ندارد. بدون وجود تعریفی جامع و جهانی از این جرم، نمی توان به یک نظام دایمی و منسجم جلوگیری از تروریسم دست یافت. به رغم کاستی ها، نتایج مبارزه با تروریسم چشمگیر است. تا کنون بیش از ده کنوانسیون برای جلوگیری و سرکوب اعمال مختلف تروریستی به تصویب کشورها رسیده است و مجموعه ای از اسناد بین المللی وجود دارد که مطابق با آنها دولت ها متعهد به مبارزه با تروریسم هستند. از جمله این اسناد می توان به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم 1999 و قطعنامه الزام آور شماره 1373 مورخ 28 سپتامبر 2001 شورای امنیت اشاره کرد. شورا با تصمیمات خود تاکنون حوزه کنوانسیون های یاد شده را توسعه داده است. به رغم این که حقوق بین المللی کیفری تعهدات متعددی را بر کشورها تحمیل می کند در این زمینه هنوز جای پیشرفت زیادی وجود دارد. از یک طرف مبارزه با تروریسم نباید سبب نقض آزادی های مدنی افراد شود و از طرف دیگر، آزادی های مذکور نباید به نحوی تفسیر شوند که کلیه اقدامات امنیتی بین المللی ضد تروریستی را متوقف نمایند. انجام اصلاحات در حقوق داخلی و قوانین بین المللی برای پاسخ گو نمودن بیشتر آنها در مقابل چالش های جدید، بدون آن که ماهیت حقوق و حکومت قانون خدشه دار گردد، در توسعه سازنده جنبش بین المللی ضد تروریسم موثر است. منطبق ساختن قوانین داخلی کشورها با کنوانسیون ها و پروتکل های بین المللی و پیوستن تمامی کشورها به آنها، بالا بردن سطح آگاهی مردم در مورد تروریسم و مبارزه با آن و سرکوب جرایم مرتبط با تروریسم، از اقدامات ضروری است که باید صورت گیرد.
    کلیدواژگان: حقوق بین الملل، تروریسم، 11 سپتامبر 2001، جرایم سازمان یافته، سازمان ملل متحد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • حق حبس در کنوانسیون بیع بین المللی کالا (وین 1980) و حقوق ایران
    فخرالدین اصغری آقمشهدی، نوری فخری صفحه 81
    هدف و انگیزه طرفین عقد بیع علاوه بر مالکیت عوضین، در اختیار گرفتن آنها است. از این رو، برای هر یک از طرفین حق حبس در نظر گرفته شده است و آنها می توانند برای نیل به این هدف اجرای تعهد از سوی خود را به اجرای تعهد طرف مقابل موکول سازند. در کنوانسیون یک طرف قرارداد می تواند در قبال عوض و هزینه نگهداری از کالا از حق حبس استفاده کند. همچنین می تواند اجرای تعهد از سوی خود را با توجه به شروط مندرج در ماده 71 معلق سازد. در حقوق ایران برخلاف کنوانسیون در قبال هزینه حفظ کالا حق حبس وجود ندارد. حق تعلیق اجرای قرار داد نیز به صورت یک قاعده کلی مطرح نشده است.
    کلیدواژگان: حق تعلیق، حق حبس، کالای در حال حمل
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • طلاق حرجی و نقد آرای محاکم در این زمینه
    محمدحسن صادقی مقدم، محمدعلی انصاری پور صفحه 97
    با اصلاح ماده 1130 قانون مدنی در سال های 61 و 70 و تعیین ضابطه ای عام برای تقاضای طلاق توسط زوجه در صورت عسر و حرج و مشخص کردن پنج مورد به عنوان برخی از مصادیق آن در تبصره الحاقی سال 81، اکنون موارد درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج توسعه یافته است. قانون گذار عسر و حرج را به وجود آمدن وضعیتی تعریف می کند که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن را مشکل سازد، و احراز آن را توسط دادگاه لازم می داند. در چنین مواردی، دادگاه ابتدا شوهر را اجبار به طلاق می نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود. بررسی رویه قضایی نشان می دهد که از موارد مندرج در تبصره الحاقی سو رفتار مستمر زوج و ضرب و شتم زوجه، بیشترین سبب برای تقاضای طلاق بوده است. در این نوشته ضمن ارایه مفاهیم و مبانی فقهی و قانونی، تعدادی از آرای دیوان عالی کشور که در نقض یا ابرام آرای محاکم تجدید نظر صادر شده است، بررسی و تجزیه و تحلیل می شود.
    کلیدواژگان: طلاق حرجی، دشواری، آرای محاکم، عسر و حرج
    چکیده زبان: فارسی
  • مشروعیت به کارگیری قراین در اثبات جرم از منظر فقه جزایی
    قدیر بصیرپور بیرق صفحه 123
    ادله اثبات در فرآیند دادرسی نقش اساسی دارد، چه آن که به وسیله آن حقوقی که در مرحله ثبوت وجود دارد، در مرحله اثبات به منصه ظهور می رسد. ادله در گذر زمان همچون سایر بخش های دادرسی و مثل خود جرم و مجازات، دچار تحول و تغییراتی شده است. در دوره معاصر از این ادله تحت عنوان «ادله علمی» یاد می شود. این نوشتار سعی دارد اعتبار ادله علمی را از منظر فقه جزایی بررسی و تحلیل کند.
    کلیدواژگان: حقوق جزا، فقه جزایی، ادله اثبات جرم، قراین اثبات جرم، ادله علمی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • سخنرانی در دانشگاه مفید
  • کنوانسیون بیع بین المللی و مسئله الحاق ایران به آن
    سید حسین صفایی صفحه 139
    مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • The Status of Intellectual Property Rights in International Human Rights Law
    Ardeshir Amir Arjomand, Mohammad Habibi Modjandeh Page 3
    The increased importance of intellectual property rights (IPRs) in recent years has led to an active debate on the relationship between these rights and human rights. The proponents of strong protection of IPRs use human rights discourse to support their position. On the other hand, human rights bodies who see the strengthened protection of IPRs as affecting the enjoyment of human rights believe that IPRs in their present form do not stand as human rights. The present paper attempts to examine the status of IPRs in international human rights law. The right of everyone to benefit from the protection of moral and material interests resulting from any scientific, literary or artistic production of which he is the author is recognized in both Universal Declaration of Human Rights and the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. But the exact scope of the right is yet to be clarified. By analyzing the Declaration and the Covenant, the paper conveys the view that IPRs are human rights and impose obligations on States to protect them. The authors are of the opinion that the scope of the protection of IPRs must be determined in the light of other human rights.
    Keywords: Iintellectual Property Rights, Human Rights, Scientific, Literary, Artistic Production
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Enforcement of the Decisions of the International Court of Justice
    Morteza Najafi Asfad, Mehdi Hadi Page 25
    The International Court of Justice according to its contentious and advisory jurisdiction, delivers two kinds of decision, namely contentious decision (judgment) and advisory opinion.Furthermore, the Court has the power to indicate provisional measures (interim orders) pending the final decision.The present article aims to show and investigate the sanctions of each mentioned type of decisions.In the case of judgment, considering the obligation of States comply with the judgment and their responsibility arising from the breach of this obligation, the wining parties may have recourse to the Security Council. That organ if deems necessary, makes recommendations or decides upon measures to be taken to give effect to the judgment. The other sanctions are the unilateral measures of the wining party; provisions laid down in special treaties or agreements.As to the interim orders, we can take the following into consideration for its enforcement: a) paragraph 2 of Article 94 of the UN Charter; b) unilateral measures of a state and c) the Court and its judgment.For the advisory opinion there are ways and means to give binding effect to it and subsequently we can find methods for its sanction. These ways include treaty and agreements, interpretation of the Charter of the UN; and application of procedural and customary rules.
    Keywords: International Court of Justice, Contentious Decision (Judgment), Interim Order, Advisory Opinion, Sanction
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Terrorism from the Perspective of International Law with Emphasis on 11 September Attacks
    Mahmoud Jalali Page 49
    On the one hand combating terrorism should not violate fundamental civil rights of individuals and on the other hand, these rights must not be interpreted in such a way as to make obstruction to the international security measures against terrorism. Creating amendments or modifications to domestic as well as international laws making them more responsive against new challenges without damaging the proper mission of law and its rule can play a constructive role in the international movement against terrorism. Harmonization of domestic legislation with those of international conventions, joining of all States to the international conventions and protocols, organizing workshops and training courses on increasing public awareness of terrorism and combating crimes connected with international terrorism are considered as urgent measures that must be taken.
    Keywords: International Law, Terrorism, Organized Crimes, 11 September 2001, United Nations Organization
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Right of Retention in the Convention on International Sale of Goods (Vienna 1980) and Iranian Law
    Fakhroddin Asghari Agmashhadi, Nouri Fakhri Page 81
    The object and principal motive of the contracting parties is the possession of the considerations. To this effect, each party has the right of retention. Each party can relate the performance of the contract of his part to the performance of it by the other party. In the Convention each party has the right of retention against the subject-matter of the contract and for the expenses suffered as a result of preserving the goods. He can also suspend the performance of his obligations. Unlike the Convention, Iranian law does not provide the right of retention against the expenses undertaken for preserving the goods. Nor is the right of suspension accepted as a general rule.
    Keywords: Right of Suspension, Right of Retention, Vienna Convention on International Sale of Goods
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Hardship Divorces and the Assessment of the Relevant Judicial Decisions
    Mohammad Hasan Sadeqi Moqaddam, Mohammad Ali Ansaripour Page 97
    Following the amendment of Article 1130 of the Civil Code of Iran in 1982 (1361) and in 1991 (1370) and the introduction of a general rule (known as the rule of usr and haraj or hardship) by which a woman may apply for divorce in case of hardship, the petitions for divorce on the basis of hardship have increased.The legislature has defined usr and haraj (or hardship) as “the occurrence of a situation that makes the continuation of marital life hard and tolerance of such a situation difficult for the wife” and the establishment of such a situation has been left to the court. The court, first, compels the husband to divorce his wife and if the compelling of the husband is impracticable, then the wife will be divorced by the permission of the court.The examination of judicial decisions indicates that from the five cases mentioned in the Note (tabsirah(added to Article 1130 in 2002 (1381) the continuous maltreatment of the wife by the husband has been the chief cause for divorce petitions.In this paper, apart from the juristic and legal bases of hardship, a number of judgments given by the Supreme Court either in upholding or in quashing the judgments of the lower courts (the court of first instance and the court of appeal) have been examined.
    Keywords: Hardship Divorces, Hardship, Judicial Decisions, Usr, Haraj
    Abstract Original: Persian
  • The Legality of Recourse to Circumstantial Evidence in Islamic Penal Law
    Ghadir Basir Poor Beiragh Page 123
    Evidence plays a basic role in judicial process. This is because evidence proves the rights which exist in reality. But evidence, like other parts of the proceedings and like the crime itself, has gone through changes and development. In contemporary period, this kind of evidence is referred to as “scientific evidence”. This paper tries to examine and analyze the validity of scientific evidence from the viewpoint of Islamic Penal Law.
    Keywords: Criminal Law, Islamic Penal Law, Crime Proving Evidence, Scientific Evidence
    Abstract View Paper Original: Persian