فصلنامه یافته
سال سوم شماره 9 (پیاپی 6، تابستان 1380)

سوانح اغلب جمعیت جوان و مولد جامعه را متاثر می سازد و سهم قابل توجهی (16%) از سال های از دست رفته به خاطر مرگ زودرس و سال های توام با ناتوانی (DALYs) را به خود اختصاص داده است. انتظار می رود در سال 2020 مرگ ناشی از بیماری های واگیر کاهش؛ اما مرگ به دلیل سوانح عمدی و غیر عمدی افزایش یابد. از این رو سوانح مانع و چالشی بزرگ در برابر توسعه بهداشتی و اجتماعی، اقتصادی جوامع، به ویژه ممالک در حال توسعه محسوب می شود.
این مطالعه با هدف تعیین فراوانی، توزیع، علل، الگو و عواقب مصدومین طی سال 1378 در بیمارستان شهدای عشایر خرم آباد که پذیرای بیش از 70% مصدومین استان است انجام شد. کلیه مصدومین مراجعه کننده به بخش اورژانس بیمارستان به وسیله پرستاران و دانشجویان پزشکی از طریق مصاحبه و پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند همچنین مصدومین متوفی با همکاری مرکز پزشکی قانونی بررسی شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS v.9 استفاده شد.
از مجموع 8161 مصدوم مراجعه کننده، تعداد 1372 مورد ترومای عمده داشتند که در بخش های جراحی بستری شدند میزان مرگ و میر در این بیماران 15.5% بود. مطالعه نشان داد که بیش از 70% مصدومین سنین 30 سال و کمتر داشتند، 77.1% مذکر، 66.7% مجرد و 35% دانش آموز بودند. شایع ترین محل سانحه به ترتیب منزل (44.4%) خیابان و معابر عمومی 34% و جاده 7.1% بود.
شایع ترین علت سوانح، اصابت غیر عمدی اشیا (31.2%)، سقوط (20.2%) تهاجم و درگیری (16.4%) سوانح رانندگی (10.2%) و سوختگی (9.9%) بود. شایع ترین بخش آسیب دیده سر و گردن (35.2%)، اندام فوقانی (31.4%)، اندام تحتانی (17.3%) و ترومای متعدد (9.5%) بود.
نتایج حاصل از این پژوهش به منظور طرح ریزی برنامه های پیشگیری و درمان از جمله تعیین نوع خدمات و مراقبت های مورد نیاز و تدوین مقاصد آموزشی قابل استفاده خواهد بود.

گزارشاتی مبنی بر اثر ضد درد داروهای ضد جنون وجود دارد؛ ولی مکانیسم آن کاملا شناخته شده نیست. در بین داروهای ضد جنون، تری فلوپرازین یکی از قویترین مهار کننده های کالموجولین است. در این تحقیق بررسی اثر ضد درد تری فلوپرازین مد نظر قرار گرفته و از آنجاییکه این دارو اثرات آنتی دوپامترژیک، آنتی کلی نرژیک، آنتی هیستامینیک نیز دارد، سعی شده رابطه این اثر با تاثیر این دارو بر گیرنده های فوق نیز مورد مطالعه قرار گیرد....

دیسمنوره یکی از شایع ترین مشکلات خانم ها، به خصوص در زمان شروع بلوغ است. در پژوهش حاضر به بررسی اثر یک داروی گیاهی به نام Satureja-khoozestanica (از انواع مرزه) که به صورت عصاره تهیه شده بود، بر درمان دیسمنوره پرداخته و تاثیر آن با درمان های معمول (NSAIDS) مقایسه شد.
عصاره گیاه مزبور به صورت کپسول تهیه و به 135 بیمار طی سه ماه خورانده شد. سپس توسط پرسشنامه هایی که از قبل تهیه شده بود؛ درباره اثر دارو از بیمار سوال می شد. اغلب بیماران سنی بین 20-16 داشتند. این بیماران به طور معمول قبل از مصرف این دارو از NSAIDS استفاده می کردند. نتایج به دست آمده نشان داد که از 135 بیمار، 6 نفر (4.4%) بی اثر بودن داروی مورد نظر را گزارش کرده بودند. 6 نفر (4.4%) اصلا دارو را مصرف نکرده بودند. 123 نفر (91.2%) اثر بخشی گیاه را تایید نموده بودند. این در حالی است که داروهایی شبه آسپرین تنها در 80% موارد موثر است.
از طرفی عوارض جانبی ذکر شده برای این گیاه در مقایسه با عوارض داروهای NSAIDS بسیار کمتر است. شایع ترین عارضه گزارش شده از این دارو افزایش خون ریزی (15.5%) بوده است. بنابراین استفاده از مرزه روش آسان، غیر تهاجمی، بی خطر و موثر در درمان دیسمنوره است.

این مطالعه مقطعی با هدف تعیین میزان آگاهی و شناسایی برخی باورها و نگرش های دانش آموزان سال سوم دبیرستان در مورد بیماری سل، روی نمونه ای به اندازه 1201 نفر، شامل 590 پسر و 611 دختر، در نیمه دوم سال تحصیلی 78-1377 در شهر خرم آباد اجرا شد. جمع آوری اطلاعات پژوهش با استفاده از پرسشنامه و آنالیز داده ها از طریق برنامه نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت. نتایج نشان دادند که میانگین آگاهی دانش آموزان درباره سل 7.54 با انحراف معیار 2.24 و میانه 7 بود. میانگین آگاهی در پسرها (8.2 با انحراف معیار 2.45) بیشتر از دخترها (6.92 با انحراف معیار 1.28) بود. (t=10.22, P<0.001). میانگین های آگاهی بر حسب رشته تحصیلی تفاوت بارزی نداشتند (F=1.02, P=0.38). در ارتباط با جنبه های نگرشی، 77.5% آزمودنی ها برای بیمار مسلول شانس بهبودی کامل قائل بودند. 3.5% دانش آموزان خود را در مقابل بیماری حساس قلمداد می کردند، 30% افراد مورد مطالعه از رفتن به درمانگاه سل ابراز نگرانی و ترس می کردند. 15.2% بیماری را غیر قابل پیشگیری می دانستند و 39% به بیماری سل به عنوان یک بیماری ناتوان کننده که موجب از کار افتادگی می شود، می نگریستند. در مجموع این مطالعه آگاهی بسیار ضعیف و وجود برخی باورها و نگرش های قابل توجه و بعضا منفی دانش آموزان نسبت به بیماری سل را آشکار کرد که می تواند در برنامه ریزی آموزشی و درسی برای آنان مورد توجه و استفاده قرار گیرد.

توکسوپلاسماگوندی، انگل تک یاخته ای داخل سلولی و زیر شاخه اسپوروزوا است، که انتشار وسیعی در دنیا دارد. این پژوهش توصیفی- تحلیلی بر روی 452 نفر از زنان حامله مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهرستان خرم آباد انجام گرفت. نمونه مورد نظر به طور تصادفی انتخاب و از آنها نمونه خون گرفته شد. پس از مراحل مقدماتی، به روش ایمنوفلورسانس غیر مستقیم (IFA) مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در 44.2 درصد نمونه ها آنتی بادی از تیتر با رقت 20، 40، 80، 160، 400، 800، 1600، 3200 بر علیه آنتی ژن انگل توکسوپلاسماگوندی به ترتیب در 63.5، 6، 4، 2، 19، 4.5، 0.5، 0.5 درصد وجود داشت. همچنین بین متغیرهایی نظیر سن، شغل، شغل همسر، محل زندگی، تعداد زایمان، سن حاملگی، سابقه بیماری، سابقه سقط جنین، چگونگی مصرف سبزیجات، چگونگی مصرف گوشت، نوع آب مصرفی و... با آلودگی توکسوپلاسماگوندی رابطه معنی داری مشاهده نشد.

تاثیر تابش لیزر کم انرژی GaAlAS با طول موج 830 nm در ترمیم هیستولوژیک آسیب های فشاری طناب نخاعی در رت ها که منجر به فلج عضلانی می شود، مورد آزمایش قرار گرفت. آسیب فشاری با به کارگیری تکنیک اعمال فشار؛ که طی آن وزنه ای به جرم 35 گرم به مدت 5 دقیقه در قسمت میانی ناحیه کمری طناب نخاعی قرار می گرفت، اعمال می شد. حیوانات به 2 گروه کنترل و تحت تابش تقسیم شدند. گروه تحت تابش به مدت 14 روز پس از آسیب فشاری، به طور روزانه تحت تابش 9 ژول انرژی قرار داشتند. در روز پانزدهم پس از آسیب، به منظور ارزیابی تاثیر تابش لیزر کم انرژی در روند ترمیم، بافت طناب نخاعی محل آسیب در حیوانات هر دو گروه مورد ارزیابی هیستولوژیک قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گروه تحت تابش رگ زایی دیده می شود و در مقایسه با گروه کنترل خون ریزی های خوشه ایشکل ناشی از تجمع RBC وجود ندارد. همین طور به طور نسبی تعداد نورون های حرکتی در گروه تحت تابش بیشتر شده بود. با توجه به نتایج فوق چنین به نظر می رسد که تابش لیزر کم انرژی GaAlAS قادر است بهبود هیستولوژیک ایجاد کند.

بیماری پستان از جمله بیماری های مهم در زنان است. کانسر پستان شایع ترین کانسر در بین زنان بوده و مهمترین علت مرگ ناشی از کانسر در خانم های 44-40 ساله است. هدف از انجام این مطالعه، تعیین خصوصیات زنانی است که با مشکلات پستان به درمانگاه های جراحی در سال 79-78 مراجعه کرده اند. 300 زن با مشکلات پستان به درمانگاه های جراحی بیمارستان الزهرا مراجعه کرده بودند مورد بررسی واقع شدند. از هر بیمار ابتدا شرح حال و مشخصات فردی گرفته می شد، سپس نکات بالینی از جمله توده، ترشح، تغییر رنگ پوست، فرو رفتگی نیپل و سایر علائم بالینی جمع آوری و در چک لیست ثبت می شد.
نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین سنی بیماران 12.8±36.6 سال بود. میانگین وزن آنها 11.5±63.19 کیلوگرم، میانگین سن ازدواج 4.2±17.8 سال، تعداد فرزند 1.8±3.2، سن منارک 1.4±13.4 سال، سن منوپوز 13.2±43 سال بود.
96.7 درصد از بیماران از نحوه معاینه پستان توسط خود شخص اطلاعی نداشتند. 58 درصد از آنها سابقه مصرف OCP داشتند. 52.3 درصد به علت توده پستان مراجعه کرده بودند P میانگین سایز آن 0.4±1.38 سانتی متر بود. 91.3 درصد از بیماران ترشح از نیپل داشتند؛ که تنها در 1.4 درصد از آنها، خونابه ای بوده است. از بین بیماران مورد مطالعه، 0.63 درصد سلولیت، 0.38 درصد آب و 0.68 درصد عفونت پستان داشتند.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که سن ابتلا به مشکلات پستانی در اصفهان نسبت به جوامع غربی پایین تر است. لذا باید برنامه های بیمار یابی را از سنین پایین تر شروع کرد. همچنین با توجه به اینکه اکثر زنان از نحوه معاینه پستان اطلاعی نداشتند، لازم است در جهت توسعه برنامه های آموزش این گروه تلاش نمود.

آنوفل سوپر پیکتوس ناقل اصلی مالاریا در استان لرستان است. در این پژوهش پشه های بالغ کولیسیده از اردیبهشت لغایت آبان ماه سال 1376 و 1377 به روش توتال کچ از سه مکان داخلی (مکان انسانی، مکان حیوانی، انباری) و یک مکان خارجی (غارها) صید شدند. از میان 1661 عدد پشه کولیسیده صید شده، 1633 عدد پشه آنوفل بوده اند. که 99.3% پشه های آنوفل صید شده را آنوفل سوپر پیکتوس تشکیل داده بود. جمع بندی حالات شکمی آنوفل سوپرپیکتوس نشان داد؛ که 12.6% کل نمونه ها ماده خالی، 50.8% تازه خون خورده، 31.1% نیمه باردار و 5.5% باردار بوده اند. بیشترین درصد تازه خون خورده در بین کلیه مکان های صید، مربوط به مکان حیوانی (58.8%) و کمترین آن مربوط به مکان خارجی (غار) (28.9%) بوده است. در مورد نیمه باردار، بیشترین درصد صید در بین کلیه مکان ها، مربوط به مکان خارجی (37.6%) و کمترین آن مربوط به مکان انسانی (23.6%) بوده است. این یافته می تواند نشان دهنده تمایلات اگزوفیلی گونه فوق الذکر باشد.
72.1% ماده های خالی و تازه خون خورده، آنوفل سوپر پیکتوس پاروس بوده اند. این نکته می تواند نشان دهنده طول عمر بالای این گونه بعد از طی دوره اسپوروگونی باشد؛ و در نتیجه می تواند ناقل خطرناکی از نظر انتقال بیماری مالاریا از افراد بیمار به افراد سالم باشد.

پرستاری به عنوان شغلی که به طور مداوم افراد را در معرض استرس های متعدد قرار می دهد شناخته شده است. استرس های شغلی در این حرفه می تواند به بروز بیماری ها و اختلالاتی منجر شود که سلامتی پرستاران را به طور جدی به مخاطره می اندازد. این مطالعه توصیفی با هدف شناسایی عوامل تنش زای شغلی در پرستاران و روش های تطابق با عوامل تنش زا در سال 1379 در شهر خرم آباد انجام شد. به این منظور 180 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی شهرستان خرم آباد به روش غیر تصادفی انتخاب شده و اطلاعات مورد نظر به کمک یک پرسشنامه جمع آوری شد.
یافته ها نشان داد که عواملی مثل پایین بودن حقوق و دستمزد، توقعات همراهان بیماران و کمبود تجهیزات در بیمارستان ها مهم- ترین عوامل تنش زای شغلی از نظر واحد های نمونه بود. همچنین مهمترین روش های تطابقی در مواجهه با تنش زاهای شغلی، یادگیری چیزهای تازه (53.3 درصد) پر کارتر شدن (43.3 درصد) و بیان مشکل با همکاران و مشورت (43 درصد) بوده است. آزمون های آماری وجود برخی از ارتباطات معنی دار را بین ویژگی های فردی و حرفه ای واحدهای نمونه و سطح استرس در آنان تائید نمود.

بستن لوله ها یا عقیم سازی (استریلیزاسیون) به روش جراحی پر طرفدارترین شکل پیشگیری از بارداری در میان زوج های واقع در سنین باروری است. از لحاظ پزشکی این عمل را در هر زمانی می توان انجام داد، اما بسیاری این عمل را در حین سزارین یا در اوایل دوره نفاس در زنانی که به طور واژینال زایمان می کنند، انجام می دهند. روش های توصیه شده جهت بستن لوله ها متعددند از لحاظ اصولی این روش ها عبارتند از:بستن ورزکسیون با انجام لاپاراتومی، قرار دادن دائمی انواع حلقه ها با گیره ها بر روی لوله فالوپ از طریق لاپاراسکپ و الکتروکوآگولاسیون قسمتی از لوله از طریق لاپاراسکپ، در این مطالعه بیمار فردی است؛ که یک بار به منظور لوله بستن، تحت عمل مینی لاپاراتومی قرار گرفته که یک سال بعد حامله شده بود. برای بار دوم با انجام عمل جراحی سزارین مجددا عمل لوله بستن انجام گرفته است اما بعد از 6 سال دوباره حامله شده بود.