فصلنامه یافته
سال سوم شماره 10 (پیاپی 7، پاییز 1380)

غنی سازی، افزودن ماده مغذی به یک ماده غذایی است؛ که ممکن است به طور طبیعی در آن وجود داشته، یا نداشته باشد و به این ترتیب باعث بهبود کیفیت کلی تغذیه ای آن ماده غذایی شود. هدف اصلی غنی سازی مواد غذایی با آهن، پیشگیری از کمبود این ماده مغذی یا حفظ وضعیت کفایت آهن در یک جمعیت، در بلند یا میان مدت است. در غنی سازی، ماده حامل و ترکیب غنی کننده آهن از اهمیت خاصی برخوردارند. انتخاب حامل مناسب، بستگی به دسترسی گروه های در معرض خطر به آن دارد. از نظر ترکیب غنی کننده نیز باید ترکیبی انتخاب شود؛ که زیست فراهمی بالایی داشته، از نظر اقتصادی به صرفه باشد و باعث ایجاد تغییرات ارگانولپتیک در ماده حامل نشود. در کشورهای مختلف مطالعات متفاوتی انجام گرفته است؛ که در رابطه با دو نوع غنی سازی، همگانی و هدفمند هستند. مواد غذایی مختلفی به عنوان حامل مورد آزمایش قرار گرفته اند و از ترکیبات مختلفی نیز به عنوان غنی کننده آهن استفاده شده است. برخی از کشورها حتی در سطح ملی نیز برنامه غنی سازی با آهن را تجربه نموده اند. در کشور ما بهترین ماده حامل، آرد گندم است؛ زیرا قوت غالب مردم کشور ماست ولی از نظر ترکیب غنی کننده مناسب، هنوز نتیجه دقیقی بدست نیامده و اینکه از کدام ترکیب استفاده شود بحث های فراوانی مطرح است.

ریکتز و نرمی استخوان (ostemalacia)، اختلالهایی هستند؛ که در آنها معدنی شدن ماتریکس آلی اسکلت نقص دارد. این پژوهش به منظور بررسی میزان شیوع راشیتیسم (ریکتز) در کودکان زیر 5 سال شهر نورآباد انجام شد. تعداد 758 کودک از طریق نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند؛ از هرکدام شرح حال، معاینات بالینی انجام و آزمایشهای اندازه گیری آلکالین فسفاتاز، کلسیم و فسفر سرم و گرافی مچ دست به عمل آمد....

زیر واحد های اصلی HDL3,HDL2,HDL-C هستند، که HDL2 به عنوان فاکتور ضد خطر در بیماران قلبی و عروقی مطرح است. اهمیت اندازه گیری این زیر واحدها موجب شده که محققین روش های مختلفی برای این منظور ابداع نمایند؛ که می توان از روش های اولتراسانتریفوژ، الکتروفوز و رسوبی نام برد.
در بررسی حاضر دو روش رسوبی و الکتروفورز جهت اندازه گیری زیر واحدهای فوق با یکدیگر مقایسه شدند. در روش رسوبی، زیر واحدهای HDL-C طی دو مرحله رسوب با استفاده از دکستران سولفات با وزن مولکولی 50000 دالتون و MgCl2, 6H2O از یکدیگر جدا و سپس با اندازه گیری کلسترول زیر واحدها با روش آنزیماتیک، به وسیله دستگاه RA1000، این زیر واحدها تعیین مقدار شدند در روش الکتروفورز از گرادیان ژل پلی اکریل آمید جهت جداسازی زیر واحدها استفاده شد.
تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون t مزدوج، اختلاف معنی داری را بین دو روش اندازه گیری نشان نداده؛ که این مساله نشان دهنده همخوانی این دو روش با یکدیگر است. لذا روش رسوبی دو مرحله ای با استفاده از دکستران سولفات 50000 دالتون و MgCl2, 6H2O می تواند به عنوان روشی ساده، سریع و در عین حال مطمئن جهت اندازه گیری زیر واحدهای HDL در بررسی وضعیت بیماران مبتلا به CHD در آزمایشگاه های تشخیص طبی کشور به کار گرفته شود.

گره های تیروییدی از موارد شایع مراجعه بیماران به درمانگاه ها و مطب پزشکان است. نظر به اینکه احتمال بدخیمی در گره های تیروییدی وجود دارد و عوامل خطر زایی هم در ایجاد بدخیمی دخیل هستند، این مطالعه برای بررسی بدخیمی تیرویید در مبتلایان به گره های تیروییدی جراحی شده بیمارستان شهدای عشایر خرم آباد در سالهای 79-1376 انجام گرفت.
126 بیمار که در طی 4 سال به علت گره تیرویید تحت عمل تیروییدکتومی قرار گرفته بودند، بررسی شدند. اطلاعات لازم شامل سن، جنس، سابقه فامیلی، سابقه تابش اشعه به سر و گردن و گزارش پاتولوژی از پرونده بیماران استخراج، طبقه بندی و با آمار توصیفی ارایه گردید.
میزان بدخیمی در این مطالعه 15.1 درصد بود. نسبت بدخیمی زنان به مردان 5.3 به 1 بود. بیماران سابقه ای از تابش اشعه به سر و گردن با سابقه خانوادگی نداشتند و نوع بدخیمی در 47.3 درصد پاپیلری و 36.8 درصد فولیکولر بود. با توجه به اینکه در ایجاد بدخیمی تیرویید سابقه تابش اشعه به سر و گردن یا سابقه خانوادگی مثبت دخیل هستند؛ اما در این مطالعه چنین موردی مشاهده نشد.
بنابراین پیشنهاد می شود که مطالعات بیشتری در مورد شناخت عوامل خطر زای دیگر در ایجاد بدخیمی تیرویید در این منطقه صورت گیرد. همچنین بررسی بیشتری در مورد پیدا کردن ارتباط بین کمبود ید و سرطان فولیکولر انجام شود.

عفونتهای بیمارستانی معمولا باعث دریافت داروهای اضافی توسط بیمار، طولانی شدن مدت بستری و در مواردی حتی منجر به مرگ بیمار می شود. داشتن آگاهی از محیط و شیوع انواع پاتوژن، اطلاع راجع به مخازن، منابع عفونت و مقاومت آنتی بیوتیکی جهت قطع زنجیره عفونت امری مقدماتی است. در این مطالعه استافیلوکوکهای اورئوس به عنوان یکی از اساسی ترین میکروبها در عفونت بیمارستانی تحت بررسی قرار گرفت و با توجه به استفاده بی رویه آنتی بیوتیکها در دهه های اخیر و مقاومت این ژرم نسبت به آنها، استافیلوکوکوسهای اورئوس متی سیلین مقاوم (MRSA) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه مورد بررسی 337 نفر از پرسنل بیمارستان شهدای عشایر (مرکز جراحی) بودند که از هر کدام سه مرتبه و هر مرتبه از سه موضع نمونه گیری به عمل آمد.
نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر آن بود که میزان آلودگی به استافیلوکوکوس های اورئوس 10.4 درصد و به انواع متی سیلین مقاوم 4.2 درصد بوده است. بینی بعنوان شایع ترین محل آلودگی (32.1 کل موارد آلودگی) بود. آلودگی با استافیلوکوکوس اورئوس و انواع مقاوم به متی سیلین در محلهایی که تنوع و فراوانی بیمار کمتر است؛ بیشتر مشاهده شد (بخش چشم، بخش گوش و حلق و بینی، پزشکان متخصص). در تمامی نمونه های ایزوله شده بیشترین حساسیت نسبت به کلرامفنیکل مشاهده شد. حساسیت استافیلوکوکوس اورئوس نسبت به متی سیلین 54 درصد و نسبت به کلرامفنیکل 83.8 درصد گزارش شد.

ویتیلیگو یک بیماری شایع پوستی است که با از بین رفتن پیگمان پوست همراه است. این بیماری با بیماری های اتوایمون همراهی دارد. اتو آنتی بادی ها بر علیه چندین آنتی ژن شناخته شده ملانوسیتی در این بیماران یافت شده و تیروزیناز به عنوان اتو آنتی ژن اصلی در این بیماری شناخته شده است. پژوهش حاضر یک مطالعه مورد - شاهدی است؛ که بر روی سرم 99 بیمار مبتلا به ویتیلیگو و 99 فرد غیر مبتلا، که از لحاظ سن و جنس با بیماران جور شده بودند، انجام گرفت. هدف از این مطالعه تعیین تیتر اتو آنتی بادی های ضد آنزیم تیروزیناز با استفاده از روش (Dot immunobinding) بود.
نتایج بدست آمده نشان داد که در گروه بیماران 72 نفر (72.7% مبتلا به فرم منتشر و 27.3% نفر مبتلا به فرم لوکالیزه بیماری بودند. اتو آنتی بادی های ضد آنزیم تیروزیناز در 96 نفر (97%) از بیماران و 70 نفر (71%) از گروه شاهد وجود داشت. این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار بود.
میانگین معکوس تیتر اتو آنتی بادی ها در گروه بیماران بیشتر از گروه شاهد بود که این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بود. میانگین معکوس تیتر اتو آنتی بادی ها در گروه مبتلا به فرم منتشر بیماری از مبتلایان به فرم لوکالیزه بیماری بیشتر بود. آمار از لحاظ آماری معنی دار نبود. میانگین معکوس تیتر اتوآنتی بادی ها در مبتلایان به فرم لوکالیزه بیماری بیشتر از گروه شاهد بود، ولی این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. تیتر اتو آنتی بادی های ضد آنزیم تیروزیناز با سن و مدت بیماری همبستگی معنی داری نداشت. میانگین معکوس تیتر اتو آنتی بادی ها در گروه های تحت درمان و بدون درمان و در بین دو جنس نیز تفاوت معنی داری از نظر آماری نداشت. نتایج نشان می دهد که آنزیم تیروزیناز می تواند اتو آنتی ژن اصلی بیماری ویتیلیگو باشد.

پره اکلامپسی یکی از مهمترین علل موربیدیته و مورتالیته در طی حاملگی است، اگر چه فیزیوپاتولوژی پره اکلامپسی به طور کامل شناسایی نشده؛ ولی چندین مطالعه در انسان و حیوان ارتباط آندروژن به خصوص تستوسترون سرم را با بروز فشار خون مطرح می نماید.
پژوهش حاضر با هدف تعیین سطح آندروژن در بیماران پره اکلامپسی و مقایسه آن با افراد سالم در سال 1379 انجام شد، پژوهش از نوع Case-Control بود؛ که در آن 60 نفر از خانمهای باردار به عنوان گروه شاهد و مورد در هفته 39-37 حاملگی در بیمارستان عسلی خرم آباد مورد بررسی قرار گرفتند. کلیه افراد نخست زا و از نظر تعداد جنین تک قلو بودند. از افراد واجد شرایط نمونه گیری به عمل آمد و میزان تستوسترون و DHEAS در آزمایشگاه به روش RIA (رادیوایمنواسی) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین سطح سرمی تستوسترون توتال و آزاد در گروه مورد (0.2 ng.dl, 158.8 ng.dl) اختلاف معنی داری وجود داشت. در حالی که بین سطح سرمی DHEAS در دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین بین دو گروه از نظر سن حاملگی BMI (شاخص توده بدنی) و جنس جنین تفاوت معنی داری وجود نداشت.
مطالعه حاضر نشان می دهد که میزان تستوسترون سرم در بیماران مبتلا به پره اکلامپسی بالا است. و آندروژن به خصوص تستوسترون نقش مهمی در پاتوژنزیره اکلامپسی به عهده دارد.

این پژوهش از نوع مقطعی است؛ که به منظور تعیین شیوع افسردگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان، در بهار 1380 انجام گرفت. مطالعه به صورت سرشماری در کلیه دانشجویان دانشکده بهداشت کرمان با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده Beck انجام شد. در مجموع 346 نفر از دانشجویان (80% کل دانشجویان دانشکده) در تکمیل پرسشنامه همکاری نمودند. نتایج بدست آمده نشان داد که از کل افراد مورد مطالعه 61 درصد دارای درجات مختلف از افسردگی بودند. حدود 22 درصد افسردگی مرزی، 15 درصد افسردگی خفیف، 17درصد افسردگی متوسط، 5 درصد افسردگی شدید و 2 درصد افسردگی خیلی شدید داشتند.
نتایج همچنین نشان داد که میزان افسردگی با سن، جنس، وضعیت تاهل، محل سکونت، منبع درآمد دانشجو، حیات والدین، تحصیلات پدر، دوره تحصیلی و ترم تحصیلی رابطه معنی داری ندارد.
در حالی که میزان افسردگی با شغل مادر، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، سال ورودی، رضایتمندی از رشته تحصیلی، آینده شغلی، وضعیت فرد از نظر داشتن بیماری مزمن و ناراحتی های روحی، همبستگی معنی داری داشت. در آزمون آماری رگرسیون مرحله ای، شغل مادر، رشته تحصیلی، رضایت مندی از رشته تحصیلی به عنوان پیشگوی افسردگی، معنی دار شد. اما وضعیت روحی فرد، امید نسبت به آینده شغلی، وضعیت جسمی فرد از نظر بیماری مزمن و مقطع تحصیلی به عنوان پیشگوی افسردگی در دانشجویان معنی دار بودند.

بیماری اپیدرمودیسپلازی و روکوفورمیس (EV) یک بیماری ارثی است که بدن را مستعد عفونت با ویروسهای HPV می کند. در این بیماری زگیلهای منتشر و مداوم شبیه به زگیلهای صاف و ضایعات شبیه به ورسیکالر و پلاکهای قرمز خود را نشان می دهند. تغییرات بدخیمی نیز در این بیماری شایع، ولی متاستاز نادر است. در این بررسی دو خواهر که فرزند دوم و چهارم یک خانواده بودند دچار بیماری EV شده و طی یک دوره تحت درمان با تیگازون قرار گرفته بودند. اما بلافاصله با قطع دارو و بیماری عود کرده بود. سپس دو بیمار تحت درمان با اینتروفرون آلفا 3mil (5 ویال) با فاصله هر هفته زیر جلدی یک ویال در مدت یک ماه قرار گرفتند. دو بیمار بعد از گذشت 6 ماه هیچگونه عودی نشان نداد.