ماهنامه بازتاب اندیشه
پیاپی 76 (امرداد 1385)

ایشان در این گفتگو سعی در معرفی لیبرالیسم دارد: و معتقد است در کشور به لیبرالیسم جفا شده است. تصور درست از لیبرالیسم این است که دو نوع لیبرالیسم وجود دارد. یکی لیبرالیسم دوره روشنگری و دوم دوره پساروشنگری. مشخصه اولی، تساهل، فردگرایی، عقل گرایی و تجربه گرایی است. تساهل و عقل، مبنای دیدگاه اخلاقی لیبرالیسم را تشکیل می دهد. در آخر مدعی می شود که لیبرالیسم به فردگرایی و آزادی، عمیقا معتقد و مستلزم به عدالت است و از آن غفلت نکرده است...

جان راولز در این گفتگو سعی دارد سیاست لیبرالی را با دین و نفع جمعی و عدالت و رضایت شهروندان درآمیزد ابتدا تمایز کلی میان آموزه های جامع مذهبی و سیاسی می گذارد به گونه ای که بر آن اساس امکان طرح استدلال های مذهبی در مسایل سیاسی فراهم می شود ولی شرط طرح آنها در فضای خرد جمعی این است که تمام اعضای جامعه با آن موافق باشند در آخر مدعی می شود لیبرال دموکراسی با قانون اساسی آزادی و برابری را تامین از حقوق و آزادی های بنیادین محافظت نفع جمعی، رضایت همگانی و اطاعت شهروندان را در پی خواهد داشت.

نویسنده در این نوشتار کوشیده است با استفاده از آیات و برخی تحلیل های عقلی ثابت نماید که حکومت منفک از نبوت است و از این رو حکومت انتصابی نیست.

مولف در این مقاله سعی می کند ساختار روشن فکری در ایران را کالبد شکافی نماید و موثر ترین شخصیت روشن فکری را جلال آل احمد می داند در ادامه روشن فکران را به دو دسته غرب گرا و ضد غرب تقسیم می کند و به نسل های متفاوت روشن فکری در ایران می پردازد و در خاتمه یک آسیب شناسی کلی از جریان روشن فکری ایران انجام می دهد.

نویسنده در مصاحبه خود با مجله نامه پیرامون مسائل احزاب به سه محور اشاره داشته اند که عبارتند از الف:آسیب شناسی احزاب و علت شکل نگرفتن حزب قوی در ایران؛ ب)وجود مشکل برای احزاب در کشورهای جهان سوم در دو حوزه دولت و نبود فرهنگ دموکراسی؛ ج)تقسیم نمودن احزاب بر سه قسم(توده گرا، نخبه گرا و موج سوار)

دانش ما از عرفان، عموما مبتنی بر مطالعه متون مربوط به آن است. تحلیلی که در این نوشتار صورت گرفته، نشان میدهد که متون عرفانی ضرورتا تجربه را منعکس نمی سازند و حتی اگر چنین کنند، ترسیم نمودار گذر از متن به تجربه غیر ممکن است.

نوشته حاضر در صدد بیان این است که حافظ نه تنها دین دار نبود بلکه شخصی بی دین، ضد دین و حتی دین ستیز بوده است، به گونه ای که او را حتی در ردیف شخص ملحد و نا انصافی چون ولتر قرار داده و با دین به مبارزه برخاسته است.

باید توجه داشت حکمت متعالیه صرفا آمیزه ای از براهین فلسفی و دستاوردهای کشف عرفانی و کلامی نیست. بلکه ملاصدرا این ترکیب را اتحاد حکمت الاهی و عرفان می داند. بنابر این فلسفه از نظر وی معنایی خاص می یابد که درک و فهم آن نیازمند توجه دقیق و فراروی از هر گونه سطحی اندیشی است. این مقاله با عنایت به این مهم، سعی در ایضاح معنا و تعریف فلسفه در نزد صدرالمتالهین دارد.

بیست و چهارمین نشست موسسه گفت و گوی ادیان روز بیست و ششم اردیبهشت 1385 با حضور دکتر علی افضلی استاد فلسفه دین دانشگاه علامه با عنوان مسائل شر در فلسفه و کلام اسلامی برگزار شد.

نوشتار حاضر به مسائل پارادوکس ها اشاره و جنبه اهمیت آنها برای فلاسفه را مورد توجه قرار داده است. در این راستا به برخی از انواع پارادوکس و مشکلاتی که آنها پیش می آورند اشاره کرده است.

در این گفت و گو با بیان این مطلب که اسلام سیاسی به زنان ادبیاتی داد که بتوانند خواسته های فمینیستی شان را با آن زبان بیان کنند، معتقد شده است که اسلام سیاسی هیچ کدام از آرمان های فمینیستی را رد نمی کند منتها می خواهد تعریف مجددی از آن ارائه دهد و این تعریف جدید با واقعیت و خواسته های زنان و اجتماع مطابقت ندارد. و همچنین وی معقد است؛ فمینیسم اسلامی که مطالباتش فمینیستی و زبان و منبع مشروعیتش اسلامی است، زاییده اسلام سیاسی است. لکن اگر اسلام سیاسی بخواهد آینده ای داشته باشد، باید دموکرات و مدرن شود و نقش زنان در اسلام سیاسی همین است که آن را دموکرات و مدرن کنند.

نویسنده در این نوشتار، سعی کرده تمام روابط و قوانین موجود در جوامع را بر اساس منطق زور و قدرت تبیین کند و چنین وانمود کند که، نظام سلطه برای پیشبرد اهداف خود، آنها را در قالب سنت و آیین مذهبی به جامعه القاء کند و در نهایت پیشنهاد می کند برای مقابله با نظام سلطه و قدرت باید با سنت ها و آئین های گذشته مبارزه کرد و آنها را از بین برد تا به عدالت و برابری رسید.