مجله سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
سال بیست و چهارم شماره 1 (پیاپی 93، بهار 1385)

سندرم تونل کارپ (CTS) با شدت خفیف و متوسط معمولا به درمان محافظه کارانه پاسخ می دهد. در این تحقیق اثر بخشی ورزش های Nerve and tendon gliding در درمان CTS بررسی شده است؛ مطالعه تجربی و از نوع کارآزمایی بالینی آینده نگر تصادفی و کنترل شده می باشد. 26 بیمار (38 دست) با تشخیصCTS به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم و به هر دو گروه اسپلینت آماده مچ دست در حالت استراحت به عنوان درمان استاندارد داده شده و توصیه شد به مدت 4 هفته تمام شب و طی روز هر مقدار امکان پذیر بود استفاده شود، به گروه دو توصیه شد علاوه بر اسپیلینت، ورزش های Nerve and tendon gliding را نیز به مدت 4 هفته انجام دهند؛ بیماران توسط شاخص های کلینیکی، الکترودیاگنوستیک و پرسشنامه های استاندارد سنجش شدت نشانه ها (SSS) و وضعیت عملکردی (FSS) از نظر پاسخ به درمان ارزیابی شدند. در انتهای دوره درمان، علایم بهبودی در تمامی شاخص ها وجود داشت. میزان بهبود در گروه 2 اندکی بیش از گروه 1 ولی این میزان از نظر آماری معنی دار نبود. میزان رضایتمندی بیماران در پیگیری تلفنی 6 ماهه پس از درمان نیز نشانگر میزان رضایت بالا در هر دو گروه (72% گروه 2، 61.1% گروه 1) بود، در این مورد نیز اگر چه نتایج در گروه 2 بهتر از گروه 1 بود، ولی این تفاوت معنی دار نبود.
نتایج حاصل حاکی از این می باشد که درمان محافظه کارانه در هر دو گروه موثر بوده و انجام آن قبل از ارجاع بیماران جهت مداخله جراحی توصیه می شود. ولی در مورد اظهار نظر در مورد تاثیر ورزش درمانی مطالعات بیشتری مورد نیاز می باشد.

در کم کاری تیرویید کاهش عرضه و نیاز به اکسیژن موجب کم شدن سنتز هماتوپویتین و کم خونی می شود. از طرفی سازوکارهای خود ایمنی نیز ممکن است موجب کمبود ویتامین B12 و کم خونی مربوط به آن شود. به علاوه جذب آهن و عناصر دیگر مختل شده و کم خونی تشدید پیدا می کند. منوراژی علت دیگری برای از دست رفتن آهن می باشد.
30 مورد جدید بیمار مبتلا به کم کاری تیرویید را انتخاب کردیم. گروه شاهد 32 شخص مبتلا به گواتر ساده و دارای کارکرد طبیعی تیرویید بود. پارامترهای هماتولوژیک در گروه بیماران و شاهد بررسی و مقایسه شدند. مقایسه دیگری بین بیماران مبتلا به کم کاری شدید (TSH>70) و خفیف (TSH<70) تیرویید انجام و تغییرات مورفولوژی و رابطه آن با مدت بیماری بررسی شد.
بر اساس نتایج حاصل از مطالعه، 56.7% بیماران آنمیک بودند (10% ماکروسیتیک، 16.7% نورموکروم نورموسیتیک و 30% هیپوکروم میکروسیتیک). در گروه شاهد نیز 40.625% آنمیک بودند (6.25% ماکروسیتیک، 3.125% نورموکرومیک نورموسیتیک و 31.25% هیپوکرومیک میکروسیتیک). هموگلوبین، هماتوکریت و شمارش RBC بین دو گروه بیمار و شاهد تفاوت معنی داری داشت. مقدار MCH، MCHC و MCV اختلاف آماری معنی دار بین دو گروه نداشت. تفاوت قابل توجهی در تعداد گلبول های سفید و پلاکت بین بیماران و گروه شاهد وجود نداشت. ارتباط معنی داری بین پارامترهای خونی و مدت بیماری وجود نداشت. از سوی دیگر بین شدت بیماری و غلظت هموگلوبین و هماتوکریت نیز رابطه معنی داری وجود نداشت و فقط MCHC در موارد شدید کاهش معنی دار داشت.
در کم کاری تیرویید، رده اریترویید بیشترین تغییرات را نشان داد و هر سه نوع کم خونی ملاحظه شد. هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول های قرمز در مقایسه با گروه کنترل کاهش داشت. گلبول های سفید و پلاکت تغییر قابل ملاحظه ای نداشتند.

وجود معیارهای مختلف برای تشخیص بهجت گویای این حقیقت است که هنوز توافق و اجماع کامل در تعریف این سندرم وجود ندارد. با توجه به این که تاکنون مطالعه و بررسی جامعی در خصوص میزان دقت، حساسیت و ویژگی هیچ یک از این 7 معیاری تشخیصی بهجت در اطفال صورت نگرفته است، در این مطالعه به مقایسه میزان دقت معیارهای مختلف تشخیصی در بیماری بهجت اطفال ایرانی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات روماتولوژی بیمارستان شریعتی پرداخته شده است. در طول سه سال انجام طرح (1382 - 1380)، از اطفال زیر 16 سال مراجعه کننده به درمانگاه مرکز تحقیقات روماتولوژی بیمارستان شریعتی، دو نمونه تصادفی از بیماران انتخاب شدند. نمونه اول شامل تعداد 177 نفر از بیماران بودند که با نظر حداقل سه نفر از اساتید این مرکز تشخیص بیماری بهجت (Behcet’s Disease) در موردشان قطعی بود (گروه مورد) و نمونه دوم نیز یک نمونه تصادفی به همین تعداد از بیماران بود که جهت رد تشخیص بیماری بهجت به این مرکز ارجاع داده شده بودند که طبق نظر اساتید مرکز تحقیقات فاقد بیماری بهجت بودند (گروه کنترل). حساسیت، ویژگی و دقت معیارها در تشخیص بهجت مورد بررسی قرار گرفت.
میانگین سنی در گروه بیماران بهجت (موارد) 3.9± 13.6 سال و در گروه شاهد 5.1± 12.8 سال بود. در گروه مورد 53.1% دختر و 46.9% پسر بودند. در گروه شاهد 57.1% دختر و 42.9% پسر بودند.
حساسیت معیار Mason & Barnes %57.6، معیارO’ Duffy %59.9، معیار بین المللی 73.4%، معیار ژاپن 96.0%، معیار Dilsen %79.7، معیار ایران 95.5% و بالاخره درخت تشخیصی ایران 96.0% به دست آمد. ویژگی معیارهای مذکور از این قرار بود: M&B %99.5، O’Duffy %99.5، بین المللی 100%، معیار ژاپن 95.7%، معیار Dilsen %95.7، معیار ایران 95.7% و درخت تشخیصی 95.7%.
گر چه برخی از محققین به علت تدوین معیارهای تشخیص بهجت بر مبنای یافته های بالینی بالغین، کاربرد معیارهای تشخیصی BD رایج را جهت شناسایی بیماری در اطفال زیر سوال برده اند؛ نتایج این مطالعه نشان داد که reliability و کارآیی تشخیصی معیارهای هفتگانه رایج BD در نمونه اطفال ایرانی بسیار مشابه کارآیی آنها در نمونه های بالغین بوده است.

مصرف سیگار، اولین علت قابل پیشگیری از مرگ و میر در دنیا می باشد. از آنجایی که محیط خانواده در بوجود آمدن رفتار نوجوان نقشی بنیادین دارد، لزوم بررسی ارتباط مصرف سیگار اعضای خانواده و گرایش به مصرف آن در نوجوانان اهمیت به سزایی دارد.
برای نیل به این هدف مطالعه ای بر اساس پرسشنامه های سازمان بهداشت جهانی و طرح جهانی دخانیات جوانان (GYTS) طراحی گردید که در آن از 1095 دانش آموز دبیرستانی به طور تصادفی در مناطق آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند. پرسشگری در سال های 1381 و 1382 به عمل آمد.
بر اساس نتایج این مطالعه 28.9% دانش آموزان (25.5% پسران و 30.8% دختران) به صورت گهگاهی سیگار مصرف می کردند (0.07=P) و 4.4% دانش آموزان (1.6% دختران و 6.0% پسران) به صورت روزانه سیگار می کشیدند (0.001=P).
23.6% دانش آموزانی که هیچ یک از افراد خانواده آنها سیگار نمی کشیدند، به طور گهگاهی سیگار می کشیدند در حالی که 53.4% دانش آموزانی که بیش از یک نفر از اعضای خانواده آنها سیگاری بودند مصرف سیگار گهگاهی داشتند (0.0001=P). این شیوع برای مصرف سیگار روزانه دانش آموزان به ترتیب 2.6% و 14.3% بود (0.0001>P).
27.3% دانش آموزان که با هر دو والد خود زندگی می کردند به صورت گهگاهی مصرف سیگار داشتند در حالی که این میزان در دانش آموزانی که با یکی از والدین خود زندگی می کردند، 52.4% می باشد (0.0001>P).
نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که برای پیشگیری از تجربه شروع و ادامه مصرف سیگار در این دوره سنی، آموزش و تشویق برای قطع مصرف سیگار اعضای خانواده و تلاش در ایجاد و حفظ یک محیط آرام و صمیمانه در خانواده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

افزایش فشار خون شریانی، یک بیماری شایع، بدون علامت است که معمولا به آسانی قابل درمان بوده و در صورت عدم درمان اغلب به عوارض مرگ بار منتهی می شود. بدون علامت بودن این بیماری امکان تشخیص زودرس آن را کمتر می کند و همچنین این موضوع که عوامل ژنیتکی، اجتماعی و تغذیه ای در جوامع مختلف متفاوت بوده و این خود می تواند در الگوی ابتلا به فشار خون بالای شریانی موثر باشد، انجام تحقیقی که در آن عوامل محیطی - ژنتیکی به عنوان عوامل خطرساز به وجود آمدن هیپرتانسیون در نظر گرفته شوند را تبیین می کند.
این تحقیق مورد- شاهدی بر روی بیماران مبتلا به فشار خون بالای 140.90 میلی متر جیوه در سال 1383 در شهرستان اراک به وسیله نمونه گیری چند مرحله ای و با حجم نمونه 1000 نفر و با رعایت نسبت جمعیتی در شهر و روستا در هر دو گروه مورد و شاهد، انجام یافت. جمع آوری اطلاعات در پرسشنامه ای شامل مشخصات دموگرافیک، عادات اجتماعی شامل عادات غذایی، رفتار اجتماعی، شخصیتی، علایم و نشانه های بالینی ثبت گردید. در آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS و شاخص های آماری توصیفی و اصول مقایسه میانگین ها و نسبت ها و در آنالیز چند متغیره از رگرسیون لجیستیک استفاده شد. محققین در کلیه مراحل تحقیق متعهد به اصول اخلاقی اعلامیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بودند.
در این تحقیق 263 فرد مبتلا به پر فشاری خون اولیه با 765 نفر افراد غیر مبتلا به پر فشاری خون اولیه (سالم یا گروه شاهد) مقایسه شدند. در مورد عوامل خطر موجود در این تحقیق می توان به سطح تحصیلات پایین (0.001>P و 2.78 = OR)، وزن بالا (0.003 > P)، قد کوتاه (0.001>P)، دفعات تماس اندک با مادر و پدر (0.001> P)، تماس کمتر از 3 بار با نزدیکان و دوستان (0.001 > P و 2.06 = OR)، عدم رضایت خانوادگی (0.04> P و 1.35= OR)، مرگ یکی ازنزدیکان درجه اول (0.001 > P و 2.45 = OR)، وجود پدیده رینود (0.002 > P و 0.41 = (OR و سوفل کانون آئورت (0.05 = P و 2.5 = OR)، اشاره کرد. جهت پیش بینی ابتلا یا عدم ابتلا به پر فشاری خون نیز در این تحقیق سه مدل بر اساس مشخصات عمومی و کلیه موارد بالینی طراحی گردید.
با توجه به تعیین بعضی عوامل خطر در این تحقیق، بر اساس ویژگی های دموگرافیک – آنتروپومتریک می توان با اطلاع رسانی از طریق رسانه های ارتباط جمعی، آگاهی عمومی را جهت شناخت عوامل خطر و در نتیجه تغییر رفتارهای زیان بخش بیماری افزایش داد و به این ترتیب ابتلا به هیپرتانسیون و عوارض قلبی - مغزی - کلیوی و چشمی آن را کاهش داد. از طرف دیگر با توجه به مدل های به دست آمده جهت پر فشاری خون فراگیر، می توان جهت تعیین احتمال عدم ابتلا به هیپرتانسیون در افراد دارای سابقه خانوادگی مثبت در درمانگاه ها و مطب نیز از آنها استفاده نمود.

به نظر می رسد در صورت انجام مراقبت مناسب از لوله های تنفسی و مجاری هوایی، تنگی های بعد از لوله گذاری قابل پیشگیری باشند ولی این مساله مورد مطالعه کافی قرار نگرفته است. هدف از مطالعه مشخص کردن راهکارهای عملی برای کاهش میزان این تنگی ها است.
مطالعه در سه مرحله انجام شد. ابتدا اطلاعاتی از بخش های مراقبت ویژه در تهران و شهرستان ها در زمینه مراقبت از لوله ها و مجاری هوایی تهیه شد (گروه شاهد)، که این اطلاعات بر اساس تکمیل کردن 20-10 پرسشنامه در هر بخش بود. سپس بیمارانی را که به علت تنگی های بعد از لوله گذاری توسط گروه جراحی طی 6 سال (1379-1373) درمان شده بودند بررسی کردیم (گروه مطالعه). در مرحله نهایی با مقایسه کردن اطلاعات به دست آمده و تحلیل های آماری آنها، نقاط ضعفی را که در بخش های مراقبت ویژه کشورمان در رابطه با مراقبت از مجاری هوایی وجود دارد معلوم کرده و راهکارهای مناسب را برای جلوگیری از تنگی های بعد از لوله گذاری جستجو کردیم. روش مطالعه مورد - شاهدی بود و برای مقایسه داده ها از آزمون های t-test و x2 استفاده شد.
عواملی که در گروه تنگی (مطالعه) نسبت به گروه شاهد تفاوت آماری داشتند عبارت بودند از: مدت زمان انتوباسیون (14.9 روز در مقابل 8 روز 0.00=P)، اقدام به خودکشی (12 مورد در مقابل 5 مورد 0.00=P)، صدمات مغزی (65% در مقابل 24% 0.00=P)، سن (25.9 سال در مقابل 46.1 سال P<0.05)، استفاده از لوله های قدیمی (50% در مقابل 9% P=0.00، انجام مراقبت شخصی از لوله ها (0% در مقابل 6.1% P=0.00).
عوامل موثر در کاهش میزان تنگی عبارتند از: کم کردن زمان انتوباسیون، استفاده از لوله های بهتر، مراقبت مستمر و برنامه دار از لوله و مجرای هوایی و به ویژه مانیتورینگ فشار کاف. در بیماران جوان انتوبه شده ناشی از صدمات مغزی و خودکشی میزان تنگی ها بیشتر است لذا این گروه باید مراقبت بیشتری شوند.

در طی قرن گذشته رخداد بیماری ها به دلیل ارتقای سطح اقتصادی و اجتماعی جوامع و بالتبع تغییر عوامل خطرساز به طور جدی تغییر یافته است. کاهش میزان بروز بیماری عفونی و افزایش رخداد بیماری های غیر واگیر و حوادث، مهمترین وجه این تغییرات می باشد که به ویژه کشورهای در حال توسعه را تحت تاثیر قرار داده است. در حال حاضر سرطان ها دومین علت مرضی مرگ و میر در کشور می باشند. کنترل و کاهش بار این نوع از بیماری ها با تدوین و اجرای برنامه ملی کنترل سرطان امکان پذیر است، اما برای تدوین این برنامه دسترسی به اطلاعات معتبر و مستند ضروری است. این اطلاعات تنها از طریق ثبت سرطان حاصل می گردد. این مقاله به ارایه اطلاعات حاصل از ثبت جمعیتی سرطان در پنج استان کشور و نیز تخمین رخداد آن در کل کشور در GLOBOCAN به عنوان یک مرجع بین المللی بروز سرطان ها پرداخته است.
با استفاده از روش های آماری و تعیین میانگین ساده از بروز سرطان در استان های اردبیل، گلستان، مازندران، کرمان و کلان شهر تهران بر اساس سن و جنس بروز تخمین در سطح کشور تعیین گردید.
هر ساله دست کم 50820 مورد جدید سرطان در ایران رخ می دهد که 53% آنان را مردان تشکیل می دهند. میزان استاندارد شده سنی (ASR) برای مردان 116.8 و برای زنان 93.1 در هر صد هزار نفر می باشد.
پنج ناحیه اصلی درگیر بر اساس ASR در مردان، معده (26.1)، مری (17.6)، کولورکتال (2/8)، مثانه (8) و لوکمی (4.8) و در زنان پستان (17.1)، مری (14.4)، معده (11.1)، کولورکتال (6.7) و رحم (4.5) بود.

مشکلات رشته بیهوشی عبارتند از عوامل استرس زای ناشی از ویژگی های شغلی، برخی نگرانی ها در مورد روند آموزش، عدم کسب مهارت کافی و عدم مصونیت در برابر مسوولیت های حرفه ای. هدف از این بررسی ساختن ابزاری جهت سنجش عوامل استرس زای خاص دستیاران رشته بیهوشی است.
با استناد به مباحث نظری و مطالعات منتشر شده در مورد منابع استرس در این رشته و مشاغل دیگر، ابتدا چک لیستی از عوامل استرس زای این رشته تهیه کردیم. سپس فهرست تهیه شده را با بررسی اعتبار صوری سوالات و با استفاده از نظرات متخصصان، اساتید و دستیاران رشته بیهوشی تکمیل کردیم که مبنای این مطالعه قرار گرفت. مجددا اعتبار محتوایی و پایایی اولیه آزمون را محاسبه کرده، تک تک سوالات و اثر هر یک بر پایایی آزمون را با روش لوپ (Loop) ارزیابی کردیم. در نهایت به عنوان شاخصی جهت بررسی اعتبار سازه آزمون، از تحلیل عوامل آزمون (روش اکتشافی) و همچنین روش تاییدی مقدماتی به منظور بررسی بیشتر پنج عامل فرضی ادعایی اولیه استفاده کردیم.
پس از بررسی های فوق پنج عامل اولیه به سه عامل اصلی و تعدادی سوال اضافی تقلیل یافت و یک سوال نیز نامناسب تشخیص داده شد.
نتایج حاصل نشان می دهد پرسشنامه آماده شده ضمن برخورداری از پایایی و اعتبار صوری و محتوایی مطلوب از نظر ساخت نیز از اعتبار کافی برخوردار است. نتایج بررسی تکمیلی با استفاده از این پرسشنامه در گروه دیگری از دستیاران در سال 83 موید قابلیت پرسشنامه در سنجش عوامل مورد بررسی بود.

هلیکوباکترپیلوری، ارگانیسمی مارپیچی شکل، میکروآئروفیلیک و گرم منفی می باشد که در ایجاد گاستریت، زخم های معده و دئودنوم و نیز کانسر معده نقش دارد. این میکروب در لایه مخاطی معده انسان، پلاک دندانی، بزاق، لوزه، آدنویید و ضایعات دهانی کولونیزه می شود. سینوزیت نیز از شایع ترین مشکلات مراقبت بهداشتی جوامع به حساب می آید که همه ساله بودجه کلانی صرف تشخیص و درمان این معضل می شود. با توجه به این که کولونیزاسیون هلیکوباکترپیلوری در مناطق فوقانی دستگاه گوارش با ریفلاکس گاستروازوفاژیال در ارتباط مستقیم است. بررسی وجود هلیکوباکترپیلوری در مخاط سینونازال بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن نیاز به بررسی بیشتری دارد.
بر این اساس بررسی وجود هلیکوباکترپیلوری در مخاط سینونازال بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن با استفاده از دو روش تست اوره آز و آزمون (PCR (polymerase chain reaction طراحی گردید.
این مطالعه به روش مورد – شاهدی (case-control) در 44 بیمار مراجعه کننده به درمانگاه ENT انجام شد.22 بیمار مبتلا به سینوزیت مزمن که به درمان دارویی جواب نداده و کاندید عمل جراحی آندوسکوپیک سینوس بودند به عنوان گروه مورد در نظر گرفته شدند. 22 بیمار دیگر که دچار انحراف بینی بدون سینوزیت بودند، به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. از افراد هر دو گروه در حین عمل جراحی از هر طرف بینی دو نمونه تهیه شد. روی نمونه ها آزمون CLO و آزمون PCR انجام گرفت و به روش الکتروفورز، حضور DNA تکثیر یافته مربوط به هلیکوباکترپیلوری بررسی شد و نتایج ثبت گردید. در هیچ یک از نمونه های اخذ شده از مخاط سینونازال بیماران گروه مورد و شاهد، هلیکوباکترپیلوری یافت نشد.
احتمال وجود هلیکوباکتر پیلوری در مخاط سینونازال بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن کم می باشد.

سرطان سرویکس دومین سرطان شایع زنان در جهان؛ با بروز بیش از 500.000 مورد در سال می باشد. سن متوسط مبتلایان 51.4 سال و شایع ترین نوع پاتولوژی، کارسینوم از نوع سلول سنگفرشی است. تقریبا در 100% موارد بیماری؛ می توان ویروس پاپیلومای انسانی را یافت. شایع ترین تیپ های ویروسی موجود HPV-16 و سپس 33-18 می باشد.
از آنجایی که حداقل نیمی از موارد سرطان های دهانه رحم در زمان تشخیص پیشرفته بوده و با امکانات موجود قابل درمان نیستند؛ طی 20 سال گذشته تحقیقات بسیاری در مسیر کشف روش های دقیق تشخیصی؛ تهیه واکسن و درمان های نوین متمرکز بوده اند.
وضعیت فرهنگی، عادات و رفتار اجتماعی زنان ارتباط مهمی با بروز بیماری و مرگ و میر ناشی از آن دارد و زنان اقلیت و کم درآمد کمتر غربالگری می شوند.
در آمریکا و اروپای شمالی، علت اصلی کاهش مرگ و میر سرطان دهانه رحم، انجام برنامه های غربالگری در سطح وسیع بوده است؛ به طوری که میزان بروز و مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در طی 5 دهه در حدود 70% کاهش یافته است. در حالی که بر اساس آمار های محدود موجود در ایران؛ شایع ترین علت تشحیص دیررس کانسر سرویکس عدم انجام پاپ اسمیر می باشد. میزان بالای منفی کاذب پاپ اسمیر (در حدود 49%)، منجر به پیدایش و تصویب روش جدید نمونه گیری Thin Prep-Liquid based در سال 1996 شد. هر چند تا به امروز چنین بیان شده که پاپ اسمیر TP-LB، ممکن است سبب افزایش حساسیت در کشف دیسپلازی سرویکال گردد، در مورد اثر بخشی این تکنیک و تایید بهبود نتایج غربالگری، اطلاعات کافی وجود ندارد.
HPV DNA TYPING را می توان به طور هم زمان با پاپ اسمیر یا به صورت یک تست مکمل در موارد پاپ اسمیر غیر طبیعی به کار برد. یک تست ترکیبی منفی (پاپ اسمیر +HPV DNA TYPING) نسبت به سه پاپ اسمیر معمول منفی متوالی، از نظر عدم ابتلا به نئوپلازی در آینده اطمینان بیشتری به دست می دهد.
در سال 2003، FDA استفاده از Hybrid Capture 2 Assay برای HPV DNA TYPING همراه با پاپ اسمیر را در زنان 30 سال به بالا تصویب کرد تا وجود عفونت پر خطر در این زنان، مورد غربالگری قرار گیرد.
پس از سال ها تلاش؛ انجام تحقیقات گسترده در راستای مبارزه با کانسر سرویکس به نقطه عطفی رسید. واکسن HPV در سال 2006 توسط FDA مورد تصویب قرار گرفت.
شواهد حاکی از آن است که در بدن تمام زنانی که سه دوز واکسن را دریافت کرده اند، تیتراژ بالایی از آنتی بادی ایجاد می شود و این واکسن می تواند از وقوع 70% موارد کانسر سرویکس جلوگیری کند و حداکثر پوشش آن در زنان 25-15 ساله می باشد.
به نظر می رسد که با توجه به نتایج قطعی در مورد موثر بودن واکسنHPV، مطالعات بیشتری در رابطه با شیوع و ویژگی های این ویروس در کشورمان ضروری باشد.

مرد جوان وارد شد و انگشت سبابه اش را نشانم داد و این که چند ماهی است یک برجستگی در حد یک ماش روی آن حس می کند...
لمس این توده نشانگر یک کیست تاندون تاکننده انگشت بود. عارضه ای که زیاد مشاهده می شود و تشخیص آن بسیار سهل است...
بعد از معاینه توصیه های لازم را برایش شرح دادم. هنگامی که می خواست برود قدری مکث نمود و گفت نمی خواهید عکس های مرا نگاه کنید؟ با تعجب پرسیدم چه عکسی؟ جوان از داخل پاکتی بزرگ یک ام. آر.آی بیرون آورد که از انگشت او گرفته بودند... حیرت زده به بیمار؛ انگشتش و تصاویر ام. آر.آی نگاه می کردم و راستش نفهمیدم این دوران حیرت چقدر به طول انجامید؟ ولی این را فهمیدم که در این لحظات برزخ حیرت بیش از نیم قرن به عقب برگشتم... روز اول ورود به دانشکده پزشکی تهران...
در آن روز نه یک استاد بالینی بلکه یک استاد رادیولوژی و فیزیک به مدت دو ساعت ما را از راز و رمز ورود به جهان طب آگاه نمود.