نشریه مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات
سال سیزدهم شماره 1 (پیاپی 49، بهار 1381)

پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی، نیازهای اطلاعاتی موسقی دانانایرانی را مورد بررسی قرار داده است. یافته ها نشان می دهد از میان منابع اطلاعاتی مکتوب، استفاده از کتاب به میزان 6/26 درصد و در میان منابع اطلاعاتی غیرمکتوب، استفاده از نوار صوتی به میزان 4/25 درصد مورد توجه موسیقی دانان بوده است. همچنین 3/83 درصد جامعه مورد تحقیق، فعالتی عملی در کار موسیقی را به منزله انگیزه اصلی در مطالعه منابع اطلاعاتی ذکر کرده اند. میزان رضایت 4/34 درصد جامعه مورد تحقیق از مجموعه سازی کتابخانه بسیار کم بود و تنها یک درصد آنها زا مجموعه سازی رضایت کامل داشتند.

هدف از این پژوهش، امکان سنجی ایجاد شبکه اطلاع رسانی در کتابخانه های مراکز آموزشی سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان سراسر کشور است. روش تحقیق پیمایشی است و جامعه آماری، کلیه مراکز سازمان در سراسر کشور است. یافته ها نشان می دهد که تقریبا همه مراکز دارای کتابخانه هستند؛ تنها 17 درصد از مسئولان کتابخانه ها دارای تخصص کتابداری و اطلاع رسانی هستند و سطح تحصیلات 65 درصد از آنها کاردانی یا کارشناسی است؛ تنها حدود 39 درصد از کتابخانه ها به صورت علمی و استاندارد سازماندهی شده اند؛ سرانه کتاب در بیش از 90 درصد کتابخانه بالای 8 جلد است؛ میانگین امانت کتاب در 50 درصد کتابخانه ها بیشاز 40 جلد در روز است. به طور کلی یافته نشان می دهد که ایجاد شبکه اطلاع رسانی مستقل، میان مراکز فعلا عملی نیست.

منابع خارجی کتابخانه ملی که از طریق مبادله و خرید وارد مجموعه کتابخانه می شود از ویژگی هایی برخوردار است که توجه اهل تحقیق نیازمند به کتب مرجع و تخصصی را جلب می کند. بررسی یک سال منابع خارجی این کتابخانه نشان می دهد که از جهت تهیه کتابها، نشریات، و فهرستهای منابع خارجی در حوزه های گوناگون علمی و فنی و همچنین از جهت مباحث کلی علم کتابداری و کتابهای مرجع، منابع قابل ملاحظه ای وارد کتابخانه ملی شده است.

پژوهش حاضر به بررسی چگونگی سیاستگذاری و به کارگیری زبان نمایه سازی در 32 پایگاه اطلاعاتی طراحی شده توسط 13 مرکز اطلاع رسانی شهر تهران پرداخته است. روش پژوهش پیمایشی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و کار بر روی تک تک پایگاه های اطلاعاتی گردآوری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد از مجموع پایگاه های مورد بررسی، 19 پایگاه اطلاعاتی از زبان کنترل شده، 7 پایگاه از زبان طبیعی، و 6 پایگاه نیز از ترکیبی از زبان طبیعی و کنترل شده استفاده می کنند....

مقاله حاضر اشاره ای کوتاه به بخشی از یافته هایی دارد که براساس 850 عنوان متن طب سنتی دانشمندان شیعه انجام گرفته است. مواردی چون تعداد و زبان این آثار به ترتیب هر قرن (از قرن دوم تا قرن چهاردهم هجری قمری)، بررسی جداگانه آن دسته از متون که در هند تالیف شده، و سپس نکاتی درباره موضوعات این متون نیز مطرح گردیده و سرانجام تعدادی از کتابهایی که به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده و یا حاوی اصطلاحات پزشکی و یا زندگینامه پزشکان بوده، معرفی شده است.

به علت عدم وجود فیلتر داوری و ویراستاری روی اینترنت، همه روزه مطالب نامعتبر زیادی روی آن منتشر می شود. وجود این گونه مطالب روی اینترنت و افزایش روز افزون آنها، این نگرانی را به وجود آورده است که روزی شبکه جهانی وب واژگون شده و به شبکه چند رسانه ای بی فایده ای (MMM) تبدیل شود. به همین جهت ضروری است که کاربران اینترنت، مواد و منابعی را که بازیابی می نمایند قبل از استفاده ارزیابی کرده و موارد معتبر را جهت استفاده در تحقیقات خود گزینش کنند. برای ارزیابی مواد و منابع بازیابی شده از اینترنت، بیشتر نویسندگان معیارهای ارزیابی پیشنهادی جهت منابع چاپی را که توسط...

الگوهای تطبیقی رایج ترین الگوی مورد استفاده در غالب نظامهای بازیابی اطلاعات تجاری هستند. با آشکار شدن محدودیت الگوهای تطبیقی، پژوهشهای زیادی برای یافتن راه های جدید، مانند بالا بردن کارآیی فرمول جست و جو، استفاده از الگوریتمهای جدید جهت بازیابی اطلاعات، بیان نیازهای اطلاعاتی به زبان طبیعی و... صورت می گیرد. تاکید و توجه صرف به فرمول جست و جو بدون در نظر گرفتن رفتار کاربران چیزی است که ما را از درک کامل فرمول جست و جو و نیاز اطلاعاتی کاربر عاجز می کند. هدف مقاله حاضر بررسی نظرات تعاملی شامل الگوهای شناختی، فرآیند گرا، و کاربرگراست....

هوشنگ ابرامی در سال 1313 در همدان متولد شد. در سال 1335 از دانشگاه تهران مدرک کارشناسی اقتصاد گرفت و به استخدام مؤسسه انتشارات فرانکلین درآمد. ابرامی بنیانگذار کتابخانه بانک مرکزی است، وی تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری را در دانشگاه پیتسبورگ طی کرده و در اولین دوره کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه تهران به تدریس می پردازد. ابرامی در سال 1351 بخش علوم کتابداری را در دانشگاه شیراز تاسیس می کند. حاصل فعالیت علمی ابرامی در رشته کتابداری و اطلاع رسانی انتشار چندین کتاب و مقاله بوده که مهمترین آنها کتاب شناختی از دانش شناسی است. مقاله حاضر ضمن معرفی این کتابدار پرتلاش به جامعه کتابداری، بخشی از تاریخ کتابداری در ایران را ورق می زند.

حجم منابع اطلاعاتی علمی و فنی در شبکه جهانی وب از رشد روز افزون و شتابناکی برخوردار است. این وضعیت به ایجاد پایگاه اطلاعاتی تخصصی در حوزه های گوناگون علوم و فن آوری منجر شده است. تداوم روند کنونی این پرسش را به ذهن متبادر می کند که کاربران شبکه وب چگونه می توانند پایگاه ها و منابع مرتبط با علایق و نیازهای اطلاعاتی خویش را بازیابی کنند؟ یکی از راه حل های ارائه شده ایجاد ابرپایگاه اطلاعاتی است. مقاله حاضر تلاش دارد تا ضمن تعریف مفهوم ابرپایگاه اطلاعاتی به بررسی...

در این مقاله، روش تفسیر نتایج شبیه سازی نظامهای گسسته با استفاده از شبکه عصبی و یادگیری نظارت شده به عنوان روش یادگیری ماشین مورد مطالعه قرار گرفته است. برای تحقق این کار، مجموعه ای از داده های واقعی متشکل از زیرمجموعه نمونه گیری از بخش اطلاع رسانی کتابخانه منطقه ای علوم و تکنولوژی شیراز فراهم آمد و نظام اطلاع رسانی این کتابخانه با استفاده از اطلاعات فراهم آمده توسط برنامه ای که در محیط GPSS/H نوشته شده، شبیه سازی شد که نتایج آن به عنوان ورودی برای تعلیم شبکه عصبی هوشمند استفاده شد. این بررسی نشان می دهد که مدل شبکه عصبی، دارای دقتی است که با شبیه سازی انجام شده توسط GPSS/H قابل مقایسه است و با تعلیم گرفتن شبکه، نظام می تواند در زمان واقعی،...

استاندارد؛ به معنای نمونه، قاعده، میزان و مقیاس است. این مقاله علاوه بر توضیح تاریخچه استاندارد در ایران و جهان، به بیان استاندارهای فنی زیر پرداخته است. توضیحاتی درباره استاندارد صفحات عنوان کتاب، استاندارد بین المللی کتابنامه نویسی (آی.اس.بی.دی)، و قوانینی را که استاندارد ایزو برای چیدمان و استفاده از عنوان عطف به کتابها، پیایندها، گزارشها، و دیگر اشکال و مدارک نظیر پرونده ها، نوارهای صوتی، و اقلام مشابه دیگر که در قفسه کتابخانه قرار میگیرند، تدوین و تصویب کرده است.

چارچوب مبتنی بر جذب، انتخاب و تثبیت اشنایدر توضیح می دهد کسانی که جذب یک گروه حرفه ای می شوند انتظار دارند که با آنها مثل حرفه ای ها رفتار شود. به ویژه وی تصریح می کند که گروه های خاصی از افراد به سوی حرفه های معینی جذب می شوند، و افرادی که حرفه خاصی را انتخاب می کنند رفتاری مشابه رفتار افراد حرفه ای از خود بروز می دهند. این مطالعه ارزشهای کاری کتابداری را مورد بررسی قرار داده و ارزش های کاری دانشجویان رشته کتابداری را مشخص می کند...

این مقاله به تعریف و توصیف کتابسنجی، قوانین و وسعت آن، میزان تاثیرگذاری مجلات، تحلیل استنادی، و نظایر اینها می پردازد. اهمیت نمایه استنادی علوم، گزارشهای استنادی مجلات و بخشهای گوناگون آنها را بیان می کند؛ روش بازیابی اطلاعات از صفحه فشرده نمایه استنادی علوم را مورد بحث قرار می دهد؛ و جست و جوهای گوناگون را تشریح می کند.