مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال هشتم شماره 3 (پیاپی 31، خرداد - تیر 1385)

بتادین یکی از محلولهای ضد عفونی کننده است که به صورت معمول در تمام مراکز درمانی ایران و بیشتر کشورهای جهان کاربرد دارد ولی در مورد تاثیر آن بر روند ترمیم زخم اختلاف نظر وجود دارد، لذا هدف از این مطالعه بررسی تاثیر بتادین بر ترمیم زخم پوستی در Rat می باشد.
این مطالعه از نوع مداخله ای و بر روی دو گروه رت انجام شد (n=10). پس از انجام بیهوش کردن حیوان با پنبه آغشته به اتر، زخم پوستی به مساحت تقریبی cm2 2 در پشت گردن ایجاد و بلافاصله بعد از ایجاد زخم در گروه بتادین سطح زخم به این محلول کاملا آغشته شد. گروه شاهد هیچ گونه درمانی دریافت نکرد. سطح زخم، درصد بهبودی آن و وزن موش در روزهای 1، 4، 7 و 10 بعد از ایجاد زخم اندازه گیری و تعداد فیبروبلاستها، فیبرهای کلاژن، رگهای خونی کوچک، لنفوسیتها، ماکروفاژها، نوتروفیلها و ضخامت اپی درم با انجام بیوپسی در روز دهم تعیین گردید. انقباض زخم در روزهای 4، 7 و 10 بعد از ایجاد زخم اندازه گیری شد.
نتایج نشان داد که درصد بهبودی در دو گروه در روزهای 4، 7 و 10 اختلاف معنی داری نداشت. تعداد عروق، فیبروبلاستها، لنفوسیتها، نوتروفیلها، ضخامت اپی درم و فیبرهای کلاژن بعد از ده روز بین دو گروه معنی دار نبود. تعداد ماکروفاژها در روز دهم در گروه بتادین به طور معنی داری بیش از گروه شاهد بود. (p<0.01).
یافته ها پیشنهاد می کنند که بتادین در تسریع ترمیم زخم تاثیر نداشته حتی باعث تاخیر در فاز التهابی می شود.

از آنجایی که پاسخ دهی تخمدان به سیکل (Assisted Reproductive Technology) ART بستگی به ذخیره تخمدانی دارد، ارزیابی ذخیره تخمدان قبل از شروع سیکل ART مهم است. این مطالعه به منظور تعیین ارتباط دو پارامتر تخمدان (تعداد فولیکول انترال پایه، قطر متوسط تخمدان) قبل از درمان با پاسخ دهی تخمدان طی درمان شده است.
94 نفر از خانمهای نازا که در طی یکسال در مرکز فاطمه زهرا (س) شهر بابل بطور متوالی وارد سیکل ART شده بودند تحت بررسی قرار گرفتند. در ابتدا جهت تنظیم کاهشی هیپوفیز از داروی GnRH Agonist و سپس جهت تحریک تخمک گذاری از گنادوتروپین استفاده شد. در روز سوم سیکل، FSH و LH و نسبت آنها اندازه گیری و توسط سونوگرافی واژینال تعداد فولیکول انترال پایه و اندازه قطر متوسط تخمدان تعیین گردید. روزهای تحریک، تعداد آمپولهای گنادوتروپین، تعداد تخمک بدست آمده، میزان حاملگی و لغو سیکل مشخص گردید.
تعداد فولیکول انترال پایه با تعداد تخمک به دست آمده ارتباط خطی مثبت داشت که از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05). همچنین میزان حاملگی با تعداد تخمک بدست آمده، تعداد جنین تشکیل شده و تعداد فولیکول انترال پایه ارتباط خطی مثبت داشت (p<0.05). تعداد فولیکول انترال پایه با تعداد آمپولهای مصرفی و روزهای تحریک ارتباط خطی منفی داشت که از نظر آماری معنی دار نبود. قطر تخمدانی با میزان حاملگی و تعداد تخمک بدست آمده و روزهای تحریک و تعداد آمپول مصرفی ارتباط معنی داری نداشت.
اندازه گیری تعداد فولیکول انترال پایه در روز سوم سیکل ART ارتباط مثبت با تعداد تخمک و میزان حاملگی دارد و نیز یک روش آسان و قابل اعتماد، جهت پیش بینی پاسخ تخمدانی است. بنابراین به پزشک اجازه می دهد بیماران را قبل از شروع درمان بررسی نموده، تا بهترین پروتکل درمانی را انتخاب نماید.

ناباروری به عنوان یک مشکل اساسی، آسیب های اجتماعی خاصی را در نهاد خانواده ایجاد می نماید. یکی از روش های معمول برای حل آن در زوجهای ناباروری که بدون اسپرم هستند، خارج نمودن اسپرم به روش بیوپسی از اپیدیدیم و یا بیضه می باشد. اما به علت دردناک بودن آن، استفاده از بی حس کننده ها اجتناب ناپذیر است. از آنجایی که اینگونه داروها ممکن است باعث کاهش پارامترهای اسپرم شوند، این مطالعه با هدف تعیین غلظت داروی مورد استفاده برای بیحسی موضعی انجام شده است.
در یک مطالعه تجربی آزمایشگاهی، مایع منی 30 نفر از افراد طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ها پس از swim up در محیط کشت Ham''s f10 به مقدار 0.5 میلی لیتر در 6 لوله جداگانه قرار گرفتند و به اندازه 10% حجم نمونه، هر یک از آنها، گزیلوکایین با غلظتهای 20%، 40%، 60%، 80% و 100% اضافه گردید و نمونه شماره یک به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. سپس در زمانهای صفر، 2 و 24 ساعت پس از اضافه شدن گزیلوکایین، تعداد، حرکت و Grading اسپرم ها ثبت گردید و داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
میانگین حرکت در گروه شاهد، برابر 5.31 ± 63.10 بود و در گروه آزمایشی از 11.54± 45.50 در غلظت 20% گزیلوکایین به 5.72 ± 4.9 در غلظت 100%، کاهش پیدا کرد (P=0.000). مدت زمان تماس با گزیلوکایین باعث کاهش بیشتری در حرکت Grading اسپرم گردید. (p=0.001).
با افزایش غلظت محلول گزیلوکایین و افزایش مدت زمان تماس، حرکت اسپرم و Grading آن کاهش می یابد. لذا تاثیر گزیلوکایین بر روی پارامترهای اسپرم وابسته به دوز دارو و مدت زمان تماس است.

مساله ریزنشت از دیر باز به عنوان عاملی جهت تعیین مدت سرویس دهی پروتزهای ثابت مد نظر بوده است. با توجه به معرفی سرامیکها و کامپوزیتهای تقویت شده در پروتز ثابت و استفاده از تکنیک اتصال (Bonding) جهت چسباندن این مواد به نسج دندان، این مطالعه با هدف بررسی ریزنشت مربوط به این مواد با استفاده از دو نوع سمان در بابل انجام شد.
40 دندان طبیعی آسیای کوچک بالا و پایین به دو گروه 20 تایی تقسیم شدند. یک گروه برای ماده ترمیمی سرامیک IPS Empress II و گروه بعدی برای ماده ترمیمی کامپوزیت تقویت شده (Targis & Vectris) در نظر گرفته شدند. از هر گروه 20 تایی 10 عدد توسط یک نوع سمان (Variolink) و 10 عدد توسط سمان رزینی دیگر (Dual) به دندان چسبانده شدند. بدین ترتیب گروه 1 شامل ماده ترمیمی IPS Empress II و سمان Dual، گروه 2 شامل ماده ترمیمی IPS Empress II و سمان Variolink، گروه 3 شامل ماده ترمیمی Targis & Vectris و سمان Dual و گروه 4 شامل ماده ترمیمی Targis & Vectris و سمان Variolink بودند. پس از انجام تراش استاندارد برای هر نوع ماده ترمیمی، روکشهای مربوطه ساخته شد و سپس چسبانده شدند. بعد از انجام مرحله نفوذ رنگ، نمونه ها برش داده شده و میزان ریز نشت توسط میکروسکوپ تعیین گردیده و مقایسه شدند.
میانگین ریزنشت در گروه 2 (0.4670) کمتر از گروه 1 (0.4750) و گروه 4 (0.5438) نیز کمتر از گروه 3 (0.7625) بوده است. این میانگین در گروه 2 و 1 نیز کمتر از گروه 4 و 3 بوده است (p<0.05). همینطور در مورد مقایسه بین دو نوع سمان یا دو نوع ماده ترمیمی یا دندان استفاده شده (فک بالا و یا پایین) اختلاف معنی دار دیده نشد. میزان ریزنشت بر طبق درجات (score) انتخابی بسیار پایین بود. تنها در چهار نمونه درجات بالا وجود داشت (درجات 2 و 3). بیشترین میزان ریزنشت در حد فاصل سمان - عاج مشاهده گردید.
با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه، اختلاف معنی داری بین گروه های مورد بررسی دیده نشد لذا ضروری است که مطالعه با حجم نمونه بیشتر جهت تعیین بهترین گروه انجام گیرد.

یکی از شایع ترین عوارض بعد از بیهوشی عمومی، تهوع و استفراغ است که باعث اسپاسم، هیپوکسی و آسپیراسیون ریوی می شود. متوکلوپرامید و دروپریدول دو داروی رایج می باشند که تجویز هر کدام می تواند به نوعی در کاهش تهوع و استفراغ بعد از عمل موثر باشد. از طرفی تجویز دگزامتازون همراه با داروهای یاد شده تاثیر بسزایی در کاهش تهوع و استفراغ دارد. لذا این مطالعه، به منظور مقایسه اثر داروهای متوکلوید و دروپریدول همراه با دگزامتازون در جلوگیری از ایجاد تهوع و استفراغ بعد از عمل انجامپرام گرفت.
در این بررسی 160 بیمار به طور تصادفی به دو گروه 80 نفری تقسیم شدند. در هر دو گروه پرمدیکاسیون و اینداکشن بر حسب وزن یکسان داده شد. به گروه اول متوکلوپرامید همراه با دگزامتازون و به گروه دوم دروپریدول همراه با دگزامتازون تزریق گردید. بعد از خروج لوله تراشه، تهوع و استفراغ در هر دو گروه به مدت 2 ساعت بررسی و سپس داده ها با هم مقایسه شدند.
تهوع و استفراغ بعد از عمل در گروه اول 24% و در گروه دوم 8% بوده است. (p=0.004). همچنین تهوع و استفراغ در زنان، بیشتر از مردان بوده است. (p=0.049).
نتایج این بررسی نشان میدهد که، دروپریدول همراه با دگزامتازون باعث کاهش تهوع و استفراغ در بیماران بعد از بیهوشی می گردد.

مدل بندی یکی از اساسی ترین روش های تبیین متغیرهای آماری است که با استفاده از آن می توان به چگونگی توزیع متغیر پاسخ مورد نظر پی برد. جهت تحلیل داده هایی مانند مدت اقامت بیماران بستری شده در بیمارستان، شرایط نرمال بودن داده ها و همگنی واریانس های خطا برقرار نیست. بنابراین یا باید از روش های ناپارامتریک و یا تصحیح کننده هایی همچون تغییر متغیر لگاریتمی متغیر پاسخ برای به دست آوردن خصوصیات پارامتریک استفاده کرد. تجربه نشان داده است در این مواقع توزیع های آمیخته تا حدود زیادی می تواند نیکویی برازش مدل را بهبود بخشد. لذا هدف از این مطالعه معرفی مدل آمیخته پوآسن و به کار بردن مدل های رگرسیونی پوآسن آمیخته برای تبیین مقادیر مدت زمان اقامت بیماران در بیمارستان و به دست آوردن عوامل موثر بر این مدت زمان می باشد، همچنین مقایسه این مدل ها با مدل های رایج رگرسیونی در این گونه داده ها می باشد.
در این مطالعه پس از معرفی مدل های آمیخته پوآسنی و رگرسیون حاصل از آنها، این مدلها جهت داده های مدت اقامت بیماران در دو بخش داخلی و جراحی بیمارستان ولیعصر شهر اراک بکار برده شده است. متغیرهایی همانند سن، وضعیت تاهل، محل تولد و محل زندگی به عنوان متغیرهای مستقل و متغیر مدت زمان اقامت بیماران در بیمارستان به عنوان متغیر پاسخ شمارشی برای کاربرد مدل در نظر گرفته شدند.
نتایج مطالعه نشان داد با توجه به مقدار آماره Log- likelihood حاصل از مدل آمیخته پوآسنی و پراکندگی زیاد متغیر پاسخ، در بخش جراحی مدل آمیخته پوآسنی مدل مناسبی جهت تبیین مقادیر مدت اقامت بر اساس متغیرهای دیگر می باشد و در بخش داخلی متغیر پاسخ پراکندگی زیاد ندارد، بنابر این مدل پوآسن آمیخته به خوبی نمی تواند مقادیر مدت اقامت بیماران در این بخش را تبیین کند.
با توجه به ناهمگنی مقادیر مدت اقامت بیماران در بخش جراحی و مقدار آماره Log- likelihood حاصل از بکار بردن مدل، مدل آمیخته پوآسنی یک مدل مناسب جهت تبیین مقادیر مدت اقامت بیماران میباشد. در صورتیکه از مدل های معمولی استفاده شود مقدار آماره Log- likelihood بیشتر خواهد شد و عوامل معنادار کمتری در مدل موجود خواهند بود. کاربرد این مدل ها در مواردی که متغیر پاسخ شمارشی پراکندگی زیاد دارد، پیشنهاد می گردد.

با توجه به شیوع بالای در رفتگی مکرر قدامی و تروماتیک شانه درمان های مختلفی برای اصلاح آن پیشنهاد شده است. این مطالعه به منظور بررسی اثر عمل جراحی استئوتومی کوراکویید و فیکس کردن آن روی قدام گلنویید، انجام شد.
این مطالعه به روش نیمه تجربی بر روی 43 بیمار مبتلا به در رفتگی مکرر قدامی شانه بین سال های 83- 70 در بیمارستان های شهر بابل انجام شده است. تمام بیماران به روش انتقال کوراکویید و فیکس کردن آن به گلنویید از طریق شکاف دادن و عبور از آن الیاف عضله ساب اسکاپولاریس بدون انجام کار خاصی بر روی کپسول مفصلی مورد مداوا قرار گرفتند. بعد از جراحی به مدت 21 روز با ولپو بی حرکت و سپس برنامه توانبخشی به اجرا در آمد. نتایج بر اساس مشاهده رادیوگرافی های متعدد و سنجش دامنه حرکات شانه، وجود و یا عدم وجود درد مداوم و شبانه، دررفتگی مجدد، آتروفی عضلات و برگشت به فعالیت عادی مورد بررسی قرار گرفت.
میانگین سنی بیماران مورد بررسی 6.3 ± 26.09 سال بود. تعداد دفعات دررفتگی از 3 تا 28 بار در بیماران متغیر بود. بعد از عمل عود دررفتگی وجود نداشت. میانگین مدت زمان برگشت به فعالیت عادی 1.5 ± 7.7 ماه بود. محدودیت دامنه اکسترنال روتیشن و فلکشن قدامی شانه حدود 8 درجه در مقایسه با شانه سالم مقابل به دست آمد. درد مداوم به دنبال عمل جراحی در یک مورد دیده شد که به علت لق بودن پیچ بوده که با خارج کردن پیچ برطرف گردید.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که این شیوه جراحی از موفقیت بالایی در درمان دررفتگی های مکرر قدامی و تروماتیک شانه برخوردار می شد. مطالعات مقایسه ای با دیگر شیوه های درمانی لازم است تا بتوان در مورد نتایج این روش ارزیابی نمود.

هیدرونفروز به اتساع غیر طبیعی سیستم پیلوکالیس گفته می شود. به دلیل اختلاف نظر در رابطه با علت و پیگیری آن در نوزادان، این مطالعه به منظور بررسی هیدرونفروز در نوزادانی که تشخیص قبل و یا پس از تولد دارند، انجام شده است.
کلیه نوزادانی که دارای تشخیص قبل و یا پس از تولد (تا سن یک ماهگی) هیدرونفروز در سونوگرافی داشته و در طی سال های 1375 تا 1383 به درمانگاه یا بخش نفرولوژی بیمارستان کودکان امیرکلا وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بابل مراجعه کرده اند مورد بررسی قرار گرفتند. در این نوزادان بر اساس نیاز (Intravenous pyelography) IVP, (Voiding cystourethrography) و یا (Pentaacetic acid Diethylene Triamine) DTPA انجام شد، اطلاعات حاصله بر اساس علت بیماری مورد ارزیابی قرار گرفتند.
از 42 نوزاد مورد مطالعه 38 (90%) پسر و 4 (10%) دختر بودند. 24 بیمار مبتلا به تنگی محل اتصال حالب به لگنچه (57%) و 17 نوزاد (40%) دارای ریفلاکس و زیکویورترال بودند. 26 (62%) بیمار تشخیص قبل از تولد داشتند. شایعترین علت مراجعه، تشخیص قبل از تولد و سپس عفونت ادراری به ترتیب در 57% و 24% کودکان بود. از 54 واحد کلیه در 42 نوزادی که هیدرونفروز داشتند، به ترتیب در 30 (55.5%)، 23 (42.5%) و 1 واحد ریفلاکس وزیکویورترال، تنگی محل اتصال حالب به لگنچه و تنگی محل اتصال حالب به مثانه وجود داشت.
شایعترین علت هیدرونفروز در نوزادان تنگی محل اتصال حالب به لگنچه بود و توجه بیشتری به خصوص در نوزادان پسر به دلیل شیوع بالاتر ابتلا در این جنس لازم است و همچنین باید توجه بیشتری به تشخیص قبل از تولد در بررسی سونوگرافی انجام پذیرد.

سرخک یک بیماری بثوری تبدار ویروسی است که از راه تنفس منتقل میشود. برای ایجاد مصونیت در برابر این ویروس واکسیناسیون سرخک انجام می شود. در مناطقی که واکسیناسیون صورت نمی گیرد و یا به دلیل کاهش سطح آنتی بادی هر ساله این ویروس حدود یک میلیون مرگ و میر را سبب می شود. لذا این مطالعه به منظور بررسی وجود آنتی بادی (سرخک) در سرم بچه های 4 تا 6 ساله در بابل انجام شده است.
این مطالعه، به روش توصیفی - تحلیلی در 157 کودک 6-4 ساله که دو بار واکسن سرخک را در سن 9 و 15 ماهگی دریافت نموده اند، انجام گردید. سطح آنتی بادی سرخک در این کودکان بروش Elisa اندازه گیری شد.
از مجموع 157 فرد مورد مطالعه 91 نفر (57.9%) مذکر و 66 نفر (42.1%) مونث بوده اند. میانگین سنی این کودکان 0.77 ± 5 سال با دامنه 6-4 سال بود. بالاترین میانگین تیتر آنتی بادی IU.ml 90.3 در گروه 4 ساله و کمترین میانگین تیتر آنتی بادی IU.ml 49 در گروه 6 ساله بوده است که با افزایش سن از 4 سالگی به 6 سالگی میانگین تیتر آنتی بادی کاهش معنی داری را نشان داد (P=0.03) و اختلاف سطح آنتی بادی در دو جنس نیز از نظر آماری معنی دار نبود.
با توجه به کاهش تیتر آنتی بادی در سن 6 سالگی پیشنهاد می گرد که واکسن یادآور سرخک در سن 6 سالگی انجام شود.

بیماری های قارچی سطحی پوست و مو از بیماری های شایع در ایران می باشند، از طرفی بیماری های قارچی ناحیه سر یا به اصطلاح کچلی سر غالبا در اطفال و به خصوص در بچه های مدارس ابتدایی دیده می شود. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی قارچهای سطحی در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان بابل انجام شد.
در این مطالعه توصیفی از میان 20000 دانش آموز ابتدایی شهر بابل، 2100 دانش آموز دختر و پسر در سال تحصیلی 83- 1382 مورد معاینه و بررسی قرار گرفتند. نمونه گیری از مدارس به صورت خوشه ایانجام شد و دانش آموزان از نظر وجود بیماری های قارچی پوست، مو و ناخن تحت بررسی کامل بالینی قرار گرفته و از افراد مشکوک به بیماری نمونه برداری شد. از نمونه های تهیه شده بررسی میکروسکوپی آزمایش مستقیم و کشت به عمل آمد.
از بین 2100 دانش آموز مورد مطالعه 136 نفر (6.5%) به نوعی دچار ضایعه پوستی بودند که پس از انجام آزمایشات میکروسکوپی و کشت در پایان مطالعه 0.35% افراد مبتلا به عفونت های قارچی بودند. 4 مورد (0.2%) تینه آورسیکالر، 2 مورد (0.1%) ضایعه کاندیدیایی دور ناخن دست و 1 مورد (0.05%) تینه آکاپیتیس با عامل میکروسپوروم کانیس بود.
یافته های این مطالعه نشان داد که ابتلا به عفونتهای قارچی سطحی در بین دانش آموزان ابتدایی نسبتا پایین می باشد.

آمپوتاسیون پنیس از ترومای ناشایع دستگاه ادراری تناسلی می باشد که شایعترین علت آن خودزنی در بیماران روانی می باشد و با شیوع کمتر می توان به تصادفات و درگیری های جنگی و درگیری های شخصی اشاره نمود. لذا در این مقاله ما به گزارش یک مورد قطع کامل پنیس و بیضه که توسط تیم جراحی درمان شد می پردازیم.
گزارش مورد: آقای 44 ساله ای که در اثر کار با وسیله کشاورزی کمپاین دچار آمپوتاسیون کامل پنیس از قاعده و کندگی کامل بیضه چپ از محل طناب اسپرماتیک در ناحیه اینگویینال شده بود، به علت خونریزی شدید و با حالت شوک به اورژانس آورده شده بود.
بیمار تحت سیستوستومی باز قرار گرفت و با هدایت بنیکه پروگزیمال مجرا مشخص گردید، به طوریکه پارگی در محل آپکس مجرای پروستات مشهود بود و بیمار تحت پرینه آل یورتروستومی و فیکاسیون بیضه راست قرار گرفت. در حال حاضر بیمار اختیار کامل ادرار را داراست و بعد از 18 ماه کاندید گذاشتن پروتز پنیس و یا ترمیم آن از طریق عضلات رادیوس و یا گراسیلیس می باشد ولی بیمار خود تمایلی برای انجام آن ندارد.
اگر چه آمپوتاسیون کامل پنیس و بیضه در تصادفات بسیار نادر می باشد لیکن باید در صورت مواجه شدن با آن یک تیم جراحی شامل اورولوژیست، جراح پلاستیک و جراح میکروسرجری تشکیل گردد تا در صورت قابل حیات بودن دیستال پنیس و امکان آناستوموز، آمادگی جهت Replantation وجود داشته باشد.

سینویال کندروماتوزیس بیماری نادری است که به صورت اولیه یا ثانویه با اشکال داخل مفصلی، خارج مفصلی یا داخل و خارج مفصلی (Combined) بروز می نماید. در این مقاله یک مورد سینویال کندروماتوزیس اولیه بورس ساب آکرومیال شانه را با تظاهر بالینی توده کیستیک حجیم و رشد سریع که حاوی ذرات غضروفی بی شمار بوده گزارش می نماییم.
گزارش مورد: پسر 16 ساله ای با توده حجیم در شانه راست که شروع ضایعه را از سه ماه قبل ذکر می کرد مراجعه نمود. در سونوگرافی و CT اسکن شانه، توده ای به اندازه 10×7 سانتی متر و عمق 4 سانتی متر حاوی ذرات ریز گزارش شد. با عمل جراحی توده کیستیک بزرگ حاوی هزاران عدد اجسام برنجی شکل خارج گردید. در بررسی پاتولوژیکی، سینویال کندروماتوزیس اولیه گزارش گردید.
سینویال کندروماتوزیس باید در تشخیص افتراقی توده های کیستیک مفاصل بخصوص مفصل شانه مطرح گردد.