نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال سیزدهم شماره 4 (پیاپی 54، مهر - آبان 1385)

دشت گرگان با وسعت بیش از 5000 کیلومتر مربع در جنوب شرق دریاچه خزر قرار دارد. از آنجا که آب های زیرزمینی منبع اصلی آب برای استفاده های خانگی، صنعتی و کشاورزی در این ناحیه است، تضمین کیفیت آب از طریق محافظت آن در برابر منابع آلاینده ضرورت دارد. در این مطالعه، داده های هیدروژئوشیمیایی 96 چاه آبیاری برای ارزیابی کیفیت آب و تعیین فرآیندهای کنترل کننده شیمی آب مورد استفاده قرار گرفت. نمونه ها بر اساس ویژگی های ژئوشیمیایی و به کمک تحلیل خوشه ایبه پنج گروه آماری مجزا (V, IV,III, II, I) تقسیم شد. نتایج نشان می دهد که کیفیت آب های زیرزمینی و ویژگی های ژئوشیمیایی نمونه های گروه بندی شده با زمین شناسی و هیدروگرافی ناحیه همخوانی دارد. نمونه های جمع آوری شده از نزدیکی محل تغذیه آبخوان که پوشیده از گراول و ماسه است به عنوان گروه I طبقه بندی شد. با دور شدن از محل تغذیه و وجود پوششی از خاک های سیلتی مقدار پارامترهای pH و TDS و همچنین غلظت HCO3 و SO4 افزایش می یابد (گروه های II و III). بیشترین غلظت کلرید و سولفات به بخش های شمالی ناحیه که به طور عمده پوشیده از رسوبات دانه ریز رسی است تعلق دارد (گروه های IV و V). توزیع مکانی گروه های آماری نشان دهنده قرار گیری نمونه های متعلق به یک گروه در نزدیکی یکدیگر است که پیشنهاد کننده فرایندها و یا جهت جریان یکسان می باشد. به طور کلی، نتایج نشان داد که گروه بندی آب های زیرزمینی بر اساس شیمی آب را می توان در حساسیت سنجی آلودگی آب های زیرزمینی در مناطق مختلف بکاربرد.

تراوش های طبیعی شور و اسیدی به عنوان یکی از مشکلات فزاینده در اکثر نقاط جهان از جمله کشور استرالیا است که به تدریج باعث تخریب زمین های کشاورزی محصولات زراعی می شود. منطقه مورد مطالعه واقع در حوزه آبخیز و ستدل در جنوب غربی، استرالیا غربی است که فعالیت کشاورزی در آن انجام می شود. نمونه برداری فصلی از توالی توپوگرافی منطقه از سطح خاک و انجام آزمایش ها پراش پرتو ایکس، میکروسکوپ الکترونیروبشی و طیف سنجی انعکاسی بیانگر تغییرات ریخت شناسی و کانی شناسی در مناطق متاثر از تراوش های طبیعی شور و اسیدی است که تفاوت فصلی کانی شناسی سطحی را نشان می دهد. تغییرات پویا و فصلی کانی شناسی سطحی و زیرسطحی در طی ماه های مرطوب، شرایط منطقه حاکی از فرآیندهای سولفیدی می شود. مادامی که در طی ماه های خشک، هوازدگی اکسایشی پیریت و هیدرولیز آهن سبب ته نشینی اکسی هیدروکسیدهای آهن در سطح و نزدیک به سطح در محیطی اسیدی است. کانی شناسی سطحی منطقه تراوش طبیعی در ماه های خشک با حضور نمک ها (هالیت)، سولفات ها (ژیپس و باریت) و به ویژه رسوبات ژلی و پوسته های اکسی هیدروکسیدهای آهن (فری هیدریت، گوتیت و شورتمانیت) مشخص می شود. وجود کانی های اکسی هیدروکسید در پوسته های سطحی رسوبات بازتابی از شرایط محیط اسیدی است که بر خلاف کانی های هالیت و ژیپس تنها بیانگر شرایط محیط شور را نشان می دهد، می باشد. طیف سنجی انعکاسی از کانی های سطحی مناطق مختلف توالی توپوگرافی، به دلیل جذب نوارهای اکسیدی و هیدروکسیدهای آهن، اختلاف طیفی مشخصی را در محدوده مرئی - مادون قرمز نزدیک نشان می دهد. این اختلاف در کانی شناسی سطحی در طی ماه های خشک می تواند از طریق روش های دورسنجی چند طیفی و فوق طیفی بخصوص در تابستان شناسایی گردد. بنابراین با شناسایی کانی های سطحی نسبت به پراکنش مکانی و زمانی تراوش های طبیعی شور و اسیدی که سبب تخریب زمین های کشاورزی شده است، پی خواهیم برد. در این راستا توصیه می شود نقشه برداری ناحیه ای انجام گیرد.

به منظور بررسی تاثیر عمق آب زیرزمینی بر مقدار کربن آلی افق مالیک، ژنتیک افق های زیر سطحی و کانی شناسی آنها، یک کاتنای مالی سولز با مواد مادری آهکی در شرایط نیمه خشک غرب ایران مطالعه گردید. خاک ها از لحاظ موقعیت بر روی زمین نما به سه دسته تقسیم شدند. خاک های تشکیل شده در بالای دره رسوبی (تیپیک کلسی زرالز) با آب زیرزمینی عمیق، دارای کربن آلی کم و افق مالیک نازک در مقایسه با سایر خاک ها بودند. این خاک ها اشباع نبوده و عوارض اکسید و احیا در آنها مشاهده نگردید. حضور کربنات کلسیم ثانویه و افق کلسیک در آنها، به دلیل آبشویی کربنات ها از افق های سطحی و رسوب مجدد آن در لایه های زیرین می باشد که بی فابریک لکه ای و خطی افق های سطحی دلیلی بر وقوع این فرایند است. خاک های قسمت میانه دره رسوبی (ورتیک هاپلوزرالز) با سطح آب زیرزمینی 1 تا 2 متر، دارای شرایط دوره اشباع متناوب می باشند. کربن آلی و ضخامت افق مالیک آنها کمتر از خاک های انتهای دره رسوبی می باشد. خاک های انتهای دره رسوبی (فلوآکونتیک اندو آکوالز)، با سطح آب زیرزمینی کم عمق و طولانی ترین دوره اشباع، بیشترین مقدار کربن آلی و بیشترین ضخامت افق مالیک را دارا می باشند. ایلیت و اسمکتیت به ترتیب کانی های غالب خاک های با زهکشی خوب قسمت بالای دره رسوبی و خاک های با زهکشی ضعیف پایین دره رسوبی بودند.

کشت زود هنگام پنبه در اوایل بهار با افزایش طول دوره رشد موجب افزایش عملکرد، بهبود کیفیت الیاف و گسترش کشت این گیاه به نواحی خنک تر و ایجاد مناطق کشت جدیدتر شده و همچنین در کنترل جمعیت آفات، بخصوص آن دسته از آفاتی که در اواخر فصل به محصول خسارت وارد می نمایند، موثر می باشد. از این رو، افزایش میزان جوانه زنی بذور و رشد گیاهچه در دمای پایین اوایل بهار به یکی از اهداف مهم اصلاحگران پنبه در ایران و سایر نقاط جهان تبدیل شده است. این مطالعه با استفاده از بذور هشت ژنوتیپ والد همراه با 15 نتاج F1 حاصل از آنها در قالب طرح 2 کارولینای شمالی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی موسسه پنبه کشور واقع در هاشم آباد گرگان و آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در طی دو سال زراعی 1383 و 1384 انجام شد. برای ارزیابی نحوه واکنش جوانه زنی بذرو و رشد گیاهچه در دمای پایین در آزمایشگاه از آزمون سرما (دمای 18 درجه سانتی گراد انکوباتور تاریک) و در بررسی مزرعه ای از کشت زود هنگام نسبت به زارعین منطقه استفاده شد. نتایج نشان داد که تنوع ژنتیکی کافی از نظر خصوصیات جوانه زنی و رشد گیاهچه در دمای پایین در بین مواد مورد بررسی وجود دارد. بدلیل وجود تفاوت قابل توجه تلاقی های F1 نسبت به هم و نسبت به والدها می توان آنها را برای مطالعات تولید ارقام هیبرید و همچنین انتخاب در نسل های تفکیک برای بهبود فاکتورهای جوانه زنی و رشد گیاهچه بکار گرفت. برآورد وراثت پذیری عمومی نشان داد که خصوصیات مورد بررسی تحت کنترل ژنتیکی نسبتا بالایی قرار دارند و تاثیر عوامل محیطی بر آنها ناچیز می باشد. همچنین مقادیر وراثت پذیری خصوصی نشان داد که برای بهبود وضعیت سرعت سبز شدن در مزرعه و ارتفاع گیاهچه در دمای پایین می توان از روش های مبتنی بر گزینش استفاده نمود، ولی برای بقیه خصوصیات بهتر است که از اصلاح ژنوتیپ ها یا ارقام هیبرید و یا هر روش دیگری که در آن بتوان از اثرات غالبیت ژن ها سود جست، استفاده نمود. بر اساس مقادیر ضرایب همبستگی صفات در این مطالعه می توان نتیجه گیری نمود که انتخاب برای افزایش جوانه زنی و رشد در دمای پایین از طریق سایر خصوصیات بسته به ماهیت ژنتیکی مواد از مسیرهای متفاوتی امکان پذیر می باشد، زیرا مقدار و جهت ضریب همبستگی خصوصیات مورد بررسی در والدها متفاوت از F1 ها بود.

این تحقیق به منظور بررسی صفات زراعی ژنوتیپ های انتخابی گلرنگ در دو رژیم رطوبتی انجام شد. در این آزمایش 15ژنوتیپ گلرنگ که از توده های بومی انتخاب شده بودند همراه به دو واریته خارجی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به طور جداگانه در دو رژیم رطوبتی مختلف شامل آبیاری بر اساس 50 و 85 درصد تخلیه رطوبت از خاک در مزرعه تحقیقیاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان از لحاظ صفات زراعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین ژنوتیپ ها از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی شامل تعداد روز تا مراحل شروع گلدهی، 50 درصد گلدهی، رسیدگی و همچنین ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن 100 دانه، عملکرد دانه در بوته و عملکرد دانه در واحد در سطح در هر کدام از رژیم های رطوبتی در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. تنش حاصل از رژیم آبیاری بر اساس 85 درصد تخلیه رطوبت از خاک تاثیر معنی داری بر تمامی صفات داشت به نحوی که به طور متوسط سبب کاهش عملکرد دانه در بوته، عملکرد دانه در واحد سطح و دوره رسیدگی به ترتیب به میزان های 29.4، 20.6 و 3 درصد گردید. به طور متوسط ژنوتیپ ها در رژیم رطوبتی اول و دوم به ترتیب دارای عملکرد دانه در بوته برابر 30.71 و 21.69 گرم، عملکرد دانه در واحد سطح برابر 3452 و 2742 کیلوگرم در هکتار و دوره رسیدگی برابر 123.7 و 120 روز بودند. همچنین اثر متقابل ژنوتیپ و رژیم رطوبتی بجز برای صفات تعداد روز تا شروع گلدهی و 50 درصد گلدهی، تعداد دانه در طبق و عملکرد دانه در بوته، برای سایر صفات معنی داربود که نشان می دهد میزان واکنش ژنوتیپ های مختلف به تنش رطوبتی برای آن صفات متفاوت بوده است. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها در رژیم رطوبتی اول بین 2004 تا 4174 کیلوگرم و در رژیم رطوبتی دوم بین 1438 تا 3458 کیلوگرم در هکتار متغیر بود. وجود تنوع ژنتیکی برای عملکرد دانه در هر دو رژیم رطوبتی نشان می دهد که انتخاب برای بهبود عملکرد دانه در هر دو رژیم رطوبتی می تواند موثر باشد و می توان در شرایط دارای تنش رطوبتی نیز ارقام پر محصول تولید نمود. واریته مورد کشت در استان اصفهان (توده کوسه) در رژیم رطوبتی اول برابر 3525 و در رژیم رطوبتی دوم 2394 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه داشت، ولی ژنوتیپ های E2428، S3110 و A1 در هر دو رژیم رطوبتی دارای عملکرد دانه بالایی بودند و می توان از آنها در هر دو شرایط محیطی استفاده کرد.

میزان واکنش پوره های سن دوم، سوم و حشرات بالغ بالشک مرکبات نسبت به روغن معدنی و محاسبه LC50 و LC90 با استفاده از روش زیست سنجی در آزمایشگاه با درجه حرارت 25±4 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 75±5 درصد و 12 ساعت روشنایی در هر 24 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی شش غلظت متفاوت روغن معدنی انتخاب و روی چهارده نهال پرتقال (تامسون ناول، پایه نارنج) و از هر نهال ده برگ و روی هر برگ به طور متوسط پنج پوره آزمایش شد. تجزیه و تحلیل داده ها و محاسبات اولیه با استفاده از پروبیت و برنامه کامپیوتری P/PROBAN صورت گرفت. بر اساس نتایج آزمایشگاهی و محاسبات انجام شده، LC50 و LC90 روغن معدنی برای پوره های سن دوم و سوم بالشک مرکبات به ترتیب 0.593 و 1.0131 لیتر و برای حشرات بالشک به ترتیب 1.161 و 2.280 لیتر در یکصد لیتر آب برآورد گردید. با توجه به میزان LC90 جهت کنترل سنین پوره گی و حشرات ماده بالغ بالشک مرکبات و دامنه تاثیر آنها (Fiducial limit) مناسب ترین محدوده غلظت روغن معدنی جهت کنترل پوره های سنین دوم و سوم بین 1.222-0.919 درصد و برای ماده بالغ بالشک 3.183-1.887 درصد محاسبه شد.

در سال 1380 هفت تیمار به نام های نیمارین، نیمک، نیمک سوپر، نیم تلاش، نیم آزال خارجی TS، نیم آزال ایرانی TS و آمیتراز به ترتیب به میزان 1، 2.5، 0.5، 2.5، 1.2، 1.2 و 2 لیتر در هکتار و در سال 1381 علاوه بر این تیمارها آزاد یراختین 1 درصد بمیزان 1.5 لیتر در هکتار علیه B.tabaci در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد مورد آزمایش قرار گرفتند. آماربرداری از جمعیت پوره های آفت 3، 5، 7، 10 و 15 روز بعد از محلول پاشی انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بین تیمارها و همچنین زمان های آماربرداری اختلاف معنی داری در کاهش جمعیت آفت وجود دارد. نیمارین در هر دو سال بهترین نتیجه را در کاهش جمعیت آفت در 10 روز بعد از محلول پاشی با 85.83 و 96.79 درصد از خو د نشان داد، نیمک و نیمک سوپر، 7 روز بعد از محلول پاشی به ترتیب با 83.35 و 91.43 درصد، 88.29 و 92.78 درصد کاهش، در حالی که نیم پلاس و نیم آزال خارجی TS در سال 80، 5 روز بعد از محلول پاشی با 81.61 و 80.4 درصد کاهش و در سال 81، 10 روز بعد با 88.35 و 86.88 درصد کاهش. نیم آزال ایرانی TS و آمیتراز در سال 80، 7 روز بعد با 89.07 و 88.26 درصد کاهش و در سال 81، 10 روز بعد با 89.73 و 96.05 درصد کاهش و در نهایت آزادیراختین در سال 81، بهترین نتیجه را 7 روز بعد از محلول پاشی با 94.55 درصد کاهش در جمعیت آفت از خود نشان داد. در سال 80، بالاترین درصد کاهش جمعیت آفت توسط نیم آزال ایرانی TS در 7 روز بعد از محلول پاشی با 89.07 درصد و پایین ترین درصد توسط نیمارین در 15 روز بعد با 56.89 درصد کاهش به دست آمد. در حالی که در سال 81، بالاترین درصد کاهش توسط نیمارین در 10 روز بعد با 96.79 درصد و پایین ترین درصد توسط نیمک در 3 روز بعد با 18.15 درصد کاهش به دست آمد. از نتایج کلی این تحقیق چنین بر می آید که بعضی از مواد با منشاء گیاهی جهت کنترل این آفت می توانند جایگزین سموم شیمیایی شوند.

به منظور بررسی اثرات پخش آب و قرق، بر روی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک، سه تیمار شامل 1) چرای آزاد (شاهد)، 2) پخش آب همراه با قرق، و 3) قرق در منطقه مورد مطالعه تعیین شد. در هر تیمار با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک - تصادفی 30 پلات یک متر مربعی مستقر و معیار تراکم، پوشش تاجی، و تعداد گونه ها و تعداد افراد هر گونه در هر پلات برآورد گردید. در هر تیمار 3 پروفیل خاک حفر و 12 نمونه بوسیله مته تهیه شد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک شامل پایداری خاکدانه ها، جرم مخصوص ظاهری، کربن آلی، pH، EC و درصد آهک اندازه گیری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی صورت گرفت. مقادیر پوشش تاجی، تراکم، و شاخص تنوع بین مراتع تیمار شده با منطقه تحت چرای آزاد (شاهد) در سطح 0.05 متفاوت بود. در تیمار پخش آب همراه با قرق، مقدار کربن آلی افزایش یافته بود ولی از درصد آهک کاسته شده بود (a<0.05). درصد خاکدانه های پایدار در تیمار قرق و پخش آب همراه با قرق به طور معنی دار افزایش یافته بود (a<0.05). تفاومت مقادیر جرم مخصوص ظاهری بین تیمار پخش آب همراه با قرق و تیمار جرای آزاد (شاهد) در سطح 0.05 معنی دار بود. مقادیر pH و EC در تیمارهای اصلاحی نسبت به شاهد تفاوت معنی داری نداشت.

مشارکت بهره برداران در طرح های اصلاحی و احیایی مرتع و آبخیزداری امری ضروری و بخش مهمی از موفقیت پروژه ها را سبب می شود. امروزه نقش مشارکت مردم در امر اصلاح، احیاء مدیریت منابع طبیعی ملموس و از رویکردهای جدید سازمان جنگل ها و مراتع کشور به شمار می رود. این مطالعه در سال 1383 با هدف ارزیابی اقتصادی - اجتماعی پروژه های مرتع و آبخیزداری در حوزه معرف کچیک انجام گردید. برای دستیابی به عوامل موثر بر عدم مشارکت بهره برداران، مطالعه ی مقدماتی بر روی پرسشنامه ها حاوی سوالات در زمینه اوضاع طبیعی، اقتصادی، اجتماعی به صورت نمونه گیری تصادفی ساده به تعداد 108 بهره بردار انجام گردید. نتایج بررسی نشان داد که 87.7 درصد بهره برداران مشارکتی نداشته اند، از این تعداد 39 درصد از پروژه ها اطلاع نداشته، 35 درصد کمبود سرمایه و بیش از یک چهارم نیز عدم آگاهی لازم از محاسن اجرای پروژه ها را عنوان کرده اند. در رابطه با مشارکت در طرح های آینده بهره برداران وجود کمک های مالی و همچنین ادوات کشاورزی را مطرح نمودند.

به منظور مدیریت اصولی و کنترل سیلاب در حوزه های آبخیز شهری < شناخت مناطقی که در معرض خطر سیلاب قرار دارند از اهمیت زیادی برخوردار است. در تحقیق حاضر پایداری پل که بیشتر در مناطق مسکونی و پرجمعیت شهر گرگان واقع شده است، مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا با استفاده از ایستگاه هیدرومتری ناهارخوران، مقادیر دبی های حداکثر سیلابی با دوره بازگشت های مختلف از روش مجموع مربعات باقی مانده و روش تجربی کریگر برای مقاطع پل ها محاسبه و سپس با عملیات میدانی و استفاده از روش مانینگ حداکثر توان آبگذری پل ها نیز محاسبه گردید. در این بررسی مشخص گردید پل های پایین دست توان آبگذری دبی با دوره بازگشت های بالا را ندارند.

در مقابل منافع بی شمار مجاورت رودخانه های بزرگ با مراکز شهری، صنعتی و کشاورزی، وقوع سیلاب های مهیب در رودخانه تهدیدی جدی برای تاسیسات احداث شده بر رودخانه ها و مناطق مجاور آنها محسوب می گردد. یکی از علل وقوع و یا تشدید سیلاب، احداث نامناسب و نامتناسب سازه هایی از قبیل پل ها، دیواره ها، آب شکن ها، شیب شکن ها و دایک ها می باشد. در این تحقیق نقش آب شکن ها و شیب شکن ها در سازه ای به طول تقریبی 7 کیلومتر از رودخانه کن تهران مدنظر قرار گرفت. نقش هر یک از این سازه ها بر رفتار هیدرولیکی سیل در دبی های با دوره های بازگشت 5 تا 700 سال با در نظر گرفتن وضعیت هندسی رودخانه در بازه مورد نظر و در دو حالت وجود و عدم هریک از این سازه ها با استفاده از نرم افزار هیدرولیکی HEC-RAS بررسی شد. نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر نشان داد که روند تغییرات ایجاد شده در عمق و سطح سیل گیری با دوره های بازگشت مختلف متاثر از نوع سازه و شرایط هندسی کانال بوده و تاثیر شیب شکن ها بر تغییر خصوصیات اصلی سیل بیشتر از آب شکن ها بوده است. همچنین تاثیر بیشتر آب شکن ها بر کنترل غیر معنی دار گستره سیل و نقش معنی دار شیب شکن ها بر عمل آب گرفتگی از دیگر یافته های این تحقیق می باشد.

به منظور ایجاد ماده زایی میوزی در ماهی قزل آلای رنگین کمان Oncorhynchus mykiss، ژنوم اسپرم با استفاده از تابش ماوراء بنفش (10050 میلی وات بر متر مربع) تخریب و پس از لقاح این اسپرم با تخمک های سالم، با استفاده از شوک حرارتی (0.5±28 درجه سانتی گراد) به مدت 15 دقیقه، حالت دیپلوییدی به تخم های لقاح یافته هاپلویید برگردانده شد. در ماده زایی میوزی از شوک زود هنگام در زمان های 20، 15، 10، 5، 30، 25، 40، 35، 45 و 50 دقیقه بعد از لقاح استفاده گردید. پرتو ماوراء بنفش از یک دستگاه لامپ 15UVوات با حداکثر شدت در طول موج 254 نانومتر تامین گردید. اسپرم قبل از پرتودهی در محلول رقیق کننده قرار گرفت و پرتودهی به مدت 10 دقیقه بر روی همزن مغناطیسی انجام گرفت. در این تحقیق از ویژگی زالی ماهیان، به عنوان نشانگر فنوتیپی تشخیص ماهیان ماده زاد استفاده شد. همچنین گسترش های کروموزومی تهیه شده از ماده زادها، دیپلویید بودن آنها را تایید کرد. نتایج نهایی موید آن است که بهترین عملکرد از نظر بازده ماده زایی، از تیمارهای حاصل از شوک گرمایی 50 و 35 دقیقه بعد از لقاح حاصل گردیده است.

توانایی کال زایی و میزان رشد کالوس در قطعات جدا کشت درختان تا 6 ساله کاج تهران (Pinus eldarica M.)، در سه محیط کشت متفاوت MMS، WPM1 و WPM2 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی که با تجزیه و واریانس در قالب کاملا تصادفی انجام شد، نشان داد که در سطح اطمینان کمتر از یک درصد تفاوت معنی داری از نظر کال زایی در بین سه محیط مذکور وجود دارد. همچنین با مقایسه میانگین ها به وسیله آزمون چند دامنه ای جدید دانکن در سطح یک درصد مشخص شد که از بین سه محیط مذکور، محیط کشت پایه MMS با محیط پایه WPM2 تفاوت معنی داری ندارد اما هر دو محیط ذکر شده با محیط پایه WPM1 تفاوت معنی داری دارند، ضمن اینکه از نظر کیفی کالوس حاصل از محیط کشت پایه MMS شفاف تر از کالوس حاصل از محیط پایه WPM2 به نظر می رسید. علاوه بر این شرایط هورمونی لازم برای کال زایی و رشد کالوس در تیمارها متفاوت محیط پایه MMS مورد بررسی دقیق تر قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی های اخیر نیز که با آنالیزهای آماری ذکر شده همراه بود نشان داد که برای کال زایی، حضور هورمون اکسینی 4-D,2 در محیط کشت ضروری است و در مقایسه با NAA برای رشد کالوس بهتر است. افزایش غلظت هورمون مذکور تا 7.5 میلی گرم در لیتر، باعث افزایش میزان کال زایی می گردد اما در واکشت های پس از کال زایی میزان رشد کالوس در غلظت های پایین تر، بیشتر است. در ضمن کال زایی مناسب و رشد بهینه کالوس کاج تهران در غلظت های 0.5 تا 7.5 میلی گرم در لیتر کینتین به عنوان محرک رشد همراه با 4-D,2 مشاهده گردید.

در محیط حضور غلظت های بالای فلزات سنگین یا به طور طبیعی و یا توسط فعالیت های انسانی باعث آلودگی محیط زیست می شود. استفاده از گیاهان مناسب برای خاک های آلوده به چنین فلزاتی در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته و فنون آلایش زدایی گیاهی با شناسایی ظرفیت های جذب گونه های جدید گیاهان در حال توسعه است. در منطقه رامسر حضور طبیعی عناصر رادیواکتیو و سنگین گزارش شده است، از اینرو پنج گونه علفی Calamintha officinalis، Epimedium pinnatum، Parietaria judaica، Digitalis nervosa و Brachypodium sylvaticum برای تعیین توان جذبی عناصر آهن، آلومینیوم، روی، نیکل، مس، سرب، کروم و کبالت مورد آزمایش قرار گرفتند. نمونه برداری از گیاهان و خاک در فصول رویشی بهار و تابستان در منطقه رامسر انجام گرفت. نتایج حاصل جذب هشت عنصر سنگین آهن، آلومینیوم، روی، نیکل، مس، سرب، کروم و کبالت توسط پنج گونه علفی را نشان داد. مقدار عناصر آهن و آلومینیوم هم در خاک و هم در گیاهان نسبت به سایر عناصر بیشتر بوده است. گونه های Digitalis nervosa و Parietaria judaica که توسعه درون سلولی وسیع اندومیکوریزا داشتند عمده ترین گونه های جذب کننده عناصر سنگین بودند. همچنین جذب اغلب عناصر در فصل تابستان بیشتر از فصل بهار بوده است و گیاهان مورد مطالعه پتانسیل مناسبی برای جذب عنصر آلاینده سرب از خود نشان داده اند. نتایج حاصل از بررسی های اندومیکوریزا نشانگر وجود طیف وسیعی از انواع قارچ های اندومیکوریزایی است.

یک سیستم خبره جهت رقابت در تصمیم گیری مدیران شرکت ضبط پسته در خصوص تعیین کیفیت طراحی گردید. در این رابطه چندین جلسه مصاحبه، مشاهده و تمرین به منظور طراحی پایگاه معرفت انجام شد. ابتدا از نمونه های تصادفی از بار کامیون ها و بر اساس دانش و تجربه خبره ها سلسله مراتب تصمیم گیری با استفاده از روش شکننده برای تعیین کیفیت پسته انجام گرفت. بررسی نتیجه تعیین کیفیت توسط سیستم خبره در مقایسه با خبره ها نشان می دهد که در 86 درصد موارد تصمیمات مطابقت دارد و در 14 درصد باقیمانده تفاوت ها در تصمیم گیری بین کلاس های نزدیک بهم اتفاق افتاده که باعث اختلافات فاحش در تعیین نهایی کیفیت پسته نمی گردد.

رب از عمده ترین فرآورده های حاصل از گوجه فرنگی است و بهبود ویژگی های آن اهمیت بسزایی دارد. از این رو، در این پژوهش اثر درجه حرارت و فرم فیزیکی گوجه فرنگی در مرحله حرارت دادن اولیه بر قوام و سایر ویژگی های رب گوجه فرنگی بررسی شده است. نتایج نشان داد که اثر تیمارها در بهبود قوام و رنگ رب معنی دار است، به طوری که حرارت دادن اولیه گوجه فرنگی درسته در 85 درجه سانتی گراد باعث حفظ بهتر پکتین، بهبود قوام و حفظ کیفیت رنگ رب می شود. اما در روش معمول حرارت دهی با افزایش درجه حرارت گوجه فرنگی های خرد شده به بالای 100 درجه سانتی گراد می توان درصد پکتین بیشتری را حفظ و قوام را بهبود بخشید ولی در این درجه ضرایب رنگ کاهش معنی داری را نشان می دهد.

ایران از عمده ترین تولید کنندگان زرشک است. این محصول به طور گسترده در منطقه جنوب خراسان تولید می شود. هدف کلی از این مطالعه بررسی کارآیی فنی و بازاریابی زرشک کاران استان خراسان می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز در این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و با تکمیل پرسشنامه و همچنین مصاحبه با عمده فروشان و خرده فروشان زرشک و به صورت مقطعی در بهار سال 1381 جمع آوری شد. به منظور تخمین کارآیی فنی زرشک کاران تابع تولید مرزی تصادفی آنها به کار گرفته شد. حاشیه های بازاریابی، خرده فروشی، عمده فروشی و کارایی بازاریابی محاسبه و مسیر بازاریابی نیز مشخص شد. نتایج نشان داد که امکان افزایش کارآیی فنی زرشک کاران از طریق کاهش فاصله بین زرشک کاران دارای بالاترین کارآیی و دیگر بهره برداران وجود دارد. حاشیه های بازاریابی، خرده فروشی، عمده فروشی یک کیلوگرم زرشک خشک به ترتیب 4000، 1000 و 3000 ریال به دست آمد. کارآیی بازاریابی زرشک معادل 32 درصد است که نشان می دهد بازاریابی این محصول از کارآیی کافی برخوردار نمی باشد.

این مطالعه به بررسی رابطه بین بهره برداری کشاورزی و مهاجرت روستاییان در ایران در دوره 1350 تا 1383 می پردازد. فرض اساسی این مطالعه این است که افزایش ارزش افزوده کشاورزی که در نتیجه انجام سرمایه گذاری به جا و مناسب در این بخش صورت می گیرد باعث افزاش درآمد سرانه روستایی و کاهش شکاف درآمدی روستا - شهر گردیده و در نتیجه میزان مهاجرت روستایی را کاهش می دهد. نتایج تحقیق این فرض را که بین مهاجرت و شکاف درآمدی شهری و روستایی رابطه مثبتی وجود دارد که تایید می نماید و بر سیاست کاهش میزان مهاجرت از طریق سرمایه گذاری دولت در مناطق روستایی و کشاورزی تاکید می ورزد.