مجله آموزه های قرآنی
سال دوم شماره 1 (بهار 1381)

نویسنده محترم در آغاز به تبیین مفهوم مشروعیت می پردازد و معتقد است که مشروعیت به معنای شرعی بودن، قانونی بودن و یا مقبولیت داشتن نیست، بلکه حق اصدار فرمان و حکم راندن است و بر آن است که این مساله با علت لزوم اطالعت از فرامین حکومت پیوستگی ویژه ای دارد.

الزام سیاسی از مباحث فلسفه سیاسی و ناظر به این مساله است که آیا مردم، ملزم به پیروزی از دستوران دولتی هستند؟ و اگر آری، مبنای این الزام و حدود آن چیست؟ پاسخ به پرسش، اساس فهم مساله الزام سیاسی و در واقع، مقتضی طرح برخی تحلیلهای فلسفی است. تحلیلهای متفاوتی در این باب مطرح شده است و برخی، نظریه قرارداد اجتماعی را مطرح کرده اند.

در بحث الزام سیاسی، به این موضوع پرداخته می شود که شهروندان یک جامعه سیاسی، چرا ملزم به اطاعت از حاکمانند؟ و در مقابل، براساس چه استدلالی، حاکمان، حق فرمانروایی دارند؟ در این باره، نظریه های گوناگونی همچون اختیارگرایانه، غایت گرایانه، وظیفه گرایانه و... بیان شده است.

مساله مدنیت بالطبع انسان، از دیرباز میان فلاسفه یوان و حکمای اسلامی مورد بحث بوده و مسائل متعددی راجع به آن در خور بررسی و تحیق است؛ از جمله: مقصود حکما از این اصل چیست؟ آیا انسان، طبعا مدنی است یا از روی ناچاری و اضطرار به مدنیت روی می آورد؟ آیا انسان با مدد جستن از عقل حسابگر خویش، مدنیت را بر می گزیند یا آن که نسبت به آن، لااقتضا است؟

گزراشی اجمالی از پیشینه امات پژوهی نزد شیعه، بیان روی آوردی های متنوع در امامت پژوهی، مانند: روی آوردن فقهی، تحلیلی - کلامی، عرفانی، تفسیری - روایی، تاریخی و میان ریشه ای و پرداختن به اهمیت و جایگاه روش شناختی امامت در اندیشه دینی، از مباحث بخش اول است.