مجله پزشکی قانونی
سال هشتم شماره 1 (پیاپی 26، بهار 1381)

امروزه علی رغم تلاش جامعه پزشکی و کادر بهداشتی و درمانی و نیز پیشرفت تکنولوژی درمانی، میزان نارضایتی و شکایت بیماران، رو به افزایش نهاده است. این امر گرچه از یک سو بدلیل خطاهای پزشکی می باشد ولی از سوی دیگر ریشه در عدم موفقیت پزشکان در برقراری ارتباط با بیماران دارد که عمده ترین دلیل اقامه دعاوی بر علیه پزشکان در سالهای اخیر بوده است.
از ابتدای سال 1373 تا پایان 1378 در کمیسیون پزشکی قانونی تهران، 1266 پرونده مربوط به شکایت از قصور پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است که در 127 مورد (10 درصد) به نحوی کادر بیهوشی درگیر بوده است، در 95 درصد پرونده هایی که قصور تایید گردید، متخصص بیهوشی با 84 مورد و پزشک معالج با 43 مورد و مدیریت بیمارستان با 26 مورد، رتبه های اول تا سوم مقصرین را به خود اختصاص داده اند.
بیشترین تعداد شکایت به دنبال فوت بیمار (114 مورد) بوده است.

در این تحقیق 35 جسد مرد و 35 جسد زن (35-30) ساله، برای تحقیق شیار التصاق (II) سقف کاسه سر با تکیه بر سه ویژگی تشریحی: 1 حداکثر درجه پهنا (در 6 درجه)، 2 شکل کلی التصاق (در 5 درجه)، 3 برجستگی های ثانویه (در 4 درجه)، مورد مطالعه قرار گرفت، زیرا با روند استخوان سازی، طی دوره های مختلف سنی، درجه هر یک از شاخصهای سه گانه فوق تغییر می کند.
در این تحقیق التصاقSagital، برحسب اختلافات شکلی (Morphologically) از قدام به خلف به چهار قطعه تقسیم و برای هر کدام با استفاده از ملاکهای فوق، یک شناسنامه طبق فرمول زیر تهیه شد.
(N.A- B.C.D) مرد یا زن علامات جنسیت = مرد یا زن، شماره التصاقN=(III)درجه حداکثر پهنا B =، شماره قطعهA = درجه برجستگی های ثانویهD =، درجه شکلC =

اعتیاد به مواد مخدر در حال حاضر یکی از معضلات جوامع بشری است که روز به روز در حال افزایش است و باعث از کار افتادگی و مرگ و میر بسیاری از جوانان که سرمایه هر مملکتی به شمار می روند، می گردد. این تحقیق یک تحقیق Cross-Sectional است که طی سه ماه (دی، بهمن، اسفند) سال 1379 میزان مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر را مورد بررسی قرار داده است بررسی در سازمان پزشکی قانونی کشور و از طریق تکمیل پرسشنامه - مصاحبه با بستگان افراد فوت شده و کالبد گشایی و نمونه برداری سم شناسی و آسیب شناسی انجام گرفت و تجزیه و تحلیل آماری توسط نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها نشانگر این بود که از مجموع 2235 کالبد گشایی در طی سه ماهه آخر سال 79، 109 مورد (4.8 درصد) مرگ به علت عوارض ناشی از مصرف مواد مخدر بوده است از نظر جنسی از کل 109 مورد 106 مرد (97.24 درصد) و 3 زن (2.75 درصد) به این طریق فوت کرده بودند. شایع ترین رده سنی که مرگ و میر در آن دیده شد گروه سنی 30-21 سال با 55 مورد (50.45 درصد) بود که 50 نفر (45.78 درصد) افراد مجرد بودند. از نظر تحصیلات 57 نفر (52.29 درصد) زیر دیپلم بودند در 56 مورد (51.37 درصد) مواد مخدر در ادرار و در 33 مورد (30.27 درصد) در نسوج و خون یافت گردید.
شایع ترین یافته آسیب شناسی خیز ریوی با 48 مورد (44.03 درصد) بود. نتایج بیانگر این بود که مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر در سنین جوانی بسیار بالا است و در افراد مجرد، سطح پایین تحصیلات و آنهائیکه دارای سابقه کیفری قبلی بوده اند دارای شیوع بیشتری داشت که این مهم توجه خاص در پیشگیری و درمان اعتیاد را می طلبد.

تعیین اندازه های ابعاد بدن و شاخص های تن سنجی یکی از معیار های مهم برای ارزیابی رشد جسمانی و تغذیه ای در کودکان می باشد: رشد کودکان در 1 تا 2 سالگی سریع بوده ولی بعد از 2 سالگی کمتر می شود، تغییراتی که در قد، وزن، دور بازو، دور کمر، دور باسن تا 5 سالگی ایجاد می شود، برای تعیین تغییرات در ابعاد بدن و وضعیت رشد و تغذیه، شاخص های مناسبی می باشند، از طرفی تعیین ارتباط و همبستگی بین ابعاد بدن، کاربرد زیادی در بخش های مختلف تحقیقاتی دارد، همچنین افزایش دورسر نشان دهنده رشد مغز است:این تحقیق در سال 1378 بر روی 1060 کودک 1 تا 4 ساله که 529 نفر دختر و 531 نفر پسر بودند، انجام گرفت. بررسی در مهد کودک های تهران و به روش مطالعه مقطعی صورت پذیرفت. در این مطالعه قد، وزن، دور بازو، دور سینه، دور سر، دور باسن، دورکمر مورد اندازه گیری قرار گرفت. داده ها با نرم افزار spss تحتWindows، تجزیه و تحلیل آماری شدند و P<0.05 معنی دار تلقی شد: میانگین و انحراف معیار ابعاد تعیین گردید سپس اختلاف میانگین ابعاد مختلف بدن به تفکیک گروه های سنی و جنسی محاسبه شد و از آزمون آنالیز واریانس (Variance Analysis) برای تعیین معنی دار بودن آن استفاده گردید و نحوه ارتباط اندازه ها با همبستگی (Regresion) مشخص شد:در پسران و دختران یک ساله، اختلاف میانگین تمام شاخص ها، غیر از وزن معنی دار بود. در گروه سنی دو ساله میانگین دور سینه، دور بازو، دور کمر، به تفکیک جنس معنی دار نبود: در گروه سنی سه ساله، میانگین دور باسن و در گروه سنی چهار ساله، میانگین وزن معنی دار بود.

فسفید آلومینیم یا AL-P به عنوان نگهدارنده غلات در سیلوها مورد استفاده قرار می گیرد (3-1).
فسفید روی یا ZNP مانند فسفید آلومینیم در نواحی کشاورزی به عنوان جونده کش، مورد استفاده قرار می گیرد (2-1).
در نتیجه تماس این ترکیبات با رطوبت یا اسید، گاز فسفین تولید می شود که به عنوان عامل اصلی سمیت آنها محسوب می گردد (6-1).
گزارش بیماری: بیمار خانم 47 ساله ای بودند که 2 ساعت پس از بلع عمدی 10 قرص برنج به بخش مسمومین مراجعه نمودند. جهت بیماری شستشوی معده با محلول 1:10000 پرمنگنات پتاسیم Potassium permangenate به عمل آمد و محلول 3 درصد بی کربنات سدیم 20 Sodium Bicarbonate درصد سولفات منیزیم Magnesium sulfate و 10 درصد گلوکونات کلسیم به صورت داخل وریدی تجویز شدند و همچنین محلول 3 درصد بی کربنات سدیم و روغن نارگیل خوراکی نیز تجویز گردید. بیمار نهایتا شش روز پس از وقوع مسمومیت مرخص گردید.
بحث: اگرچه بیمار مذکور مقادیر کشنده ای از ALP را مصرف کرده بود و علایم و نشانه های مسمومیت شدید را بروز داده بود، در نتیجه اقدامات درمانی فوری و کامل تمامی نشانه ها و علایم مسمومیت بهبود پیدا نمود.
در مسمومیت با قرص برنج، تخلیه سریع و فوری محتویات معده و شستشوی آن با محلول 10000: 1 پرمنگنات پتاسیم به عنوان عامل اکسیدان و تجویز روغن نارگیل خوراکی به عنوان جاذب سم و نیز تجویز وریدی محلول سولفات منیزیم 20 درصد و محلول 10 درصد گلوکونات کلسیم به عنوان تثبیت کننده غشا سلولی باید مدنظر قرار گیرد.

بطور کلی جراحات حاصل از سلاحهای گرم بوسیله تفنگهای خان دار (که در هر شلیک یک گلوله از لوله آن خارج می شود). یا توسط تفنگهای بدون خان (ساچمه ای که با یک شلیک تعداد زیادی ساچمه یا گلوله فلزی از آن خارج می شود) بوجود می آیند از تفنگهای ساچمه ای بطور گسترده ای، در فعالیتهای ورزشی استفاده شده و براحتی در دسترس هستند و در بعضی از کشورها اگر طول لوله آن بیشتر از 24 اینچ (یا 60 سانتی متر) باشد، دیگر به عنوان اسلحه گرم شناخته نشده و قوانین مربوط به صدور آنها چندان دست و پاگیر نیست. عملا سلاحهای گرم از نوع تفنگ خان دار، بیشتر و بطور غیرقانونی در دست جنایکاران بوده و به همین جهت در صورت مشاهده جراحات حاصل از آن، احتمال وقوع قتل و آدم کشی، زیاد است. برخلاف آن، تفنگهای ساچمه ای برای کشتن انسان چندان کارا نبوده و جراحات مهلک حاصل از آنها بیشتر ناشی از انگیزه جنایی خودکشی یا گاهی اوقات حادثه است.

حقوق جزای ایران از سقط جنین هم مانند بسیاری از جرایم و موضوعات کیفری تعریفی بدست نداده است شاید جامع ترین تعریف حقوقی آن «... از بین بردن آگاهانه حیات جنین خارج کردن عمدی از رحم به منظوری غیر از توالد یا درآوردن جنین مرده باشد(1) «...
مقررات مربوط به سقط جنین عمدی در موارد 622 623 624 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) و 487 الی 493 آن قانون در بخش دیات و در مواد 714 715 716 قانون تعزیرات ضمن مقررات قانون مربوط به جرایم و تخلفات ناشی از رانندگی آمده است. در این مبحث سعی شده است تا مسائلی که منحصرا به دخالت صاحبان حرفه پزشکی در سقط جنین مربوط می شود مورد بحث قرار گیرد و از توضیح در اطراف موضوعات غیر مربوط تا حد امکان پرهیز گردد و مطلب دیگر اینکه تشریح شان و فلسفه مجازات برای سقط جنین و دوام و بقا نسل و نیز تبیین مختصات و چگونگی هر یک از مقاطع بارداری به علما و متخصصین مربوط واگذار می شود و تنها به ذکر مسائل حقوقی و قضایی موضوع که بتواند مورد استفاده جامعه محترم پزشکی باشد اکتفا گردد.
یکی از خصایص بزه سقط جنین این است که مجازات آن برحسب اینکه جنین مربوط به کدام یک از دوران تکامل است متفاوت بوده و دارای مراتبی است بطوری که دیه نطفه که در رحم مادر مستقر شده و اولین گام در حصول کمال جنین است 20 دینار (بند یک ماده 487) و اسقاط جنینی که روح در آن دمیده شده باشد ممکن است مستلزم قصاص باشد و دیگر اینکه مجازات سقط جنین به اعتبار مرتکب آن تفاوت دارد چنانچه اگر فراهم کننده وسیله سقط جنین یا مباشر آن از صاحبان حرف پزشکی باشد مجازات آن علاوه بر دیه مربوط به همان دوره جنینی دو تا 5 سال حبس است در صورتی که این مجازات در مورد اشخاص دیگر تا یکسال حبس است.
با توجه به مقررات مربوط به سقط جنین مطالب مربوط را در مباحث ذیل مورد بررسی قرار می دهیم:مبحث اول: مواردی که سقط جنین عمدی است و این موارد در جامعه پزشکی خصوصا نزد پزشکان قانونی به سابقه قانون مجازات عمومی سابق به سقط جنین جنائی معروف است.
مبحث دوم: ارکان تشکیل دهنده بزه سقط جنین مبحث سوم: موارد معافیت پزشک از تحمل مجازاتمبحث چهارم: تاثیر انگیزه در تعیین مجازات سقط جنین

تجربه دانشمندان ثابت نموده که مواد شبه مورفین در مغز، اثرات مختلفی همچون مورفین داشته و با نالوکسان (Naloxane) اثرشان از بین می رود.
این مواد که Enkephline نامیده می شوند پروتئین هستند و از نظر ساختمانی شیمیایی از پنج اسید آمینه تشکیل شده اند.
تابحال دو نوع Enkephline کشف شده است که این دو در چهار اسید آمینه مشترک بوده و پنجمین اسد آمینه در یکی میتونی Mitonine و در دیگری لوسین Leusin می باشد.