مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال شصت و چهارم شماره 7 (پیاپی 67، مهر 1385)

تعداد زیادی از بیماران مبتلا به بیماری های التهابی روده علایم خارج روده ای را تجربه می کنند. مطالعات مختلف نشان داده اند که اختلالات کبدی صفراوی شایع ترین تظاهر خارج روده ای این بیماری ها می باشند. اختلالات مرتبط شامل کلانژیت اسکلروزان اولیه، استئاتوهپاتیت غیر الکلی، سنگ کیسه صفرا، پری کلانژیت، هپاتیت خود ایمنی، آمیلوئیدوز کبدی، آبسه کبدی، گرانولوم کبدی، کارسینوم سلول کبدی، کلانژیوکارسینوم و سیروز صفراوی اولیه می باشند. اگر چه تاکنون بیشترین توجه معطوف عوارض وخیم این بیماری ها مانند کلانژیت اسکلروزان اولیه بوده است، اختلالاتی مانند استئاتوهپاتیت غیر الکلی و سنگ صفراوی نیز شیوع بالایی دارند و به علت تشابه با علایم بیماری اولیه ممکن است نادیده انگاشته شوند. در این مقاله به مرور اجمالی اختلالات ذکر شده پرداخته خواهد شد.

اصلاح الگوی غذایی از جمله استفاده از سبوس غلات در رژیم غذایی از روش های موثر در کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی می باشد. این تحقیق به منظور مقایسه اثرات مصرف سبوس برنج و سبوس گندم بر چربی های خون زنان هیپرکلسترولمیک صورت گرفت.

این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی بر روی نوزده زن سالم با محدوده سنی 65-35 سال که غلظت کلسترول تام سرم آنها در حالت ناشتا mg/dl 300- 240 بود صورت گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از آزمون های t-test و paired t test انجام پذیرفت.

در این مطالعه دو گروه از نظر میانگین سن، وزن، BMI و عوامل مداخله گر رژیمی تفاوت آماری معنی داری با یکدیگر نداشتند. مصرف سبوس گندم در مدت چهار هفته توانست غلظت کلسترول تام و LDL-C سرم را به ترتیب به میزان 11% و 21% کاهش دهد. (P<0.01). در حالی که سبوس برنج هیچ اثری بر این فراسنج ها نداشت. هم چنین، در طول مطالعه تغییر معنی داری در غلظت تری گلیسرید، HDL-C، نسبت LDL-C/HDL-C و نسبت کلسترول تام به HDL-C سرم در دو گروه مورد مطالعه مشاهده نگردید.

این مطالعه به طور کلی نشان داد که مصرف سبوس گندم در مقایسه با سبوس برنج اثرات سودمندی بر روی غلظت کلسترول تام و LDL-C سرم در زنان هیپر کلسترولمیک دارد.

فعالیت ضد باروری مردانه گوسیپول (ماده فعال غوزه پنبه دانه)، ایده تکوین و عرضه دارو با فعالیت ضد باروری مردانه را مطرح نمود. در این مطالعه اثرات ضد باروری دو مشتق ایزوپروپیل و ایزوبوتیل دی هیدروپیریدین که از طرفی مشابه کلرامفنیکل و همچنین مشتقات دی هیدروپیریدینی است مورد بررسی و ارزیابی قرار دادیم.
تجویز مشتقات ایزوبوتیل و ایزوپروپیل روزانه به صورت تزریق زیر جلدی به مقدارday /mg/kg 10به موش های صحرایی نر انجام شد. بعد از 60 روز از اولین تزریق شاخص های باروری ارزیابی شد.
یافته ها با دو گروه کنترل و شاهد که به ترتیب سرم فیزیولوژی و پروپیلن گلیکول تزریقی دریافت کرده بودند مقایسه گردید. نتایج نشان داد که هر دو دارو اثرات مهاری بر سیستم تولید مثل موش صحرایی نر دارند.
اثر مهاری معنی دار مشتقات موردنظر بر شاخص ها فیزیولوژیک موید نظر قبلی ما در مورد مطلوب بودن فعالیت آنها جهت استفاده به عنوان ترکیب رهبر (lead compound) برای سنتز و تهیه ترکیبات جدیدتر با فعالیت ضد باروری مردانه می باشد.

با توجه به محدود بودن مطالعاتی که با دید پیشگیرانه به مکانیسم های خارجی آسیب در سالمندان می پردازند بر آن شدیم که الگوهای آسیب در خانم های بالای 50 سال مبتلا به شکستگی لگن را نشان دهیم.
این مطالعه به صورت هم گروهی تاریخی بر 115 بیمار زن 50 ساله و بالاتر مبتلا به شکستگی مفصل لگن انجام شد.
میانگین سنی بیماران و انحراف معیار به ترتیب 76.3 و 10.6 سال بود. 88.7% بیماران در منزل (65.2% کل موارد بر روی فرش) دچار آسیب شده بودند. 71% از بیماران قبل از آسیب بدون نیاز به کمک راه می رفتند. در حالی که هنگام پیگیری به 20 درصد تقلیل پیدا کرده بود. میانگین امتیاز بارتل قبل از آسیب 97 و پس از پیگیری 75 بود. پنج بیمار در زمان بستری، 29 بیمار از زمان ترخیص تا هنگام پیگیری و در مجموع 34 بیمار فوت کردند (29.6%). متوسط هزینه های بیمارستانی برای هر بیمار 3512070 ریال با انحراف معیار 2450894 ریال بود.
شایع بودن زمین خوردگی بر روی سطح هموار و به ویژه بر روی فرش در این مطالعه می تواند منتسب به تفاوت سبک زندگی مردم کشور ما با کشورهای غربی در استفاده از فرش در تمام سطوح باشد و لزوم رعایت استانداردهای فیزیکی منزل و آموزش سالمندان و خانواده آنها را خاطر نشان می کند. هزینه های مادی و معنوی تحمیل شده به بیماران خانواده آنها و نیز سیستم بهداشتی فراتر از مقادیر محاسبه شده در این مطالعه است،هزینه های خرید وسایل جراحی و تجهیزات در این محاسبات لحاظ نشده و به طور مستقیم توسط خود بیمار پرداخت می شود.

هدف از این تحقیق مقایسه حداکثر و متوسط حداکثر گشتاور ایزوکینتیک عضلات اکسترنال و اینترنال روتاتور شانه غالب و نسبت آنها طی انقباض کانسنتریک بین ورزشکاران حرفه ای تنیس و والیبال بود.
این تحقیق روی 17 بازیکن حرفه ای که بیش از سه سال به طور ممتد در لیگ های برتر بازی می کنند انجام گرفت. هفت تنیسور و ده والیبالیست با دامنه سنی 28-18 سال در این پژوهش شرکت داشتند. در هر گروه هیچگونه ضایعه ای در مفصل شانه در طی سال گذشته گزارش نشده بود عمل گرم کردن به مدت پنج دقیقه توس شولدر- ویل انجام شد، سپس از هر شخص خواسته می شد که پنج انقباض حداکثر کانسنتریک با دستگاه ایزوکینتیک Biodex system 3 در زاویه 90درجه ابداکسیون بازو در سه سرعت 120، 180 و 210 درجه در ثانیه با استراحت 30 ثانیه انجام دهد. در تجزیه و تحلیل، حداکثر و متوسط حداکثر گشتاور سه انقباض میانی به عنوان مقدار مطلوب برای محاسبه قدرت و نسبت حداکثر گشتاور به وزن افراد جهت نرمال کردن گشتاور در نظر گرفته شدند.
با افزایش سرعت، حداکثر و متوسط سه حداکثر گشتاور عضلات روتاتور شانه در دو گروه به غیر از اینترنال روتاتور تنیس بازان کاهش می یابد. (P<0.05). تفاوت معنی داری در سه سرعت بین دو گروه ورزشکاران در حداکثر، متوسط سه حداکثر گشتاور عضلات روتاتور شانه و مقادیر نرمال شده گشتاور نسبت به وزن آنان وجود ندارد. همچنین نسبت عضلات اکسترنال به اینترنال اختلاف معنی داری را بین دو گروه در سرعت 210 درجه بر ثانیه نشان داد. (P<0.05).
دو نوع فعالیت ورزشی تنیس و والیبال در زنان بر قدرت ایزوکینتیکی عضلات روتاتور شانه تاثیر چندانی ندارد. در سرعت بالا نسبت فعالیت عضلات اکسترنال به اینترنال در گروه تنیس بازان کاهش می یابد که نشان می دهد افزایش سرعت سبب به کار گیری بیشتر روتاتورهای داخلی در مقایسه با روتاتورهای خارجی در این گروه از ورزشکاران می شود.

این مطالعه جهت مقایسه دو رژیم شیمی درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته و غیر قابل جراحی معده طراحی گردید.
طی مدت سه سال 90 بیمار بالغ با تشخیص آدنوکارسینومای معده غیر قابل جراحی، به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه اول شیمی درمانی موسوم به ECF شامل Cisplatin, Epirubicin 5FU,و گروه دوم شیمی درمانی TCF مشتمل بر 5FU, Cisplatin, Docetaxel هر سه هفته یک بار دریافت کردند. هدف اولیه تعیین پاسخ درمانی و ایجاد امکان جراحی کامل و اهداف ثانویه تعیین طول عمر، طول عمر بودن عود، عوارض دارویی و کیفیت زندگی بیماران طرح بود.
ارزیابی پاسخ به درمان در 86 بیمار (42 بیمار در گروه اول و 44 بیمار در گروه دوم) انجام گردید. پاسخ بیش از 50% در حجم تومور به ترتیب در 16 بیمار گروه اول و 19 بیمار گروه دوم به دست آمد. سپس جراحی تومور در شش بیمار در گروه اول و هشت بیمار در گروه دوم انجام شد. جراحی کامل تومور در سطح میکروسکوپی در دو بیمار گروه یک و شش بیمار در گروه دوم امکان پذیر گردید. مرگ ناشی از درمان مشاهده نشد. واکنش های پوستی و اسهال اگر چه خفیف در گروه دوم بیشتر مشاهده شد. به طور کلی بعد از سه نوبت درمان کیفیت زندگی بیماران، درد و بی خوابی از نظر آماری بهبودی قابل توجه نشان داد. میانه طول عمر در هر دو گروه 12 ماه بود.
تفاوت معنی دار از نقطه نظر آماری بین دو روش شیمی درمانی از نظر پاسخ درمانی و طول عمر بیماران در این مطالعه کوچک فاز سه به دست نیامد.

بررسی عوامل خطر مرتبط با پارگی درجه چهارم در زایمان واژینال در این مطالعه مورد شاهدی 131802 پرونده بیماران زایمان واژینال در طول 14 سال (1383- 1369) در دو مرکز مورد بررسی قرار گرفت. پارگی درجه چهارم 93 مورد در بیمارستان و هفت مورد متعاقب زایمان در خانه اتفاق افتاده بود. گروه کنترل 200 زایمان واژینال بدون پارگی درجه سوم یا چهارم بودند و به صورت تصادفی انتخاب شدند تاثیر سن مادر، ملیت، پاریتی، سن حاملگی، ساعت زایمان و عوامل دیگر بر روی پارگی درجه چهارم مورد مطالعه قرار گرفت.
از بین 131802 زایمان واژینال 93 مورد (0.070%) پارگی درجه چهارم ثبت شده به دست آمد.
این مطالعه فاکتورهای متعددی را که با افزایش ریسک پارگی درجه چهارم همراه بودند شناسایی نموده است. اپی زیوتومی میدلاین، اول زا بودن، ماکروزومی جنین و وضعیت اکسی پوت پوستریور عضو نمایش از عوامل خطر قابل توجه در پارگی درجه چهارم هستند و نیازمند توجه بیشتر عامل گیرنده زایمان می باشند.

بیماری اسکلرودرمی یک بیماری مزمن با علت ناشناخته است. در این بیماری علاوه بر درگیری پوستی، درگیری احشای مختلف و همچنین درگیری تیروئید نیز دیده می شود. تاکنون در ایران مطالعه ای از نظر همراهی بیماری تیروئید با بیماری اسکلرودرمی به عمل نیامده، لذا در این مطالعه درصدد برآمدیم که فراوانی هایپوتیروئیدی را در انواع مختلف اسکلرودرمی به دست آوریم.
125 بیمار مبتلا به اسکلرودرمی معاینه و از نظر تستهای آزمایشگاهی Tpo Ab Anti و, TSH, Anti TG Ab T3, T4 بررسی شدند.
در این مطالعه از 125 بیمار 39.2% مبتلا به فرم محدود و 60.8% مبتلا به فرم منتشر بودند، 33 بیمار (26.24%) مبتلا به هایپوتیروئیدی بالینی و تحت بالینی بودند.
شیوع هایپوتیروئیدی در جامعه حدود 14-1.4 در هزار گزارش شده است. به نظر می رسد شیوع هایپوتیروئیدی در بیماران اسکلرودرمی بسیار بالاتر باشد (در این مطالعه 26.4%) بنابراین تست های بررسی عملکرد تیروئید باید جزء آزمایشات اولیه در هر بیمار اسکلرودرمی محسوب شود. با پیگیری و درمان مناسب این گروه ممکن است بتوانیم بخشی از علایم بیماران اسکلرودرمی را کم نماییم.

فیبریلاسیون دهلیزی (AF) شایع ترین آریتمی بعد از عمل جراحی پیوند عروق کرونر (CABG) می باشد که می تواند سبب طپش قلب، ناپایداری همودینامیک و حوادث ترومبوآمبولیک شود. به منظور برسی اثرات آمیودارون با دوزهای مختلف در پیشگیری از AF بعد از CABG، این مطالعه صورت کارآزمایی بالینی بر روی 300 بیمار کاندید CABG انجام شد.
بیماران به صورت تصادفی به سه گروه مساوی تقسیم شدند. قبل از آغاز عمل جراحی در گروه اول فقط پروپرانولول 10mg خوراکی هر 8 ساعت و در گروه دوم و سوم، علاوه بر پروپرانولول به ترتیب از آمیودارون Low Dose و High Dose به میزان mg 350و mg 1000به صورت انفوزیون داخل وریدی از 24 ساعت قبل از عمل جراحی استفاده شد.
میزان آریتمی AF بعد از عمل CABG در گروه اول 12 نفر و در گروه دوم چهار نفر و در گروه سوم 10 نفر بود که از این تعداد 23 مورد در گروه مردان (10.36%) و سه مورد در گروه زنان (3.84%) بود. 267 بیمار (89%) به روش On pump (با استفاده از دستگاه پمپ قلبی- ریوی) و 33 بیمار (11%) به روش off pump (بدون استفاده از دستگاه پمپ قلبی- ریوی) عمل شدند. در بین بیمارانی که به روش On pump عمل شدند AF در 26 مورد (9.73%) AF به وقوع پیوست در حالی که در گروه off pumpهیچ آریتمی رخ نداد.
با توجه به نتایج به دست آمده رژیم دارویی آمیودارون Low Dose همراه با پروپرانولول به عنوان پروفیلاکسی از AF در بیماران کاندید CABG توصیه می شود.

این مطالعه، به منظور آگاهی یافتن از خصوصیت سیر بالینی و پیش آگهی مولتیپل اسکلروزیس (MS) و مشخص نمودن میزان پیشرفت آن و میزان توانایی و ناتوانی بیماران طراحی شد.
این مطالعه مقطعی تحلیلی، توصیفی در 203 بیمار مبتلا به MS قطعی (بر اساس معیارهای مک دونالد 2001) طراحی گردید و بر اساس تکمیل پرسشنامه ای مشتمل بر ثبت خصوصیات دموگرافیک، تاریخچه بیماری، وضعیت توانایی بیماران و معاینات ویژه بود.
میانگین سن بیماران مورد مطالعه 35.6 سال و 60.6 درصد آنها مونث بودند. میانگین طول دوره بیماری 8.3 سال و شروع بیماری در 70.8 درصد موارد تدریجی و بیشترین تظاهر شروع بیماری به صورت حسی- حرکتی بوده است. میانگین تعداد حملات در طول دوره بیماری 5.5 مرتبه و میانگین تعداد بستری شدن 2.15 مرتبه بود. سیر بالینی در 72.4 درصد از بیماران به صورت عود کننده- فروکش کننده (Relapsing Remitting) بوده و میانگین درجه ناتوانی بر حسب معیار (Expanded Disability Status Scale) EDSS در بیماران 5.2 ثبت شده است.
سیر بالینی بیماران مورد مطالعه ما عمدتا عود کننده- فروکش کننده (Relapsing Remitting) بود (72.4 درصد). در میانگین هشت ساله طول مدت بیماری، میانگین درجه ناتوانی بر حسب EDSS معادل پنج بود. با وجود میانگین نسبتا بالای طول دوره بیماری، اغلب بیماران قادر به انجام کارهای شخصی خود هستند.

تشدید اثرات فشاری توده های مدیاستن بر قلب، عروق بزرگ و راه هوایی، در حین بیهوشی عمومی خصوصا متعاقب تجویز شل کننده های عضلانی ممکن است با عوارضی همچون اختلال در تهویه و یا تغییرات وسیع قلبی و عروقی همراه شود.
معرفی بیمار: خانم 21 ساله ای با سابقه تنگی نفس کوششی و ارتوپنه به علت توده مدیاستن قدامی کاندید توراکوتومی راست شد. در اکوکاردیوگرافی و توموگرافی کامپیوتری اثرات فشاری توده بر قلب، عروق بزرگ داخل قفسه صدری و دیستال تراشه گزارش شده بود. بیمار در حین جراحی و تحت بیهوشی عمومی با حفظ تنفس خودبخودی در وضعیت خوابیده به پهلوی چپ دچار افت شدید فشار خون و آسیستول گردید که با تغییر وضعیت به پهلوی راست برطرف گردید.
در ارایه بیهوشی به این بیماران باید به خاطر داشت که حذف تنفس خودبخودی و از دست رفتن تون دیواره قفسه صدری متعاقب شل کننده عضلانی می تواند موجب انسداد راه هوایی و به مخاطره افتادن حیات بیمار گردد. در صورت رخ دادن انسداد تغییر وضعیت بیمار اغلب منجر به رفع انسداد می شود.