مجله علوم انسانی
پیاپی 64 (بهمن 1385)

پدیده «جهانی شدن» اگرچه در محافل علمی قدمت چندانی ندارد اما در دو دهه اخیر به یکی از بحث های مهم در سطح جهان تبدیل شده است. موافقان و مخالفان وقوع این پدیده را اجتناب ناپذیر می دانند. کشورهای جهان سوم و در حال توسعه که نقش کمتری در مناسبات جهانی و شکل گیری و هدایت فرایندهای این پدیده دارند بیش از سایر ملل تحت تاثیر آن قرار می گیرند. جمهوری اسلامی ایران نیز در این رهگذر در معرض امواج این پدیده خواهد بود. موضوع این مقاله نگاه به تبعات اقتصادی این پدیده برای ایران است...

سرمایه بعنوان یکی از عوامل موثر در تولید نقش فعال در توسعه اقتصادی کشور دارد، لذا لازم است انگیزه های کافی برای انباشت و استفاده بهینه از آن فراهم گردد، اقتصاد و بازرگانی یک جامعه تابع تغییر و تحولات سرمایه گذاری است پس اندازها و استفاده موثر از سرمایه گذاری بخش خصوصی می تواند باعث حصول به اهداف توسعه گردد. بازار سرمایه پلی است که پس انداز واحدهای اقتصادی را که مازاد دارند به واحدهای سرمایه گذاری که بدان نیازمندند انتقال می دهد، با رشد پس اندازها سرمایه گذاری افزایش یافته و رشد اقتصادی حاصل می گردد...

علی رغم سه ربع قرن در تهیه و تنظیم بودجه در ایران بر پایه نظام های حقوقی و مالی مستقر و مرسوم در کشورهای دارای پارلمان و مبتنی بر پذیرش اصل تفکیک قوا، هنوز بودجه ریزی در کشور دارای نارسایی ها و چالش های زیادی می باشد. هر چند این مشکلات از دیدگاه های متفاوتی بر جایگاه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دولت قابل طرح و بررسی است ولی در برخوردی اصولی مسائل مربوط به نظام بودجه ریزی و قوانین بودجه ای در این رابطه بیشترین خودنمایی را می کند و در عمل بیشترین عامل ناکارامدی بودجه می باشد...

سهم بخش دفاع از بودجه عمومی با توجه به اهمیت و نقش این بخش در جامعه، بیانگر جایگاه واقعی آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های کلان و راهبردی است. کارکردهای مختلف زمان صلح و نیز زمان جنگ نیروهای نظامی نشان دهنده توانمندی های قابل توجه و متعدد آنها است، که شبهه عدم اثر بخشی منابع در اختیار آنها را برطرف می نماید. نگاه منطقی به بخش دفاع که در نهایت در اعداد و ارقام بودجه متجلی می شود، موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته می شود...

پاسخگویی اساس گزارشگری مالی است. بنابراین لازم است در طراحی سیستم های مالی به نیازهای استفاده کنندگان از این گزاش ها توجه شود. اطلاعات مالی باید به گونه ای تهیه گردد که قابل فهم، قابل اعتماد، مربوط، به موقع، کامل، صحیح، بی طرفانه و قابل مقایسه باشد. به طور کلی استفاده کنندگان از سیستم های مالی دولتی شامل مراجع قانونی و استفاده کنندگان داخلی (مدیران) هستند. مراجع قانونی متناسب با نیاز خود جزئیات مربوط به سیستم مالی از جمله سرفصل حساب و طبقات تفصیلی آن را به دستگاه های دولتی ابلاغ می کنند و...

همواره در مباحث آموزشی حسابداری، مقایسه حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی به گونه ای جلب توجه می نماید که گویی این دو بخش با یکدیگر تفاوت بسیار زیادی دارند و حال آنکه در مقام مقایسه مصادیق عملی هر یک از این گرایش های حسابداری، تشابهات و نقاط اشتراک، خود را به خوبی می نمایانند. یکی از این مصادیق، حسابداری قیمت تمام شده است. آن چنان که فدراسیون بین المللی حسابداران IFAC در بررسی شماره 12 خود تحت عنوان دورنمای حسابداری قیمت تمام شده برای پخش های دولتی به این گونه بیان می دارد که: ...

رانت خواهی یا به عبارتی فساد مالی پیشینه ای تاریخی به قدمت تشکیل دولت هر کشور دارد. در کشور ما نیز با حاکم شدن دولتمردان فاسد در راس دستگاه های دولتی، این مسئله از دامنه گسترده ای برخوردار گردید. به خصوص در دوران حکومت خاندان قاجار و سپس پهلوی در تار و پود دربار شاه و اطرافیان وی به گونه ای رسوخ کرد که مقام و مسئولیت مورد خرید و فروش قرار می گرفت. با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری مصلحی دلسوز یعنی امام خمینی (ره) فساد مالی و اقتصادی و بهره مندی از موقعیت های ممتاز سیاسی و اقتصادی توسط دولتمردان، به طور کلی منسوخ و مورد تنفر آحاد ملت قرار گرفت...