مجله مهندسی مکانیک
پیاپی 48 (شهریور 1385)

یاتاقان های سرعت بالا از جمله عناصر دوار به کار رفته صنایع مختلف نظیر صنعت ساخت توربین می باشند. این نوع از یاتاقان ها دارای طراحی خاص بوده و مواد ویژه ای در ساخت آنها به کار رفته به طوریکه می توانند در دماهای بالا به کار خود ادامه دهند. روانکاری در این یاتاقان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به روش های مختلف انجام می گیرد.
در این مقاله به معرفی یاتاقان های سرعت بالا و انواع روش های روانکاری و نیز مواد به کاررفته در تهیه گریس ها و روغن ها پرداخته شده است.

در سالهای اخیر استفاده از سوپرآلیاژهای جدید، سرامیکها و مواد کامپوزیتی رشد چشم گیری در صنعت داشته است. عموما ماشینکاری این مواد بسیار مشکل می باشد بطوریکه بکارگیری روش های معمول ماشینکاری در این موارد عملا بی فایده است. بطور مثال ماشینکاری به روش متداول سوپرآلیاژهای پایه نیکل و تیتانیوم که در صنایع هوافضا کاربرد دارند، سبب ایجاد حرارت بالا و در نتیجه فرسایش سریع لبه های برشی ابزار، حتی در سرعتهای برشی پایین می گردد.
استفاده از ماشینکاری به کمک ارتعاشات فراصوتی بدلیل مزایای متعدد این روش به سرعت رو به گسترش است. ماشینکاری به کمک ارتعاشات فراصوتی یک تکنیک جدید و نوید بخش برای ماشینکاری آلیاژهای فلزی سخت، سرامیکها و مواد کامپوزیتی می باشد. در این روش ارتعاشاتی با فرکانسهای بالای KHz 20 و دامنه بسیار کوچک (5-50 میکرومتر) به قطعه کار یا خود ابزار (بسته به نوع عملیات ماشینکاری) اعمال می گردد.
مزایای ماشینکاری به کمک ارتعاشات فراصوتی عبارتند از؛ کاهش نیروهای برش به مقدار قابل ملاحظه، بهبود در Surface Finishing، بالا بردن دقت ماشینکاری، افزایش عمر ابزار، کاهش سر و صدا و کاهش هزینه ماشینکاری به صورت کاملا چشم گیر.
دلیل اصلی بوجود آمدن این مزایا، تغییر طبیعت فرایند برش در این روش می باشد. فرایند برش در ماشینکاری به کمک ارتعاشات فراصوتی بصورت ضربات پیاپی و با فرکانس بالا بین ابزار برشی و براده می باشد. این مسئله منجر به تغییر در نحوه تغییر شکل ماده و نیروهای اصطکاکی و افزایش استحکام دینامیکی سیستم می گردد.

نیروگاه های تولید همزمان برق و گرما در واحدهای مسکونی، موسسات تجاری، هتلها و... برای تولید الکتریسیته و گرمای مورد احتیاج مورد استفاده قرار می گیرند. میکروتوربین ها نیز از همین دست واحدها هستند. آنها مولدهای کوچک الکتریسسیته می باشند که سوختهای گازی و مایع را برای ایجاد سرعتهای بالای دورانی می سوزانند و در اندازه های 30 تا 350 کیلوواتی ساخته می شوند، در حالیکه توربینهای گازی رایج توانی بین 500 کیلووات تا 250 مگاوات دارند. مثلا نوعی میکروتوربین با نام MT100 که برای تاسیسات خانگی ساخته شده با استفاده از گاز طبیعی، 100 کیلووات الکتریسیته و 152 کیلووات انرژی گرمایی به صورت آب داغ تولید می کند.

در شماره پیشین در مورد معرفی کلاچ و نحوه عملکرد آن بطورکلی و همچنین مشخصه های مهم عملکردی دیسک کلاچ صحبت گردید. در این شماره در مورد صفحه کلاچ و مشخصه های مهم آن صحبت خواهیم کرد

آشنایی مهندسین مکانیک با ارزیابی اکولوژیک، محاسبات آسیب طرح و تولید آن به محیط زیست و پیدا کردن نقاط ضعف طرح از دیدگاه زیست محیطی در این مقاله مورد بحث قرار می گیرند. ارزیابی اکولوژیک بخش اصلی اکودیساین است. طراحی کالا با توجه به آثار آن به محیط زیست در زمینه طراحی مکانیک در کشورهای صنعتی پیشرفته پیاپی در مرکز دیدگاه ها و محاسبات قرار می گیرند.

جهت کنترل اجباری بعضی اوقات به مواردی بر می خوریم که نمی توان از وسایل اندازه گیری عمومی مانند: کولیس، میکرومتر، ساعتهای اندازه گیری و... استفاده نمود در چنین مواردی از دستگاه های استفاده نمود. این دستگاه ها از یک میز دقیق به همراه سه خط کش دیجیتالی و الکترونیکی CMM که بر روی آن یک بازوی متحرک تعبیه شده تشکیل شده است. و با حرکت این بازو می توان در هوا مختصات نقاط مورد اندازه گیری را از روی خط کشها اندازه گیری نمود و با استفاده از نرم افزار آن می توان گزارش اندازه گیری شده را مورد بررسی قرار داد. البته با پیشرفت صنعت نرم افزارها دست کم هر دو سال به روز می گردد و با کمترین هزینه ارتقاع سطح می یابند. دستگاه های اندازه گیری مختصات CMM شامل 5 فصل می شود و شما در این فصول با تعداد زیادی از انواع دستگاه های که نزدیک به 30 نوع مختلف می باشند آشنا خواهید شد.

کاویتاسیون یک فرایند هیدرودینامیکی است که شامل تشکیل و انتقال و از بین رفتن گاز وبخار پر شده در حفره های داخل مایع می باشد.