مجله سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
سال بیست و چهارم شماره 4 (پیاپی 96، زمستان 1385)

اختلالات کف لگن ازشکایت های شایع مراجعین به درمانگاه زنان می باشد که در کشور آمریکا حدود50% گزارش شده است. در این مقاله در صدد هستیم تا عوامل موثر بر شلی کف لگن را مورد بررسی قرار دهیم.
مطالعه حاضر یک مطالعه مورد شاهدی است که در آن 100 نفر از زنانی که دارای درجاتی از شلی دیواره لگن (گروه مورد) بودند با 100 نفر از زنانی که شلی نداشتند (گروه شاهد) باهم مقایسه شدند.
داده های مورد نیاز مطالعه با استفاده از پرسشنامه از مراجعه کنندگان به درمانگاه زنان طی مدت 4 ماه جمع آوری گردید و پس از جمع آوری داده ها و کدبندی، وارد رایانه شد سپس با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل از آزمون های کای دو، t-student و رگرسیون لوجیستیک استفاده شد. در همه آزمون ها P-value کمتر از 05/0 به عنوان نتایج معنی دار تلقی گردید.
نتایج نشان داد، گروه دارای شلی کف لگن نسبت به گروه کنترل نمایه توده بدنی بیشتری داشتند (7/3±6/27) در مقابل، 7/3±9/23 (p<0.001). میانگین سن اولین زایمان در گروه مورد کمتر بود. (1/3±5/18 در مقابل 5/3±7/19، P=0.01) و تعداد حاملگی در آنها بیشتر بوده است (9/2±1/4 در مقابل 2/1±1/2، P<0.001). همچنین سابقه عمل جراحی، استفاده از فورسپس یا واکیوم، تولد نوزاد بیشتر از 4 کیلوگرم در دو گروه تفاوت معنی داری داشت (P<0.01). در این مطالعه رابطه معنی داری بین شغل افراد، نوع زایمان آنها و ایجاد شلی کف لگن به دست نیامد.
با استفاده از نتایج به دست آمده مشخص شد که زایمان های مشکل و با استفاده از ابزارکمکی و جنین های درشت و چاق از عوامل عمده مستعد کننده شلی کف لگن می باشند.

ایدز بیماری عفونی واگیردار و خطرناکی است که علی رغم تلاش فراوان و کشف داروهای موثر به عنوان معضل بهداشت جهانی مطرح می باشد. به نظر می رسد علاوه بر مسایل دارویی، رعایت مسایل اجتماعی و بهداشت فردی در کنترل این بیماری نقش عمده ای داشته باشد و این امر جز با شناخت هر چه بیشتر (آگاهی)، نگرش مثبت و باور صحیح امکان پذیر نیست.
تعیین میزان آگاهی و نگرش دانش آموزان دبیرستانی (دختر و پسر) نسبت به بیماری ایدزمحل انجام تحقیق: دبیرستان های دخترانه و پسرانه مناطق بیست و دو گانه شهرستان تهران مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی – توصیفی می باشد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ایاست که مطابق آن، 22 منطقه آموزش و پرورش تهران براساس موقعیت جغرافیایی شمال، جنوب، مشرق، مغرب و مرکز به پنج منطقه تقسیم، از هر منطقه جغرافیایی دو منطقه آموزش و پرورش و از هر کدام از این مناطق، دو دبیرستان پسرانه و دو دبیرستان دخترانه انتخاب شدند. در نهایت در هر دبیرستان 45-40 نفر در هریک از پایه های یک، دو و سه به صورت تصادفی ساده انتخاب گردیدند؛ تا در مجموع 5000 دانش آموز انتخاب شدند و با مراجعه حضوری و ارایه پرسشنامه، اطلاعات لازمه جمع آوری شد.
نتایج نشان می دهد که میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به ایدز، متوسط و نگرش آنان (به ویژه در پسران) منفی است. نگرش دانش آموزان با آگاهی، رابطه مستقیم و معنی داری داشت به طوریکه با افزایش آگاهی، نگرش مثبت تر می شد. همچنین میزان آگاهی با افزایش سطح تحصیلات افزایش می یافت.
با توجه به ارتباط مستقیم آگاهی و نگرش و اهمیت نگرش در رفتارهای پیشگیرانه، تصحیح آگاهی جوانان بسیار مهم و اصولی است. این امر می تواند با تشکیل کمیته های دانش آموزی استانی و کشوری و آموزش همگانی کلیه دانش آموزان در سراسر کشور صورت پذیرد.

زندان در انتقال بیماری های مسری نقش بسزایی دارد، از طرفی مطالعات نشان دهنده وجود عوامل خطر مختلف از جمله اعتیاد به مواد مخدر تزریقی، که سبب انتقال بیماری هایی همچون هپاتیت ها و HIV می باشد، در زندانیان است. در همین راستا پرسش آن است که آیا تعداد دفعات زندانی شدن و یا مدت زندانی شدن در شانس انتقال این بیماری ها اثر دارد؟ لذا بر آن شدیم تا این مساله را در چند زندان در نواحی مرکزی کشور و بر روی زندانیانی که با جرایم مرتبط با مواد مخدر زندانی شده بودند، بررسی نماییم.
این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی و مقطعی در سال 1382 انجام شد. که در آن زندانیان 4 زندان، در 3 استان مرکزی کشور بررسی شده اند. افراد ابتدا از نظر مدت و دفعات زندانی بودن گروه بندی شدند. نمونه خون افراد انتخاب شده از نظر HBsAg، AntiHCV و HIVantibody آزمایش شد و در پایان مطالعه، اطلاعات حاصله دسته بندی و تجزیه و تحلیل گردیدند.
در این مطالعه 1431 نفر زندانی مرد بررسی شدند. که از آنها، 51 نفر (6/3%) از نظر HBsAg، 541 نفر(8/37%) از نظر AntiHCV و 95 نفر (6/6%) از نظر HIV Antibody، مثبت بودند.
در این بررسی معلوم شد که شیوع هپاتیت های B و C و HIV در زندانیان با دفعات زندانی بودن و مدت زندانی بودن بیشتر، بالاتر بوده است.
شیوع ابتلا به ویروس های هپاتیت B و C و HIV در زندان های مطالعه شده تقریبا شبیه آمارهای بدست آمده از مطالعات انجام شده در کشورهای دیگر است. اما در مطالعات مشابه تاثیر مدت و دفعات زندانی بودن در میزان ابتلا به این ویروس ها، بررسی نشده است. در پایان توصیه می شود که مسوولین راهکارهای جلوگیری از انتقال این بیماری ها را در زندان ها به کار بندند و مسوولین قوه قضاییه در جهت کاهش مدت دفعات زندانی شدن افراد، چاره ای بیندیشند.

مشاهدات نشان داده اند که جراحی کرونر در زنان نسبت به مردان دارای عوارض بیشتری می باشد و عواملی مانند کوچکی جثه، نمایه توده بدنی، باریکی عروق کرونر، تغییرات هورمونی، شیوع بیشتر بیماری دیابت و عوارض آن را در این مورد موثر دانسته اند. این مطالعه برای یافتن پاسخ این سوال که آیا تفاوتی بین پیامد بالینی در زن و مرد وجود دارد، طراحی شده است.
مطالعه بر روی 500 بیمار عمل جراحی کرونر درطی دو سال (1382 -1384)، انجام شد و متغیرهای پیوسته با آزمون t و متغیرهای گسسته با کای دو مقایسه و سپس در روش رگرسیون لجیستیک، جنس به صورت متغیروابسته، وارد شد.
زنان حدود 7/36 درصد از بیماران را تشکیل می دادند و متغیرهایی مانند وزن، نمایه توده بدنی، هماتوکریت و سیگاری بودن در آنها کمتر از مردان بود (p<0.05). ولی متغیرهایی مانند کسر انقباضی میزان عفونت، طول بستری در بخش، افزایش فشار خون و انفارکتوس میوکارد در زنان بیشتر از مردان بود (p<0.05). در آنالیز رگرسیون لجیستیک تنها عوامل مهم برای پیش گویی مرگ در زنان کاهش کسر انقباضی و مصرف اینوتروپ و در مردان نارسایی قلبی و مصرف اینوتروپ بود.
در تحلیل یک متغیره، دیابت در زنان شیوع بیشتری داشت و بعد از حذف فاکتورهای مخدوش کننده، شیوع انفارکتوس بعد از عمل، بالون پمپ، دیابت و مصرف اینوتروپ در زنان بیشتر از مردان بود. در آنالیز رگرسیون جنس زن در مدت زمان بستری و میزان ناخوشی اثر داشت.

هیپرتانسیون یا پرفشاری خون یک مشکل جهانی می باشد. در هفتمین گزارش کمیته مشترک ملی (JNC7)، آخرین طبقه بندی جهت فشار خون، ارایه و طبقه پره هیپرتانسیون معرفی شد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع کشوری هیپرتانسیون و پره هیپرتانسیون براساس طبقه بندی JNC7 در بالغین ایرانی بالای 20 سال و نیز تعیین میزان آگاهی، درمان و کنترل فشار خون در آنها بوده است.
این مطالعه مقطعی، قسمتی از طرح بررسی کشوری عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در ایران در سال 2004 بوده است. در 75112 نفر از افراد بالای 20 سال، فشار خون 2 بار به روش استاندارد اندازه گیری و کلیه اطلاعات مربوط به میزان آگاهی، پی گیری و مصرف دارو جمع آوری شد. جهت تعیین سطوح فشار خون از طبقه بندی JNC7 استفاده گردید.
شیوع تطبیق داده شده سنی هیپرتانسیون در مردان و زنان ایرانی به ترتیب 31/25 درصد و 05/26 درصد و شیوع پره هیپرتانسیون به ترتیب 67/49 درصد و 35/38 درصد بوده است. فقط 3/35 درصد از 8/68 درصد افراد مبتلا به پرفشاری خون که در یک سال قبل از مطالعه فشارشان اندازه گیری شده بود، از فشار خود آگاه بوده و فقط 4/21 درصد آنها فشار کنترل داشتند.
با توجه به شیوع بالای هیپرتانسیون و پره هیپرتانسیون و کم بودن درصد افراد آگاه، درصد پی گیری و کنترل فشار خون، جامعه ما یک مشکل جدی در پیش رو دارد.

شیوع روزافزون بیماری استئوپوروز، پیشگیری از آن و انجام پژوهش در این زمینه، اولویت بندی پژوهش ها و مداخلات پیشگیرانه را، ضروری می سازد.
در این مطالعه، سهم تاثیر عوامل خطر در بار بیماری پوکی استخوان، بر اساس شاخص «سهم تاثیر تعمیم یافته» (GIF) و یا بار قابل اجتناب هر عامل خطر محاسبه شد. اطلاعات این محاسبه، یعنی شیوع، قدرت اثر و شیوع مقابل واقع شش عامل خطر قابل مداخله یعنی «مصرف سیگار»، «کمبود فعالیت فیزیکی»، «کمبود دریافت کلسیم»، «کمبود دریافت اشعه آفتاب» و «مصرف کورتیکوستروییدهای فراگیر»، از مطالعاتی که بهترین شواهد را به دست می دادند، با ارجحیت مطالعات کشوری و سپس مطالعات بین المللی، به دست آمد.
در مورد «مصرف سیگار»، «کمبود مصرف کلسیم»، «فعالیت بدنی پایین»، «مصرف کورتیکوستروییدها»، «کمبود دریافت اشعه آفتاب» و «شاخص توده بدنی پایین»، وقتی شیوع آنها در جامعه صفر در نظر گرفته شود (حداقل خطر تئوریک)، شاخص «سهم تاثیر تعمیم یافته» (GIF) به ترتیب مساوی 038/0، 038/0، 290/0، 020/0، 110/0 و 211/0 می شود. وقتی حالت مقابل واقع، در سطح حداقل سطح خطر امکان پذیر برای هریک از عوامل خطر بالا، در نظر گرفته شود؛ «سهم تاثیر تعمیم یافته» (GIF) به ترتیب مساوی 019/0، 010/0، 140/0، 007/0 می شود.
براساس نتایج این مطالعه، در برنامه ریزی راهبردهای مداخله ای، افزایش فعالیت بدنی در اولویت نخست است. معهذا اجرای راهبرد نهایی منوط به قابلیت انجام و هزینه هریک از برنامه های پیشگیری می باشد.

تنگی تراشه یکی از عوارض مهم ناشی از لوله گذاری داخل نای بوده و موجب تحمیل ناراحتی های جسمی و هزینه های فراوان درمانی در بیماران مبتلا می گردد. لذا پیشگیری از آن و یا درمان مناسب، در صورت لزوم، از اهمیت به سزایی برخوردار خواهد بود. بر همین اساس در این مطالعه به بررسی مبتلایان به این عارضه پرداخته ایم.
این مطالعه در قالب یک بررسی مشاهده ای توصیفی مقطعی بر روی 197 بیمار مبتلا به عارضه تنگی تراشه متعاقب لوله گذاری که طی سال های 1378 تا 1385 به بیمارستان مسیح دانشوری تهران مراجعه نموده بودند، انجام شد.
میانگین سنی بیماران، 8/24 سال بود و 1/74 درصد را مردان و 9/25 درصد را زنان تشکیل می دادند. شایع ترین علل لوله گذاری داخل نای به ترتیب تروما و خودکشی با دارو محسوب می شدند. میانگین طول مدت لوله گذاری داخل نای، 76/17 روز بود و به طور متوسط، 8/32 روز پس از انتوباسیون، تنگی ایجاد شده بود. روش درمانی در 98 درصد بیماران، رزکسیون و دیلاتاسیون اندوسکوپیک ناحیه دچار تنگی و در 2 درصد از آنها، لیزردرمانی بود. میزان مرگ ومیر بیمارستانی تنها 5/0 درصد بود.
تنگی تراشه متعاقب لوله گذاری، با وجود مشکلات فراوانی که برای بیماران ایجاد می نماید، یک عارضه قابل پیشگیری بوده و نقش پرسنل بخش مراقبت های ویژه در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار است.

بیماری ITP با تخریب پلاکت ها به دنبال رسوب آنتی بادی های ضد پلاکتی ایجاد شده و منجر به کاهش تعداد پلاکت های خون محیطی می شود که در نتیجه آن خونریزی های خودبخودی پوستی (پتشی- پورپورا) و خونریزی مخاطی (لثه، بینی و...) ایجاد می گردد. جهت درمان آن از پردنیزولون 1mg/kg/day استفاده می شود که عوارض جسمی و روانی برای بیماران پدید می آورد.
نوع مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی (RCT) می باشد. 80 بیمار ITP به دو گروه 40 نفری دریافت کننده دوز رایج و دریافت کننده دوز پایین5mg/kg/day تقسیم شدند (نمونه گیری تصادفی). شمارش پلاکتی معیار پاسخ به درمان در نظر گرفته شد که قبل از درمان، ماه سوم و ماه بیست و چهارم اندازه گیری گردید.
در مجموع 90% بیماران پاسخ درمانی کلی (پاسخ نسبی و کامل) به پردنیزولون خوراکی دادند که پاسخ به درمان در دو گروه اختلاف معنی داری نداشت (p<0.05) بیمار مورد اسپلنکتومی (شکست درمان دارویی) قرار گرفتند که بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود نداشت(p<0.05).
پیشنهاد می شود در شروع درمان بیماران ITP اولیه از دوز پایین پردنیزولون استفاده شود زیرا به نظر می رسد در پاسخ به درمان با دوزهای بالاتر تفاوت معنی داری وجود نداشته باشد. این در حالی است که عوارض دارو در دوزهای پایین کمتر دیده شده در نتیجه تحمل بیمار را برای ادامه درمان افزایش می دهد.

علایم طبی که در حضور اختلال تعادل غیرطبیعی و سرگیجه بروز پیدا می کند، بیماری اسکی معرفی شده؛ ولی معیارهای تشخیصی این بیماری مشخص نیست. این مطالعه به منظور تعیین دقیق علایم طبی که در حین یا بلافاصله پس از اسکی پدید می آیند، انجام شد.
در یک مطالعه مقطعی در پیست دیزین در سال 1384، اسکی بازان مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، سوابق طبی و علایم ایجاد شده برای فرد در طی پرداختن به اسکی و مدت زمان پایداری علایم گردآوری شد. از آزمون مجذور کای، تست دقیق فیشر، t-test و آزمون غیر پارامتری من ویتنی استفاده شد. P کمتر از 0.05 نیز معنی دار تلقی گردید.
تعداد 1448 نفر با میانگین سنی 2/25 (±8.4) سال مورد بررسی قرار گرفتند که 74% آنان مرد بودند. عینک یا لنز در 52% اسکی بازان در طی زندگی روزمره و 4/83% در طی اسکی استفاده می شد. اختلالات بینایی نیز در 2/15% افراد یافت شد. حداقل یک علامت طبی در 1/20% و بیش از یک علامت در 6/3% اسکی بازان بروز کرد. شایع ترین علایم طبی نیستاگموس، سردرد و سرگیجه واقعی بود. سابقه آسیب حین اسکی، استفاده از عینک یا لنز در زندگی روزمره، سابقه اختلال بینایی و مصرف سیگار با بروز علایم ارتباط داشت. مصرف الکل در 2/31% افراد گزارش شد که با بروز علایم، ارتباط حد مرزی داشت. سن، جنس، میانگین زمان، دفعات و سال های اسکی، سابقه استفاده از عینک یا لنز در حین اسکی و سابقه بیماری مسافرت با بروز علایم ارتباط نداشت.
بروز حداقل دو علامت در 6/3% اسکی بازان، تقویت کننده این تئوری است که بیماری اسکی یک اختلال در اسکی بازان بوده و از سایر اختلالات شناخته شده مجزا می باشد.

درد کلیوی ناشی از دفع سنگ نه تنها سبب افزایش میزان ناخوشی و ابتلا می گردد، بلکه تبعات اقتصادی زیادی بر جامعه داشته و باعث صرف هزینه های گزاف بهداشتی نیز می شود.
با جستجو در مدلاین و انتشارات دیگر، نظیر راهکارهای درمانی انجمن ارولوژی اروپا در خصوص کولیک کلیوی، مقالات مختلف انتخاب شده و فیزیوپاتولوژی کولیک کلیوی، علایم، نحوه تشخیص و درمان آن مورد بررسی قرار گرفت و کلیات درمان های دارویی در دسترس، جمع آوری گردید.
شکل کلاسیک حمله حاد کولیک کلیوی به صورت درد شدید پهلو می باشد که عمدتا به علت انسداد حاد حالب است. انسداد سبب افزایش فشار داخل حالب و کشیدگی عضلات آن شده موجب درد می گردد. اغلب، تشخیص براساس یافته های بالینی انجام می پذیرد. هدف از درمان در این مرحله کاهش درد، حفظ عملکرد کلیه ها و رفع انسداد می باشد. داروهای زیادی نظیر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و مخدرها در جهت نیل به این هدف پیشنهاد شده اند. حتی از روش هایی مثل بی حسی ناحیه ای و طب سوزنی نام برده شده است. ولی هنوز توافق روی بهترین و موثرترین درمان، وجود ندارد.
فهم کامل مکانیسم درد کلیوی توسط پزشک، به درمان موثرتر هر بیمار کمک شایانی می نماید. اگرچه داروهای زیادی در این خصوص پیشنهاد می شوند؛ ولی به نظر خط اول درمان، استفاده از فرم های خوراکی داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی باشد. توصیه به مصرف کافی مایعات و آزمایش هر چه سریع تر سنگ، از اقدامات مهم بعدی است.

پذیرش و ترخیص بیماران مجهول الهویه مشکلاتی را در روندهای جاری ایجاد خواهد کرد که نیاز به توجه بیشتری دارد. در صورتی که هویت بیمار تا زمان ترخیص تعیین نشود، مسایلی را برای سیستم قضایی و پزشکی قانونی به وجود می آورد. لذا انتظار می رود تا در بدو ورود این بیماران به بیمارستان، مسوولین تدابیری را به طور یکسان در سراسر کشور به کار بندند تا هم برای تعیین هویت بیمار یا شناسایی آتی وی موثر باشد و هم مسوولین و مراقبین درمان را از عواقب و دعواهای حقوقی احتمالی برهاند. در کشور ما تاکنون دستورالعمل مدونی در مورد چگونگی پذیرش بیماران مجهول الهویه صادر نشده و مشخص نیست که مراکز ارایه کننده مراقبت های درمانی در مواجه با این بیماران چه تدابیری را باید به کار ببندند.
در این مقاله ضمن بررسی موضوع فوق، به نکاتی که باید در هنگام پذیرش این بیماران مدنظر قرار گیرند و همچنین به فرم صورت جلسه ای که به طور پیشنهادی برای پوشش دادن نکات مورد لزوم در پذیرش این گونه بیماران، طراحی شده است نیز، اشاره خواهد شد (هر پیشنهادی جای بحث و تبادل نظر را به دنبال دارد).

نوزاد، پسر ترم 2 روزه ای است که به علت بی قراری و حرکات لرزشی در بخش مراقبت ویژه نوزادان بستری گردید. در معاینات به جز افزایش تونیسیته، تحریک پذیری و حرکات لرزشی، یافته دیگری وجود نداشت. کلیه بررسی های پاراکلینیک طبیعی بود. مادر نوزاد به علت افسردگی در طی بارداری تحت درمان با فلوکستین به میزان 20 میلی گرم روزانه بود. در خصوص این نوزاد هیچ عامل دیگری برای بروز این علائم یافته نشد و در مدت کوتاهی با اقدامات حمایتی وضعیت وی به حال طبیعی بازگشت. بدین ترتیب مصرف فلوکستین در طی بارداری، توجیهی برای بروز علایم فوق تحت عنوان سندرم محرومیت در نوزاد، در نظر گرفته شد. تحت نظر قرار گرفتن نوزادی که مادر وی سابقه مصرف داروهای ضد افسردگی در طی بارداری تا زمان زایمان را دارد، در طی روزهای اول زندگی توصیه می شود.